बाल्यं-बालभावं-अविमृश्यकारित्वं । राजवृत्तं- प्राचीनराजधर्मं । अनुस्मरन्-पर्यालोचयन् ॥ ८ ॥
यावदेव न जानाति कश्चिदर्थमिमं नरः ।
तावदेव मया सार्धं आत्मस्थं कुरु [१]शासनम् ॥ ९ ॥
इममर्थं-रामविवासनवृत्तान्तं । तावत्-ततःपूर्वमेव । शासनं-यथाप्राप्ताभिषेक पूर्वकं राज्यानुपालनापेक्षितराजनियोगम् । आत्मस्थं कुरुत्वदाज्ञामेव राज्ये प्रवर्तय ॥ ९ ॥
कथमेवं शक्यमित्यत्राह-मयेत्यादि । अधिकं त्वदाज्ञामतिलङ्घ्याभ्याधिकं कर्तुमित्यर्थः ॥ १० ॥ कर्तुमित्यर्थः ।
निर्मनुष्यामिमां सर्वामयोध्यां मनुजर्षभ ।
करिष्यामि शरैस्तीक्ष्णैर्यदि स्थास्यति विप्रिये ॥ ११ ॥
विप्रिय इति । तव विपक्षंभाव इत्यर्थः ॥ ११ ॥
भरतस्याथ पक्ष्यो वा यो वाऽस्य हितमिच्छति ।
सर्वानेतान् वधिष्यामि, मृदुर्हि परिभूयते ॥ १२ ॥
मृदुर्हि परिभूयत इति । अतो मार्दवं न युक्तं तदनुचितकाल इति शेषः ॥ १२ ॥
