पृष्ठम्:संस्कृत-हिन्दी शब्दकोशः (चतुर्वेदी).djvu/६६८

विकिस्रोतः तः
एतत् पृष्ठम् अपरिष्कृतम् अस्ति

मारि मारिः ( स्त्री० ) १ मरी | प्लेग । २ हनन | नाश | भारिच ( कि० ) [ स्त्री० - मारिची ] मिर्च का बना हुआ | मारिषः ( ५० ) १ प्रतिष्ठित । माननीय । मारी (स्त्री० ) १ प्लेग । संक्रामक रोग | २ मरी रोग ! की अधिष्ठात्री देवी जैसे दुर्गा मारोचम् ( न० ) मिर्च की झाड़ियों का समुदाय । मारुंड: } ( पु० ) १ सर्प का अँडा । २ गोमय । गोबर | ३ मार्ग सड़क मारुण्ड: मारीच: ( पु० ) १ रामायण के अनुसार वह राक्षस जिसने सोने का हिरन बन कर, सीता जी को धोखा ! दिया था | २ बादशाही हाथी । बड़े ढीलडौल का | मार्गकः (पु० ) मार्गशीर्ष मास । हाथी | ३ पौधा विशेष । मारुत (वि०) [ स्त्री० - मारुती ] १ मस्त सम्बन्धी २ पवन सम्बन्धी भारुतं ( न० ) स्वाति नक्षत्र |प्रशन: ( पु० ) सर्प । साँप । श्रात्मजः ( पु० ) १ हनुमान जी । २ भीम | सुतः, सूनुः, मा मार्केड: मार्कण्ड: मार्कंडेयः मार्कण्डेयः बनाया हुआ महरावदार द्वार:-दर्शकः, (पु० ) पथप्रदर्शक | धेनुः (पु० ) - धेनुकं, (न०) एक भोजन का परिमाण-वन्धनं ( न० ) कञ्ची मोर्चाबंदी आड़ | नाकेबंदी रक्षकः ( पु०) सड़क पर पहरा देने वाला 1-शोधकः, (पु० ) वह मनुष्य जो औरों के लिये आगे आगे राह बनाता चलता है। -स्थ, ( वि० ) यात्री । पधिक ।-हर्म्य (न० ) सड़क के किनारे बना हुआ महल । ( पु० ) एक प्राचीन ऋषि का नाम । इनकी गणना चिरजीवियों में है।-- पुराणं, (न०) अष्टादश पुराणों में से एक । मार्ग ( न० ) ) १ याचना | माँग । खोज । मार्गणा (स्त्री०) ) तलाश | ३ अनुसन्धान | rest- कात । मार्गणः ( पु० ) १ भिक्षुक | २ तीर | वाण । ३ पाँच की संख्या । मारुतः ( पु० ) १ पवन । हवा । २ पवनदेव । ३ से स्वांसा ] ४ वायु, कफ, पित्त में से वायु | ५ हाथी | मार्गिकः ( पु० ) १ यात्री । पथिक | २ शिकारी की सूँड । मार्गित ( च० ० ) १ तलाशा हुआ । खोजा हुआ। दर्याल किया हुआ । २ अभिलपित | याचित । मार्ज ( घा० उभय० ) [ मार्जयति, मार्जयते ] १ पवित्र करना | साफ करना | माड़ना पड़ना । २ शब्द करना। यजाना ! मार्ग (धा० परस्मै०) [मार्गति, मार्गयति, मार्गयते ] | मार्जः ( पु० ) १ माँजना | सफा करना ! २ धोबी। ३ विष्णु का नामान्तर । १ हूँदना | खोजना | तलाश करना। शिकार खेलना । ३ याचना करना | भाँगना । २ विवाह के लिये माँगना । J + मार्गः ( पु० ) १ रास्ता | सड़क | पथ | २ पगडंडी।। राह| ३ पहुँच ४ गूत | निशानी । चिन्ह ५ ग्रह का मार्ग । ६ खोज अनुसन्धान तहकीकात । ७ नहर | बंबा । नाली । ८ उपाय | साधन । १ उचित मार्ग। ठीक राह| १०ढंग। तौर तरीका । ११ शैली | १२ गुदा मलद्वार |१३ कस्तूरी | १४ मृगशिरस नक्षत्र | १५ मार्गशीर्ष मास । तोरणम्, ( न० ) सड़क पर किसी विशेष अवसर के लिये मार्गशिरः मार्गशिरस ( पु० ) अगहन का महीना। मार्गशीर्ष मार्गगिरी मार्गशीष } ( पु० ) पूस की पूर्णमासी | | मार्जक (वि० ) [ स्त्री०- मार्जिका ] साफ करने वाला माँजने वाला। मार्जनं (न०) १ साफ करने का भाव । स्वग्छ करना : २ माड़ना पोंछना | ३मिटा देना । रगड़ डालना । ४ उबटन लगा कर किसी आदमी को नहलाना। २ कुश से पकना । मार्जन: ( पु० ) लोधवृष्ठ | मालः ( पु० ) १ दक्षिणी पश्चिमी बंगाल के एक