महाभारतम्-05-उद्योगपर्व-102

महाभारतम्
पञ्चमपर्व
महाभारतम्-05-उद्योगपर्व-102
वेदव्यासः

महाभारतस्य पर्वाणि

नारदेन मातलिं रसातलमुपनीय तत्र वास्तव्यसुरभिसन्ततिगुणस्तवनम् ।। 1 ।।

नारद उवाच।	5-102-1x
इदं रसातलं नाम सप्तमं पृथिवीतलम्। यत्रास्ते सुरभिर्माता गवाममृतसंभवा ।।	5-102-1a 5-102-1b
क्षरन्ती सततं क्षीरं पृथिवीसारसंभवम् । षण्णं रसानां सारेण रसमेकमनुत्तमम् ।।	5-102-2a 5-102-2b
अमृतेनाभितृप्तस्य सारमुद्गिरतः पुरा। पितामहस्य वदनादुदतिष्ठदनिन्दिता ।।	5-102-3a 5-102-3b
यस्याः क्षीरस्य धाराया निपतन्त्या महीतले। ह्रदः कृतः क्षीरनिधिः पवित्रं परमुच्यते ।।	5-102-4a 5-102-4b
पुष्पितस्येव फेनेन पर्यन्तमनुवेष्टितम्। पिबन्तो निवसन्त्यत्र फेनपा मुनिसत्तमाः ।।	5-102-5a 5-102-5b
फेनपा नाम ते ख्याताः फेनाहाराश्च मातले। उग्रे तपसि वर्तन्ते येषां बिभ्यति देवताः ।।	5-102-6a 5-102-6b
अस्याश्चतस्रो धेन्वोऽन्या दिक्षु सर्वासु मातले। निवसन्ति दिशां पाल्यो धारयन्त्योदिशःस्म ताः ।।	5-102-7a 5-102-7b
पूर्वां दिशं धारयते सुरूपा नाम सौरभी । दक्षिणां हंसिका कनाम धारयत्यपरां दिशम्।।	5-102-8a 5-102-8b
पश्चिमा वारुणी दिक्च धार्यते वै सुभद्रया। महानुभावया नित्यं मातले विश्वरूपया ।।	5-102-9a 5-102-9b
सर्वकामदुघा नाम धेनुर्धारयते दिशम्। उत्तरां मातले धर्म्यां तथैलविलसंश्रिताम् ।।	5-102-10a 5-102-10b
आसां त पयसा मिश्रं पयो निर्मथ्य सागरे । मन्थानं मन्दरं कृत्वा देवैरसुरसंहितैः ।।	5-102-11a 5-102-11b
अद्धृता वारुणी लक्ष्मीरमृतं चापि मातले। उच्चैःश्रवाश्चाश्वराजो मणिरत्नं च कौस्तुभम् ।।	5-102-12a 5-102-12b
सुधाहारेषु च सुधां स्वधाभोजिषु च स्वधाम्। अमृतं चामृताशेषु सुरभी क्षरते पयः ।।	5-102-13a 5-102-13b
अत्र गाथा पुरा गीता रसातलनिवासिभिः । पौराणी श्रूयते लोके गीयते या मनीषिभिः ।।	5-102-14a 5-102-14b
न नागलोके न स्वर्गे न विमाने त्रिविष्टपे। परिवासः सुखस्तादृक् रसातलतले यथा ।।	5-102-15a 5-102-15b
।। इति श्रीमन्महाभारते उद्योगपर्वणि भगवाद्यानपर्वणि द्‌व्यधिकशततमोऽध्यायः ।।

5-102-11 असुरसंहितैः असुरसहितैः ।। 5-102-15 परिवासः निवासः । सुखः सुखकरः ।। 15 ।।

उद्योगपर्व-101

पुटाग्रे अल्लिखितम्।

उद्योगपर्व-103