हल्सन्ध्यधिकारः १५
१००. सम्राजते सम्यक् छोभत इति सम्राट् ।
१०१. तदेतत् सहृदयाणामन्तःकरणस्थितयोर्जगतः पित्रोः करुणा-
कटाक्षला अवतरणिकायाम्)
१०२. मम चित्तपुष्पमपि ते चक्षुःपदे स्वीकुरु (करुणा० १२) ।
१०३. रूपौदार्यप्रपञ्चणचणाः पौराः (मोहभङ्गे १४६)।
१०४. सत्प्रदीपाननवरतचितांच्छोभमानान् (मोहभङ्गे ४।१) ।
१०५. विप्रांच्छ्रु तिविधिचतुरान् (मोहभङ्गे ४१२)
१०६. अहरहो नीलतेजः प्रपन्नः (करुणा० १०८) ।
१०७. कश्चिन्मृण्मयमीननक्रकमठम् (मोहभङ्गे ४।५) ।
१०८. एवं विधास्यति मतिः परिहीनदोषा (मोह० ७।३७) ।
१००. संराजत इत्येव साधु । मो राजि समः क्वावित्यनेन क्विबन्ते
राजतौ समो मकारादेशोऽनुस्वारापवादो विधीयते । अत्र तु
राजतिस्तिङन्तः।
१०१. सहृदयाणाम् इत्यत्र णत्वं दुर्लभम् । अट कुप्वाङ्भिरेव व्यवाये
ऋकाराद् रषाभ्यां चोत्तरस्य नस्य णत्वमभ्यनुज्ञायते । प्रकृते तु
दकारेण व्यवायः ।
१०२. चक्षुःपदे इत्यत्र षत्वं दुर्वारम् । चक्षुःशब्द औरणादिको व्युत्पन्न
इति पक्षे नित्यं समासेऽनुत्तरपदस्थस्येत्यनेन नित्यं षत्वम् ।
उणादयोऽव्युत्पन्नानि प्रातिपदिकानीति पक्षे इदुदुपधस्य चाप्रत्य-
यस्येत्यनेन ।
१०३. रूपौदार्यप्रपञ्चणचण इत्यत्र प्रपञ्चणे णत्वं दुष्यति । ञ्च-
काराभ्यां व्यवधानात् ।
१०४. चितांच्छोभमानान् इत्यत्र पदान्तनकारस्यानुसारः कृतः, स दोषः ।
श्चुत्वेन ञकारेण भाव्यम् । चिताञ्च्छोभमानान् इत्येव साधु ।
१०५. विप्रांच्छ्रुति विधीत्यत्राप्यनन्तरपूर्वोदीरित एव दोषः ।
१०६. अहरहो नीलतेजः प्रपन्नः । अहरह र्नीलतेज इत्येव साधु । रोऽसु-
पीति नकारस्य रेफः ।
१०७. मृण्मय इत्यपशब्दः । प्रत्यये भाषायां नित्यमिति मृदो दकारस्या-
नुनासिको नकारः । णत्वे कर्तव्येऽयमसिद्ध इति णत्वमनव-
काशम् । मन्मय इत्येवशब्दः ।
१०८. परिहीनदोषेति दुष्टम् । कृत्यच इत्यनेन णत्वमिष्यते। बहूनां
साधारणो ऽयमपप्रयोगः ।