२०४ मनुस्मृतिः । [अध्यायः ५
विशुद्धाः स्युः । भूमिगता इति विशुद्धभूमिसंबन्धप्रदर्शनाय न त्वन्तरिक्षगतानां निवृत्त्यर्थम् ॥ १२८ ॥
|
नित्यं शुद्धः कारुहस्तः पण्ये यच्च प्रसारितम् । |
नित्यं शुद्ध इति ॥ कारोमालाकारादेवब्राह्मणाद्यर्थेऽपि माल्यादिप्रथने द्रव्यप्रयोजनाद्यपेक्षया शुद्धिविशेषाकरणेऽपि स्वभावादेव हस्तः सर्वदा शुद्धः । तथा जननमरणयोरपि स्वव्यापारे शुद्धः । 'न त्वाशौचं कारूगां कारकर्मणि इति वत्रनात् । तथा यद्विक्रेतव्यं पण्यवीथिकायां प्रसारितं 'नापगनीयनन्नमश्नीयात्' इति शङ्खवचनासिद्धान्नव्यतिरिक्तं तदनेकक्रेतकरस्पर्गेऽपि शुद्धमेव । तथाच ब्रह्मचायादिगतभक्ष्यमनाचान्तस्त्रीदत्तमपि रथ्यादिक्रमणेऽपि सर्वदा शुद्धमिति शास्त्रंमर्यादा ॥ १२९॥
|
नित्यमास्यं शुचि स्त्रीणां शकुनिः फलपातने । |
नित्यमास्वमिति ॥ सर्वदा स्त्रीणां मुखं शुचि, तथा काकादिपक्षिणां चञ्चूपधातपतितं फलं शुचि, वत्समुखं च दोहसमये क्षीरप्रक्षरणे शुचि, श्वा च यदा मृगादीन्हन्तुं गृह्णाति तदा तत्र व्यापारे शुचिः स्यात् ॥ १३० ॥
|
श्वभिर्हतस्य यन्मांसं शुचि तन्मनुरब्रवीत् । |
श्वभिरिति ॥ कुक्कुरैर्हतस्य मृगादेर्यन्मांसं तच्छुचि मनुरवोचत् । तच्छ्राद्धाद्यतिथिभोजनादावेव द्रष्टव्यम् । अन्यैश्चाममांसादिभिर्व्यावश्येनादिभिश्च व्याधादिभिश्च मृगवधजीविभिर्हतस्य ॥ १३१ ॥
|
ऊर्ध्वं नाभेर्यानि खानि तानि मेध्यानि सर्वशः। |
ऊर्वं नाभेरिति ॥ यानि नाभेरुपरीन्द्रियछिद्राणि तानि सर्वाणि पवित्राणि भवन्ति । अतस्तेयां स्पर्शने नाशौचम् । यानि नामेरधस्तान्यशुचीनि भवन्ति अधश्छिद्रेषु च । बहुवचनं व्यक्तिबहुत्वापेक्षया । वक्ष्यमाणाश्च वसादयो देहमला देहान्निःसृता अशुद्धा भवन्ति ॥ १३२ ॥
|
मक्षिका विप्रुपश्छाया गौरश्वः सूर्यरश्मयः। |
मक्षिकेति ॥ मक्षिका अमेध्यस्पर्शिन्योऽपि, विग्रुपो मुखनिःसृता अल्पा जलछाया पतितादेीनस्पर्शस्यापि, गवादीनि चाग्निपर्यन्तानि चण्डालादिस्पृष्टानि स्पर्श शुचीनि जानीयात् ॥ १३३ ॥
