आर्यभटीयपरिचयः V9 कलियातदिनानि ज्ञातुं शक्यन्ते । तानि च इच्छाराशिः । फलराशिश्च इष्टग्रहादेर्युगभगणाः । एवमेतैस्त्रैराशिकगणितेन ग्रहमध्यमा:' सिध्यन्ति । उच्चमध्यमे ग्रहमध्यमे च ज्ञाते उच्चमध्यमसमो ग्रहमध्यम* एव स्फुटः । तयोः कक्ष्यामण्डलस्थोच्च*नीच*रेखायाः परमविश्लेषो राशित्रयम् । तत्रत्येन मध्यमस्फुटान्तरेण व्यासार्धेन निष्पन्नाः पठिताः परिधयः । इष्टकालग्रहोच्चान्तरस्य त्रैराशिकेन तात्कालिकमध्यमस्फुटान्तरमानीय मध्यमग्रहतत्संयोगवियोगाभ्यामेव पारमाथिकग्रहसिद्धिः । तथा शीघ्रोच्चोपदेशो येषामस्ति ते शीघ्रोच्चस्वान्तरोत्पन्नेन फलेनापि संस्कृताः पारमाथिका भवन्ति । इत्येतान्यन्यानि च कालक्रियापादोक्तानि ग्रर्थजातानि सर्वाण्युपदेशमूलन्यायावसेयान्येव । तथा गोलपादोतान्यपि तथाविधान्येव। तथा हि-स्थलजलसीमायां लङ्कामधि'कृत्यापक्रमोपदेशात् पूर्वापराया उत्तरेण दक्षिणेन चापक्रान्तं किञ्चिदुन्मण्डलमस्तीति शक्यं कल्पयितुम् । श्रपमण्डलात् प्रभृति विक्षेपोपदेशात् ‘तदुत्तरतो दक्षिणतश्च स्थितं किञ्चिन्मण्डलमस्तीत्यपि' शक्यं कल्पयितुम् । एवमन्यान्यपि गोलपादोक्तान्यर्थजातानि बीजोपदेशवत् सुतरां न्यायपथमधिरोहन्ति । एवमेतदुपदेशसहितन्यायावसेयं वस्तु सुहृद्भावेन प्रदर्शयितुं श्रार्याष्टशतनिबद्धस्य* गणित-कालक्रिया-गोलपादात्मकस्य प्रबन्धस्य आरम्भ इत्यादीन्यनुसन्धेयानि । एवम् उपोद्घातं प्रदर्श्य शास्त्रं व्याख्यायते । [ इत्युपोद्घातः ॥ ] equat-1. D. E. Isfahel, Ht: 3. B. C. संस्थोच्च 5. D. Gap for ify 7. A. B. C. Hertf A. B. C. Her for H2R, E. Hapl. om. of Fife E. om. IT A, B, C, লিনক মন্তব্য
पृष्ठम्:आर्यभटीयम्.djvu/59
दिखावट