कृतशौच इति । अनुष्ठितप्रेतत्वविमुक्तिरैकाहश्राद्ध इति यावत् ।
श्राद्धकर्माणीति। [१]द्वितीयमासिकादिसपिण्डीकरणान्तश्राद्धानीत्यर्थः ॥ १ ॥
बास्तिकं-बस्तसमूहं, छान्दसष्ठक्, ‘अजः प्रोक्तः ततो बस्तः छागश्छागलगच्छगाः' । शुक्लं रजतं, 'शुक्लो योगान्तरे श्वेते शुक्लं च रजते मतम्' इति विश्वः । ऊर्ध्वं देहात् ऊर्ध्वदेहः, तत्र भवं और्ध्वदैहिकं, 'ऊर्ध्वदेहाच्चेति वक्तव्यम्' इति ठक् ॥ २-३ ॥
ततः प्रभातसमये दिवसे च त्रयोदशे ।
विललाप महाबाहुः भरतः शोक[५]मूर्छितः ॥ ४ ॥
शब्दापिहितकण्ठश्च शोधनार्थमुपागतः ।
चितामूले पितुर्वाक्यं इदमाह सुदुःखितः ॥ ५ ॥
विललापेति । उच्यमानविशेषणको भरतः शोधनार्थमुपागतः सन् यथाकालं दशाहाभ्यन्तरे अस्थिसञ्चयनं कृत्वा श्राद्धाद्यनन्तरं त्रयोदशदिवसे चिताभस्मोद्धारपूर्वकं स्थलशुद्धिश्च कर्तव्य इति क्षत्रियकुलाचारः । एवं वाल्मीकिवचनमंत्र प्रमाणम् [६]।
- ↑ षोडशमासिकानि सपिण्डीकरणान्तानि अकारयत् – अकरोदित्यर्थ:- गो.
- ↑ एतदनन्तरं - वासांसि च महार्हाणि रत्नानि विविधानि च - इत्यधिकं - ङ. झ.
- ↑ हास्तिकं-ङ
- ↑ बहु शुक्लमिति छागविशेषणम्-गो. शुक्लं- शुद्धं, दानार्हमित्यर्थ:-ती.
- ↑ कर्शित:- ङ.
- ↑ 'सावशेषास्थिनिचये' इति वक्ष्यमाणत्वात् त्रयोदशेऽप्यस्थिसञ्चयनं सूत्रान्तरे दृश्यते - गो.