४८ रत्नप्रभोपेते धृतरनाकरे
यदि पूर्वं भगणःततो मगणःततः सगणःपुनरेको गुरुः स्यात् लेये ‘रुक्मवती’ इत्युच्यते । यतः पादान्ते एव ।(उ०) यथा वा
कायमनोमयैः परिशुदैर्यस्य सदा कंसदिवि भकिः ।
राज्यपदे हरीलिरुदारा रुक्मवती ॥ विन्नः सलु तस्य * ॥
इयमेव ‘चम्पकमाला' इत्यपि कथ्यते । भ० म० स० गु ०
5 ।|-S ऽ - । 3- S चम्पकमाला चेद्भमसादृगः ॥२६॥ म० भ० स० गु० ऽ ऽ ऽ-S ||-|| s- ज्ञेया मत्त मभसगयुक्ता ॥२७
मभसगयुक्त=पूर्व मगणःततो भगणःततः सगणः, एको गुरुब्धे 'मस' नाम या चतुर्भिः षभिश्च यतिः ।
भाषा-मगण, भगण, मगण और अन्त में एक गुरु हो तो उसका नाम 'मता' जनन । (उ•) यथा वा- S S S S । ।।। ऽ ऽ
+ पीत्वा मत्ता मधु मधुपाली कैलिन्दीये तटवनकुजे ।
उद्देवमन्ती, ब्रजजनराः कामसल मधुजिति चक्रे ॥२०
न० र० अ० सू०
५ ५ ५--
।। ५-७-७१-७
नरजगैर्भवेन्मनोरमा ॥२८॥
न-र-जगण-गुरुभिः ‘मनोरमा' ज्ञेया । यावान्से यतिः ।
भाष-नगण, रगणजगण और एक गुरु दो तो वह 'मनोरमा’ नाम छन्द होता है ।(उ०) यथा वा
- अन्यदुदाहरणं यथा वा--
पादतले पन्नोदरगैर राजति यस्य ऊध्र्वगरेक्षा । सा भवति स्त्री लक्षणयुक्त, रुक्मवती सौभाग्यवती च ॥
- मधुपाली=(कर्ता) अमरमाला मधु=पौष्पं रजो मथश्च पाषा कालिन्दीये=
यामुने तटवनकुजे=तीरवर्तिलतापिहितद्वारे उद्दध्यन्ते=ीडासक्तमजनरमाःगप सुन्दरीः मधुजिति=मधुसूदने श्रीकृष्णे कामासक्तः चक्रे । अन्यदुदाहरणं यथा स्वैरालापैः श्रुतिपुटपेयैर्गतीडा-सुरतविशेवैः । बासागरै इलसुरतानां मत्ता नारी रमयति चेतः ॥
