६८ शब्दापशब्दविवेके
१८५. अयाचितारं नहि देवदेवमद्रिः सुतां ग्राहयितुं शशाक (कु०)।
१८६. सितं सितिम्ना सुतरां मुनेर्वपुर्विसारिभिः सौधमिवाथ लम्भयन् ।
द्विजावलिव्याजनिशाकरांशुभिः शुचिस्मितां वाचमवोचदच्युतः ।।
(शिशु० १।२५)
१८७. अकितोपपन्नं वो दर्शनं प्रतिभाति मे ।
१८८. स तैराक्रमयामास शुद्धान्तं शुद्धकर्मभिः (कु० ६।५२) ।
१८९. साम्प्रतमुत्तरभारताद् हिन्दूराज्यमेकान्ततो विलुप्तम् ।
१९०. पयःपानं भुजङ्गानां केवलं विषवर्धनमिति जानन्तोऽपि हिन्दव-
स्तेभ्यः पयः पाययन्त्येव ।
१८५. देवदेवमित्यत्र द्वितीयानुपपन्ना। न हि ग्राहिर्द्विकर्मकः। कालि-
दासोऽप्यन्यत्र रघुवंशे (२।१) जायाप्रतिग्राहितगन्धमाल्यामित्यत्रास्य
द्विकर्मकतां नेच्छति । तेन स्थितस्य गतिश्चिन्तनीयेति ग्राहयि-
तुमुद्वाह्यत्वेन बोधयितुमित्यर्थस्य विवक्षणात् समाधिमाहुः ।
१८६-अत्र गत्युपसर्जना प्राप्तिर्लभेरर्थः । तेन गत्यादिसूत्रेणाणौ कर्तुर्णौ
कर्मत्वं न । सितिमा सितं मुनेर्वपुर्लभत इत्यणौ वाक्यम् ।
१८७-क्रियाग्रहणमपि कर्तव्यमिति सम्प्रदानसंज्ञायां चतुर्थी न्याय्या।
प्रतिभातियोगे प्रायेण द्वितीया दृश्यते यथा त्रितं कूपेऽवहित-
मेतत् सूक्तं प्रतिबभावित्यत्र निरुक्ते। सा ततोऽन्यत्रापि
दृश्यत इति वचनेन समाधेया।
१८८-गत्यर्थत्वाभावात्तैरित्यत्र कर्मसंज्ञा नेति मल्लिनाथः । तन्न संग-
च्छते । क्रमेर्गत्यर्थत्वस्यापह्नवायोगात् । प्रकृते प्रवेशयामासेत्यर्थः ।
स च न गतिव्यतिरिक्तः । इदं च निरस्तसमस्तदोष पाठान्तरं
दृश्यते--स तानाक्रमयामास शुद्धान्तं शुद्धकर्मण इति ।
१८९-विलुप्तमिति नष्टमित्यर्थे कर्तरि क्त । अविवक्षितकर्मा लुपिर-
कर्मकः । उत्तरभारताद् इत्यपादाने पञ्चमी । सा नष्टा बाण-
पुरात्तदेति भारते प्रयोगः ।
१९०-तान्पाययन्तीत्येव साधु, प्रत्यवसानार्थत्वात्पिबतेः ।