न्यासः। ६३/१ । १०४/१ । ४९/४ । मध्यमिच्छागुणितं ५०९६/४ छेदभक्तम् १२७४ आद्येन ६३ र्हतं लब्धा निष्काः २० । शेषं १४ योडशगुणितम् २२४ आद्येन भक्तंजाता द्रम्माः ३ । पणाः = । काकिण्यः ३ । वराटकाः ११^१/९ ।
अन्यदुदाहरणम् ।
|
द्रम्मद्वयेन साष्टांशा शालितण्डुलखारिका । |
अत्र प्रसाणसजातीयकरणार्थं द्रम्मद्वयस्य पणीरकृतस्य
न्यासः । ३२/१ । ९/८ । ७०/१ लब्धे खार्यौ २ । द्रोणाः ७ | आढकः १ । प्रस्थौ २।
इति त्रैराशिकम्।
अत्रोपपत्ति-- चतुर्ष्वपि सजालीयेषु राशिषु प्रथमतृतीययोर्यः सम्बन्धः स एव द्वितीयचतुर्थयोर्सवति, तत्रापि प्रथमतृतीयौ तथा द्वितीयचतुर्थे च समानजातीयौ भवत इति क्षेत्रमितेः षष्ठाध्यायतस्तावस्पष्टमेव । ये सजातीयास्त एवानुपती- यश्चातोऽत्र केषामपि त्रयाणां राशीनां ज्ञानदन्यसाधनार्थं या रीतिस्तदेव त्रैराशिक- मित्यतोऽन्नाद्यतृतीयौ प्रमाणेच्छासंज्ञकौ, द्वितीयचतुर्थौ तु तत्फलसंज्ञकावित्वुपपन्नम् ।
अथ व्यस्तत्रैराशिकम् ।
|
इच्छावृद्धौ फले ह्रासो ह्रासे बुद्धिः फलस्य तु ।। |
यत्र इच्छावृद्धौ फलस्य ह्रासो ह्रासे वा फलस्य वृद्धिस्तत्र व्यस्त- त्रैशशिकं स्यात् ।
तद्यथा --
|
जीवानां वयसो मौल्ये तौल्ये वर्णस्य हैमने ।। |
उदाहरणम् ।
|
प्राप्नोति चेत् वोडशवत्सरा स्त्री द्वात्रिंशतंविंशतिंञ्चत्स किम् ।। |
न्यासः। १६ । ३२ । २० । लब्धम् २५ ३/५ ।।
द्वितीयन्यासः । २ । ४ । ६ । लब्धम् १ १/३ ।।
उदाहरणम् ।
|
दशबर्णे सुवर्णं चेत् गध्याणकमवाप्यते । |
न्यासः १० | १ | १५ लब्धम् २/३।
