यो मोहो विद्यते साऽयं संसारो भ्रमस्वरूप इष्यते ॥ ५३ ॥
बुद्ध्यादेर्मिथ्यास्वरूपविवेचनया यो ज्ञानी भ्रमोपमर्दनं करोति स एव तत्त्वविद्वित्याह, बुद्धीति ।
|
बुद्ध्यादीनां स्वरूपं यो विविनक्ति स तत्त्ववित् । |
स्वरूपम् मिथ्यात्वरूपं, मुक्तस्संसारादित्यर्थः । स्पष्टमन्यत् ॥ ५४ ॥
ननु सर्वसंसारस्य भ्रममूलकत्वात्तत्कल्पितो जीवोऽपि मिथ्यैव भवति । तथा सति न बंधः। बंधाभावे न बद्ध:। तदभावे कस्य प्रयोजनायायं मोक्ष- शास्त्रारंभ इत्यादिकुतर्का अवश्यं निरस्या इत्याह, एवमिति ।
|
एवं च सति बंधः स्यात्कस्येत्यादिकुतर्कजाः । |
एवं सति सर्वस्य संसारस्य तदन्तःपातिनो | जीवस्य च मिथ्यात्वे सति । बंधः कस्य स्यात् ? इत्यादिकुतर्कजाः कुत्सितयुक्तिप्रभवाः विडंबनाः परिहासाः खंडनोक्तिप्रकारतः खंडनखाद्योक्तयुक्त्यनुसारतः दृढं खंड्याः परिहर्तव्याः॥ ५५ ॥
पुराणेषु कूटस्थविवेचनाप्रकारवर्णनम् ।
कूटस्थबुद्ध्यादिभ्यो विवेचने पुराणप्रदर्शिता युक्तीरपि श्लोकत्रयेण दर्शयति, वृत्तेरिति ।
|
वृत्तेस्साक्षितया वृत्तिप्रागभावस्य च स्थितः । |
