________________
82 Notes on Gaudapada-Karika higher, भूः, भुत्रः, स्वः,महः जनः, तप: and सत्यम्, and seven lower, अतल, वितल, सुतल, रसातल, तलातल, महातल and पाताल ). भुवनानि चतुर्दश वस्तुनीति भुवनकोशविदः । (Anandagiri ). (25) [217 मनस् by the मनोविद; these take their stand on passages like मनो ब्रह्मेत्युपासीत, मन एवं मनुष्याणां कारणं बन्धमोक्षयोः । मन एवात्मेति लोकायतभेदः ( Anandagiri ). [ 22 ] बुद्धि: by the बुद्धिविद्; these are evidently the Bauddhas (शुद्धिरेवात्मेति बौद्धाः, Anandagiri ). [23] चित्तम्- by the चित्तविद्ध; these are evidently the Vijnanavadins, Bauddhas (चित्तमेव बाह्याकारशून्य विज्ञानम् । तदेवारमत्यपरे। Anandan giri). The Bauddhas use मनस्, बुद्धि and चित्त as synonymous terms very often. It is quite clear that Gaudapăda, who condemns all these theorists, could not have been himself a Buddhist. It is significant that Prof. Vidhusekhara has no remarks to offer on this point. [24] धर्माधर्मों by the धर्माधर्मविद् ; these are the Mimansakas; they do nor admit any ईश्वर, but say that धर्म and अधर्म (पाप and पुण्य) of the individual soul determine his future and hence they are the जगत्कारण (धर्माधमौ विधिनिषेधचोदनागम्यौ परमार्थाविति मीमांसकाः ! Anandagiri ). (26) 237 पञ्चविंशक ( constituted of twenty-five principles or elements ) by the Sankhyas (मूलप्रकृतिविकृतिः महदाद्या: प्रतिविकृत्तयः सप्त । षोडशकश्च विकारःन प्रकृतिर्न विकृतिः पुरुषः ॥ ). Thus-- मूलप्रकृतिः --- प्रकृतिविकृतयः --महत् ( बुद्धि), अहंकार, पञ्च तन्मात्राणि--- प्रकृतिविकार - पञ्च बुद्धीन्द्रियाणि (घ्राणं, रसनं, चक्षुः, त्वक् and श्रोत्रम् ) पञ्च कर्मेन्द्रियाणि (वाक्पाणिपादपायुपस्था) मन पञ्चमहाभूतानि (पृथिव्यपश्तेजोवायुराकाशाः) 16 पुरुष 25 [26] षड्विंश (constituted of twenty-six principles) by the Patañjalas, followers of the system of Yoga propounded by Patañjali,
