सवप्रसङ्गः ; स्मर्यमाणे च । संशयो न स्यादित्युक्तम् । तस्माद्ययैव नीला दिशब्दार्थेऽथखभावःन कर्थलक्ष्यः , न प्रमाणलक्ष्यः, अनवस्थानात् ; स्वरूपव्यवस्थस्तु यथाप्रमाणमचसीयते ; तथा सदर्थस्वभावोऽपीति युक्तम् । कार्यप्रमाणसदसद्भावनिबन्धने हि सदसड़यवहारविभागे तस्याप्रवृत्तिरेव, कायेप्रमाणसदसड़यवहारांवभागस्यापेि तन्नवघनत्वप्रसङ्गात् अनवस्थानात् ? तस्मादर्थस्वभाव एकः सतति बह्मवेद मन्यन्ते ।
अथ मतम्--नाथस्वभाव यांग्यता, प्रमाणहं सद्भावस्तु ; न चासतां प्रमाणहेतवः सन्तीति ; तदयुक्तम् ;
|
भूमौ निखातं निलिंङ्गमवेद्यनुपपन्नकम् । |
भूमौ निखातमविद्यमानेन्द्रियसंबन्धमदृश्यमानाविनाभूतमसेवेद्यमानान्यथानब कल्पमनं वस्तु प्रलीनद्रष्टुकं यत् तस्य न प्रत्यक्षानुमानार्थापत्यागमहेतवः सन्ति ; सादृश्यविषयं द्युपमानम्, तस्य हेतुर्दूरापेत एव ; सर्वप्रमाणयोग्यताम- तिक्रामति ; न च तदसत् । ननु सर्वमप्यस्य कथम् ? एवमपि संशयः । तत्र प्रमाणहेतुभावलक्षणयोग्यता'रूपे सर्वे प्रमाणहेत्वभावस्य निश्चयात् सशय न स्यात् । अथ च भावविशेषः कश्चित् प्रमाणं प्रति । योग्यः सवम् , प्रकृतहानादसुन्दरमित्युक्तम् । अथ वा प्रमाणविशिष्टः सच्छब्दार्थ इत्येतदनेन निराक्रियते । न निश्चिते विशेषणाभावे विशिष्टाभिधायि शब्दनुवद्धः सशयों युक्त इति ।
अपि च अभावस्यापि प्रमेयत्वान्न प्रमाणयोग्यता सत्तालक्षणम् । तथा हि
|
असत् प्रमेये च तथा यथैव स्थापयत्ययम् । |
अवश्वं । स्वस्वनेन सदसद्धयवहारविभागमिच्छता असत् कथंचिद्वयव
स्थाष्यम् , अन्यथा व्यवहारसंकरात् । तत्र यदि प्रमाणस्पाविषयः, यदि
1 तः--B 4 त्व-A |
2 मित्वेति—B |
3 A omits मा |
