सामग्री पर जाएँ

पृष्ठम्:ब्राह्मस्फुटसिद्धान्तः (भागः ४).djvu/२५५

विकिस्रोतः तः
एतत् पृष्ठम् अपरिष्कृतम् अस्ति

§snfcft vr^r s*mmf prefer i ^srr#*#*J<T ^se- ■RJwftsF f^f^:= , w-^ *r f^rwR-

ब्रम्ह्स्फुटसिध्दान्तो

सु-भा.- मन्डललिप्ताकृतेश्क्रकलाककृतोर्ढशह्म्ताया यन्मूलम् तच्च्क्र्कलाषरि धेर्व्यासो भवति तस्यर्थम् व्यासाघं भवति। तदयासाधम् ग्रह्काशायोजनैहूणं चक्र कलाह्रुतम् फ्लम् ह्रग्योजनाकऐप्रमाणं भवति। एवं योजनकर्ण प्रमाएथमिढं व्यासार्धमुपयुत्मस्ति। इदम् व्यासाधं स्थूलादग्रहयोजनक​एप्रमाऐ च स्थूलम् सुखार्यमड्गीकृतम्। वस्तुतो वृतपरिधिवग्रिस्य दशह्त्स्य मूलम् व्यासो न सूष्मो भवतीति सूचितम्। ज्यादीनामानयनो स्थूमल्त्वादयम् व्यासो न युत्त इत्येतदयम् वस्यति चेति॥१४॥

वि.भा- धशभतुस्य चक्रकलावहग्र्स्य यन्मूलम् तच्चक्र्कला परिधेव्यासो भवति। तस्याथम् व्यासर्थम् भवति। तस्याथम् व्यासाथम् भवति।म तद्व्यासाथम् ग्रह कशायोजनैर्गगुए चक्रफलाभत्तूं तदा ग्र्हयोजनक​एंप्रामाए भवति, इदम् सधितम् व्यासाधं योजनकयर्थमुप्युत्तुमस्तीति।

शास्त्रेपपत्तिः व्यासे भतन्दाह्नीगहते विभतू खावाएसूथेरित्यादि भास्करोत्परिश्यान् यनप्रकारेए वृत्त्तपरिधिः= व्याx३९२७/१२४०, भत्रा ३१२७/१२४० स्य विततरूपकर्येनास्न्न्मनानि २२/७, ३४४/११३, ३१२७/१२४० व्यासा परिध्या सम्भन्धा = २२/७,३४४/११३, ३६२७/१२४० भास्रेया व्यसा x सम्भन्ध= व्या x ३१९७/१२४०=सूक्ष्म्परिधि: कथ्यते, पर ३४४।११३ मिदम् कथम् न म्हीतम्, एतद्र्ग्रहऐन तु-भास्करोत्त्सूशमपरिधितोपि सूशमतरः परिधिभवितुमहति. परिधि।व्या=सम्भन्ध​=सम्=२२७= 3/+१।७ अत्रस्य वग्रम् सम् = (३+२/७) २०स्वमल्पतरत् ..परिधि।व्या=२०. परिधि=१०*व्या पशो २० भत्रिओ तदा परिधि।२०=व्या,मूलेन √परिधि।१०=व्यसा, प्प्र्न्तूअरन्तु (३+२/7)