समासाश्रयविधिः ३०१
३६. निस्त्रिंशानि वर्षाणि चैत्रस्य, मैत्रस्य तूपविंशानि ।
३७. कति वा युष्माकं पञ्चविंशवर्षाधिकवयस्का: ?
३८. महादर्पोऽवरङ्गजीवो महामहतीं चमूमादाय दक्षिणापथे गोल-
कुण्डाख्यं राज्यमवास्कन्दत् ।
९६. कुशलवौ मुनेराज्ञया श्रीरामायणं स्थानस्थानतो लयतालसह-
कारेणागासिष्टाम् ।
४०. पितृपादानुध्यातः पुत्त्रो यथेष्टान् कामानवाप्नोति यथेष्टां च
सिद्धिं लभते ।
४१. उदशून्यत्वादूषरा इमा भूमयः प्रायेण ।
४२. एवं सर्वोऽपि दम्पतीवर्गः संस्कृतप्रियः संस्कृतज्ञश्चेत्स्यात् सर्वं
साधू स्यात् ।
३६. निर्गतानि त्रिंशत इति निस्त्रिंशानि । संख्यायास्तत्पुरुषस्येति
वक्तव्याद् डचि समासान्ते टिलोपे च निस्त्रिशानीति साधु
संख्ययाऽव्ययासन्नादूराधिकसंख्याः संख्येये इत्यनेन समासे बहु-
व्रीहौ संख्येये डजबहुगणादिति डचि ति विंशतेर्डिति इति तिशब्द-
स्य लोपे उपविंशानीति साधु । विंशतः समीपे यानि वर्तन्ते तानि
उपविंशानि ।
३७. अधिकपञ्चविंश वर्षवयस्का इत्येवं न्यासो निर्दोषः स्यात् ।
त्रिपदो बहुव्रीहिः । अधिकानि पञ्चविंशतेः (वर्षभ्य:) यानि
वर्तन्ते तान्यधिकपञ्चविंशानि ।
३८. महामहतीमित्यस्य स्थाने महत्या महतीमित्येव निर्दुष्टं वचः ।
सामनाधिकरण्यविरहाद् आन्महत इति विधेरप्रसङ्गः ।
३६. स्थाने स्थाने इति वक्तव्यम् । वीप्सायां च समासविधायकं नेति
व्यासेनैव स्थेयम् । प्रकारे गुणवचनस्येति गुणवचनस्य प्रकारार्थे
द्विरुक्तिः । तेन कर्मधारयवदुत्तरेष्विति विधेरप्यप्रसङ्गः ।
४०. यथेष्टानित्यपशब्द: यथेष्टामिति च । यथाऽसादृश्य इत्यनेना-
व्ययीभावे यथेष्टमित्येव साधु ।
४१. उदकस्योदभावोऽत्र दुर्लभ इत्युदकशून्यत्वादिति वक्तव्यम् ।
४२. जाया च पतिश्चेति दम्पती । जायाश्च पतयश्चेति दम्पतयः ।
तेषां दम्पतीनां वर्ग इति दम्पतिवर्गः । अत्र पतिशब्द उत्तरपदे
अन्तर्वर्तिन्या विभक्तेर्लुकि पूर्वसवर्णदीर्घाप्रसङ्ग इति न परोक्षं
प्रेक्षावताम् ।
