इति ।
रुमण्वान्-- वसन्तक ! किमिदानीं चिन्त्यते ।
विदूषकः-(क) एवं चिन्तेमि महन्तो खु भवदो पयत्तो विवज्जिस्सिदि त्ति ।
उभौं—न खलु वयं विज्ञातारः ।
विदूषकः--(ख) अहं पुठमं पच्च भवन्तो ।
यौगन्धरायणः—अथ किंकृता कार्यविपतिः ।
विदूषकः-(ग) वच्छराअस्स अत्तकय्यदाए ।
(क) एवं चिन्तयामि महान् खलु भवतः प्रयत्नो विपत्स्यत इति ।
(ख) अहं प्रथमं पश्चाद् भवन्तौ ।
(ग) वत्सराजस्यात्मकार्येतया ।
इतिशब्दो विज्ञाप्यसमाप्तौ । पुनर्विज्ञाप्यप्रपञ्चसन्देशेन चानेन यः सामथ्यैगम्यः पूर्वविज्ञापितस्यार्थस्याकारःस एवैतदङ्कोपोद्वातेऽस्माभिः प्रदार्शितो वेदितव्यः ॥
यौगन्धरायणवाक्यश्रवणेन चिन्ताकुलतामिव जनितां वसन्तकस्यालक्ष्याह--- वसन्तकेंत्यादि । चित्यत इत्यस्य स्थाने ‘भवता विचार्यते’ इति कचित् पाठः ॥
एव्वमित्यादि । विपत्स्यते विफलिष्यति ॥
नेत्यादि । विज्ञातरः अर्थात् प्रयत्नविपत्ति कारण ॥
अहमित्यादि । विज्ञातेति विपरिणतमिह संबन्धनीयम् । अहं प्रथमं विज्ञता, पश्चाद् भवन्तौ मन्मुखेन विज्ञातारावित्यर्थः ।
अथेत्यादि । किंकृता केन हेतुना कृता । कार्यविपत्तिः कार्यस्य स्वामिबन्धमोचनपूर्वककौशाम्बीप्रयाणरूपस्य विपत्तिः विघढना ॥
बच्छेति । वत्सराजत्य, आत्मकार्यतया आत्मनः आत्मात्रमत्स्य कार्ये यस्य सः आरमकार्यः आत्ममात्रसंबन्धिन्यस्मदगोचरे कस्मािक्ष्चित् कार्ये व्यासक्त इत्यर्थः । तस्य भावस्तत्ता तया हेतुना । ‘अष्णकव्यदाए' इति पाठे अन्यकार्यतयेति च्छाया । अन्यद् आत्ममोचनकौशाम्बीप्रयाणातिरिक्तं कार्ये यस्य तस्य भावस्तत्ता तयेत्यर्य: ॥
