२५६ शब्दापशब्दविवेके
९. दशवार्षिकोऽयं बालः प्रदीप्ताभ्यां प्रज्ञामेधाभ्यां पञ्चदशसांवत्सरि-
कानप्यधरयति ।
१०. अन्तरा सैनिकं बलं कथं नाम परित्रायेत देशः परावस्कन्दादिति
पृच्छति लोक: श्रीगान्धिनम् ।
११. न हि सुराज्ञि देशे धार्मिका विरोधा आत्मानं लभन्ते ।
१२. यद्इदानीं मध्यभारतमिति विदुः स भारतस्य वर्षस्य मध्यः
प्रदेशो न भवति ।
१३. अयमस्य पूर्व्यो भागोऽयं पश्चिम इति कोऽमन्दो न वेद ।
१४. शतवर्षीया पुराणीयं पाठशाला सम्प्रति जीर्णकुड्या प्रपित्सति१ ।
१५. गाणपत्योऽयं मन्त्रो न बार्हस्पत्य इति केचिद् विभ्रान्ताः ।
१६. शास्त्रोक्ता अपि केचिद्विधयो वर्तमानयुगीना नेति नानुविधेयाः ।
९. दशवर्ष इत्येव साधु । उक्तो हेतुः ।
१०. सेनां समवतीति सेनाया वेति पाक्षिके ठकि सैनिकमिति रूपम् ।
तेन प्रकृतेऽर्थासङ्गतिः स्फुटा । तस्माद् वृद्धाच्छे सैनिकीयमिति
साधु स्यात् । वरं सेनाबलमिति समासवृत्त्योच्यताम् ।
११. धर्मं चरतीति धार्मिक इत्यत्रार्थे धार्मिकशब्दस्य रूढेः शास्त्र-
कारेण च व्युत्पत्तेधर्मविरोधा इति समासवृत्त्या वक्तव्यम् ।
१२. मध्यान्म इति मध्यम इत्येव साधु ।
१३. पूर्व इत्येव साधु । पूर्व्य इति च्छन्दसि यति साध्विति पुरस्ताद-
सकृदुक्तम् ।
१४. शतं वर्षाणि भूतेति शतवार्षिकीत्येव शोभनम् । तमधीष्टो भृतो
भूतो भावीति भूतेथे कालाट्ठञ् इति ठञि वर्षस्याभविष्यतीत्युत्तर-
पदवृद्धौ शतवार्षिकीति रूपम् । छप्रत्ययाप्रसङ्गाच्छतवर्षीयेत्यप-
शब्दः ।
१५. गणपतिर्देवताऽस्येति गाणपत इति युज्यते वक्तुम् । अश्वपत्या-
दिभ्यश्चेति प्राग्दीव्यतीयोऽण् । इदं गणानां त्वा गणपतिं हवा-
महे (ऋ २।२३।१) इत्यृचमधिकृत्योक्तम् ।
१६. वर्तमानयुगीना इत्यपशब्दः । खस्याप्राप्तेः । प्रतिजनादिभ्यः खञ्
इत्यत्र गणे इदंयुगमिति पठ्यते। तेन तत्र साधुरित्यर्थे ऐदं-
युगीना इति प्रयोज्यम् ।१. पतनमस्य आशङ्क्यते ।
