दुर्घटासमर्थसमासः २८३
२४. त्रिचतुर्वाङ्गुलायामाः समिधः कुर्वीत ।
२५. सर्वैर्यथाशक्ति परोपकर्तव्यं सफलं नोऽस्तु जीवितमिति ।
२६. आचतुश्चत्वारिंशद्वर्षाणि मध्यमं ब्रह्मचर्यभ् ।
२७. साङ्गोपाङ्गस्य प्रतिवेदस्याध्ययनं द्वादश वत्सरान्व्याप्नोति ।
२८. स्मृत्युक्तोऽयमर्थ उपनिषद्भिरविरुध्यत इति सुतरामादेयो भवति ।
२९. आर्यदस्यूनां सञ्जातसंग्रामे दस्यवोऽशूरायन्त परं पराजयन्त ।
२४. त्रिचतुराङ्गुलायामा इति समासेन वक्तव्यम् । त्रीणि वा चत्वारि
वेति सङ्ख्येये वर्तमानयोस्त्रिचतुःशब्दयोर्बहुव्रीहौ समासे
त्र्युपाभ्यां चतुरोऽजिष्यत इत्यचि समासान्ते त्रिचतुराण्यङ्
गुलान्यायाम आसामिति पुनस्त्रिपदे बहुव्रीहौ सिद्धमिष्टम् ।
प्रमाणेऽङ्गुलं नपुंसकं स्वतन्त्रा प्रकृतिरस्ति ।
२४. उपकर्तव्यमिति विधेयम् । विधेयेन च समासो नेति परेषामुपक-
र्तव्यमिति वाक्यमेव साधु । परेषामिति कर्मणि शेषत्वेन विवक्षि-
ते षष्ठी ।
२६. आचतुश्चत्वारिंशद्वर्षमित्यव्ययीभावेन सुपोऽमादेशे वक्तव्यम् ।
आ चतुश्चत्वारिंशतो वर्षेभ्य इति व्यासेन वा ।
२७. वेदं वेदं प्रति प्रतिवेदमिति वीप्सायामव्ययीभावः । सविशेष-
णानां वृत्तिर्न, वृत्तस्य वा विशेषणं नेति भाष्योक्तेर् वृत्तस्य
वृत्तिमतो वेदशब्दस्य साङ्गोपाङ्गस्येति विशेषणेन योगो न
भवितुमर्हति । एकैकस्य वेदस्येति वक्तव्यम् । प्रतिवेदं
साङ्गोपाङ्गमध्ययनमित्येवं वा न्यास: कार्यः । तत्र साङ्गोपाङ्ग-
मिति क्रियाविशेषणम् ।
२८. अविरुध्यत इति प्रमादः । भाषायां तिङन्तेन समासाभावात् ।
सुप्सुपेत्यधिकारात् । न विरुध्यत इत्येवं वक्तव्यम् ।
२९. संजाते संग्रामे इत्येवं व्यासेन वक्तव्यम् । आर्यदस्यूनामित्यपि
हेयम् । विलम्बितेष्टार्थसमर्पणात् । दस्यव आर्या न भवन्तीत्या-
गन्तुकार्थप्रतीतेः कर्मधारयायोगाद् द्वन्द्वसमाश्रयात् । द्वन्द्व समाश्र-
ये न विविच्य ज्ञायते आर्याणां दस्यूनां चोभयेषां मिथः सङ्ग्राम१. पराजयं प्राप्नुवन् ।
