ब्रह्मबिन्दूपनिषद्
- ॥ ब्रह्मबिन्दु-उपनिषत् ॥
- ॐ भद्रं कर्णेभिः शृणुयाम देवाः भद्रं पश्येमाक्षभिर्यजत्राः ।
- स्थिरैरङ्गैस्तुष्टुवांसस्तनूभिर्व्यशेम देवहितं यदायुः ।
- स्वस्ति न इन्द्रो वृद्धश्रवाः स्वस्ति नः पूषा विश्ववेदाः ।
- स्वस्ति नस्तार्क्ष्योऽरिष्टनेमिः स्वस्ति नो बृहस्पतिर्दधातु ।
- ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ।
- मनो हि द्विविधं प्रोक्तं शुद्धं चाशुद्धमेव च ।
- अशुद्धं कामसङ्कल्पं शुद्धं कामविवर्जितम् ॥ १ ॥
- मन एव मनुष्याणां कारणं बन्धमोक्षयोः ।
- बन्धाय विषयासक्तं मुक्त्यै निर्विषयं स्मृतम् ॥ २ ॥
- यतो निर्विषयस्यास्य मनसो मुक्तिरिष्यते ।
- अतो निर्विषयं नित्यं मनः कार्यं मुमुक्षुणा ॥ ३ ॥
- निरस्तनिषयासङ्गं सन्निरुद्धं मनो हृदि ।
- यदाऽऽयात्यात्मनो भावं तदा तत्परमं पदम् ॥ ४ ॥
- तावदेव निरोद्धव्यं यावद्धृति गतं क्षयम् ।
- एतज्ज्ञानं च ध्यानं च शेषो न्यायश्च विस्तरः ॥ ५ ॥
- नैव चिन्त्यं न चाचिन्त्यं न चिन्त्यं चिन्त्यमेव च ।
- पक्षपातविनिर्मुक्तं ब्रह्म संपद्यते तदा ॥ ६ ॥
- स्वरेण सन्धयेद्योगमस्वरं भावयेत्परम् ।
- अस्वरेणानुभावेन नाभावो भाव इष्यते ॥ ७ ॥
- तदेव निष्कलं ब्रह्म निर्विकल्पं निरञ्जनम् ।
- तदब्रह्माहमिति ज्ञात्वा ब्रह्म सम्पद्यते ध्रुवम् ॥ ८ ॥
- निर्विकल्पमनन्तं च हेतुद्याष्टान्तवर्जितम् ।
- अप्रमेयमनादिं च यज्ञात्वा मुच्यते बुधः ॥ ९ ॥
- न निरोधो न चोत्पत्तिर्न बद्धो न च साधकः ।
- न मुमुक्षुर्न वै मुक्त इत्येषा परमार्थता ॥ १० ॥
- एक एवाऽऽत्मा मन्तव्यो जाग्रत्स्वप्नसुषुप्तिषु ।
- स्थानत्रयव्यतीतस्य पुनर्जन्म न विद्यते ॥ ११ ॥
- एक एव हि भूतात्मा भूते भूते व्यवस्थितः ।
- एकधा बहुधा चैव दृष्यते जलचन्द्रवत् ॥ १२ ॥
- घटसंवृतमाकाशं नीयमानो घटे यथा ।
- घटो नीयेत नाऽकाशः तद्धाज्जीवो नभोपमः ॥ १३ ॥
- घटवद्विविधाकारं भिद्यमानं पुनः पुनः ।
- तद्भेदे न च जानाति स जानाति च नित्यशः ॥ १५ ॥
- शब्दमायावृतो नैव तमसा याति पुष्करे ।
- भिन्नो तमसि चैकत्वमेक एवानुपश्यति ॥ १५ ॥
- शब्दाक्षरं परं ब्रह्म तस्मिन्क्षीणे यदक्षरम् ।
- तद्विद्वानक्षरं ध्यायेच्द्यदीच्छेछान्तिमात्मनः ॥ १६ ॥
- द्वे विद्ये वेदितव्ये तु शब्दब्रह्म परं च यत् ।
- शब्दब्रह्माणि निष्णातः परं ब्रह्माधिगच्छति ॥ १७ ॥
- ग्रन्थमभ्यस्य मेधावी ज्ञानवीज्ञानतत्परः ।
- पलालमिव धान्यार्यी त्यजेद्ग्रन्थमशेषतः ॥ १८ ॥
- गवामनेकवर्णानां क्षीरस्याप्येकवर्णता ।
- क्षीरवत्पष्यते ज्ञानं लिङ्गिनस्तु गवां यथा ॥ १९ ॥
- घृतमिव पयसि निगूढं भूते भूते च वसति विज्ञानम् ।
- सततं मनसि मन्थयितव्यं मनु मन्थानभूतेन ॥ २० ॥
- ज्ञाननेत्रं समाधाय चोद्धरेद्वह्निवत्परम् ।
- निष्कलं निश्चलं शान्तं तद्ब्रह्माहमिति स्मृतम् ॥ २१ ॥
- सर्वभूताधिवासं यद्भूतेषु च वसत्यपि ।
- सर्वानुग्राहकत्वेन तदस्म्यहं वासुदेवः तदस्म्यहं वासुदेव इति ॥ २२ ॥
- ॐ भद्रं कर्णेभिः शृणुयाम देवाः भद्रं पश्येमाक्षभिर्यजत्राः ।
- स्थिरैरङ्गैस्तुष्टुवांसस्तनूभिर्व्यशेम देवहितं यदायुः ।
- स्वस्ति न इन्द्रो वृद्धश्रवाः स्वस्ति नः पूषा विश्ववेदाः ।
- स्वस्ति नस्तार्क्ष्योऽरिष्टनेमिः स्वस्ति नो बृहस्पतिर्दधातु ।
- ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ।
- ॥ इति ब्रह्मबिन्दूपनिषत्समाप्ता ॥