एतत्यां समपादायां अभ्यधुः केवलां स्थितिम् । सारीयेभ्यत्वमात्रेण भेदश्चेदुभयै समम् ।। पाँदैरिति प्रयुञ्जानी बहुत्वै भरो मुनिः। थित्वादौ समापादायां सर्षचारीं प्रयोजयेत् ।। सभषादावितम्-ऽश्रुतिकरणम् पादावुलालयन्यक्ष परिवर्तनमाचरेन्। तिर्यक्क्रमादिदं पीतं समपादाञ्चितं बुधैः । एवमेव कुम्भोपि निर्वति । वेमजायनयोर्मते इदमेव स्कन्धा यते । यत्राञ्चितं विधायैव स्कन्धेनैकेन भूतलम् । आश्रितः परिवृत्याईि तिर्यगुलालयेत्क्षणात् । इतिष्ठेद्यत्र तत्वशैः स्कन्धान्ताञ्छितमुच्यते । शृति यत्र पादावृजू न्यस्तै वितस्यन्तरमानतः। स्वाभाविकं वपुश्चापि समपादं तदुच्यते । यन्मीलत्सरलीकृतौरुयुगलं युक्ताङ्घियुग्मस्थिति ौद्धप्राञ्जलमूर्तितिर्यगपरा पूर्वायमालीढवम् । यत्पूर्वाञ्चितचारुचापलतिकालीनाङ्गयष्टिस्थिरं स्थानं तत्सम्पादूसंज्ञकंमिह प्राज्ञास्समाधक्षते ॥ एकतालान्तरौ पादौ समं चाङ्गं च सौष्ठवम्। समपादं च तद्ज्ञेयं चतुराननदैवतम् । एतशेोध्वनिरीक्षायां स्वीकारेणाशेिषां तथा। इरिस्तुति विमानस्थस्यन्दनस्थेषु युज्यते अध्यमानां विहङ्गानां कन्यावरकुतूहले। विभानस्यन्दनसानां व्रतलिङ्गस्थितेषु तत्। विवाहे पक्षविर्देशे विमङ्गलब्राचने । अधिदैवतमेतस्य कीर्तितः कमलासनः । भः उभयोः करयोर्यत्र साङ्गष्टाङ्गलेिंसञ्चयः। पीडयेत्पुष्करद्वन्द्वं सभपाणिरसौ यथा। नकि गुण नकिगुण सम्पाणिरविश्रान्तविरलाङ्गलिताडनात् । नगिन गिदों गिथं गिन इनहन झे नहुझे कर । अङ्गल्यः संहृतात्सर्वाः स्साङ्गष्टाश्च प्रसारिताः । यदा लगन्ति वेगेन तद्भाली समपाणिकः ।। समप्रकोष्ठवलनम्-चालक समप्रकोष्टौ युगपत्युरोहत्तौ प्रसारितैौ शेोभातिशयसम्पौ लुठनं कुरुतो यदि । सभप्रकोष्ठवलनै आह वेमहीपतिः ।। समप्रहारः पाणिभ्यां युगपादनाद्भवेत्। मात्राभिः षोडशैर्वापि वाई समप्रहारजम् । समम्-चिबुकम् मनाकू संक्षेषणं दन्तपङ्क्तयोस्वाभाविके समम् स्वभावावस्थितं जानु सममित्यभिधीयते। स्तम्भे कार्य समै जानु नाट्यस्याभिनये बुधैः ।। विषयाभिमुखं कर्म ताराया दर्शनं स्मृतम् । मध्यस्थतारं यत्सौम्यं दर्शनं तत्समै मतम् । वीक्षणे सुरनारीवत्समं समभिधीयते । देशीस्थानम् वफूमुखानितं यत्र पादहस्तं प्रसारितम । स्थानकै तत्समं ज्ञेयं स्थस्य शयने भवेत् । ...
पृष्ठम्:भरतकोशः-३.pdf/३४
दिखावट