शरूपके । प्रतिगृह्णन्स्वीकुर्वन् । अपरिहार्यत्वादिति भावः। अत एव भीतभीतो भीत-
प्रकार इवेत्युत्प्रेक्षा । मन्दमन्दं मन्दप्रकारम् । उभयत्रापि 'प्रकारे गुणवचनस्य' इति
द्विर्भावे कर्मधारयवद्भावात्सुलोपः। खमाकाशं प्रययौ ॥
|
शिलष्यतः प्रियवधूरुपकण्ठं तारकास्ततकरस्य हिमांशोः। |
लिप्यत इति । तताःप्रसारिताः करा एव करा अंशुहस्ता येन तस्य ततकरस्य तारका एव प्रियवधूरुपकण्ठमन्तिके कण्ठे वा । अत्यन्तसंयोगे द्वितीया। विभक्त्यर्थेऽव्ययीभावः। श्लिष्यतःप्रत्यासीदत आलिङ्गतश्च हिमांशोः संबन्धी समन्तादुद्वमन्नुत्सर्पन्। अर्थान्तरत्वादकर्मकत्वम् । 'धातोरर्थान्तरे वृत्तेः' इति वचनात् । लोहितरागो- ऽरुणप्रभोऽङ्गराग इवाभिरराज । आलिङ्गनाद्रागो गलतीति प्रसिद्धिः। अत्र रूपकोपमयोरङ्गाङ्गिभावेन संकरः।।
|
प्रेरितः शशधरेण करोघः संहतान्यपि नुनोद तमांसि । |
प्रेरित इति ॥ शशधरेण चन्द्रेण प्रेरितो विसृष्टः करौघ: संहतानि सान्द्राण्यपि तमांसि मन्दरेण मन्दराचलेन भिन्नो नुन्नः क्षीरसिन्धुरविरलाः सान्द्रा उच्चा उन्नताश्च तरवो येषु तानि काननानीव नुनोद दूरीचकार ॥
|
शारतां ग[१]मितया शशिपादैश्छायया विटपिनां प्रतिपेदे । |
शारतामिति ॥ शशिपादैश्चन्द्ररश्मिभिः । 'पादा रश्म्यध्रितुर्यांशाः' इत्यमरः ।शारतां शबलतां गमितया। 'शारः शबलपीतयोः' इति विश्वः । विटपिनां तरूणां छायया न्यस्तैनिक्षिप्तै: शुक्लबलिभिः श्वेतपुष्पाद्युपहारैश्चित्राणि तलान्युपरिभागा यासां ताभिः । 'करोपहारयोः पुंसि बलिःप्राण्यङ्गजे स्त्रियाम्' इत्यमरः। वसतिवेश्ममहीभिर्निवासगृ- हृभूभिस्तुल्यता साम्यं प्रतिपेदे प्राप्ता । कर्मणि लिट् । आर्थीयमुपमा ।
|
आतपे धृतिमता सह वध्वा यामिनीविरहिणा विहगेन । |
आतप इति ॥ आतपे । दुःखकरेऽपीति भावः । बध्वा चक्रवाक्या सहाति एष धृति- मता संतोषवता यामिनीषु विरहिणा नियतविरहेणात एव विहगेन चक्रवाकेण हिमर- श्मेश्चन्द्रस्य किरणा न सेहिरे। तथाहि । दुःखिते संजातदुःखे मनसि सर्वम् । मनोहरम- पीति भावः । असह्यं सोढुमशक्यम् । 'शकिसहोश्च' इति यत्प्रत्ययः। पूर्वे तु 'आतपाः'
