॥अथ पञ्चत्रिंशोऽध्यायः॥
ब्रह्मणः स्वरूपनिरूपणम्
अथ विश्वतश्चक्षुर्विश्वतोमुखाङ्घ्रहस्तं विश्वात्मकं विश्वागर्भ विश्वक्तृ1 विश्धन्द्रियगुणाभासं विश्वेन्द्रियविवर्चितमनादिनिधन व्योमाभ यत् 2तृज्ञेय ज्ञानविहीनं ज्ञानघनं तदेव जाग्रत्स्वप्नसुषुप्तितुर्यावस्थानगं3 बहेिप्रज्ञान्तप्रज्ञ4 प्राज्ञावस्थया वैश्वानरतैजसहृदयाकाशरूपेण5 स्थूलं प्रविभक्तमानन्द भुञ्जनं ब्रह्म 6तुरीयं चतुष्पादमामनन्ति । तदेव ब्रह्म सत्वोत्कर्षनिकर्षाभ्यां प्रणिषु चतुर्धा भिद्यते7 सत्तवतः पादतोऽर्धतास्त्रिपादात्कवलाच्य । 8धर्मज्ञानैश्वर्यवैराग्य विषयाश्चतम्रो मूर्तयस्त्विमा:9 भवन्ति।
ब्रह्मणो रूपकल्पनम्
10आसु मूर्तिषु कूटस्थः सूक्ष्ममूर्ति सप्तामात्रः सोऽत्र परं ब्रह्म विष्ण्वारख्यः अन्या मूर्तयः पुरुषसत्याच्युतानिरुद्धाख्या अभ्यच्य भवन्ति । अतः 11चतुर्दूहात्मनो ब्रह्मणः सर्वगातस्य निरवयषस्य लिपेरिव कल्प्यानि रूपाणि भवन्ति । भक्त्या नियोजितौत्सुक्याट्टद्युत्पन्नः तदाकृतिः ततद्वाञ्छितान् ददाति । ज्ञानगम्यस्याकर्तुरविकारिण: 12शुद्धस्याहेतुकस्यात्मनः पृथक्त्व घटा काशवत्।। 13 अग्नेः विस्फुलिङ्गा इव 14कालान्निमेषा इव ज्ञानाशा 15देवा भवन्ति । 16अशैश्च 17पालयन्ति लोकान् । तानेव पूजयन्त्येते भृग्वादयः ।
प्रकृतिः श्री
“मायां तु प्रकृतिं विद्यान्मायिनं तु महेश्वरं” 18इति तत्संक्षेपाल् लोफ यात्रामूला देवी । तस्मात् तमनयैव सह देवेशमर्चयन्ति परमर्षयः । सा देवी
1. A. विश्वक्तारं. 2. B. यज्ञानयज्ञेयं 3. B. स्थानं 4. छ. प्रज्ञप्राज्ञावस्थाया. 5. क, विभक्तरूपं. 6. क. तुङ्ग. क, तुयै. 7. ३. विसयन्ते इति. 8. भ . धर्मज्ञानवैराग्य. 9. छ, स्वस्तिमाचरन्ति. अत्र पङ्कतिद्वयं स्व कोशे लुप्यते म. मूर्तयस्वस्तिमत्यः 10. . एतासु. 11. भ. व्यूहात्मनः 12. ख. कर्तुरथिकारिणः. 13. तस्मादग्नेः इति क. १4. अत्र स्थाने-निमेषकेषु इति . कोशेषु दृश्यते. क . हरेरावेशोशाः 15. 8. देवांशा. १. क. अशैलेव. 17. पालिनं, 18. A. तत्क्ले शसंक्षेषात्. छ. B. B. छ. लोकयात्रामूला तस्मात्तयैव
