शुश्रूषया रहिताया विद्याया निष्फलत्वमुक्तं नारदीयशिक्षायाम्--
"शुश्रूषाविरहिता विद्या यद्यपि मेधागुणैः समुपयाति । |
अध्ययनकर्त्रा शूद्रान्नं वर्जनीयमित्याह पराशरः--
"शूद्रान्नरसपुष्टस्य ह्यधीयानस्य नित्यशः । |
ऊर्ध्वा गतिः स्वर्गगतिः ।
आपत्कालेऽब्राह्मणादप्यध्येतव्यमित्याह मनुः--
"अब्राह्मणादध्ययनमापत्काले विधीयते । |
([१]अब्राह्मणात्क्षत्रियाद्वैश्याद्वा । अनुव्रज्या शुश्रूषेत्यनुगमनमात्रं कार्यं न पादप्रक्षालनादि । इयं चाऽऽपद्ब्राह्मणाध्यापकाभावरूपाऽध्येतुः ।
गौतमोऽपि--
"आपत्कल्पोऽब्राह्मणाद्ब्राह्मणस्य विद्योपयोगोऽनुगमनं शुश्रूषाऽऽसमाप्तेः" इति । |
अब्राह्मणादा समाप्तेरित्युभयत्र पदच्छेदो द्रष्टव्यः ।
गरुडपुराणे--
"आहुः समस्तविद्यानां वेदविद्यामनुत्तमाम् । |
महाभारते--
"यो ब्रूयाच्चापि शिष्येभ्यो धर्म्यां ब्राह्मीं सरस्वतीम् । |
एतदध्ययनमुपाकर्म कृत्वा कर्तव्यमित्याह कार्ष्णाजिनिः--
"नभोमासे नभस्ये वा समुपाकृत्य सूत्रतः । |
सूत्रतः सूत्रोक्तप्रकारेण ।
वेदाध्ययनं कर्तुमशक्तस्यैकदेशाध्ययनमप्यनुजानाति पराशरः--
"अग्निकार्यात्परिभ्रष्टाः संध्योपासनवर्जिताः । |
- ↑ धनुश्चिह्नान्तर्गतं ड. पुस्तके नास्ति ।