यत्पश्यतां शिशुरौ कुरुतेशमद्रयं |
अथ शंकरनामधेये प्रवृत्तिनिमित्तद्वयमाह । ययेन कारणेनासौ बालकः पश्यतां
जनानामुत्कृष्टं शं मुखं कुरुते तेनास्य जनकः मसिद्धां शंकरारूयामकृत कृतवान् ।
यद्वा । चिरकालाच्छंकरप्रसादाजातस्तत्तस्माच्छंकरनामधेयं व्यधिताकृत् ॥ ८३ ॥
वद्वालवत्पादकमलाभ्यां गमनायाऽऽदौ स्रमुदरेण सर्पणं कर्तृ समर्थो बभूव ॥८४॥
[बालः शनेरिति । बवयोः सावण्यद्वा ‘गतिगन्धनयोः' इति स्मरणाद्वाति स्वाङ्गसैौरभ्यं
प्रसारयतीति वोऽत एवाभितः सकलसैनिकृष्टजनचेतांसि लात्याश्चयेदशेनवशादादत्त
इत्यालो वश्वासावालश्चेति तथा सौरभ्यशालिशारीरत्वानिखिलजनमनोहर इत्यर्थः ।
एतेन बालपदपौनरुक्तयं मत्युक्तं तदैश्वर्यातिशयश्च सूचितः ] ॥ ८४ ॥
अस्मिन्बाले मञ्चे शायते सति सतां हृदयं प्रसन्ने बभूव माणगुच्छवयै वीक्षमाणे
सति विदुषां मुखं विगतनीलमभूत् । यद्वा वादिपण्डितानां मुखं विशेषेण नीलमभूत् ।
उपजातिवृत्तम् ॥ ८५ ॥ [ मणीति । कुमारकर्तृकानिरीक्षणानन्दसिद्धयथै तन्मञ्चा
शुपरि रत्नादिगुच्छको निबध्यत इति लोके प्रसिद्धमेवेति भावः ] ॥ ८५ ॥
कमनीया सुन्दरी शय्या शयनीयं यस्मिंस्तं पर्यङ्कश्रेष्ठ शनैः पदाभ्यां संताडयन्स
न्विशेषेण भेदवादिनां य इन्द्रास्तेषां ये मनोरथास्तेषां समूहान्सद्यः शतधा बिभेद वि
१क.ग. ध.सुन्दरा।