श्री०टी०--त्यागे च विशिष्टफलमाह-एतैरिति । तमसो नरकस्य द्वारभूतैरेतैस्त्रिभिः कामादिभिर्विमुक्तो नर आत्मनः श्रेयःसाधनं तपोयोगादिकर्माऽऽचरति ।
ततश्च मोक्षं प्राप्नोति ॥ २२ ॥
म.टी०-यस्मादश्रेयोनाचरणस्य श्रेयआचरणस्य च शास्त्रमेव निमित्तं तयोः शास्त्रैकगम्यत्वात्तस्मात्-
|
यः शास्त्रविधिमुत्सृज्य वर्तते कामकारतः ॥ |
शिष्यतेऽनुशिष्यतेऽपूर्वोऽर्थो बोध्यतेऽनेनेति शास्त्रं वेदस्तदुपजीविस्मृतिपुराणादि च, तत्संबन्धी विधिर्लिङादिशब्दः कुर्यान्न कुर्यादित्येवंप्रवर्तनानिवर्तनात्मकः कर्तव्याकर्तव्यज्ञानहेतुर्विधिनिषेधाख्यस्तं शास्त्रविधिं, विधिनिषेधातिरिक्तमपि ब्रह्मप्रतिपादकं शास्त्रमस्तीति सूचयितुं विधिशब्दः । उत्सृज्याश्रद्धया परित्यज्य कामकारतः स्वेच्छामात्रेण वर्तते विहितमपि नाऽऽचरति निषिद्धमप्याचरति यः स सिद्धिं पुरुषार्थप्राप्तियोग्यतामन्तःकरणशुद्धिं कर्माणि कुर्वन्नपि नाऽऽप्नोति, न सुखमैहिकं, नापि परां प्रकृष्टां गति स्वर्गं मोक्षं वा ॥ २३ ॥
श्री०टी०-कामादित्यागश्च स्वधर्माचरणं विना न भवतीत्याह-य इति । शास्त्रविधिं वेदविहितं धर्ममुत्सृज्य यः कामकारतो यथेच्छं वर्तते स सिद्धिं तत्त्वज्ञानं न प्राप्नोति । न च सुखमुपशमं नच परां गतिं मुक्तिं प्राप्नोति ॥ २३ ॥
म०टी०-यस्मादेवम् ---
|
तस्माच्छास्त्रं प्रमाणं ते कार्याकार्यव्यवस्थितौ ॥ |
इति श्रीमहाभारते शतसाहस्यां संहिताया वैयासिक्यां
भीष्मपर्वणि श्रीमद्भगवद्गीतासूपनिषत्सु ब्रह्मविद्यायां
योगशास्त्रे श्रीकृष्णार्जुनसंवादे दैवासुरसंप-
द्विभागयोगो नाम षोडशोऽ-
ध्यायः ॥ १६ ॥
यस्माच्छास्त्रविमुखतया कामाधीनप्रवृ[१]त्तिरैहिकपारत्रिकसर्वपुरुषार्थायोग्यस्तस्मात्ते तव
- ↑ छ. वृत्तेरें ।
