स्वयमेव ज्वरहारिणी ज्वरहरवैष्णवरसमेळने तद्गुणोत्कर्षः किंपुनर्न्यायसिद्धः इति भावः । आमज्वरादिकं आमज्वरो नाम-
|
ज्वरोपद्रवतीक्ष्णत्वमग्लानिबहुमूत्रता । |
इति बाहटोक्तलक्षणः स अदिर्यस्य तम् । ज्वरोपद्रवाश्च दशविधाः । यथोक्तं तेनैव-
|
श्वासमूर्छारुचिच्छर्दितृष्णातीसारनिद्रिताः । |
इति । आदिशब्देन-
|
ज्वरवेगोऽधिकं तृष्णा प्रलापश्श्वसनं भ्रमः । |
इत्यादितदुक्तपच्यमानज्वरादिकं गृह्यते । शमयेत् । तथाचोक्तं वैद्यचिन्तामणौ-
|
भूनिम्बाश्चित्रकं चव्यं शरपुङ्खी गुडूचिका । |
इति, शृङ्गिबेरमित्येषां क्वाथ इत्यध्याहारेण योज्यम्-
|
द्वंद्वज्वरं सन्निपातं पुराणं विषमज्वरम् । |
इति च । वैष्णवरसलक्षणादिकं तत्रैव द्रष्टव्यम् । अत्रापि श्रुतिस्मृतिपुराणागमादिव्यवहारे वैद्यशास्त्रीयव्यवहारारोपः॥
यथा वा--
शान्तो मम पाप्मा श्रीकान्तनिषेवणत एष धुततान्तिः । दीप्तार्चिस्सत्करणश्रीसुभगोऽन्नादतेच्छुरस्मि यतः ॥ ७८३ ॥
