मनसा दुःखं धारयन्निति । स्वासक्तप्राणिशोकस्मरणजदुःखमित्यर्थः; न तु तस्य स्वीयं किञ्चिद्दुःखं । तदेव दर्शितं-आत्मवानिति । साक्षात्कृतनित्यनिर्दुःखस्वतत्त्व इति यावत् । अप्रियशंसिवान्-अप्रियं शंसिप्यन्, भविष्यति क्वसुरार्षः ॥ ३५ ॥
सर्वोऽप्यभिजनः श्रीमान् श्रीमतः सत्यवादिनः ।
नालक्षयत रामस्य [१]किञ्चिदाकारमानने ॥ ३६ ॥
अभिजनः-अभितो वर्तमानो जनः तथा । श्रीमानिति । इदानीं रामाभिषेकप्रसंगात् भृतालंकारशोभावान् । आकारमिति । विकृताकारामिति यावत् ॥ ३६ ॥
उचितं च महाबाहुर्न जहौ हर्षमात्मनः ।
शारदः समुदीर्णांशुश्चन्द्रस्तेज [२]इवात्मजम् ॥ ३७ ॥
उचितमिति। सहजसत्त्वगुणोचितमित्यर्थः। आत्मस्वरूपतया जातं-आत्मजम् ॥ ३७ ॥
वाचा मधुरया रामः सर्वं सम्मानयन् जनम् ।
मातुस्समीपं [३]धीरात्मा प्रविवेश महायशाः ॥ ३८ ॥
तं गुणैस्समतां प्राप्तो भ्राता विपुलविक्रमः ।
सौमित्रिरनुवव्राज धारयन् दुःखमात्मजम् ॥ ३९ ॥
