पुटमेतत् सुपुष्टितम्
१२ सर्गः]
135
मृते मयि गते रामे विधवा राज्यमावस
अनर्थभावेऽर्थपरे ! नृशंसे !
ममानुतापाय निविष्टभावे !
किमप्रियं पश्यसि [१]मानिमित्तं
हितानुकारिण्यथ वापि रामे ॥ १०१ ॥
स्वपरानर्थसाधने भावो यस्याः सा तथा । निविष्टो-निवेशितो दुर्भावो यस्याः सा तथा । मानिमित्तमिति । मन्निमित्तमिति यावत् ॥ १०१ ॥
कृतानुरागशब्दः पुत्रपतिभार्याणां त्यागानौचित्यहेतुः यथोचितविपरिणामः पुत्रादिषु योज्यः । कृतानुरागान्-पुत्रान् त्यजेयुः किं? 'च' 'अपि' शब्दात् पतयश्च कृतानुरागा भार्यास्त्यजेयुः किं ? इति योज्यम् । कृत्स्नं रामप्रवाससाधकं त्वद्व्यापारं दृष्ट्वा-रामं च तद्बशाद्व्यसने निमग्नं दृष्ट्वा सर्वं जगत् त्वां[४] प्रत्येव कुपितं स्यात् ॥१०२ ॥
अहं पुनर्देषकुमाररूपं
अलंकृतं तं सुतमात्रजन्तम् |
नन्दामि [५]पश्यन्नपि दर्शनेन
भवामि दृष्ट्वा च पुनर्युवेव ॥ १०३ ॥