|
लब्धं रामनखाद्रिलोचनरसत्र्यडूद्धि २९३६२७२०३ निघ्नं ततः । |
अस्योदाहरणम्
|
पञ्चत्रिंशदहो सखे दिविषदां चक्रादिशेषाणि या |
वा०भा०-धीवृद्धिदे तन्त्रे ग्रहाणां चक्रादिशेषाणि मिलितान्यवमशेषयुतानि च १४९१२२७५०० । एतानि किलोद्दिष्टानि चतुर्भािवभज्य लब्धं रामनखाद्रिलोचनरसत्र्यडूद्विभिः २९३६२७२०३ संगुण्य पञ्चाद्वित्रिनवाद्रिसागरयुगच्छिद्राग्नि ३९४४७९३७५ भिविभज्य । शेषमहर्गणो जातः खखाभ्रदिङ्मितः १०००० ॥ अयं जातः कुजदिने ॥ द्विगुणे हरे क्षिसे जातः सोमवासरे ७८८९६८७५० । त्रिगुणे क्षिसे जातो गुरुदिने ११८३४४८१२५ ॥
अत्रोपपतिः- एको हरश्चेद्गुणकी विभिन्नावित्यनेनैव । अत्र गुणकाविति द्विवचनमुपलक्षणार्थम् । तेन बहुगुणानामैक्यं गुणो भवति । अग्राणामैक्यमग्रम् । तद्यथा ॥ रूपमहर्गणं प्रकल्प्य ग्रहाणां चक्रादिशेषाण्यानीय तेषामैक्यं युगावमयुतं भाज्यः कल्प्यः । कुदिनानि हरः । उद्दिष्टषद्त्रिशच्छेषाणां योग ऋणक्षेपः । एषां भाज्यहारक्षेपाणां चतुभिरपवर्तः कृतः । ततो लाघवार्थं रूपशुद्धी लब्ध रामनखाद्रीत्यादिस्थिरकुट्टकः कृत:' । १३-१६ ।
वा० वा०-यः षट्त्रशच्छेषाणामैक्यं कुदिनतष्टं दृष्ट्वा ग्रहानहगणांश्च वदति तत्प्रशंसामाह–चक्राग्राणीति । षट्त्रिशत् सहितानीति ।
अत्र सूत्रमाह-उद्दिष्टं क्वहितष्टमिति । अत्राहर्गणप्रमाणं यावत् । या १ यदि कल्पकुदिनैः कल्पग्रहभगणास्तदा यावत्तावता किमिति ससग्रहभगणेषु गुणकत्वेन गृहीतेषु लब्धयः प्रत्येकग्रहगतभगणाः शेषाणि तत्तद्ग्रहभगणशेषाणि भवन्ति ।
एवं कल्पकुदिनैस्तत्तद्ग्रहाणां कल्पभगणजनिता राशयोंऽशाः कलाविकलाश्च लभ्यन्ते तदाह.गणेन किमिति ग्रहाणां कल्पादितो गतराशयो गतांशा गतकलिकागतविकलिकाश्च भवन्ति । अत्र शेषाणि राश्यादिशेषाणि भवन्ति । एकैकग्रहस्य पञ्चशेषाणीति सप्तानां पञ्चत्रिशच्छेषाणि पञ्चत्रिशदनुपातैर्भवन्ति । सर्वत्राहर्गणो गुणः
१. बापूदेवोक्तः प्रश्नः--
सूर्यन्दुसौरयो मध्याः समा भूत्वा पुनः कदा । भवेयुस्ताद्दशा एव विचक्षण वद द्रुतम् ।
अस्य मङ्गश्व
कल्पे येऽकब्जयोर्योगा ये च तीक्ष्णांशुमन्दयोः । ते केनचित् समेनैव विघेया अपवर्तिताः ॥ तत्र प्रथमलब्धेन समानैः शशिमासकै: ।। सूर्येन्दुसौरयो मध्या मवेयुस्ते पुनः समाः ॥
