स पितुश्चरणौ पूर्वमभिवाद्य [१]विनीतवत् ।
ततो ववन्दे चरणौ कैकेय्यास्सुसमाहितः ॥ २ ॥
विनीतवत्-विनीत [२]एव ॥ २ ॥
रामेत्युक्त्वा तु वचनं वाष्पपर्याकुलेक्षणः ।
शशाक नृपतिर्दीनो नेक्षितुं नाभिभाषितुम् ॥ ३ ॥
भाषितुं न शशाकेति । रामेत्यक्षरद्वयोच्चारणाभ्यधिकमिति शेषः ॥ ३ ॥
तदपूर्वं नरपतेर्दृष्ट्वा रूपं भयावहम् ।
रामोऽपि [३]भयमापन्नः पदा स्पृष्ट्वेव पन्नगम् ॥ ४ ॥
अपूर्वं-इतः प्राक् अदृष्टपूर्वम् । भयावहं-विपत्तिशङ्का-जननद्वारणेति शेषः । पन्नगं पदा स्पृष्ट्येव रामोऽपि स्वापराधशंकया भयमापन्नः ॥ ४ ॥
इन्द्रियैरप्रष्टैस्तं [४]क्लेशसंतापकर्शितम् ।
निश्वसन्तं महाराजं व्यथिताकुलचेतसम् ॥ ५ ॥
ऊर्मिमालिनमक्षोभ्यं क्षुभ्यन्तमिव सागरम् ।
उपप्लुतमिवादित्यमुक्तानृतमृषि यथा ॥ ६ ॥
अप्रहृष्टैः-खिन्नैरिन्द्रियैरुपलाक्षतं । क्लेशात्-मनःक्लेशात् । व्यथितं-खिन्नं आकुलं-संभ्रान्तं चेतो यस्य स तथा । ऊर्मिमालास्यास्तीति तथा, व्रीह्यादित्वादिनिः । अक्षोभ्यमपि स्वतो निमित्त-