पृष्ठम्:विक्रमाङ्कदेवचरितम् .djvu/२३७

विकिस्रोतः तः
एतत् पृष्ठम् अपरिष्कृतम् अस्ति

उस राजकुमार के भुजबल से त्रस्त और क्षणभर में जिसके बहुमूल्य रत्न नष्ट हो गए हैं ऐसी द्रविड राजा की राजधानी काञ्ची प्राकार बाहरी दीवाल के नष्ट हो जाने से उसके चिन्ह की लकीर मात्र शेष रह गई हो ऐसी हो गई थी । पक्ष में उस राजकुमार के बाहु से हिलई गई द्रविड देश रूपी कामिनी की करधनी, हिलाने से बहुमूल्य रत्नों के गिर पड़ने के कारण, आकार में डोरा मात्र शेष रह गया हो, ऐसी हो गई थी । तेनानास्पदमात्मीय–प्रतापोत्कर्षरागिणा । चक्रेऽनङ्गप्रतापस्य ‘वेङ्गिभूपाङ्गनाजनः ॥२३॥ अन्वयः आत्मीयप्रतापोत्कर्षरागिणा तेन वेङ्गिभूपाङ्गनाजनः अनङ्गप्रतापस्य अनास्पदं चक्रे । व्याख्या आत्मनोऽयमित्यात्मीयः प्रतापः प्रभावस्तस्योत्कर्षोsभिवृद्धिस्तस्य रागिणाऽ भिलाषुकेण तेन राजकुमारेण वेङ्गिभूपस्याऽङ्गनाजनो रमणीसमूहोऽनङ्गप्रतापस्य कामवेवप्रभावस्याऽनास्पदमभाजनं चक्रे कृतः । वेङ्गिभूपस्य पराजयादापत्ति- सागरमग्नास्तदङ्गनाः कामसम्बन्धिविलासरतिकीडादीन् सकलान् सुखान्विस्मृत वत्य इति भावः । अथवा पतिमरणात्तासां कामक्रीडा सर्वथा लुप्तेति भावः । भाषा अपनं प्रताप का उत्कर्ष चाहने वाले उस राजकुमार ने वेङ्गिभूपाल की रानियों को कामदेव के प्रताप का अस्थान कर दिया। अर्थात् राजा के मर