सामग्री पर जाएँ

पृष्ठम्:भरतकोशः-३.pdf/१९

विकिस्रोतः तः
एतत् पृष्ठम् अपरिष्कृतम् अस्ति

वित्रेण मागधं । द्विकलेन वकेिन संभाविता। चतुष्कळेन दक्षिणेन पृथुला। रसौ श्रृङ्गारहास्यौ। ध्रुवागाने िद्वतीयप्रेक्षणिके स्यात् षड्जेोदीच्यवयैशैः षड्जयध्यसधैवतै सनियादैरपन्यासै विज्ञेयौ षडूजधैवतौ। ऋधभेण विहीनेयं द्वाभ्यां चेत्पञ्चमेन च । मन्द्रगान्धारभूयस्त्वमस्या न्यासस्तु मध्यम गान्धारीषजीभ्यां चैवत्यां अंशसद्भावे घइजोदीच्यवती । इति सूत्रम् (भरतस्य) मध्यन्नषड्जनिषादा धवतसहिता भवन्ति वांशांशाः। षड्जश्च मध्यमस्वरऑपन्यासः। मध्यम एवन्यासः। ऋषभस्य लोपात् । ऋषभपञ्चमोपादोडुवितम् परस्परं सङ्गतिरक्ष तेषां स्यान्मन्द्रगान्धारबहुत्वमस। रिधौ हि संवादितया प्रतीतैौ संवादिनेलस्ति यतो विलोपः। गान्धारकाद्यः:किल मूर्छनांश्वक्रान्तादिमामगताऽत्र वेधा । रागमेलकर्तृविभागो िवचरितः षण्डरीक्रविट्टलकृतः । अत्र । | क्री. १५७० षड़िधमार्गिणी-मेलकर्ता (रागः) स रेि ग ० ० ० म प ० ध ० नेि ० ० स मक्ष दीप्तमेकं भवेद्यत्र धण्भण्ठः स तु कथ्यते । षण्मण्टक-देशीताल गुरुद्वन्द्वै लधुद्वन्तुं निश्शब्दलचतुष्टयम् । घष्मण्ठके विजानीयात् रसिकैर्तृत्यवेदिभिः । ऽ ऽ षण्मुखः-देशीताल सगणानां स्रयं गश्च ताले धण्मुखसंशके । 14 मात्राः। 46 ६८९ वेदः तलप्रस्ताः षण्मुखश्रिया-मेलकर्ता (राग) स रेि पा २ ० ० म प ॐ घ १० नि स यूकात्रयं यवचैकोऽङ्गुलान्येकोनविंशति षण्मुलाख्यस्य वंशस् दध्मानमिहेध्यते । त्रियवी पञ्चभिर्युक्ता थूकामिन्यसेदिन समाप्तीतान्तरालस्य भानमेको यवस्तथा । यूकात्रितयसंयुक्तङ्गलानां स्थाश्चतुष्टयी । लक्ष्मशेषं विजानीयान्मुनिवंशश्वद्स्यतु संग्रामे वीरारूपलावण्यगुणकीर्तनम् गाने षाड्षरागाणां गदितं पूर्वसूरिभिः । मूर्छनाभेदे द्रष्टव्यम् पञ्चस्वरास्त भवन्ति षाङ्कजयां अंशो निषाद्र्षभवर्जनेन। निषादलीपादिह षाडवत्वं गान्धारकांशेन निषाद् लोपः । संवादिनै तैौ हि निौ प्रदिष्टौ विवादिसंवादिगतोऽस्तिलोपः। गान्धारकॅशे सति पूर्णतायात्कचिझिषादस्य च काकतीत्वम्॥ स्यात्सङ्गतीरागविवक्तिहेतुःसङ्गः कृतस्यात्सगयेर्विरोधात् । अत्रान्तरत्वांशतया तयोस्तु समप्रधानत्ववसेन सङ्ग ॥ षाङ्कजयां भवेन्मूर्छनिकाऽत्र षड्जग्रामेोत्तराद्यायतिकैष मेलः। नैष्कामिकाया भवति ध्रुवाया गानं पुनर्नाटकपूर्वकाङ्के । जाताविह द्वादशा संभवन्ति रागो धराटी परिदृश्यते स्यः । षजप्रामसंबन्धाथा अंशाप्रहाः पञ्च भवन्ति । तद्यथा-- षड्जगान्धारमध्यमपञ्चमधैवता ग्रहा अंशाश्च । गान्धारपञ्च मावपन्यासौ । निषादहीना षाडवी । षड्जो न्यासः। षड् गान्धारयः षड्जधैवतयोश्च सङ्गतिः। पञ्चखरपरा तारगतिः।

"https://sa.wikisource.org/w/index.php?title=पृष्ठम्:भरतकोशः-३.pdf/१९&oldid=99361" इत्यस्माद् प्रतिप्राप्तम्