बृहत्संहिता/अध्यायः ४८
| ← अध्यायः ४७ | बृहत्संहिता अध्यायः ४८ वराहमिहिरः |
अध्यायः ४९ → |
४८ पट्टलक्षणाध्यायः ।।
विस्तरशो निर्दिष्टं पट्टाणां लक्षणं यदाचार्यैः ।
तत्संक्षेपः क्रियते मया +अत्र सकलार्थसम्पन्नः ।। ४८.०१ ।।
पट्टः शुभदो राज्णां मध्ये +अष्टावङ्गुलानि विस्तीर्णः ।
सप्त नरेन्द्रमहिष्याः षड्युवराजस्य निर्दिष्टः ।। ४८.०२ ।।
चतुरङ्गुलविस्तारः पट्टः सेनापतेर्भवति मध्ये ।
द्वे च प्रसादपट्टः पञ्चैते कीर्तिताः पट्टाः ।। ४८.०३ ।।
सर्वे द्विगुणायामा मध्यादर्धेन पार्श्वविस्तीर्णाः ।
सर्वे च शुद्धकाञ्चनविनिर्मिताः श्रेयसो वृद्ध्यै ।। ४८.०४ ।।
पञ्चशिखो भूमिपतेस्त्रिशिखो युवराजपार्थिवमहिष्योः ।
एकशिखः सैन्यपतेः प्रसादपट्टो विना शिखया ।। ४८.०५ ।।
क्रियमाणं यदि पत्रं सुखेन विस्तारं एति पट्टस्य ।
वृद्धिजयौ भूमिपतेस्तथा प्रजानां च सुखसम्पत् ।। ४८.०६ ।।
जीवितराज्यविनाशं करोति मध्ये व्रणः समुत्पन्नः ।
मध्ये स्फुटितस्त्याज्यो विघ्नकरः पार्श्वयोः स्फुटितः ।। ४८.०७ ।।
अशुभनिमित्तौत्पत्तौ शास्त्रज्ञः शान्तिं आदिशेद्राज्ञः ।
शस्तनिमित्तः पट्टो नृपराष्ट्रविवृद्धये भवति ।। ४८.०८ ।।