पुटमेतत् सुपुष्टितम्
434
[बालकाण्डः
मेनकया विश्वामित्रतपोभङ्गः
सामर्षेति । अस्मत्तपः पुनः[३]देवता विघ्नन्तीत्यमर्षसहिता ॥
[४]अहोरात्रापदेशेन गताः संवत्सरा दश ।
काममोहाभिभूतस्य विघ्नोऽयं प्रत्युपस्थितः ॥ ११ ॥
अहोरात्रापदेशेन–एकाहोरात्रतुल्यतया ॥ ११ ॥३॥
विनिश्वसन् मुनिवरः पश्चात्तापेन दुःखितः ।
भीतामप्सरसं दृष्ट्वा वेपन्तीं प्राञ्जलिं स्थिताम् ॥ १२ ॥
मेनकां मधुरैर्वाक्यैर्विसृज्य कुशिकात्मजः ।
उत्तरं पर्वतं राम ! विश्वामित्रो जगाम ह ॥ १३ ॥
मेनकां मधुरैर्वाक्यैर्विसृज्येति । मया कामतप्तेन प्रार्थितत्वात् योषितस्ते न कश्चनापचारः । अतस्त्वं यथासुखं गच्छेत्येवमादिरूपैर्वचनैरित्यर्थः ॥ १३ ॥
स कृत्वा [५]नैष्ठिकीं बुद्धिं, जेतुकामो महायशाः ।
कौशिकीतीरमासाद्य तपस्तेपे सुदारुणम् ॥ १४ ॥
- ↑ सामर्षा-देवेषु ; विघ्नस्य तत्कृतत्वज्ञानात्-ति.
- ↑ सत्यं सुराणां-ङ.
- ↑ देवा-ग.
- ↑ अहोरात्रव्याजेन दश संवत्सरा गता इति वाऽर्थः । पश्यत एव एकैकदिनशः दश संवत्सरा गता इति तात्पर्यम् । प्रत्युपस्थित इत्यनन्तरं 'इति' इत्यध्याहार्यं; इति बुद्धिस्समुत्पन्नेति पूर्वेणान्वयः ।
- ↑ नैष्ठिकीं-कामस्याप्यकरणं सङ्कल्प्य अत्युत्कृष्टब्रह्मचर्यविषयाम्-ति. जेतुकामः-काममिति शेषः ।
