प्रकीर्णकम् ३५५
९८. अवश्यभाविनमपायमाकलय्य तं शमयितुमुपायमातिष्ठेत्प्राज्ञः ।
९९. एष वास्तविको दार्शनिकः कालः शक्यो व्यपदेष्टुम् ।
१००. युज्यते यच्छात्राः सततं संस्कृतं शीलयेयुः, लौकिकमप्यर्थं संस्कृते-
तरस्यां भारत्यां न जातु ब्रूयुः ।
१०१ अद्यतनीनमार्यसंस्कृते रूपं कियत: कालादारब्धमिति सहसा
वक्तुं न पारयामः ।
१०२. सुलभा खलु ब्रह्मवर्चस्कामना भवति, दुर्लभा पुनस्तस्याः समृद्धिः ।
१०३. राजाश्रयं विना कीदृश्या अप्युपयोगिन्याः शिक्षायाः प्रसारो
नार्हति भवितुम् ।
१०४. ओमिति ब्रवीषि चेत्तदाऽवसन्नस्ते पक्षः ।
९८. अवश्यम्भाविनमपायमित्यादि वक्तव्यम् । अवश्यमिति मकारा-
न्तमव्ययम् । लुम्पेदवश्यमः कृत्ये इति कृत्ये परे मलोपविधिर्न
तु कृन्मात्रे । असमासो वा विज्ञेयः तथापि मलोपाप्रसङ्गः ।
९९. एष वस्तुतो दर्शनकाल इति दार्शनिकानां काल इति वा शक्यो
व्यपदेष्टुम् । दार्शनिक इति तु दर्शनमधीते वेद वेत्यर्थे व्यव-
ह्रियते । न च व्यवहारोऽन्यथयितव्यः स्वैरितया ।
१००. संस्कृतेतरया भारत्येत्येवं ब्रूयात् । वाग्घि साधनमर्थोक्तौ न
त्वधिकरणमिति सप्तम्यनवसरग्रस्ता ।
१०१. अद्यत्तनार्यसंस्कृते रूपमिति तु निगाद्यम् । खप्रत्ययस्याप्राप्तेः ।
१०२. ब्रह्महस्तिभ्यां वर्चस इत्यच् समासान्तो न कृतः, स दोषः । ब्रह्म-
वर्चसकामनेति तु वाच्यम् ।
१०३. महोपयोगाया अपि शिक्षाया इति वक्तव्यम् । कीदृश्या इति
शिक्षाया एव विशेषणं भवितुमर्हति न तूपयोगिन्या इति विशेष-
णस्यापि । वक्ता तु तत्राप्यस्यान्वयमिच्छति । तन्न संभवति । न
हि विशेषणं विशेषणान्तरं विशिनष्टि । उभयोरप्येकस्मिन्वि-
शेष्ये ऽन्वयान्मिथश्चानन्वयात् ।
१०४. यदा वाक्ये चेच्छब्दः प्रयुज्यते तदा तदेति वा तर्हीति वा उत्तर-
वाक्ये न प्रयुज्यते इति संस्कृतवाग्व्यवहारः । अत्र प्रमाणोपचयो
ऽस्मत्कृतौ वाग्व्यवहारादर्शानुबन्धे द्रष्टव्यः ।
