`विभाज्येन दृढेन तष्टः फलं गुणः स्यादधरो हरेण' यह कहा है। भाज्यको गुणो- नहार से गुणदो और उसमें क्षेप घटादो तो तीन खण्ड होते हैं - भा. हा १ भा.गु १ क्षे १ पहिले खण्ड में हार का भाग देने से भाज्य लब्ध आता है और दूसरे तीसरे खण्डों के योग में हारका भाग देने से ऋणलब्धि इसकारण क्षेपकी धनर्णताके हेरफेर करने से गुणोनहारके समान गुण में लब्ध्यून भाज्य के समान लब्धि योग्य है इसलिये धनक्षेप के लब्धि गुण अपने २ हारसे तष्टित ऋणक्षेत्र के होते हैं और ऋणक्षेप के लब्धि गुण अपने अपने हार से तष्टित धनक्षेप के होते हैं इससे ‘एवं तदैवात्र यदा समास्ताः स्युर्लब्धयश्चेद्विषमास्तदानीम् | यथागतौ लब्धिगुणो विशोध्यौ स्वतक्षणाच्छ्रेषमितौ तु तौ स्तः ॥' यह और 'योगजे तक्षणाच्छुद्धे गुणातीस्तो वियोगजे' यह भी उपपन्न हुआ। अक्के अनुसार कुइक की वासना मत्कृत उपपत्तीन्दुशेखर प्रतिपादित है ॥ एवं तदैवात्र यदा समास्ताः स्युर्लव्धयश्चेद्धिषमास्तदानीम् । यथागतौ लब्धिगुणौ विशोध्यौ स्वताच्छेषमित तौ स्तः ॥ ३० ॥ तु अथागतफलेषु विषमेषु सत्सु विशेषमुपजातिकयाह एवमिति | एवं तदैव स्यात् यदा अत्र परस्परभजने ता आगता लब्धयः समाः स्युः, द्वे चतस्रः षद् ऋष्टावित्यादयः | यदि तु ता लब्धयो विषमाः स्युः, एका तिस्रः पञ्च सप्तेत्यादयः तदानीं कथितमका- रेण यथा आगतौ लब्धिगुण तो स्वतक्षणोध्यो शेषतुल्यौ तौलब्धिगुणौ स्तः | तक्ष्यते तनूक्रियतेऽनेनेति तक्षणः। 'तक्ष्णोति' इति तक्षण इति वा । स्वश्चासौ तक्षणश्च स्वतक्षणः तस्मात् | गुणो दृढहाराच्योध्यो लब्धि भाज्याच्योध्येत तात्पर्यम् ॥