शब्दापशब्दविवेके २३४
६. बहवो दण्डा अस्यां शालायां सन्तीति दण्डिनीयं शाला ।
७. निवृत्तदेहाभिमानिनः प्रत्यग्दृशो१ मन्वादयोऽत्र प्रमाणं न त्वस्म-
दादयः पराग्दृशः ।
८. रजस्वल एष पन्थाः । पादाहतं रजो मूर्धानमारोहति नेत्रे च रुजति
९. अत्र जपदे नावृत्तिः३ कश्चिदस्ति न वाऽनेकवृत्तिमान् ।
१०. फालकुद्दाललाङ्गलवन्तः कृषीवलाः क्षेत्राणि प्रस्थिता: ।
११. सर्वशक्तिमतीश्वरे शङ्कयं नोपपद्यते ।
१२. ब्राह्मादिषु विवाहेषु चतुर्ष्वेदानुपूर्वशः । ब्रह्मवर्चस्विनः पुत्त्रा
जायन्ते शिष्टसंमताः (मनु० ३।३९) ।
६. एकाक्षरात्कृतो जातेः सप्तम्यां च न तौ स्मृताविति वचनात्सप्त-
म्यर्थे इनिर्नेति मतुपि दण्डवती शालेति वक्तव्यम् ।
७. निवृत्तदेहाभिमाना इत्येवं वक्तव्यम् । न कर्मधारयाद् मत्वर्थीयो
बहुव्रीहिश्चेत्तदर्थप्रतिपत्तिकर इति वामनवचनाद् निवृत्तदेहाभि-
मानिन इति न युक्तम् ।
८. रजःकृष्यासुतिपरिषदो वलच् इति मत्वर्थीयो वलच् इति
निर्दुष्टं रूपम् । प्रयोगस्तु दुष्यति । रजस्वला स्त्री भवति । इति-
करणो विषयनियमार्थः सर्वत्र संबध्यते । तेनेह न भवति । रजो-
ऽस्मिन्ग्रामे विद्यत इत्युक्त काशिकायाम् । स्त्रीविषयादन्यत्रापि
रजस्वलशब्दो दृश्यत इति सापवादं वृत्तिकारवचनम् । यथा मनौ
(६।७७)- रजस्वलमनित्यं चेत्यत्र रजस्वलमिति देहविशेषणं
प्रयुक्तम् ।
९. अनेकवृत्तिरिति बहुव्रीहिणा वक्तव्यम् । उक्तो हेतुः ।
१०. द्वन्द्वाच्चोपतापगर्ह्यादिनिरिति फालकुद्दाललाङ्गलिन इत्येव
युक्तम् । मतुपोऽपवाद इनिः
११. सर्वाः शक्तयोऽस्मिन्निति बहुव्रीहिणा सर्वशक्तिरिति वाच्यम् ।
उक्तोऽत्र हेतुः ।
१२. ब्रह्मणो वर्चः ब्रह्मवर्चसम् । ब्रह्महस्तिभ्यां वर्चस इत्यसमा-
सान्तः । तदन्तादत इनिठनाविति इनिः । तेनब्रह्मवर्चसिन
इत्येवेति पाणिनीयाः।१-अन्तर्दृष्टयः । २-बहिर्दृष्टयः ३-अलब्धजीविकः ।
