जेतुमिति ॥ भस्वता जेतुं जयार्थमेव तपस्यते तपश्चर्यते।'कर्मणो रोमन्थ-'इत्यादिना
चरणे क्यङ् । ततो भावे लट् । कुतः। मुमुक्षवो मोक्षार्थिन आयुधानि न दधते न
धारयन्ति । अतो मित्रसंग्रहः कार्य इति भावः । तथापि किं भवत्स्वामिसख्येन ।
तत्राह-प्राप्स्यत इति । महीभृता सह संगतेन त्वया सकलं तपसः फलं प्राप्स्यते ।
अतस्ते सखास्मत्स्वामी युक्त इत्यर्थः ॥
नन्वकिंचनः कुत्रोपयुज्यते । तत्राह-
|
वाजिभूमिरिभराजकाननं सन्ति रत्ननिचयाश्च भूरिशः। |
वाजीति ॥ तस्य भूपतेर्वाजिभूमिरश्वाकर इमराजानां काननं गजोत्पत्तिस्थानं भूरिशो रत्ननिचयाश्च । सन्तीति शेषः । नन्वीदृगाढ्यः किमेकस्मै काञ्चनपत्रकाण्डाय कलहायते । तत्राह--अस्य काञ्चनेन सौवर्णेन पत्रिणा शरेण किमिव । न किंचित्- प्रयोजनमस्तीत्यर्थः। परंतु केवलं विलङ्घनं व्यतिक्रमं न सहते । नायं शरलुब्धः। किं त्वधिक्षेपासहिष्णुरित्यर्थः । अत्र प्रथमार्धे समृद्धिमद्वस्तुवर्णनादुदात्तालंकारः॥
नन्वीदृग्लुब्धः किमुपकर्ता । तत्राह-
|
सावलेपमुपलिप्सिते परैरभ्युपैति विकृतिं रजस्यपि । |
सावलेपमिति ॥ महानयं रजस्यपि धूलावपि परैः सावलेपं सगर्वमुपलिप्सित उप- लब्धुमिष्टे जिघृक्षिते सति विकृतिमभ्युपैति । प्रकुप्यतीत्यर्थः । अर्थितो याचितस्तु जीवितं धनायितुं धनीकर्तुम् । क्यजन्तात्तुमुन् । न समीहते नोत्सहते । जीवितमप्या- त्मनो नेच्छति । किं त्वर्थितः प्रयच्छतीत्यर्थः । तर्हि धनं किम् । धनमात्मन एषितुं, धनायितुमिति विग्रहः। अत्र इच्छामात्रमर्थः । अन्यथा धनमित्यनेन पौनरुक्त्यं स्यात् । सुप आत्मनः क्यच् । 'अशनायोदन्यधनाया बुभुक्षापिपासागर्धेषु' इति निपातना- दाकारः॥
उक्तमर्थं निगमयति-
|
तत्तदीयविशिखातिसर्जनादस्तु वां गुरु यदृच्छयागतम् । |
तदिति ॥ तत्तस्मात्तदीयविशिखस्यातिसर्जनात्प्रत्यर्पणाद्वां युवयोः । 'षष्ठीचतुर्थी द्वितीयास्थयोर्वां नौ' इति वामादेशः । राघवप्लवगराजयो रामसुग्रीवयोरिव यदृच्छया दैवादागतं गुरु महद्युक्तमनुरूपमितरेतराश्रयमन्योन्यविषयं प्रेम सख्यमस्तु ॥
- ↑ 'प्रार्थितः' इति पाठः
