३२६ शब्दापशब्दविवेके
४७. अयं विपथः, नैनेन मन्तव्यं गन्तुमर्हसि ।
४८. क्रव्यादस्यास्य तालुस्तीक्ष्णेनास्थ्ना विद्ध इति वराक: परं दुःखा-
यते ।
४९. द्रव्यमियं१ ब्राह्मणी । धन्यावस्या मातरपितरौ ।
५०. जीर्णेयं छदिः पिपतिषति नूनम् ।
५१. कुकूलं२ विरच्यताम् । संस्करिष्याम्यनेनात्मनो देहम् ।
५२. यो हि मित्राणि वा बन्धून्वा नित्यं याचते स बहुतृणो३ नरः ।
५३. कस्येदं कुटीरं स्यात् । अपि नामास्य स्वामी वासं नो दास्यत्येक-
रात्रम् ?
५४. इयं कुतूस्त्रिंशत्सेटकमितं तैलं संभवति । इदं कुतुपं तु पञ्दश-
सेटकमितम् ।
४७. पथः संख्याव्ययादेः क्लीबतेष्यत इति विपथमित्येव साधु ।
४८. तालु तु काकुदम् इत्यमरात्तालु नपुंसकम् ।
४९. द्रव्यं भव्य इति भव्यार्थे द्रव्यशब्दो निपातित: । स चाजहल्लिङ्ग
इति ब्राह्मणीत्यनेन सामानाधिकरण्येऽपि नपुंसकम् । द्रव्यं भव्ये
गुणाश्रये इति चामरः । अत्र भव्ये वाच्यलिङ्गकमिति नोक्तम् ।
उभयस्मिन्नर्थे समानलिङ्गता ।
५०. छदिः स्त्रियामेवेति लिङ्गानुशासनात्स्त्रीत्वं साधु । कोषान्तरे तु
छदिर्नपुंसकम् । द्व्यकमसिसुसन्तमिति वचनात् । छन्दसि तु
च्छदि नियमेन नपुंसकम् ।
५१. कुकूलं शङ्कुभि: कोणे श्वभ्रे ना तु तुषानले इत्यमरात्तुषानल-
वचनः कुकूलशब्दः पुंसि ।
५२. ईषदसमाप्तं तृणं बहुतृणम् । विभाषा सुपो बहुच् पुरस्तात्तु इति
बहुच् । स्थादीषदसमाप्तौ तु बहुच्प्रकृतिलिङ्गके इति वचनात्
बहुत्पूर्वस्य तृणशब्दस्य प्रकृतिलिङ्गता । तेन बहुतृणं नर
इत्येव ।
५३. कुटीरः कुटीरमित्युभयं साधु ।
५४. ह्रस्वा कुतूः कुतुपः । अमरे कुतुपः पुमानिति पाठः ।
१. भव्या । २. तुषानलः । ३. तृणप्रायः । बहुच्प्रत्ययः ।
