300
विमानार्चनकल्पे महाशास्त्रे
इति श्रीवैखानसे मरीचिप्रोते विमानार्चनाकल्पे आघारादि अधिदेवाग्निन्ध्यान विधिर्नाम अशीतितमः पटलः ॥८०॥
अथ एकाशीतितमः पटलः
यज्ञादीनां विष्णुपूजाङ्गत्वेनानुष्ठान प्रदर्शनम् अथाऽतोनुष्ठानकल्पं व्याख्यास्यामः। सर्ववैदिकाचारास्तपोयज्ञाश्च विष्णुपूजाविधेर्भेद इति वैखानस सूत्रम् तत् सूत्रोक्ताऽनुष्ठानं सर्वं समाचरन्ति ॥
सर्वकर्मानुष्ठानात्पूर्वमूदर्ध्वपुण्डधारण्म्
नित्यनैमित्तिकानि कर्माणि ऊर्ध्वपुण्डधर एव कुर्यात् । ऊर्ध्व पुण्ड्रधारणा दशुचिः शुचिरेवभवति(वेत्)। सर्वमंगलं वंशवृद्धिं च कारयेत्। ऊर्ध्वपुण्डंविना जपहोमार्चनार्ध्यानादीन्नकुर्यात् । कुर्याच्छेन्निष्फलं भवति । तस्मा दूर्ध्वपुण्डधारयेत्।
पुण्ड्रधारणयोग्यमृग्रहणम्
पर्वताऽग्रे नदी तीरे तीर्थस्थानेषु विष्ण्वालये गृहीत मृदं उत्तमम् । तुलसीमूले वल्मीके च गृहीतमृदं मध्यमं । अन्यस्मिन् शुचौदेशे गृहीतं मृदमधमम् ।
द्रव्यान्तराणि
चन्दनादि सर्वगन्धद्रव्यैरुत्तमम् ।श्रीपत्रतुलसीबिल्वैश्च मध्यमं, पञ्चगव्यैः शीततोयेन (भस्मना) अधमम् एतैर्द्रव्यै धारयेत्। श्वेतंसर्वसिद्धिदं, श्यामं सर्वशान्तिकरं, पीतं श्रीकरं, रक्तं वश्यकरमिति ।
पुण्ड्रस्य दीयाद्यकृतित्वम्
हृदये महानग्निर्ज्वलति तस्य शिखा ज्वाला रूप वदूर्ध्वाग्रमूर्ध्वा पुण्ड्रेकुर्यात् । अथवा दीपाकृति र्वेणुपत्राकृति पद्मोत्पलकुमदानं मुकुलाकृति मत्स्यकूर्मशूर्पशंख दण्डाकृति वा ऋजु सुपार्श्र्व मूध्वपुण्ड्रंकुर्यात्
