पुटमेतत् सुपुष्टितम्
१२ सर्गः]
111
तच्छ्रुत्वा वचनं घोरं राजाऽभूद्गतचेतनः
क्षणं; प्रतताप च-भ्रमप्रतीताहिकण्टकाद्यर्थस्य तत्काले किञ्चित्कार्यकारकत्वात्, तत्काले परितापः ॥ १ ॥
अथापि भ्रमत्वनिश्चयात् त्यक्ततापो भ्रमहेतुभेदानेव चिन्तयति-[३]किन्नु म इत्यादि । स्वप्नार्थस्य प्रत्यक्षार्थापेक्षया सर्वार्थासमर्थत्वात् भ्रमत्वम् । अथवा [४]जाग्रत्यपि दुरदृष्टजः चित्तमोहः-वैचित्यं तत्त्वज्ञानासामर्थ्यम् । अनु-पश्चात् । अथवा उपसर्गाणामनेकार्थत्वात् अथवार्थः, अथवा [५] भूतोपसर्गः-महाग्रहजचित्तवैवश्यं वा । अथवा मनस उपद्रवः आधिव्याधिजनितोपप्लवो वा । [६]अन्यः-अनुभूतोपसर्गः-सुषुप्तिः इत्याह । बत !-सुषुप्तौ कुतो विचारप्रसङ्गः । एवमादौ बह्वसङ्गतं ब्रूते। तत्सर्वमस्मदुच्यमानव्याख्यानतः सुमतिसुबोधम् ॥ २ ॥
- ↑ ऽयं दिवा-ङ. च.
- ↑ मानसो-ङ.
- ↑ अत्र 'किन्नु मेऽयं दिवा स्वप्नः' इति तिलके पाठः । व्याख्यायि चैवं तत्र स्वप्नोऽपि कदाचित् संवादीत्यतो दिवेति । दिवा स्वप्नो न कदापि संवादीति भावः । अथवा-वस्तुतत्त्वज्ञानासामर्थ्यमनु-पश्चात् जातः चित्तमोहो वा । इति च.
- ↑ 'जाग्रतोऽपि' इति स्यात्-मम इत्यनुरोधात् । मयीत्यध्याहार्यं वा
- ↑ अनुभूतोपसर्गः–जन्मान्तरानुभूतानां अर्थानां-उपसर्गः-स्मरणम्-गो. ग्रहावेशकृत-वैक्लव्यमित्यपि कश्चित्
- ↑ अनुभूतानां पदार्थानामुपसर्गः-नाशः, सुषुप्तिरित्यर्थः-ती.
- ↑ इत्येवं संचिन्त्य राजा तदा-सुखं शर्म-शान्तिमिति यावत्- नाध्यगच्छत्-न प्राप, भ्रमत्वानिश्चयादिति भावः । व्याख्यारीत्या तु–नाध्यगच्छदिति अस्य प्रथमं कर्मपदाध्याहारः । असुखमध्यगच्छदिति कियावृत्तिश्च । तिलके तु-तत्-भ्रमकारणं-
इति तत्पदं कर्मवाचकमुक्तम् ॥ - ↑ चिरात्-ङ.
