तद्धितपरिशेषः २६७
८३. तिलाश्चम्पकसंश्लेषा:प्राप्नुवन्त्यधिकवासताम् ।
रसोनभक्षास्तद्गन्धं सर्वे साङ्क्रामिका गुणाः ।। (कामन्दक:)।
८४. मय्यपि योऽभिक: (भट्टि० ८९६२) ।
८५. चङ्क्रमावान् समागत्य सीतामूचे सुखा भव (भट्टि ० ५।६४) ।
८६. पश्यामि तामित इत: पुरतश्च पश्चात् (मालती०) ।
८७. वृद्ध्याजीवस्तु वार्धुषिरित्यमरः । अत्र वार्धषिरित्यस्य साघुत्वं
चिन्तय ।
८८. गणपति देवताऽस्येति गाणपत्यो मन्त्रः ।
८९. पथकपथिकशब्दयो: को विशेषः ?
८३. अधिवास इत्येव भावप्रत्ययान्तः । भावेऽत्र घञ् । अपरो भाव-
प्रत्ययो नापेक्ष्यते ।
८४. अनुकाभिकाभीकः कमिता (५।२।७८) इत्यनेन क्रियाविशिष्ट-
साधनवाचिभ्यामन्वभिभ्यामनुकादयः कन्प्रत्ययान्ता निपात्यन्ते ।
कर्तरि चायं तद्धितस्तेन कर्मणोऽनुक्तत्वात्कर्मणि द्वितीयया
भवितव्यम् । हरदत्तमिश्रोऽपि द्वितीयामुदाहरति ।
८५. सुखा भवेति दुरुपपादम् । सुखप्रियादानुलोम्य इति कृञो योगे
डाज्विहितो न तु कृभ्वस्तियोगे । अनुकूला भवेत्यर्थः ।
८६. पूर्वाधरावराणामसि पुरधवश्चैषाम् (५।३।३९) इति पूर्वशब्दाद-
स्तात्यर्थेऽसिः प्रत्ययस्तत्संनियोगेन पुर् इत्यादेशः । तेन पुरत
इत्यत्रातसुच्प्रत्ययो दुर्लभ: । न केवलं कविरेवात्र प्रमाद्यति, अमरा-
दयः कोषकृतश्चापि । तथा चामरः पठति-स्यात्पुरः पुरतोऽग्रतः ।
विश्वोऽपि-पुरतः प्रथमे चाग्रे इति । केचित्तु दक्षिणोत्तराभ्यां
तसुज्विधानेनैवेष्टसिद्धौ अतसुच् इत्यकारोच्चारणमन्यतोऽपि
विधानार्थम् । तेन पुरत इति सिध्यतीति तत्त्वबोधिनीकारः ।
८७. वृद्धेर्वृधुषिभावो वक्तव्य इति प्रत्ययसंनियोगेन विधानाद्
वृधुषिरिति न सिध्यति । प्रयच्छति गर्ह्यमित्यनेन ठक: प्राप्तेः ।
प्रकृत्यन्तरं वा वृद्धिपर्यायो वृधुषिशब्दः । तथापि ठगेव स्यात् ।
१८. गाणपतो मन्त्र इत्येव साधु । अश्वपत्यादिभ्यश्चेत्यण्
८९. पथि कुशलः पथकः । तत्र कुशलः पथः (५।२।६३) इत्यनेन वुन् ।
पन्थानं गच्छति पथिकः । पथः ष्कन् (५।१।७५) ।
