अविज्ञाय फलं यो हि [१] कर्म त्वेवानुधावति ।
स शोचेत् फलवेलायां यथा किंशुकसेचकः ॥ ९ ॥
किंशुकदृष्टान्तं दार्ष्टान्तिके योजयति –अविज्ञायेत्यादि । फलमिति । क्रियमाणकर्मणो भाविफलमित्यर्थः ॥ ९ ॥
[२]सोऽहमाम्रवणं छित्वा पलाशांश्च न्यषेचयम् ।
रामं फलागमे त्यक्त्वा पश्चात् शोचामि दुर्मतिः ॥ १० ॥
कर्मणो वा प्रागुक्तस्य तथा प्रागुक्तलौकिकार्थस्य वाऽस्तु तत प्रकृते किमायातमित्यत्राह – सोऽहमित्यादि । फलागम इति । पारलौकिककालान्तरभाविफलप्राप्तावाम्रवत् वर्धितमिति शेषः ॥ १० ॥
लब्धशब्देन, कौसल्ये ! कुमारेण धनुष्मता ।
कुमारः शब्दवेधीति मया पापमिदं कृतम् ॥ ११ ॥
अथ ‘यदाचरति' (श्लो-६) इत्याद्युक्तलोकस्थितिफलमाहलब्धशब्देनेत्यादि । हे कौसल्ये ! कुमारेण धनुष्मता, कुमारः - अजकुमारः दशरथः शब्दवेधीति लोके लब्धशब्देन - लब्धकीर्तिना मया इदं वक्ष्यमाणरूपं पापं कृतम् ॥ ११ ॥
तदिदं मेऽनुसंप्राप्तं, देवि ! दुःखं स्वयं कृतम् ।
[३]संमोहादिह बालेन यथा स्यात् भक्षितं विषम् ॥ १२ ॥
ननु बाल्ये, तत्राप्यज्ञानात् कृतस्य कर्मणः कथमेव फलं प्राप्तमित्यत्र दृष्टान्तबलेन बोधयति -- सम्मोहादित्यादि । संमोहादिह
