पृष्ठम्:वृत्तरत्नाकरम्.pdf/१०८

विकिस्रोतः तः
एतत् पृष्ठम् अपरिष्कृतम् अस्ति
१००
रत्नप्रभोपेते वृत्तरत्नाकरे-

पर एक भाषा-विषम पदों में जगण, तगणपुनः जगण और द शुरु हॅ, तथा सम पादों में ( पइ ) दो तगणअगण और पुनः दो गुरु हैं तो उसका नाम ‘विपरीताख्नक' होता है । स० स० स० ल० गु° न० भ७ अ० र० ५ -५ ५८ -- ~~^^ - == ।। 5-11-।।--S - |। १-३ । ।- ४ । ।- ऽ । 5 मयुगान्सलघु विषमे गुरुः । युजि नभ च भरौ हरिणप्लुता ॥८॥ विषमे=प्रथमे तृतीये च पादे युगालगणवयात् सलुखु=सगणलघु ; गुरुःएकश्च गुरुः स्यात् । युजि=समे पादे नभुऋनगणु-भगणं, भरॉ=भगण-गणो न स्यानाम्, तदा ला 'हरिणष्कुला' इत्युच्यते । भाषा--वषम पादं में तीन संगण, एक लघु और एक गुरु हो, एवं सम पादों में एक नगरा, दो भगण और एक राग है तो उस बन्द के 'हरिंणनुना' कहते हैं। उदाहरणं यथा वा फुटनचय। इरिणप्लत बलमनक्षतठा तरणेः सुतः । कलहंसकुलविशतिमी बेिहरते। हरीत स् हरेर्मन: ॥८॥ न० न० र० ल०० न० ज० अ० र०


Priyanka Umakanth (सम्भाषणम्) १०:०६, ७ जनवरी २०१९ (UTC) ~====== ==

।। - 1। 1- ऽ ऽ - - ऽ }। । IS IS I-ऽ ।ऽ अयुजि ननरला गुरुः समे । न्जमपरवक्त्रमिदं ततो जरौ ॥&t अयुजिक्रुविषमे पादे ननरल=नगण-नगण-गण-लघवः, गुरुश्च स्यात् समे=द्वितीये चतुर्थे च जनगणजगणैौ, ततः जरौ= जगणरगणौ च स्याताम्, तदा इदम् ‘अपरवक्त्रं’ नाम छव यम् । भाषा--जब धिषभ पादों में ( प्रयास ) दो नग, पुनः एक रण, एक लखु, एक गुरु है, और सम पार्क में एक नगण से परे थे जगण और एक रगण हो तो उसका 'अपरवक्त्र’ कहते हैं ॥॥ नं० न० र० य० न० ज०ज० र० गु ० ^ ~= ==== == ======> - ।। !--|-|-। ऽ - |} |- S - S ।- ऽ । ऽ-3 अयुजि नयुगरेफतो यकारो । युजि च नजौ जरगाश्च पुष्पिताग्रा ॥