कल्हणकृत राजतरङ्गिणी/सप्तमस्तरङ्गः

॥ सप्तमस्तरङ्गः ॥

मातुस्तेजनि निर्मले¹ पितृकुले श्लाघ्या तनुर्वेधसा त्वं संध्याहितसंनिधिर्मम जपारत्केधरे खेलसि । करात_7_0001कख

संध्यावन्दनसाभ्यसूयगिरिजास्तुत्येदृशैर्वाक्छलैर्यः संध्यामपि वन्दते स्व स जगत्प्रीणातु गौरीश्वरः ॥ करात_7_0001गघ

क्षमां¹ क्षमापतिर्विभ्रन्मनसा च भुजेन च । करात_7_0002कख

गाम्भीर्येण च शक्त्या च सोजयद्वाहिनीपतीम्² ॥ करात_7_0002गघ

जज्ञे राज्ञीक्षये भङ्गो यैस्तुङ्गस्य तदाखिलैः । करात_7_0003कख

दिनश्रीविगमे संध्याप्रसङ्गस्येव रागिणः ॥ करात_7_0003गघ

तत्तत्प्रतिभटाटोपत्रोटनात्प्रत्युतास्य तैः । करात_7_0004कख

उदयो ददृशे शश्वद्गतिं गो वेत्ति वेधसः ॥ युगमम्॥ करात_7_0004गघ

नृपेण जातज्ञातयः शूरः शक्तिसमन्वितः । करात_7_0005कख

सर्वाधिकारयोग्योगा¹त्तदा चन्द्राकरः क्षयम् ॥ करात_7_0005गघ

अन्ये भीमतिकाग्रामदिविरस्योरुसंपदः । करात_7_0006कख

पुण्याकरस्य तनयाः शूराः शान्तिं प्रपेदिरे ॥ करात_7_0006गघ

समर्थमन्त्रिविरहादनिच्छन्नपि वेधसा । करात_7_0007कख

निन्ये गत्यन्तरत्यक्तस्तुङ्गपक्षं क्षमापतिः ॥ करात_7_0007गघ

संग्रामराजतुङ्गादीन्देवी कोशमपाययत्¹ । करात_7_0008कख

मुमूर्षन्ती पुरा स्थातुमद्रोहेणेतरेतरम् ॥ करात_7_0008गघ

क्लेशासहो महीपालस्ततः कार्यवशादपि । करात_7_0009कख

तुङ्गन्यस्तप्रजाकार्यो भोगाभ्यसालसोभवत् ॥ करात_7_0009गघ

पर्याप्तं तस्य भीरुत्वं कियदन्यत्प्रकाश्यताम् । करात_7_0010कख

असमैर्यौनसंबन्धैश्चक्षमे यशसः क्षतिम् ॥ करात_7_0010गघ

साहायकार्थी यत्प्रादाच्छ्रीशौर्यादिमते सुताम् । करात_7_0011कख

दिद्दामठाधिपतये प्रेमनाम्ने स लोठिकाम् ॥ करात_7_0011गघ

क्व लोकोद्वहनोन्नद्धभूभृद्योग्या नृपात्मजा । करात_7_0012कख

प्रतिग्रहजलक्लिन्नपाणिः क्वाल्पमना द्विजः ॥ करात_7_0012गघ

अथ तुङ्गादिभङ्गाय प्रायं ब्राह्मणमन्त्रिणः । करात_7_0013कख

परिहासपुरे विप्रपारिषद्यानकारयन् ॥ करात_7_0013गघ

विप्रमन्त्रिमतैक्येन कृतो राज्ञः स विप्लवः । करात_7_0014कख

दुःसहः पवमानाग्निसमागमसमोभवत् ॥ करात_7_0014गघ

राज्ञोप्युत्पाटने सज्जैः कथंचित्प्रार्थितै¹र्द्विजैः । करात_7_0015कख

मतिः क्षान्तिचरुप्राये² तुङ्गनिःसारणे कृता ॥ करात_7_0015गघ

राज्ञा¹ तुङ्गादिभिश्चैत²द्यावत्तेभ्यः प्रतिश्रुतम् । करात_7_0016कख

अन्यत्प्रार्थयितुं लग्नास्तावत्ते शठबुद्धयः ॥ करात_7_0016गघ

तुङ्गास्कन्देन विप्रोयं¹ यो मृतस्तद्गृहे² वयम् । करात_7_0017कख

तं निर्दहाम इत्युक्त्वा शवः कोप्यरघट्टतः ॥ करात_7_0017गघ

तैरुद्धृत्य यदानीतः शठैस्तुङ्गगृहान्प्रति । करात_7_0018कख

केशह्प्माच्च विहिताद्या कृत्योत्थापिताभवत् ॥ करात_7_0018गघ

तया प्रतीपपातिन्या निःशौचानां द्विजन्मनाम् । करात_7_0019कख

अकस्मान्निरगच्छस्त्रं विनाशायोत्थिते कलौ ॥ तिलकम् ॥ करात_7_0019गघ

ततः पलायिता विप्रा यस्तेषाम् मन्त्रदोभवत् । करात_7_0020कख

निगूढं राजकलशस्तद्वेश्म प्राविशन्भयात् ॥ करात_7_0020गघ

स व्यक्तीभूतकौटिल्यः संग्रामं सुचिरं व्यधात् । करात_7_0021कख

अपद्वारैस्तु ते विप्राः पलाय्य स्वगृहान्ययुः ॥ करात_7_0021गघ

1.

--1) A3 निर्मिते.

2.

--1) A3 gloss भुवं क्षान्तिं च.

--2) A3 gloss सेनापतीन् समुद्रांश्च.

5.

--1) गा supplied by A2.

8.

--1) A3 gloss कोशं । दिव्यं । अपाययत् अकारयत् । पीतकोशान् कृतवती इत्यर्थः.

15.

--1) Thus corr. by A3 from A1 प्रार्थितो.

--2) A3 ॰प्रायैस्तु॰.

16.

--1) Thus corr. by A3 from A1 राज्ञस्तु॰.

--2) A3 gloss निःसारणं.

17.

--1) यं supplied by A3.

--2) A4 gloss तुङ्गगृहे.

[page 106]

विजिते राजकलशे समकार्या द्विजातयः । करात_7_0022कख

मन्त्रिणः श्रीधरसुताः सप्तागत्य व्यधुर्मृधम् ॥ करात_7_0022गघ

ते कृत्वा सुमहत्कर्म समाप्तिं समरे गताः । करात_7_0023कख

निर्भिद्य मण्डलं सप्त सप्तसप्तेर्द्रुतं ययुः ॥ करात_7_0023गघ

जितः सुगन्धिसीहेन¹ तेषु शान्तेषु संयुगे । करात_7_0024कख

बद्ध्वाथ राजकलशस्तुङ्गेनानायितो गृहम् ॥ करात_7_0024गघ

नीयमानोधिरोप्याशु स्कन्दं मार्गेषु विक्षतः । करात_7_0025कख

तुङ्गस्य युग्यवाहैः स नर्तितोपहृतायुधः ॥ करात_7_0025गघ

अन्योपि भूतिकलशो नाम मन्त्री विनिर्जितः । करात_7_0026कख

सुतेन राजकाख्येन सह शूरमठं ययौ ॥ करात_7_0026गघ

क्रमात्सुगन्धिसीहाद्यैर्मुक्तः करुणया ततः । करात_7_0027कख

सुपुत्रः सोवमानाग्नितप्तो देशान्तरं ययौ ॥ करात_7_0027गघ

परिहासपुरादेवं जातो यो देशविप्लवः । करात_7_0028कख

स दैवयोगात्तुङ्गस्य शुभाय प्रत्युताभवत् ॥ करात_7_0028गघ

ततः प्रसादिते राज्ञि गुणदेवेन मन्त्रिणा । करात_7_0029कख

आययौ भूतिकलशः कृतगङ्गानिमज्जनः ॥ करात_7_0029गघ

पुनर्नृपगृहे तस्मिन्किंचिल्लब्धपदे शनैः । करात_7_0030कख

तुङ्गं निहन्तुं राज्ञैनं गूढं दूताः प्रयोजिताः ॥ करात_7_0030गघ

ज्ञातवार्तेन तुङ्गेन तस्मिन्नर्थे प्रकाशिते । करात_7_0031कख

सपुत्रो भूतिकलशो राज्ञा निर्वासितः पुनः ॥ करात_7_0031गघ

अवष्टम्भं मनाग्लेभे चन्द्राकरसुतः शनैः । करात_7_0032कख

यो मय्यामन्तकः सोपि तस्मिन्काले व्यपद्यत ॥ करात_7_0032गघ

भूत्वा किंचित्क्षणं भूभृत्कन्यासंभोगभाजनम् । करात_7_0033कख

राजोपकारकृच्छ्रीमान्प्रेमापि प्रमयं ययौ ॥ करात_7_0033गघ

विपेदिरेन्ये गङ्गाद्याः सर्वेपि नृपतिप्रियाः । करात_7_0034कख

आविशिष्यत भोगाय तुङ्गः सभ्रातृकः परम् ॥ करात_7_0034गघ

इति यो यो हि वृत्तान्तस्तस्य नाशाय शङ्कितः । करात_7_0035कख

स स दैवानुकूल्येन प्रत्युतोद्रेचको¹भवत् ॥ करात_7_0035गघ

कालक्रमत्रुटितसंश्रयभूः स्वमूलमात्राश्रयी तटतरुः सरितोम्बुपूरैः । करात_7_0036कख

यैः शङ्क्यते निपततीति वितीर्णमृद्भिस्तैरेव तस्य हि भवेत्स्थितिभूमिदार्ह्यम् ॥ करात_7_0036गघ

नीत्युज्ज्वलं व्यवहरन्प्रजाराधनतत्परः । करात_7_0037कख

प्राक्पुण्यसंक्षयात्तुङ्गः शनैस्त्वासीत्स्ख¹लन्मतिः ॥ करात_7_0037गघ

यत्स्वभाग्यापहाराय हीनजन्मानमाददे । करात_7_0038कख

साहायकाय कायस्थं क्षुद्रं भद्रेश्वराभिधम् ॥ करात_7_0038गघ

विड्वा¹णिज्यं सौनिकत्वं काष्ठविक्रयिता²दि च । करात_7_0039कख

आरामिकस्य यस्यासीत्कृत्यम् वंशक्रमोचितम् ॥ करात_7_0039गघ

कम्बलोद्धृष्टपृष्ठोथ भोजनार्थमवालगत्¹ । करात_7_0040कख

भस्त्रामषीभाण्डवाही यश्च पश्चान्नियोगिनाम् ॥ करात_7_0040गघ

अनन्तराजकार्यादिचिन्ताश्रान्तो विधाय तम् । करात_7_0041कख

तुङ्गः सहायं नाबुद्धं संसर्गाद्भाग्यसंक्षयम् । करात_7_0041गघ

धार्मिकं तेन धर्मार्कं विनिवार्यार्यचेतसाम् । करात_7_0042कख

गृहकृत्याधिकारे¹ स दुष्कृती विनिवेशितः ॥ करात_7_0042गघ

देवगोब्राह्मणानाथातिथिराजोपजीविनाम् । करात_7_0043कख

अकालमृत्युर्विदधे वृत्तिच्छेदम् स दुर्मतिः ॥ करात_7_0043गघ

शवाजीवोपि पुष्णाति क्रूरः कापालिको निजान् । करात_7_0044कख

भद्रेश्वरस्तु पापोभून्निजानामपि जीवहृत् ॥ करात_7_0044गघ

तुङ्गेन चैत्रे सर्वत्र कृते भद्रेश्वरे प्रभौ । करात_7_0045कख

सुगन्धिसीहः प्रययावाषाढे मासि संक्षयम् ॥ करात_7_0045गघ

परलोकं गते तस्मिन्सर्वभारसहेनुजे । करात_7_0046कख

तुङ्गश्छिन्नोत्तमाङ्गत्वं सदैन्योमन्यतात्मनः ॥ करात_7_0046गघ

श्रीत्रिलोचनपालस्य शाहेः साहायलार्थिनः¹ । करात_7_0047कख

देशं ततो मार्गशीर्षे मासि तं² व्यसृजन्नृपः ॥ करात_7_0047गघ

राजपुत्रमहामात्यसामन्तादिनिरन्तरम् । करात_7_0048कख

सैन्यं तमन्वगाद्भूरि भुवनक्षोभनक्षमम् ॥ करात_7_0048गघ

24.

--1) A4 gloss तुङ्गानुजेन.

35.

--1) A3 gloss वृद्धिकरः.

37.

--1) Thus emended with C; A R G ,,सीद्स्यल॰.

39.

--1) A2 gloss गोमयविक्रयित्वं.

--2) Thus corr. by A3 from A1 ॰क्रयिकादि.

40.

--1) Thus first half of this verse has been omitted by A1 and supplied by A3 in margin.

42.

--1) Thus corr. by A3 from A1 ॰कारी.

47.

--1) A4 gloss तुरुष्कसमरे.

--2) A4 gloss तुङ्गं.

[page 107]

अग्रागतेन ससुतः¹ शाहिना कृतसत्क्रियः । करात_7_0049कख

पञ्चषाणि दिनान्यासीत्तद्देशे स यदोन्मदः ॥ करात_7_0049गघ

प्रजागरचरन्यासशस्त्राभ्यासादिवासनः । करात_7_0050कख

अभियोगोचिताः शाहिर¹पश्यंस्त² तदाब्रवीत् ॥ युग्मम्॥ करात_7_0050गघ

तुरुष्कसमरे यावन्न यूयं कृतबुद्धयः । करात_7_0051कख

आलस्यविवशास्तावत्तिष्ठतास्मिन्गिरेस्तटे ॥ करात_7_0051गघ

एवं त्रिलोचनेनोक्तं¹ सोग्रहीन्न हितं वचः । करात_7_0052कख

तस्थौ परं समं सैन्यैरुत्सेकादाहवोत्सुकः ॥ करात_7_0052गघ

हस्मीरेण¹ तदा सैन्यं जिज्ञासार्थम् विसर्जितम् । करात_7_0053कख

तौषीपारे² मितप्रायैस्ततस्तीर्त्वावधीद्बलैः ॥ करात_7_0053गघ

ततस्त¹माहितोत्सेकमपि शाहिः पुनः पुनः । करात_7_0054कख

जगादाहवतत्त्वज्ञः पूर्वोक्तामेव संविदम् ॥ करात_7_0054गघ

स तस्य नाग्रहीद्वाक्यम् रणौत्सुक्यवशंवदः । करात_7_0055कख

प्रत्यासन्नविनाशानामुपदेशो निरर्थकः ॥ करात_7_0055गघ

प्रातस्ततः स्वयं कोपात्तुरुष्कानीकनायकः । करात_7_0056कख

सर्वाभिसारेणाग¹च्छच्छलाहवविशारदः ॥ करात_7_0056गघ

अथ तुङ्गस्य कटकह् सहसा भङ्गमाययौ । करात_7_0057कख

शाहिसैन्यं परं सख्ह्ये ददृशे विरचत्क्षणम् ॥ करात_7_0057गघ

शाहिसैन्ये गतेप्यासीज्जयसिंहः स्फुरन्रणे । करात_7_0058कख

श्रीवर्धनश्च सांग्रामि¹विभ्रमार्कश्च डामरः ॥ करात_7_0058गघ

घोरे तुरङ्गतुमुले प्रहरद्भिस्त्त्रिभिर्भटैः । करात_7_0059कख

वीरक्षेत्रे निजे देशे रक्षितस्तैर्यशःक्षयः ॥ करात_7_0059गघ

करित्रलोचनपालस्य माहात्म्यं वक्तुमीश्वरः । करात_7_0060कख

निःसस्ंख्या अपि यं संख्ये न जेतुमशकन्द्विषः ॥ करात_7_0060गघ

शुशुभे रुधिरासारवर्षी युद्धे त्रिलोचनः । करात_7_0061कख

कल्पान्तदहनज्योतिर्विसारीव त्रिलोचनः ॥ करात_7_0061गघ

स योधयित्वा संग्रामे कोटीः कङ्कटवाहिनाम् । करात_7_0062कख

एकाकी कार्यमर्मज्ञो निर्ययौ रिपुसंकटात् ॥ करात_7_0062गघ

गते त्रिलोचने दूरमशेषं क्षितिम¹ण्डलम् । करात_7_0063कख

प्रचण्डचण्डाaलचमूशलभच्छायमानशे ॥ करात_7_0063गघ

संग्रामविजयोप्यासीन्न हम्मीरः समुच्छ्वसन् । करात_7_0064कख

श्रीत्रिलोचनपालस्य स्मरञ्शौर्यममानुषम् ॥ करात_7_0064गघ

त्रिलोचनोपि संश्रित्य हास्तिकं स्वपदाच्च्युतः । करात_7_0065कख

सयत्नोभून्महोत्साहः प्रत्याहर्तुम् जयश्रियम् ॥ करात_7_0065गघ

यथा नामापि निर्नष्टं शीघ्रं शाहिश्रियस्तथा । करात_7_0066कख

इह प्रासङ्गिकत्वेन वर्णितं न सविस्तरम् ॥ करात_7_0066गघ

स्वप्नेपि यदसंभाव्यं यत्रव् भग्ना मनोरथाः । करात_7_0067कख

हेलया तद्विदधतो नासाध्यं विद्यते विधेः ॥ करात_7_0067गघ

ईषद्यद्भूमिवैपुल्यं¹ राज्ञः शंकरवर्मणः । करात_7_0068कख

वृत्तान्तवर्णने पूर्वममुत्र प्रकटीकृतम् ॥ करात_7_0068गघ

स शाहिदेशः सामात्यः सभूभृत्सपरिच्छदः । करात_7_0069कख

किमभूत्किमु वा नाभूदिति संचिन्त्यतेधुना ॥ करात_7_0069गघ

अवतारं तुरुष्काणां दत्त्वाशेषे महीतले । करात_7_0070कख

प्राप्तभङ्गस्ततस्तुङ्गः स्वदेशं प्राविशच्छनैः ॥ करात_7_0070गघ

सृगालायेव तुङ्गाय लब्धभङ्गाय भूपतिः । करात_7_0071कख

न तत्रागसि चुक्रोध स धैर्यसदृशाशयः ॥ करात_7_0071गघ

किं तु खेदाय समभूत्तुङ्गायत्तत्वमीशितुः । करात_7_0072कख

परायत्तया चित्तं पशेoर¹प्युपतप्यते ॥ करात_7_0072गघ

तुङ्गात्मजोपि कन्दर्पसिंहः श्रीशौर्यगर्वितः । करात_7_0073कख

राजे¹चित्तं व्यवहरंस्तस्योद्वेगप्रदोभवत् ॥ करात_7_0073गघ

गूढलेखैः क्षणे तस्मिंश्छिद्रान्वेषी स भूभुजम्¹ । करात_7_0074कख

भ्राता विग्रहराजोपि प्रैरयत्तुङ्गमारणे ॥ करात_7_0074गघ

कोशादिस्मरणा¹द्राजा चिरं दोलायमानधीः । करात_7_0075कख

अभीक्ष्णप्रेरणोद्विग्नः प्रेरकानब्रवीत्ततः ॥ करात_7_0075गघ

49.

--1) Thus A3; A1 स तथा.

50.

--1) र supplied by A3 in space left by A1.

--2) Thus corr. by A3 from A1 ॰पश्यत्तं.

52.

--1) Thus corr. by A3 from A1 ॰नोक्ताः.

53.

--1) Thus A1; altered by later hand to हस्मी॰; G as above.

--2) Thus corr. by A2 from A1 ॰प्राय; A3 gloss तौषी नाम नदी.

54.

--1) स्त supplied by A3.

56.

--1) Thus A3; A1 ॰रेणोद्गच्छ॰.

58.

--1) Thus A3 with gloss सङ्ग्रामस्यापत्यं साङ्ग्रामिः; A1 सङ्ग्रामे.

63.

--1) Thus A3; A1 रिपुम॰.

68.

--1) A3 gloss यस्य देशस्य भूमेः वैपुल्यं.

72.

--1) पशोर supplied by A3 in space left by A1.

73.

--1) Emended; A राज्यो॰.

74.

--1) Thus A1; altered by later hand to भूभुजाम् which is found also in G R.

75.

--1) A3 gloss वयं देव्या पीतकोशः कृता इति स्मरणात्.

[page 108]

एकाक्येव सुपुत्रः स गोचरो नः कदाचन । करात_7_0076कख

पतेद्यदि क्षणे तस्मिन्पश्यामः किं विदध्महे ॥ करात_7_0076गघ

अन्यथा ध्रुवमा¹क्षिप्तो हन्यादस्मानसौ बलात् । करात_7_0077कख

इति कालापहारार्थमुक्त्वाभूद्विरतो नृपः ॥ करात_7_0077गघ

तावन्मात्रं वचो बीजभूतं हृदि निधाय ते । करात_7_0078कख

विधातुं तदवस्थत्वं तुङ्गस्यासन्कृतोद्यमाः ॥ करात_7_0078गघ

षण्मासाभ्यन्तरे तुङ्गो भूपेनाकारितो गृहात्¹ । करात_7_0079कख

ससुतो निर्ययौ दृष्टदुःस्वप्नोपि विधेर्वशात् ॥ करात_7_0079गघ

स प्रविश्य नृपास्थानं स्थित्वा राज्ञोग्रतः क्षणम् । करात_7_0080कख

पञ्चषैः सहितो भृत्यैः प्राविशन्मन्त्रमण्डपम् ॥ करात_7_0080गघ

पश्चात्प्रविष्टास्तत्रैनं पर्वशर्करकादयः । करात_7_0081कख

अनुक्त्वापि महीपालं तुङ्गं शस्त्रैरपातयन् ॥ करात_7_0081गघ

मन्त्री महारथो नाम योभूच्छंकरवर्मणः । करात_7_0082कख

तद्वंश्यस्तुङ्गभृत्येषु श्लाघ्यः सिंहरथः परम् ॥ करात_7_0082गघ

निःशस्त्रो यः क्षणे तस्मिन्परित्राणविधित्सया । करात_7_0083कख

हृन्यमानस्य तुङ्गस्य पृष्ठे स्वं वपुरक्षिपत् ॥ करात_7_0083गघ

तुङ्गस्य प्रथमाघाते रुद्धः¹ श्वासोभवद्भयात् । करात_7_0084कख

राजा तस्मिन्निरुच्छ्वासे सोच्छ्वासः समपद्यत ॥ करात_7_0084गघ

आस्थानब्राह्मणस्यासीद्धर्मनाम्नः सुतोन्तिके । करात_7_0085कख

यः पापकारी तुङ्गस्य पार्थः कङ्कश्च दुर्मतिः ॥ करात_7_0085गघ

ताभ्यामाशुचिरेकिभ्यां त्राणार्थं स्वाङ्गुलीमुखे । करात_7_0086कख

क्षिपद्भ्यां पशुवत्तत्र शस्त्रं त्रासवशाज्जहे ॥ करात_7_0086गघ

अन्तरङ्गाश्च च¹ङ्गाद्या येभूवंस्तुङ्गमन्त्रिणः । करात_7_0087कख

तैः स्त्रीवदासितं तूष्णीं त्रस्तैः शस्त्रान्वितैरपि ॥ करात_7_0087गघ

अज्ञाततुङ्गमृत्युभ्यस्तुमुले तत्र भूपतिः । करात_7_0088कख

तद्भृत्येभ्यः शङ्कमानो वह्निदानाहवादिकम् ॥ करात_7_0088गघ

आश्वासाय स्वभृत्यानां छित्त्वा खड्गेन सत्वरम् । करात_7_0089कख

पातयामास तुङ्गस्य ससुतस्य शिरो बहिः ॥ करात_7_0089गघ

दृष्ट्वा स्वामिशिरश्छिन्नं सैन्ये दैन्यात्पलयिते । करात_7_0090कख

भृत्यतामुज्ज्वलीचक्रुः कतिचित्तुङ्गसेवकाः ॥ करात_7_0090गघ

भुजंगनामा सामन्तद्विजापत्यो गृहागतः । करात_7_0091कख

संग्रामराजं विदधे गेहाद्गेहं पलायितम् ॥ करात_7_0091गघ

द्वारं कनकदण्डेन भञ्जन्नर्गलितं ततः¹ । करात_7_0092कख

विंशतिं हतवान्योधान्स राजास्थानमण्डपे ॥ करात_7_0092गघ

कोशाधिकारी त्रैलोक्यराजनामा हतो रणे । करात_7_0093कख

कय्यामन्तकधात्रेयो वीरोप्यभिनवाभिधः ॥ करात_7_0093गघ

अङ्गेन त्रिंशदेकाङ्गा वीरास्तुङ्गोपजीविनः । करात_7_0094कख

श्रेणीं बबन्धुर्निहता निःश्रेणीं स्वर्गपद्धतेः ॥ करात_7_0094गघ

संग्रामं पद्मराजाख्यः कृत्वापि¹ निःसृ²तोक्षतः । करात_7_0095कख

स्वामिप्रमयदुःखाग्नितापं तीर्थाश्रयाज्जहौ । करात_7_0095गघ

अन्ये लोकद्वयत्रानमित्रं शस्त्रं रणाङ्गने । करात_7_0096कख

संत्यजन्तो व्ययुज्यन्त यशसा जीवितेन च ॥ करात_7_0096गघ

चन्दाख्यः सुभटंमन्यो दैशिकश्चार्जुनाभिधः । करात_7_0097कख

हेलाचक्रो डामरश्च त्यक्तशस्त्राः परैर्हताः ॥ करात_7_0097गघ

लोटितावसथस्तुङ्गो लुण्ठितश्रीर्महीभुजा । करात_7_0098कख

आषाढशुक्लद्वादश्यां कथाशेषो व्यधीयत ॥ करात_7_0098गघ

निर्द्रोहवृत्तौ भूभर्त्रा तुङ्गे सतनये हते । करात_7_0099कख

लब्धोदया व्यजृम्भन्त खलप्राया नृपास्पदे ॥ करात_7_0099गघ

राज्ञो मनः कलुषयन्गूढपैशुनकर्मणा । करात_7_0100कख

यो भ्रातृभ्रातृ¹सुतयोर्विपत्तौ हेतुतां गतः ॥ करात_7_0100गघ

स दुष्प्रवादनिर्दग्धो नागो निजकुलान्तकः । करात_7_0101कख

तुङ्गभ्राता ततो राज्ञा कम्पनाधिपतिः कृतः ॥ युगलकम्॥ करात_7_0101गघ

भार्या कन्दर्पसिंहस्य क्षेमा परमचर्षणी¹ । करात_7_0102कख

नागेन संगमं चक्रे रक्षसेवासितक्षपा² ॥ करात_7_0102गघ

प्रशान्ते तुमुले बिम्बा चतुर्भिर्दिवसैः सती । करात_7_0103कख

तुङ्गस्नुषा सुता शाहेः प्रविवेश हुताशनम् ॥ करात_7_0103गघ

77.

--1) Thus corr. by A3 from A1 ह्ययमा॰.

79.

--1) Thus corr. by A3 from A1 गृहान्.

84.

--1) Emended; A R G रुद्धश्वासो॰.

87.

--1) च supplied by A3 in space left by A1.

92.

--1) Thus corr. by A3 from A1 रञ्जन्तेर्गलितं हतः.

95.

--1) Thus corr. by A3 from A1 ॰ख्य कृत्वा.

--2) A1 निस्सृतो; A3 निसृतो.

100.

--1) Thus corr. by A3 from A1 भ्रातृपुत्रसुत॰.

102.

--1) Emended; A ॰चर्षिणी.

--2) A3 gloss रक्षो हि रात्रौ चरति.

[page 109]

मम्मायाजवरुद्धायं कन्दर्पो¹ यावज्जीवनत् । करात_7_0104कख

पुत्रं विचित्रसिंहं च मातृसिंहं च विश्रुतौ ॥ करात_7_0104गघ

गृहीत्य्वा तौ स्नुषां तां च मङ्खना तुङ्गवल्लभा । करात_7_0105कख

देशाद्विनिर्गता दीना राजपुर्यां स्थितिं व्यधात् ॥ युग्मम्¹॥ करात_7_0105गघ

तुङ्गस्थाने ततो राज्ञा पापो भर्देश्वरः कृतः । करात_7_0106कख

भूतेश्वरादिदेवानां चक्रे¹ कोशादिलुण्ठनात् ॥ करात_7_0106गघ

कियद्विवेकवैल्यमस्य राज्ञः प्रकाश्यताम् । करात_7_0107कख

तादृशानपि यश्चक्रे पार्थादीनधिकारिणः ॥ करात_7_0107गघ

पार्थः परमदुमेधाः ख्यातो भ्रातृकलत्रगः । करात_7_0108कख

निर्विचारेण यत्तेन नगराधिकृतः कृतः ॥ करात_7_0108गघ

वधादिपापं पार्थेन सुकृतत्यक्तचेतसा । करात_7_0109कख

पवित्रे प्रवरेशस्य रङ्गपीठे प्रवर्तितम् ॥ करात_7_0109गघ

चक्रे लुब्धस्य भूभर्तुर्मतङ्गः¹ कृपणाग्रणीः । करात_7_0110कख

सिंधोः सुतः कोशवृद्धिम् प्रजापीडनपण्डितः ॥ करात_7_0110गघ

पुरा देवमुखाख्यस्य दिविरस्य किलाजनि । करात_7_0111कख

आपूलिकायां वेश्यायां पुत्रश्चन्द्रमुखाभिधः ॥ करात_7_0111गघ

यस्तुङ्गोपाश्रयाल्लब्ध्वा लालितत्वं महीपतेः । करात_7_0112कख

वराटकात्प्रभृत्यासीत्कोटीनां कृतसंचयः ॥ करात_7_0112गघ

विभूतिमध्ये लुब्धस्य प्राभृताया¹न्यढौकितैः । करात_7_0113कख

अपूपैर्निजभृत्येषु विक्रयोभूत्कुलोचितः ॥ करात_7_0113गघ

प्रभूताग्निररोगश्च भूत्वा लब्धोदयः पुनः । करात_7_0114कख

यो मन्दाग्निः सरोगश्च तिष्ठंल्लोकैर्व्यवहस्यत ॥ करात_7_0114गघ

एकमेवाभवद्यस्य सुकृतं मरणक्षने । करात_7_0115कख

कोटोस्त्रिभागं यददाच्छ्रीरणेश्वरयोजने ॥ करात_7_0115गघ

तदात्मजाः कृताः नानभागनन्दिमुखास्त्रयः । करात_7_0116कख

अधीशाः पृतनाङ्गस्य राज्ञा तुङ्गोपजीविनः ॥ करात_7_0116गघ

हास्यं बभूव भूभर्तुस्तेषां तुङ्गपदार्पणम्¹ । करात_7_0117कख

बन्धनं यदकाण्डीनां हेमस्थाने शिशोरिव ॥ करात_7_0117गघ

ते तुरुष्काहवे राज्ञा क्षान्तिशीले च भूपतौ । करात_7_0118कख

केचिदुद्रेकमभजन्दरद्दिविरडामराः ॥ करात_7_0118गघ

इत्थं मन्त्रिष्वयोग्येषु क्षान्तिशीले च भूपतौ । करात_7_0119कख

केचिदुद्रेकमभजन्दरद्दिविरडामराः ॥ करात_7_0119गघ

सा लोठिकामठं कृत्वा लोठिका नृपतेः सुता । करात_7_0120कख

तिलोत्तमाया विदधे मातुर्नाम्नापरं मठम् ॥ करात_7_0120गघ

पापिनामपि हन्तेयं कापि सत्कर्मवासना । करात_7_0121कख

भद्रेश्वरोपि यच्चक्रे विहारं सुकृतोज्ज्वलम् ॥ करात_7_0121गघ

सत्यं विवेक्ता संग्रामराजो योन्याय्यतोर्जितम् । करात_7_0122कख

निजं ब्रुवाणो द्रविणं प्रपामि न निर्ममे ॥ करात_7_0122गघ

श्रीलेखा पार्थिववधूः श्रीयशोमङ्गलात्मजा । करात_7_0123कख

पत्यौ शिथिलसामर्थ्ये स्वैरिणीत्वमसेवत ॥ करात_7_0123गघ

सुतः सुगन्धिसीहस्य जयलक्ष्म्यां¹ बभूव यः । करात_7_0124कख

वल्लभो निर्भरं देव्याः सोस्यास्त्रिभुवनोभवत् ॥ करात_7_0124गघ

स जयाकरग¹ञ्जादिगञ्जस्रष्टातितीक्ष्णधीः । करात_7_0125कख

कोशोपकारकृत्तस्य जारोप्यासीज्जयाकरः ॥ करात_7_0125गघ

मयग्रामीण¹गञ्जादिकर्त्री संचयत्परा । करात_7_0126कख

साभूद्भर्तुः प्रसादेन सुभगा भूरिवैभवा ॥ करात_7_0126गघ

स चतुर्थसमाषाढप्रारम्भाहे महीपतिः । करात_7_0127कख

हरिराजाभिधं पुत्रमभिषिच्यास्तमाययौ ॥ करात_7_0127गघ

सुमनः¹सेवितः कुर्वन्नशेषाशा²प्रकाशनम् । करात_7_0128कख

ह्लासा³वहः स सर्वस्य चैत्रोत्सव इवाभवत् ॥ करात_7_0128गघ

अमोघाज्ञेन तेनेमां निश्चौरां कुर्वता महीम् । करात_7_0129कख

पण्यवीथ्यां¹ निशीथिन्यां² निषिद्धा द्वारसंवृतिः ॥ करात_7_0129गघ

अचिरस्थायिनी राज्ञस्तस्याज्ञाचिन्तितोन्न¹तिः । करात_7_0130कख

वन्द्या नवेन्दुलेखेव पार्थिवानामजायत ॥ करात_7_0130गघ

104.

--1) A3 gloss कन्द्र्पसिंहः.

105.

--1) युग्मम्. added by A3.

110.

--1) Emended with G C; A R भूभर्तुः सतङ्गः.

113.

--1) A3 gloss कोशलिकार्थं.

117.

--1) Thus A1; A3 ॰पदेर्पणम्.

124.

--1) Thus corr. by A3 from A1 ॰लक्ष्मीं.

125.

126.

--1) Thus words from गञ्जादिगञ्जस्रष्टा॰ to मयग्रामीण in the following verse have been omitted by A1 and supplied in margin by A3; they are found in G R.

128.

--1) A3 gloss पण्डितैः पुपैश्च.

--2) A3 gloss आकाङ्क्षा दिशश्च.

--2) A3 gloss शैत्यं तोषश्च.

129.

--1) Thus corr. by A3 from A1 पुण्यबोध्यां and निषीथिन्यां.

130.

--1) Thus A3; A1 ॰ज्ञाचिन्तनोन्नतिः.

[page 110]

द्वाविंशतिमहान्युर्वीं स सक्षित्वा क्षमापतिः । करात_7_0131कख

क्षयं ययौ शुचियशाः शुचिशुक्लाष्टमीदिने ॥ करात_7_0131गघ

प्राणिनं द्योतमानानां नक्षत्राणामिव क्षणात् । करात_7_0132कख

लक्ष्मीर्ग्रीष्मक्षपेवेयं संगता भङ्गदायिनी ॥ करात_7_0132गघ

समन्योः स्वैरिणीवृत्तिः सुतस्य जननी निजा । करात_7_0133कख

अभिचारं चकारास्येत्यविगाना¹ जनश्रुतिः ॥ करात_7_0133गघ

राज्योपकरणे सज्जीकृते राज्यार्थिनी स्वयम् । करात_7_0134कख

सा राजमाता श्लीलेखा यावत्स्नात्वा समागता ॥ करात_7_0134गघ

मिलितैस्तावदेकाङ्गैर्भ्रात्रा धात्रेयकेण च । करात_7_0135कख

सागराख्येन तत्पु¹त्रो बालोनन्तो नृपः कृतः ॥ युग्मम्॥ करात_7_0135गघ

निधिं¹ जिघृक्षोरन्येन हृते तत्र प्रमापणम् । करात_7_0136कख

तद्रक्षिणोर्हैर्लुब्धस्य पापायैव यथा किल ॥ करात_7_0136गघ

राजमातुस्तथा राज्यलुब्धायाः पुत्रनाशनम् । करात_7_0137कख

अभूदन्यहृते राज्ये वृजिनायैव केवलम् ॥ युग्मम्॥ करात_7_0137गघ

सा राज्यविप्रलम्भेन तादृशा व्यथिताशया । करात_7_0138कख

व्यस्मरत्तनयस्नेहं धिग्भोगाभ्यासवासनाम् ॥ करात_7_0138गघ

अथाजगाम स्थविरः पितृव्यो बालभूपतेः । करात_7_0139कख

राज्यं विग्रहराजाख्यो हर्तुं¹ विततविक्रमः ॥ करात_7_0139गघ

स लोहरात्प्रचलितो दग्ध्वा द्वारमतर्कितः । करात_7_0140कख

दिनद्वयेन सार्धेन नगरं सत्वरोविशत् ॥ करात_7_0140गघ

श्रीलेखाप्रेरिताः सेनाः प्रविष्टं¹ लोटिकामठम् । करात_7_0141कख

उद्दीपिताग्नयस्ततर निजघ्नुस्तं सहानुगम् ॥ करात_7_0141गघ

मठद्वयं ततः कृत्वा स्वस्य भर्तुः सुतस्य च । करात_7_0142कख

तस्थौ व्ययवती राज्ञी राज्यद्रोहोद्यतानिशम् ॥ करात_7_0142गघ

ततो नरपतिः किंचिच्छनैः शिथिलशैशवः । करात_7_0143कख

अतिव्ययादिव्यसनी गर्भेश्वरतयाभवत् ॥ करात_7_0143गघ

तस्यासन्रुद्रपालाद्याः शाहिपुत्राः परं प्रियाः । करात_7_0144कख

अनल्पवेतानादानै राज्योत्पत्त्यपहारिणः ॥ करात_7_0144गघ

कृतप्रत्यहनिर्वाहः सार्धलक्षेण भूभुजा । करात_7_0145कख

रुद्रपालो दरिद्रत्वं कदाचिदपि नात्यजत् ॥ करात_7_0145गघ

दिद्दापालः क्षमापाललब्धया प्र्तिवासरम् । करात_7_0146कख

सहस्राणामशीत्यापि शेते स्व न सुखं निशि ॥ करात_7_0146गघ

अनङ्गपालवेतालश्चक्रे क्ष्मापाललालितः । करात_7_0147कख

शश्वत्सुवर्णगीर्वाणप्रतिमापाटने¹ मनः ॥ करात_7_0147गघ

रुद्रपालः परिव्राता धनप्राणादिहारिणाम् । करात_7_0148कख

बभूव चौरचण्डालप्रायाणां वज्रपञ्चरः ॥ करात_7_0148गघ

कायस्था रुद्रपालाप्ताः प्रजानां पीडनं व्यधुः । करात_7_0149कख

चकारान्धमठं श्रीमानुत्पलाख्यो यदग्रणीः ॥ करात_7_0149गघ

कियद्भूपालवाल्लभ्यमन्यत्तस्याभिधीयताम् । करात_7_0150कख

जालन्धराधिप¹स्येन्दुचन्द्रस्येन्दुमुखीं सुताम् ॥ करात_7_0150गघ

उपयेमे मनोज्ञत्वाज्ज्येष्ठामास¹मतिं स्वयम् । करात_7_0151कख

यया मठः स्वाभिधया विदधे त्रिपुरेश्वरे ॥ करात_7_0151गघ

तस्याः किंचिद्वयो¹न्यूनां स्वसारं यो यवीयसीम् । करात_7_0152कख

अथ सूर्यमतीं देवीं भूभ्जे परिणीतवान् ॥ करात_7_0152गघ

रुद्रेण भूपतिः सख्या स कर्णसुखदायिना । करात_7_0153कख

पात्रीकृतो दुर्नयानां कर्णेनेव सुयोधनः ॥ करात_7_0153गघ

कम्पनाधिपतिस्तत्र क्षणे त्रिभुवनो बली । करात_7_0154कख

आययौ भूपतेर्हर्तुं राज्यं संभृतडामरः ॥ करात_7_0154गघ

आकृष्टाशेषकटके तस्मिन्योद्धुमुपागते । करात_7_0155कख

एकाङ्गाः सहयारोहा राजपक्षं न तत्यजुः ॥ करात_7_0155गघ

असिना लङ्घयन्प्रासानमोघाञ्श्लाव्यविक्रमः । करात_7_0156कख

प्रजहारानन्तदेवः स्वयं त्रिभुवनं रणे ॥ करात_7_0156गघ

संनाहरक्षिताद्गः स दृढप्रहृतिपीडितः । करात_7_0157कख

विदद्रौ¹ वदनेनासृक्स्वप्रतापमिवोद्वमन् ॥ करात_7_0157गघ

विनयच्छन्नशौटीर्यः¹ शिशुप्राaयः² स भूपतिः । करात_7_0158कख

दृष्ट्वा बलमसंभाव्यं तस्मिंस्त्यक्त्वा रणं गते ॥ करात_7_0158गघ

133.

--1) त्यविगाता supplied by A3 in space left by A1.

135.,

--1) A4 gloss तस्या अपरः पुत्रः.

136.

--1) Thus A3; A1 रत्नं.

139.

--1) Thus A R; G C हन्तुं.

141.

--1) Thus corr. by A3 from A1 प्रविष्टो.

147.

--1) Thus corr. by A3 from A1 ॰मापटले.

150.

--1) प supplied by A3.

151.

--1) मास supplied by A3 in space left by A1.

152.

--1) Thus A1; A3 किंचिदिव.

157.

--1) A3 gloss चचाल.

158.

--1) A3 gloss शौटीर्यं अभिमानः प्रागल्भ्यं वा.

--2) A3 gloss शिशुसदृशः.

[page 111]

शमालाडामरं घ्नन्तं प्रासैरभिनवाभिधम् । करात_7_0159कख

शालास्थले व्यधाच्छ्लूव्यविक्रमो मोघविक्रमम्¹ ॥ करात_7_0159गघ

मांसासृग्वेष्टनाद्यष्टीभूतखड्गो भ्रमन्त्रणे । करात_7_0160कख

भुवनक्षोभकृदभूद्भैरवोनन्तभूपतिः ॥ करात_7_0160गघ

पश्यन्प्रहारलूनाङ्गानेकाङ्गान्स पदे पदे । करात_7_0161कख

निवेद्यमानानग्रस्यैर्नामग्रहणपूर्वकम् ॥ करात_7_0161गघ

क्षितिभृज्जातदाक्षिण्यो विलब्धिस्थावेरे ततः । करात_7_0162कख

चाञ्चल्यमक्षपटलादेकाङ्गानां न्यवारयत् ॥ युग्मम्॥ करात_7_0162गघ

एवं तत्र कृतज्ञेन भृत्येभ्यः प्रतिपादिता । करात_7_0163कख

विलब्धिस्तेन दीन्नारकोटिषण्नवतेः क्रमात् ॥ युग्मम्॥ करात_7_0163गघ

राज्ञो रणान्निवृत्तस्य दुग्धसेकैः करात्त्सर्रुः । करात_7_0164कख

स्थिरग्रहदृढः कृष्टश्चिरेणेति जनश्रुतिः ॥ करात_7_0164गघ

अहो महत्त्वं भूभर्तुर्दिनो देशान्तरागतः । करात_7_0165कख

तादृक्त्रिभुवनो येन संविभेजे विमन्युना ॥ करात_7_0165गघ

ब्रह्मराजाभिधस्तेन बन्धुर्गञ्जाधिपः कृतः¹ । करात_7_0166कख

रुद्रपालकृतद्वेषो विरक्तश्चलितो ययौ ॥ करात_7_0166गघ

सप्तभिर्म्लेच्छभूपालैः समं मिलितडामरः । करात_7_0167कख

तेना¹नीतो दरद्राजो यत्नादचलमङ्गलः² ॥ करात_7_0167गघ

क्षीरपृष्टा¹भिधं ग्रामं प्राप्तस्य समरोत्सुकः । करात_7_0168कख

तस्याग्रं विक्रमोदग्रो रुद्रपालो विनिर्ययौ ॥ करात_7_0168गघ

श्वो व्यवस्थापिते युद्धे सैन्याभ्यां दरदीश्वरः । करात_7_0169कख

क्रीडन्पिण्डारकाख्यस्य नागस्य भवनं ययौ ॥ करात_7_0169गघ

दुर्नयाचरणात्तत्र पार्श्वस्थैर्वारितोपि सः । करात_7_0170कख

प्लवमानस्य मत्स्यस्य गात्रे कुन्तमपातयत् ॥ करात_7_0170गघ

अथोज्जगाम गोमायुवपुः कुण्डाद्भुजंगमः । करात_7_0171कख

स च तं मृगयौत्सुक्यादधावद्दरदीश्वरः ॥ करात_7_0171गघ

तमापतन्तमालोक्य व्यवस्थोन्मूलनं विदत्¹ । करात_7_0172कख

आस्कन्दाशङ्कि भूभर्तुः सैन्यं युद्धाय निर्ययौ ॥ करात_7_0172गघ

अभूत्ततोस्त्रसंघर्षसंजातानलसंहतिः । करात_7_0173कख

कृतस्वर्गाङ्गनोद्बाहो वीराणां समरोत्सवः ॥ करात_7_0173गघ

तस्मिन्महाभटाटोपे शिरश्छिन्नं दरत्पतेः । करात_7_0174कख

रुद्रस्य रौद्रमहसः संप्ररूढं यशः पुनः ॥ करात_7_0174गघ

समरे वधबन्धादि म्लेच्छराजाः प्रपेदिरेव् । करात_7_0175कख

संप्राप हेमरत्नादि पुनः कश्मीरभूपतिः ॥ करात_7_0175गघ

उ¹त्तंसमुक्ताद्योताम्भःक्षालितास्रझलज्झलम्² । करात_7_0176कख

रुद्रपालो दरद्राजशिरो भर्तुरुपानयत्³ ॥ करात_7_0176गघ

भ्रात्रोदयनवत्सेन कृतप्रायैस्तथा द्विजैः । करात_7_0177कख

बह्यश्चैवं¹विधास्तस्य बभूवुरव्वदालिकाः ॥ करात_7_0177गघ

रुद्रपाले ततो लूतामयेन प्रमयं गते । करात_7_0178कख

अन्येपि शाहिततनयाः क्षिप्रमेव क्षयं ययुः ॥ करात_7_0178गघ

पालस्नेहान्ध्यविगमे शुद्धाशयजुषोभवत् । करात_7_0179कख

देवी सूर्यमती भर्तुर्दर्पणस्येव बिम्बिता ॥ करात_7_0179गघ

सुभटापरनामा सा गौरीश्वरविधायिनी । करात_7_0180कख

पुण्यं वितस्तापुलिने निर्ममे सुभटामठम् ॥ करात_7_0180गघ

गोहेमहयरत्नादिप्रदानैः सुबहून्द्विजान् । करात_7_0181कख

सदाशिवप्रतिष्ठायामदरिद्रांश्चकार सा ॥ करात_7_0181गघ

आशाचन्द्रापराख्यस्य कल्लनस्यानुजन्मनः । करात_7_0182कख

नाम्ना व्यधापि वात्सल्यात्साग्रहारो मठस्तया ॥ करात_7_0182गघ

सिल्लनाख्यस्य च भ्रातुर्भर्तुश्चाभिधया सती । करात_7_0183कख

मटौ चाकारयत्पार्श्वे विजयेशामरेशयोः ॥ करात_7_0183गघ

अष्टोत्तरं चाग्रहारशतं श्रीविजयेश्वरे । करात_7_0184कख

ब्राह्मेभ्यो महापुण्यं विद्वद्भ्यः प्रत्यपादयत् ॥ करात_7_0184गघ

पत्युर्नाम्नाप्यग्रहारान्प्रददावमरेश्वरे । करात_7_0185कख

त्रिशूलबाणलिङ्गादिप्रतिष्ठाश्च विनिर्ममे ॥ करात_7_0185गघ

159.

--1) Thus corr. by A3 from A1 मोघवक्रियम्.

162.

--1) Supplied by A3.

166.

--1) Emended with G C; A कृपः.

167.

--1) A3 gloss ब्रह्मराजेन.

--2) दचलमङ्गलः supplied by A3 in space left by A1; A3 gloss नाम.

168.

--1) Thus A1; A3 स्यरपृष्ठा॰, with gloss स्वरोद् इति ग्रामः क्रमराज्ये.

172.

--1) Emended; A विदन्.

176.

--1) A3 gloss उत्तंसभूताः या मुक्ताः कुम्तामणयः तासां यो द्योतः दीप्तिः स एवाम्भः तेन क्षालिता अस्रस्य रुधिरस्य झलज्झलाकाचकच्यं प्रकाशः स्फार इति यावत् यस्य तत् इति शिरोविशेषणम् । झलज्झला नु शोभायामिति कोशः मुक्ताफलदीप्तेरतिशुक्लत्वादम्भस्त्वेन रूपणम् । जलस्य हि शुक्लं रूपमिति वैशेषिकाः ॥.

--2) Thus corr. by A3 from A1 झलज्जलम्.

--2) Thus corr. by A3 from A1 ॰रुपायनम्.

177.

--1) Thus A3; A1 तथा ह्येवं॰.

[page 112]

दंपती राजराजाख्ये मृते पुत्रे प्रचक्रतुः । करात_7_0186कख

सदाशिवान्तिके राजवेश्म संत्यज्य तौ स्थितिम् ॥ करात_7_0186गघ

ततः प्रभृति संत्यज्य पूर्वरागकुलस्थितिम् । करात_7_0187कख

तथैव रूढ्या¹ भूपालास्तत्रैव वसतीर्व्यधुः ॥ करात_7_0187गघ

पार्थिवस्याश्वशालीयाः प्रियवाजितया प्रियाः । करात_7_0188कख

प्रसादैर्देशलुण्ठ्या¹ च सर्वतः समतां ययुः ॥ करात_7_0188गघ

गर्भेश्वरतया भर्तुर्वल्लभो नर्मकोविदः । करात_7_0189कख

अलुण्ठयत्प्रजा नित्यं डल्लको नाम दैशिकः ॥ करात_7_0189गघ

मालवाधिपतिर्भोजः¹ प्रहितैः स्वर्णसंचयैः । करात_7_0190कख

अकारयद्येन कुण्डयोजनं कपटेश्वरे ॥ करात_7_0190गघ

प्रतिज्ञा भोजराजेन पापसूदनतीर्थजैः । करात_7_0191कख

सततं वदनस्नाने या तोयैर्विहिताभवत् ॥ करात_7_0191गघ

अपूरयत्तस्य यस्तां¹ दुस्तरां नियमादितः । करात_7_0192कख

प्रहितैः काच²कलशीकु³लैस्तद्वारिपूरितैः ॥ करात_7_0192गघ

स तस्य पद्मराजाख्यः पर्णप्राप्तिक¹दैशिकः । करात_7_0193कख

प्रियताम्बूलशीलस्य त्यागिनो वल्लभोभवत् ॥ चक्कलकम्॥ करात_7_0193गघ

तेन नागरखण्डादिपर्णविक्रयिणा नृपः । करात_7_0194कख

देशोत्पत्तिधनं प्रायो निःशेषं दापितस्तदा ॥ करात_7_0194गघ

पञ्चचन्द्रकशोभाङ्कमैलिसिंहासस्ने¹ नृपात् । करात_7_0195कख

बन्धायादत्त लब्धव्ये धने स धनिकोधिके ॥ करात_7_0195गघ

तद्राजचिह्नमास्थानोपयुक्तं तस्य मन्दिरात् । करात_7_0196कख

आनीयमानं मासा²र्धवासरे मासि मास्यभूत् ॥ करात_7_0196गघ

स्वकोशसंचयं दत्त्वा देवी सूर्यमती ततः । करात_7_0197कख

पद्मराजोद्भवां देशस्याव्यवथां न्यवारयत् ॥ करात_7_0197गघ

शमितो चाश्वशालीयडल्लकादिभये तदा । करात_7_0198कख

प्रावर्तन्त पुनर्देशे व्यवस्था नुरुपद्भवाः ॥ करात_7_0198गघ

ततः प्रभृति राज्ञ्येव राजकार्योद्यताभवत् । करात_7_0199कख

तस्थौ शौर्यकथां त्यक्त्वा राजा कार्यकरः पुनः ॥ करात_7_0199गघ

भर्तुर्नारीविधेयत्वं तस्या भर्तृजयस्तथा । करात_7_0200कख

निष्कलङ्केन शीलेन¹ नान्योन्यं गर्ह्यता²मगात् ॥ करात_7_0200गघ

भवभक्तिव्रतस्नान¹त्यागशीलादिभिर्गुणैः । करात_7_0201कख

कृतिनानन्तदेवेन मुनयोपि विनिर्जिताः ॥ करात_7_0201गघ

राज्ये तस्य महीभर्तुर्दीर्घे तांस्तानलङ्घयत् । करात_7_0202कख

पतिंवरेव राजश्रीर्भृत्यान्नवनवोन्म्खी ॥ करात_7_0202गघ

क्षेमाभिधो राजगञ्जपूरणं बालभञ्जकः² । करात_7_0203कख

व्यधाद्द्वादशभागादिप्रकारैर्ढौकयन्धनम् ॥ करात_7_0203गघ

मन्त्री ततोभवत्साधुस्त्रैगर्तः केशवो¹ द्विजः । करात_7_0204कख

सौधश्चन्द्रातपेनेव भूपालो येन भूषितः ॥ करात_7_0204गघ

भ्राम्यन्गतश्रीरेकाकि स एव ददृशे जनैः । करात_7_0205कख

भाग्याम्बुवाहतडितो निविडाः कस्य संपदः ॥ युगमम्॥ करात_7_0205गघ

भाग्याधीनं धनं ध्यात्वा मुधा मुग्धधियामसौ । करात_7_0206कख

कुलविक्रमयोर्दर्पो मिथ्यैव पृथुतां प्रति ॥ करात_7_0206गघ

प्रासादपालवैश्यस्य गौरीशत्रिदशालये । करात_7_0207कख

भूतेर्ह¹लधरो वज्रो वराहश्चाभवन्सुताः ॥ करात_7_0207गघ

तेभ्यो हलधरः सूर्यमत्या विहितसेवनः । करात_7_0208कख

वृद्धिं दिने दिने गच्छंल्लेभे सर्वाधिकारिताम् ॥ करात_7_0208गघ

विधेयान्बुद्धियुक्तेन¹ कुर्वतः क्षित्यनन्तरान्² । करात_7_0209कख

सपत्नीकोभवत्तस्य मुखप्रेक्षी क्षमापतिः ॥ करात_7_0209गघ

क्षेमेन सूत्रितं पूर्वं सपादाग्रमुदग्रधीः । करात_7_0210कख

कर्मस्थानं स्फुटीचक्रे सर्वस्थान¹धुरंधरम् ॥ करात_7_0210गघ

अभूद्वर्णकमूल्यादिलेखनं कनकस्य यत् । करात_7_0211कख

राजायत्तं जनस्यार्थसंचयानां प्रकाशकम् ॥ करात_7_0211गघ

स तन्निवारयामास भाविनां भूभुजां विदन् । करात_7_0212कख

ज्ञानी¹ संचितवित्तस्य दण्डाद्यायासकारिताम् ॥ करात_7_0212गघ

187.

--1) Thus corr. by A3 from A1 रूढा.

188.

--1) Thus corr. by A3 from A1 ॰लुण्ठा.

190.

--1) Thus corr. by later hand from A1 ॰भोंजैः.

192.

--1) A3 gloss प्रतिज्ञां.

--2) Thus corr. by later hand from A1 प्रहितै काशक॰.

--3) A3 gloss शेष इति भाषया.

193.

--1) A3 gloss ग्रामविशेषः.

195.

--1) Thus corr. by later hand from A1 ॰सनं.

196.

--1) र्घ supplied by A3 in space left by A1.

200.

--1) Thus corr. by later hand from A1 शीलेना.

--2) Thus corr. by A3 from A1 गुह्यता॰/

201.

--1) Thus corr. by A3 from A1 ॰स्थान॰.

203.

--1) A3 gloss नापितः.

204.

--1) Thus corr. by later hand from A1 कैशवो.

207.

--1) Thus A1; A3 भूत्रिह॰.

209.

--1) Thus A1; A3 ॰शुद्धेन.

--2) Thus corr. by A3 from A1 ॰न्म्तरम्.

210.

--1) Thus A1; A3 सर्वकार्यधु॰.

212.

--1) Thus A3; A1 ज्ञाने.

[page 113]

भर्तिसितानश्वशालीयान्धनदारापहारिणः । करात_7_0213कख

कांशिद्व्यापाद्य स शमं निन्ये लोकस्य विप्लवम् ॥ करात_7_0213गघ

तेनायासहृता नीतः कचत्स्व¹र्णैः सुरास्पदैः । करात_7_0214कख

शोभां मठाग्रहारैश्च वितस्तासिन्धुसंगमः ॥ करात_7_0214गघ

भ्रातरश्च सुताश्चास्य लक्ष्मीपरिचयोन्मदाः । करात_7_0215कख

द्विरदा इव न क्वापि दानप्रणयितां जदुः ॥ करात_7_0215गघ

तद्भ्रातृपुत्रो बिम्बाख्यः श्रीमान्वीरो वराहजः । करात_7_0216कख

द्वाराधिकारकार्यासीद्दानप्रलयवारिदः ॥ करात_7_0216गघ

स डामरकुलाकालमृत्युः स्वल्पानुगमोभवन्¹ । करात_7_0217कख

स्वशाहदे जहौ³ प्राणान्पलायनपराङ्मुखः ॥ करात_7_0217गघ

चम्पायां सालभूपालमुन्मूल्यानन्तभूपतिः । करात_7_0218कख

तत्तन्नृपजयी नव्यं धराधवमरोपयत् ॥ करात_7_0218गघ

मन्त्रशून्येन शौर्येण परदेशेषु भूपतिः । करात_7_0219कख

हठप्रवेशान्विदधत्सोभूत्कृच्छ्रगतोसकृत् ॥ करात_7_0219गघ

तुक्का¹त्मजस्य कलशस्यारब्धौ खिन्नसैनिकम् । करात_7_0220कख

अमोचयद्धलधरो युक्त्या वल्लापुरादमुम् ॥ करात_7_0220गघ

उरशां च प्रविष्टस्य वैरिरुद्धाध्वनो व्यधात् । करात_7_0221कख

कम्पनाधिपतिस्तस्य मार्गान्सं¹शोध्य निर्गमम् ॥ करात_7_0221गघ

कालेनन्तमहीभर्तुर्वैरिविग्रहसंकटे । करात_7_0222कख

साहसान्युदजृम्भन्त तानि तानि क्षणे क्षणे ॥ करात_7_0222गघ

राजेश्वरो द्वारपतिः श्रीमान्भद्रेश्वरात्मजः । करात_7_0223कख

डामरैः निष्परिभवां को भुङ्क्ते नृपमन्दिरे ॥ करात_7_0223गघ

वीक्ष्य बूतुदृशा कार्यं भीत्या व्यवहरन्नपि । करात_7_0224कख

भृत्यतां निष्परिभवां को भुङ्क्ते नृपमन्दिरे ॥ करात_7_0224गघ

दुष्प्रवादास्पदीभूतो देव्या निविडसेवनात् । करात_7_0225कख

आशाचन्द्रादिभिः क्रुद्धैर्बद्धो हलधरोप्यभूत् ॥ करात_7_0225गघ

स राज्ञा हृतसर्वस्वो बन्धनक्लेशमन्वभूत् । करात_7_0226कख

भाग्यप्रभावे निःसारे मुखमेकान्ततः कुतः ॥ करात_7_0226गघ

नृपेण बन्धनात्त्यक्तं तं श्रीः प्रत्यागता पुनः । करात_7_0227कख

आलिलिङ्ग सितच्छत्रलज्जास्मितसितानना ॥ करात_7_0227गघ

स राज्ञ्याः प्रावृष इव प्रणयेन क्षणे क्षणे । करात_7_0228कख

कोपप्रसादमेघार्कपर्यायापातमन्वभूत् ॥ करात_7_0228गघ

ततः सरलचित्तस्य क्रमेण समपद्यत । करात_7_0229कख

भार्याजितत्वं भूभर्तुर्दुर्विपाकार्पणोन्मुखम् ॥ करात_7_0229गघ

अधिकारपरित्यागाद्दोषाननुशयावहान् । करात_7_0230कख

वदद्भिर्वार्यमाणोपि प्राज्ञैर्हलधरादिभिः ॥ करात_7_0230गघ

पत्न्या संप्रेरितः शश्वत्तनयस्नेहमूढया । करात_7_0231कख

पुत्राय कलशायाभूद्राज्यं दातुं समुद्यतः ॥ करात_7_0231गघ

यास्यस्यनुशयं राजन्नेवंवाद्यपि कारितः । करात_7_0232कख

सज्जं¹ तेन रणादित्यनामा क्षत्ताभिषेचनम्² ॥ करात_7_0232गघ

एकान्नचत्वारिंशस्य वर्षस्य तनयः¹ सिते । करात_7_0233कख

षष्ठेह्नि बाहुलस्या²भूदभिषिक्तो महीभुजा ॥ करात_7_0233गघ

अथास्थाने रणादित्यो राजपुत्रान्निवेशयन् । करात_7_0234कख

चिन्तयन्राज्यमाहात्म्यं प्रतिप¹त्तिषु निष्ठुरः ॥ करात_7_0234गघ

अनन्तो राजपुत्रोयं देवेति कथयन्वचः । करात_7_0235कख

कृकाटिकान्यस्तहस्तः क्षितिपालं न्यवेदयत् ॥ करात_7_0235गघ

कुपितेन स भूभर्त्रा परिवृत्यावलोकितः । करात_7_0236कख

एवं कृतस्मितो व्यक्तं तमूचे नीतिनिष्ठुरः ॥ करात_7_0236गघ

इत्थं यत्र निवेद्यन्ते कान्यकुब्जादिभूभुजः । करात_7_0237कख

तत्रैव व्यक्तराज्यस्य कान्यास्तु प्रक्रिया तव ॥ करात_7_0237गघ

दिने दिने सानुशयो नियतं भविता भवान् । करात_7_0238कख

नाभिमानपरित्यागः कर्तुं शक्यो मुनेरपि ॥ करात_7_0238गघ

सुदूरदर्शिनां तत्र मन्त्रिणां हृदयंगमम् । करात_7_0239कख

राजा तस्य वचः श्रुत्वा प्रतिवाक्याक्षमोभवत् ॥ करात_7_0239गघ

दृष्ट्वान्येद्युर्नवं भूपं राजचक्रेण सेवितम् । करात_7_0240कख

नवेतरं च सहितं परिमेयैः परिच्छदैः ॥ करात_7_0240गघ

214.

--1) Thus corr. by A3 from A1 कश्चित्स्व॰; A3 gloss क्चत् देदीप्यमानं स्वर्णं येषां तैः.

217.

--1) Thus corr. by A3 from A1 ॰भवत्.

--2) Thus A3; A1 जहत्.

220.

--1) तुक्का supplied by A3 in space left by A1.

221.

--1) Thus corr. by A3 from A1 मार्गात्सं॰.

232.

--1) सज्जं supplied by A3 in space left by A1.

--2) A3 gloss तेनानन्तदेवेन रणादित्यनामा क्षत्ता प्रतीहारः अभिषेचनं सज्जं कारित इत्यन्वयः कथं भूतः एवंवादी अपि.

233.

--1) A2 gloss कलशः.

--2) Thus corr. by later hand from A1 बहु॰; A2 gloss कार्तिकस्य.

234.

--1) प supplied by A2.

[page 114]

धीमान्हरधरो युक्त्या कृतासूयया नqपम् । करात_7_0241कख

एवं निर्भर्त्सयंल्लक्षीं तं प्रत्याजीहरत्पुनः ॥ करात_7_0241गघ

विधाय निःसुखं सूनुं राज्यभारार्पणाच्छिशुम् । करात_7_0242कख

कस्मात्स्वसुखसपेक्षो न जिह्रेष्यनत्र वार्द्धके ॥ करात_7_0242गघ

तत्स्वयं राजकार्याणां कार्यमुद्वहनं त्वया । करात_7_0243कख

अशून्यो यौवनाभोगैरयमस्तु सुतस्तव ॥ करात_7_0243गघ

इत्युक्त्वा स पुनर्भूपमधिकारमजिग्रहत् । करात_7_0244कख

चक्रे कलशदेवं च कलया युक्तिवञ्चितम् ॥ करात_7_0244गघ

पित्रोरेवान्तिके कुर्वन्नाहाराद्यपि संततम् । करात_7_0245कख

ततो बभूव कलशो नाममात्रमहीपतिः ॥ करात_7_0245गघ

सर्वास्थानास्त्रपूजीदिविधाने पार्थिवोचिते । करात_7_0246कख

पितुः सहायकल्पः स पौरोहित्यमिवाकरोत् ॥ करात_7_0246गघ

अनिमित्तप्रहृड्टानामनिमित्तानुतापिनाम् । करात_7_0247कख

न क्वापि चलचित्तानां तिरश्चामिव निश्चयः ॥ करात_7_0247गघ

दापयित्वा पतिं राज्यं निर्बन्धेनापि तावता । करात_7_0248कख

सूनौ बभूव यद्राज्ञी विप्रेमेवा¹नुतापिनी ॥ करात_7_0248गघ

सेर्ष्या स्नुषाणामुत्कर्षं पार्थिवप्रमदोचितम् । करात_7_0249कख

वेषालंकरणादौ सा रूक्षचित्ता न चक्षमे ॥ करात_7_0249गघ

दासीकृत्यं तया पुत्रमहिष्यः कारिताः सदा । करात_7_0250कख

गृहोपलेपने यावन्न वैमुख्यमदर्शयन् ॥ करात_7_0250गघ

पुत्रो विग्रहराजस्य क्षितिराजाभिधस्ततः । करात_7_0251कख

राज्ञः¹ पितृव्यजो भ्राता कदाचित्पार्श्वमाययौ ॥ करात_7_0251गघ

तस्मै न्यवेदयत्खेदं स चित्तस्योपतापकम् । करात_7_0252कख

पुत्रे भुवनराजाख्ये राज्यल्ब्धेतिविप्लुते ॥ करात_7_0252गघ

स हि तस्यात्मजो नीलपुराराज्यं¹ समाश्रितः । करात_7_0253कख

तद्बलैः पितुरारब्धिं² विधातुं सोद्यमोभवत् ॥ करात_7_0253गघ

नाम भागवतानां च पूज्यानां स्वपितुर्व्यधात् । करात_7_0254कख

दत्त¹यज्ञोपवीतानां शुनामशुचिमानसः ॥ करात_7_0254गघ

क्षितिराजः स्ववध्वां च विरुद्धायां विशुद्धधीः । करात_7_0255कख

मनस्तापापहे चक्रे सर्वत्यागामृते स्पृहाम् ॥ करात_7_0255गघ

राज्यं कलशपुत्राय ज्येष्ठानन्तरजन्मने¹ । करात_7_0256कख

रामलेखाभिधानायां राज्ञ्यां जाताय सत्वरम् ॥ करात_7_0256गघ

दत्त्वा स्तनंधयायापि तदोत्कर्षाभिधाय सः । करात_7_0257कख

राजर्षिर्विबुधैः सार्धं विदधे तीर्थसेवनम् ॥ करात_7_0257गघ

भुक्त्वा शमसुखं भूरीन्वर्षान्परमवैष्णवः । करात_7_0258कख

स चक्रायुधसायुज्यं ययौ चक्रधरे सुधीः ॥ करात_7_0258गघ

स¹ च भोजनरेन्द्र²श्च दानोत्कर्षेण विश्रुतौ । करात_7_0259कख

सूरी तस्मिन्क्षणे तुल्यं द्वावास्तां कविबान्धवौ । करात_7_0259गघ

पितुः¹ पितृव्यजाद्धा²तुर्जातस्या³नन्तभूभुजा । करात_7_0260कख

तन्वङ्ग⁴राजस्योत्सङ्गे नप्ता⁵ न्यासीकृतः शिशुः ॥ करात_7_0260गघ

तन्वङ्गोपि विवृद्धिं तन्नीत्वा राष्ट्रं शिशुं च तम् । करात_7_0261कख

पुनः प्रविष्टः कश्मीरानस्तं चक्रधरे ययौ ॥ करात_7_0261गघ

सर्वसाधारणीभूतभोगानां राजवीजिनाम् । करात_7_0262कख

तावज्ञातेयमभवन्नेहा द्रोहकलङ्कितम् ॥ करात_7_0262गघ

इन्दुराजात्मजात्सिद्धराजो यो बुद्धराजतः । करात_7_0263कख

जातो मदनराजाख्यं वीरं पुत्रमजीजनत् ॥ करात_7_0263गघ

अ¹त्युत्सिक्तः सुतस्तस्य दर²न्नृपतिमण्डलात् । करात_7_0264कख

विधुरे राज्ञि निर्यातः शौर्योद्रेकादखण्डितः ॥ करात_7_0264गघ

तदानीं जिन्दुराजाख्यो डामरोद्रेकखिन्नया । करात_7_0265कख

राज्ञ्या स्वयं गृहं नीत्वा¹ साचिव्यं ग्राहितोभवत् ॥ करात_7_0265गघ

काणः शोभाभिधस्तेन गाढोद्वेगावहः प्रभोः । करात_7_0266कख

देग्राम¹स्थो डामरोथ दत्त्वास्कन्दं निपातितः ॥ करात_7_0266गघ

म्

ँ 248>.

--1) अँ² ग्लोसस् ँ विप्रेमा निस्स्नेहा>;् अँ³ ँ क्षिप्रमेवानुतापिनी इत्यन्यादर्शे>.

ँ 251>.

--1) ँ ज्ञः> सुप्प्लिeद् बय् अँ³ इन् स्पचे लेFत् बय् अँ1.

ँ 253>.

--1) ठुस् अँ¹;् अँ³ ँ नीलपूरराजं>.

--2) ठुस् चोरर्. बय् अँ³ Fरोम् अँ¹ ँ ॰रालब्धिं>;् अँ³ ग्लोसस् ँ आस्कन्दं>.

ँ 254>.

--1) ँ दत्त> सुप्प्लिeद् बय् अँ³ इन् स्पचे लेFत् बय् अँ1.

ँ 256>.

--1) अँ⁴ ग्लोसस् ँ कलशदेवस्य द्वौ पुत्रौ हर्षदेव एकः कनिष्ठ उत्कर्षो द्वितीयः>.

ँ 259>.

--1) अँ⁴ ग्ग्लोसस् ँ अनन्तदेवः>.

--2) अँ⁴ ग्लोसस् ँ भोजराजश्च>.

ँ 260>.

--1) अँ³ गिवेस् इन् मर्गिन् अ गेनेaलोगिचल् लिसत् स्होड़िनग् थे देस्चेन्दनतस् ओF थे ब्रोथेरस् ँ उदयराज> अनद् ँ कान्तिराजः उदयराज, संग्रामदेव, अनन्तदेव, कलश>, अनद् ँ कान्तिराज, जस्सराज. तन्वङ्ग>. -- अँ⁴ ग्लोसस् (तो ँ पितुः>) ँ संग्रामदेवस्य>.

--2) अँ⁴ ग्लोसस् ँ कान्तिराजपुत्रजस्सराजात>.

--3) अँ⁴ ग्लोसस् ँ तन्वङ्गस्य>.

--4) ठुस् चोरर्. बय् अँ³ Fरोम् अँ¹ ँ तन्वन्राज॰>.

--5) अँ⁴ ग्लोसस् ँ पौत्र उत्कर्षः>.

ँ 264>.

--1) ठुस् चोरर्. बय् अँ³ Fरोम् अँ¹ ँ इत्यु॰>.

--2) अँ³ ँ दूरं नृपतीत्यन्यादर्शे>.

ँ 265>.

--1) ठुस् अँ¹;् अँ² ँ गत्वा>.

ँ 266>.

--1) अँ³ ग्लोसस् ँ देगामो इति भाषया>.

[page 115]

कम्पनाधिपतां दत्त्वा ततस्तस्य प्रतापिनः । करात_7_0267कख

पार्थिवो¹ याजपुर्या²दीन्देशांश्चक्रे करप्रदान् ॥ करात_7_0267गघ

अनन्तभूभुजो राज्ये तत्तत्स्खलितसंकटे । करात_7_0268कख

आलम्बयिष्टिप्रतिमो ययौ हलधरः क्षयम् ॥ करात_7_0268गघ

मुमूर्षुणा चक्रधरे तेन पार्श्वस्थितो नृपः । करात_7_0269कख

सजानिरुपदेशार्थी स तदेत्यमकथ्यत ॥ करात_7_0269गघ

मा कार्ष्ठ परराष्ट्रेषु रभसारब्धिसाहसम् । करात_7_0270कख

युक्त्या वल्लापुरादौ वो व्यपोढं व्यसनं मया ॥ करात_7_0270गघ

विशङ्क्यो जिन्दुराजोयं परार्ध्यां वृद्धिमागतः । करात_7_0271कख

भेदं वः सह पुत्रेण¹ जयानन्दो² विधास्यति ॥ करात_7_0271गघ

कथितं तेन¹ तत्स्मृत्वा जिन्दुराजं महौजसम् । करात_7_0272कख

विज्जेनाबन्धयद्राजा युक्तिमांस्त्याजितायुधम् ॥ करात_7_0272गघ

अथ कालेन कलशक्ष्माभृत्कलुषिताशयः । करात_7_0273कख

भृत्यैरसाधुस्संसेव्ये प्रसक्तिं ग्राहितोध्वनि ॥ करात_7_0273गघ

तस्याभवन्वि¹ज्जपित्थराजपाजादयः प्रियाः । करात_7_0274कख

उत्सेकदा राजपुत्राश्चत्वारः शाहिवंशजाः ॥ करात_7_0274गघ

पुत्रो गञ्जपतेर्नागनाम्नो¹ निकटसेवकः । करात_7_0275कख

सोपि तस्य जयानन्दः कौटिल्याध्यापकोभवत् ॥ करात_7_0275गघ

द्विजेन्द्रेमरकण्ठे तु याते शिवसमानताम् । करात_7_0276कख

राजा प्रमदकण्ठस्य ययौ तज्जस्य¹ शिष्यताम् । करात_7_0276गघ

दुःशीलस्युa प्रकृत्यैव तस्याकृत्योपदेशकृत् ॥ करात_7_0277कख

गम्यागम्यविचारस्य परिहर्ताभवद्गुरुः । करात_7_0277गघ

गुरोर्गतविकल्पत्वं तस्यान्यत्किमिवोच्यताम् । करात_7_0278कख

त्यक्तशङ्कः प्रववृते स्वसुतासुर¹तेपि यः ॥ करात_7_0278गघ

महासमयसंचारचतुरैर्यैरभीतितः । करात_7_0279कख

गण्यते स्वप्रभावोग्रैर्भैरवोपि न निर्भयैः¹ ॥ करात_7_0279गघ

ते मट्टपादास्त्रासेन पतिता भग्नजानवः । करात_7_0280कख

विडाल¹वणिजा स्वस्थाः शिरोहस्तार्पणैः कृताः ॥ करात_7_0280गघ

पुरा मट्टपादास्त्रासेन पतिता भग्नजानवः । करात_7_0281कख

विडालवणिगि¹त्यात्मनामविस्मारिकां दधे ॥ करात_7_0281गघ

यो¹ व्याजमूर्खो वैद्यत्वगुरुत्वाहंकृतः क्रमात् । करात_7_0282कख

पदकृद्रजकादीनां शिल्पिनां गुरुतामगात् ॥ करात_7_0282गघ

स भट्टपादानुल्लाघांश्चक्रे मूर्ध्न्यधिरोपयन् । करात_7_0283कख

श्रेष्ठी विडालविष्टौघहिङ्गुगन्धोत्कटं करम् ॥ करात_7_0283गघ

एवं प्रकृतिनिःसारैरपि गर्जद्भिरन्वहम् । करात_7_0284कख

आन्ध्यं स गुरुभिर्निन्ये दिवसोम्बुधरैरिव ॥ करात_7_0284गघ

ये दीर्घजागरा¹ रात्रौ भूरिभोजनसेविनः । करात_7_0285कख

अजीर्णपिशितोद्गारनित्यदुर्गन्धकन्धराः ॥ करात_7_0285गघ

अवस्करप्रणालाभाः पृष्ठे क्षिप्तम¹धःपथैः । करात_7_0286कख

शौचपाथ इव क्षिप्रमुज्झन्ति मधुनिर्झरम् ॥ करात_7_0286गघ

नक्तमातोद्यवाद्यज्ञैस्तैः सार्धं कृतसेवनः । करात_7_0287कख

चारणो वेणुवाaद्यज्ञो योषितां धर्षयन्हठात् ॥ करात_7_0287गघ

कनकाख्ये मदोद्दामे क्रुद्धे हलधरात्मजे । करात_7_0288कख

स्तम्भे निबद्ध्य तद्भृत्यैश्छिन्ननासो व्यधीयत ॥ करात_7_0288गघ

यो विटश्चमको नाम लूनाङ्गलावहः । करात_7_0289कख

शनैर्लेभे स वाल्लभ्यं कौट्ट¹न्यान्नवभूपतेः ॥ करात_7_0289गघ

प्रसादवित्तो भूभर्तुरन्तरे मन्त्रिणामपि । करात_7_0290कख

लब्धप्रतिष्ठः स प्राप टक्कुराख्यां नृकुक्कुरः ॥ करात_7_0290गघ

प्रथां प्राप्तस्त्रपा¹हेतुं स भञ्जन्वंशमञ्जसा । करात_7_0291कख

प्रागेव नासावंशस्य भञ्जनं बह्वमन्यत ॥ करात_7_0291गघ

तेनोद्दीपितदौःशील्यः स यच्च¹क्रे त्रपोज्झितः । करात_7_0292कख

अवाच्यमपि वृत्तान्तं मध्यपातात्तदुच्यते ॥ करात_7_0292गघ

कल्लनाख्या स्वसा राज्ञो नागाख्या च तदात्मजा । करात_7_0293कख

परदारप्रसक्तेन संभोक्तुं नावशेषिता ॥ करात_7_0293गघ

237.

--1) Thus corr. by A3 from A1 सपर्थो and ॰न्देशाञ्चक्रे.

--2) A3 gloss राजविर्.

271.

--1) A4 gloss कलशेन.

--2) A4 gloss अनन्तदेवगञ्जपतेर्नागनाम्नी भृत्यस्य पुत्रः.

272.

--1) A4 gloss हलधरेण.

274.

--1) Emended; A R G ॰भवद्विज्ज॰.

275.

--1) A4 gloss तुङ्गभ्रातुः.

276.

--1) Thus corr. by A3 from A1 तज्जनशि॰.

278.

--1) र supplied by A3; A3 gloss स्वा आत्मीया चासौ पुत्री तस्याः सुरते सम्भोगे.

272.

--1) Thus A1; A3 निर्भयः.

280.

--1) Thus corr. by A3 from A1 विडाज॰.

281.

--1) Thus corr. by A3 from A1 विडालनाम इत्या॰.

282.

--1) This verse has been omitted by A1 and added in margin by A3; found in R G.

285.

--1) Thus A3; A1 ॰जागराद्रात्रौ.

286.

--1) Thus corr. by A3 from A1 क्षिप्रम॰.

289.

--1) Thus corr. by A3 from A1 कौढ॰.

291.

--1) Thus A3; A1 कथामाप्तो - पाहेतुं.

292.

--1) Thus R G; A यश्चक्रे.

[page 116]

तमुदन्तं सपत्नीको बुद्धवान्वृद्धभूपतिः । करात_7_0294कख

न प्रत्यभैत्सीत्त्रपया तस्थौ तु निभृतव्यथः ॥ करात_7_0294गघ

भिक्षको¹ धान्यमुष्टीनामोवना³ग्रामजो द्विजः । करात_7_0295कख

योप्यभूद्वामदैवज्ञो वैधेयो लोष्टकाभिधः ॥ करात_7_0295गघ

स ग्रामक्षेत्रपालस्य प्रसादात्पर्यटन्निशि । करात_7_0296कख

वस्तूनां मुष्टिबद्धानां विज्ञानान्मुष्टिलोष्टकः ॥ करात_7_0296गघ

परां प्रसिद्धिं संप्राप्तो नवक्ष्मापस्य रागिणः । करात_7_0297कख

आसीद्गुरुत्वकौट्टन्यदैवज्ञत्वै रतिप्रियः ॥ तिलकम्॥ करात_7_0297गघ

भट्टारकमठा¹धीशः साधुर्व्योमशिवो जटी । करात_7_0298कख

खुर्खुटाख्याधिकरणे गृहीतनियतव्रतः ॥ करात_7_0298गघ

अन्धगान्धर्विकान्मम्मनाम्नः स्वार्चनसेवकात् । करात_7_0299कख

अवन्तिपुरजं हस्तग्राहकद्विजचेलकम्¹ ॥ करात_7_0299गघ

परिभ्रष्टमुपादत्त लालितत्वेन यं² पुरा । करात_7_0300कख

स तेन² वारिताशस्तभङ्गासूत्रमयाम्बरः ॥ करात_7_0300गघ

विसृज्यमानः पुष्पाणि ग्राहयित्वा नृपान्तिकम् ।¹ करात_7_0301कख

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .... ॥ करात_7_0301गघ

मदनो नाम वाचालः प्रपेदेत्यन्तरङ्गताम् । करात_7_0302कख

शनैः कौट्टन्यदुर्गोष्ठीमध्यपातं समाश्रयन् ॥ चक्कलकम्॥ करात_7_0302गघ

तैश्चान्यैश्च विटैश्चाटुकारैः क्षिप्रविमोहितः । करात_7_0303कख

दोषानपि गुणान्मेने कलशः कलुषीकृतः ॥ करात_7_0303गघ

नर्म ह्रेपणकारि वाक्यमुचितं कृत्यं प्रजापीडनं तेजस्वित्वमलज्जता सरसतागम्याङ्गनासंगमः । करात_7_0304कख

सारत्वं खलगालिदानसहनं येषां न तत्संनिधौ किंचित्कर्म कुकर्म दोष इति यद्विज्ञाय संत्यज्यते ॥ करात_7_0304गघ

राजा चौर्यरतौत्सुक्यात्प्रतिगेहं परिभ्रमन् । करात_7_0305कख

स्वदारालिङ्गनैः प्रीतिं क्षणदासु न लब्धवान् ॥ करात_7_0305गघ

पारतन्त्र्यकृतापारप्रीतिः परवधूरतिः । करात_7_0306कख

अभिलाषानलोत्सेके रागभाजां धृताहुतिः ॥ करात_7_0306गघ

तान्कुट्टनान्पु¹रस्कृत्य पञ्चषानेकदा नृपः । करात_7_0307कख

जिन्दुराजगृहं प्रायात्स रात्रौ चौर्यकामुकः ॥ करात_7_0307गघ

तत्रासीज्जिन्दुराजस्य स्नुषा परमपुंश्चली । करात_7_0308कख

स्वगृहे दत्तसंकेतो नक्तं कलशभूभुजः ॥ करात_7_0308गघ

प्रविशन्तमधावंस्तं भषद्भिः सूचितं श्वभिः । करात_7_0309कख

धृतासयो गृहद्वारं चण्डालाश्चौरशङ्किताः ॥ करात_7_0309गघ

तान्हन्तुमुद्यतान्दृष्ट्वा तंक्षितौ पतितं भयात् । करात_7_0310कख

पृष्ठन्यस्तस्ववपुषो ररक्षुरनुयायिनः ॥ करात_7_0310गघ

तेभ्यः स मुष्टिघातादि ददद्भ्यः कथमप्यभूत्¹ । करात_7_0311कख

मैवं कलशदेवोयमित्युक्त्वा त्याजितो निजैः ॥ करात_7_0311गघ

घ्राणहीनं¹ पुरस्कृत्य नारीमभिससार यत् । करात_7_0312कख

तदेव कामिनस्तस्य नूनमासीदमङ्गलम् ॥ करात_7_0312गघ

स निर्यातो गृहात्कान्ताकटाक्षविवशीकृतः । करात_7_0313कख

पथि कालीकटाक्षाच्च¹ दैवान्न प्रलयं ययौ ॥ करात_7_0313गघ

निजचित्तापराधेन कुर्वन्नीतिव्यतिक्रमम् । करात_7_0314कख

अस्पृश्येभ्यः परिभवं भूपालोप्युप¹लब्धवान् ॥ करात_7_0314गघ

इन्द्रियैरिन्द्रचन्द्राद्या ह्रेषिता यैः सुरा अपि । करात_7_0315कख

अपरिम्लानमानत्वं तैर्मर्त्यस्याथ वा कथम् ॥ करात_7_0315गघ

प्रागुन्मीलति दुर्यशः सुविषमं गर्ह्योभिलाषस्ततो धर्मः पूर्वमुपैति संक्षयमथो श्लाघ्योभिमानक्रमः । करात_7_0316कख

संदेहं प्रथमं प्रयात्यभिजनं पश्चात्पुनर्जीवितं किं नाभ्येति विपर्ययं विगलने शीलस्य चिन्तामणेः ॥ करात_7_0316गघ

राजधानीमवाप्तस्य दुःशीलस्य महीपतेः । करात_7_0317कख

क्षपायामेव तां वार्तां पितरावधिजग्मतुः ॥ करात_7_0317गघ

तौ रुदित्वा सुतस्नेहलज्जाशोकान्वितौ चिरम् । करात_7_0318कख

निश्चयं बन्धने तस्य सदोषस्य प्रचक्रतुः ॥ करात_7_0318गघ

सवविद्यानिधिं ज्येष्ठं नप्तॄणां बप्पिकात्मजम् । करात_7_0319कख

हर्षं राज्ये चिकीर्षू च निन्यतुस्तां निशीथिनाम् ॥ करात_7_0319गघ

295.

--1) Thus A B G; C भिक्षुकः.

--2) A2 gloss उयन् नाम ग्रामः.

298.

--1) A3 gloss भ्रडीमइ.

299.

--2) The second half of this verse has been omitted by A1 and supplied by A3 in margin.

300.

--1) A4 gloss मदनं वक्ष्यमाणं.

--2) A4 gloss व्योमशिवेन.

301.

--1) A1 indicate here a lacuna of two padas.

307.

--1)Thus corr. by two dots.

312.

--1) A4 gloss चमकं विटं.

313.

--1) Thus emended with C and G sec. manu; A ॰कटाक्षा.

314.

--1) प suipplied by A3.

[page 117]

आकारितस्ततस्ताभ्यां प्रातः कलशभूपतिः । करात_7_0320कख

ऊचे विज्जजयानन्दौ¹ साaशङ्कौ जनकाद्भयम् ॥ करात_7_0320गघ

तन्मन्तेन जयानन्ददत्तहस्तः कथंचन । करात_7_0321कख

अन्वीयमानो विज्जेन स पित्रोः प्राविशद्गृहम् ॥ करात_7_0321गघ

पिता प्रविष्टमात्रं तं वक्त्रे दत्तचपेटकः । करात_7_0322कख

अभाग्यभागिञ्जहिहि क्षुरिकामित्यथाब्रवीत् ॥ करात_7_0322गघ

एवं त्रासविसूत्राङ्गसंधिमालम्ब्य पाणिना । करात_7_0323कख

सावष्टम्भं स्पृशञ्शस्त्रं विज्जो राजानमब्रवीत् ॥ करात_7_0323गघ

राजन्मानवतां धुर्यो भवन्नपि भवान्कथम् । करात_7_0324कख

नात्या¹ज्यं मानिनां वेत्ति मानग्रहमहान्रतम् ॥ करात_7_0324गघ

गृहीतवेतनेनायं राजपुत्रेण शस्त्रिणा । करात_7_0325कख

संकटेस्मिन्मया स्वामी जीवता त्यज्यते कथम् ॥ करात_7_0325गघ

पिता भवानयं पुत्रः क्षणेन्न्यस्मिन्महीपते । करात_7_0326कख

मय्यसंनिहितेमुष्य यद्योग्यं तद्विधीयताम् ॥ करात_7_0326गघ

मुग्धं विमोह्य नृपतिं वचोभिः स्निग्धकर्कशैः । करात_7_0327कख

बिज्जः स्वामिनमादाय निराक्रामत्तदन्तिकात् ॥ करात_7_0327गघ

बिज्जस्यापूजयन्धीरास्तद्धैर्यमतिमानुषम् । करात_7_0328कख

अनन्तदेवस्याप्यग्रे यदेवं स व्यजृम्भत ॥ करात_7_0328गघ

चण्डी नरपतेः¹ पत्नी भाव्यर्थबलवत्तया । करात_7_0329कख

अत्यात्यजपमौनस्था तस्मिन्नवसरेभवत्¹ ॥ करात_7_0329गघ

सा चेदासिष्यतो¹द्युक्ता नाभविष्यत्तदेतरत् । करात_7_0330कख

नियतात्सर्वनाशाद्वा बन्ध²नात्कलशस्य वा ॥ करात_7_0330गघ

ततो बिज्जेन कलशः सत्वरेण प्रवेशितः । करात_7_0331कख

त्रस्यन्दिल्हाभिधानाया वल्लभाया निवेशनम् ॥ करात_7_0331गघ

शिरोर्तिरस्य संजातेत्युक्त्वा भीतं पतिं व्यधात् । करात_7_0332कख

सा प्राज्ञा ज्ञातवृत्तान्ता तैर्लेनाभ्यक्तमस्तकम् ॥ करात_7_0332गघ

व्याजेन तेन सर्वस्य संप्रवेशं निषिध्य सा । करात_7_0333कख

पतिं जुगोप विन्यस्य बिज्जं द्वारस्य रक्षणे ॥ करात_7_0333गघ

ततः समाधेर्विरता राज्ञी निर्भर्त्स्य भूपतिम् । करात_7_0334कख

कुशलान्वेषणमिषात्तनयस्यान्तिकं ययौ ॥ करात_7_0334गघ

बद्धुं¹ बद्धोद्यमो राजा तथैव प्रययौ यदा । करात_7_0335कख

दत्तप्रवेशो बिज्जेन तदैकाक्येव सोभवत् ॥ करात_7_0335गघ

निषेधादनुगन्तॄणां ततः क्रुद्धो धराधवः । करात_7_0336कख

रुषित्वा विजयक्षेत्रं गन्तुं प्रावर्ततोद्धतः¹ ॥ करात_7_0336गघ

तं प्रयान्तं सपत्नीकं प्राप्तं पद्मपुरान्तिकम् । करात_7_0337कख

अवोचन्नेत्य तत्रस्था विश्शा¹वट्टादयो द्विजाः ॥ करात_7_0337गघ

अधिकारं स्वयं त्यक्त्वा राजन्किमनुपत्यसे । करात_7_0338कख

कृतस्या¹नुशयो युक्तो न सतो नासतोपि वा ॥ करात_7_0338गघ

न च ते दुर्मतौ त्यक्ताः¹ प्रजा एता मयेत्यपि । करात_7_0339कख

ध्यात्वा सूनोः समुचिता कर्तुं दुष्टस्य वाच्यता² ॥ करात_7_0339गघ

न यन्त्रपुत्रकस्येव शक्तिः कापि हि भूभुजः । करात_7_0340कख

भवेत्साधुर्वा स प्रजानां शुभाशुभैः ॥ करात_7_0340गघ

उज्झन्ति यत्पयोवाहा जलानि तडितोथ वा । करात_7_0341कख

वनस्पतीनां सदसत्कर्मपाकस्य तत्फलम् ॥ करात_7_0341गघ

यच्चापथस्थितं पुत्रं त्यक्त्वेच्छस्यासितुं सुखम् । करात_7_0342कख

कोशं¹ त्यक्त्वा प्रस्थितस्य घटते तत्कथं तव ॥ करात_7_0342गघ

धाराधिरूढसामर्थ्यः सदृशः शुचिमानपि । करात_7_0343कख

संस्पृश्यते क्षीणकोशः कृपाण इव कैः पुमान् ॥ करात_7_0343गघ

श्रुत्वेत्यैच्छन्नृपो यावत्प्रत्यावृत्तिं विचारवान् । करात_7_0344कख

तावत्स पुत्रेणाभ्येत्य सभार्येण प्रसादितः ॥ करात_7_0344गघ

अथ प्रविश्य नगरं स प्रासादा¹पवर्जितान् । करात_7_0345कख

अशान्तमन्युरादाय लक्ष्मीं भूयो विनिर्ययौ ॥ करात_7_0345गघ

320.

--1) A3 gloss जयानन्दः नागपुत्रः तुङ्गभ्रातृपुत्रः.

324.

--1) Thus corr. by A3 from A1 न व्याज्यं.

329.

--1) ण्डीनरपतेः and न्नवसरेभवत् supplied by A2 in space left by A1.

330.

--1) सिध्यतो supplied by A2 in space left by A1.

--2) र्वनाशाद्वा बन्ध supplied by A2 in space left by A1.

335.

--1) Emended: A1 बन्धुं; A3 बन्द्धुं.

336.

--1) द्धतः supplied by A3 in space left by A1.

337.

--1) Emended; A बिश्चाव॰.

338.

--1) कुतस्या supplied by A3.

339.

--1) Thus corr. by A3 from A1 व्यक्त्त्वा.

--2) A3 gloss, partly effaced, दुर्मतौ दुष्टबुद्धिविशिष्टेँ पुत्रे मया एताः प्रजाः त्यकत्[आः] पुत्र एव राज्य[स्या]पनादित्यपि [ध्या]त्वा दुष्टस्य पुत्रस्य वाच्यता निन्दा कर्तुं न समुचिता ते --- त्यन्वयः.

342.

--1) A3 gloss भाण्डागारं.

345.

--1) Emended: A प्रसादा॰; C प्रमादा॰.

[page 118]

हयायुधतनुत्रादि स्वयं स्वीकृत्य निर्गतः । करात_7_0346कख

देवीं प्रतीक्षमाणोस्थात्स¹रित्पारे ततः क्षणम् ॥ करात_7_0346गघ

नानाप्रकारानारोप्य कोशानौषु नृपाङ्गनाः । करात_7_0347कख

नायःशङ्कूनपि गृहे निर्यान्त्यः पर्यशेषयन् ॥ करात_7_0347गघ

अज्ञातवार्तः प्राक्तूष्णीं तत्प्रस्थानेभवज्जनः । करात_7_0348कख

ज्ञातवार्तस्तदा त्वा¹सीदाक्रन्दमुखराननः ॥ करात_7_0348गघ

प्रतिमोक्तुं पुरे ताभ्यां दत्तपुष्पाञ्जलौ जनः । करात_7_0349कख

बाष्पबिन्दुमिषादौज्झीद्दीर्घानर्घकणानिव ॥ करात_7_0349गघ

हा मातर्हा पितः क्वेत्थं¹ गच्छतः परिदेवितात् । करात_7_0350कख

इत्यस्मादपरः शब्दो मार्गेषु न तदा श्रुतः ॥ करात_7_0350गघ

मार्गेन्तरान्तराक्रन्दविरतौ निर्झरध्वनिः । करात_7_0351कख

शैलानां शोकनिःश्वासशूत्कार इव शुश्रुवे ॥ करात_7_0351गघ

तयोराक्रन्दितैः शश्वत्पथि संजातसंस्तवौ । करात_7_0352कख

कर्णौ शून्येप्यशृणुतामाक्रन्दितमिवासकृत् ॥ करात_7_0352गघ

पुत्रागसा तादृशौ तौ दृष्ट्वा मार्गे द्रुमौकसाम् । करात_7_0353कख

खगानां शावभरणम¹पि लोको व्यगर्हत ॥ करात_7_0353गघ

तयोः पुत्रनयोत्तप्तचेतसोर्विजयेश्वरः । करात_7_0354कख

मनःप्रसादं संदृष्टः स्निग्धबन्धुरिवाकरोत् ॥ करात_7_0354गघ

तत्तत्र भाण्डागाराश्वभृत्याद्यावसथार्पणैः । करात_7_0355कख

संविधानक्रियाभिश्च व्यग्रयोरगमद्दिनम् ॥ करात_7_0355गघ

देशे कोशोपकरणपूर्णगोणीगणावृते । करात_7_0356कख

आसन्निन्धनगण्डालीच्छ¹न्नरथ्या इवापणाः ॥ करात_7_0356गघ

तन्वङ्गराजतुङ्गा¹दिज्ञातिपुत्रा नृपात्मजाः । करात_7_0357कख

तं सूर्यवर्मचन्द्राद्या डामराश्चानुवव्रजुः ॥ करात_7_0357गघ

डामरान्क्षीरभूपादीनान्राजा नौनगरादिषु । करात_7_0358कख

स्थानेषु स्वेषु निक्षिप्य रक्षित्वे गुप्तिमानभूत् ॥ करात_7_0358गघ

विश्रान्तसर्वचित्तस्य श्रीमतोनन्तभूपतेः । करात_7_0359कख

प्रावर्तन्तोत्सवैर्गन्तुं दिनानि वियजेश्वरे ॥ करात_7_0359गघ

राजपुत्रहयारोहशास्त्रिडामरमण्डलैः । करात_7_0360कख

कृत्स्नैरेव स्थितिर्बद्धा सविधे वृद्धभूभुजः ॥ करात_7_0360गघ

वत्सरे पञ्चपञ्चाशे ज्यैष्ठे मासि विनिर्गतः । करात_7_0361कख

आसाद्य विजयक्षेत्रं स¹ स्वर्गसुखम¹न्वभूत् ॥ करात_7_0361गघ

कलशस्तु गते राज्ञि प्राप वीतवसुं¹ महीम् । करात_7_0362कख

रक्षाहौ चलिते यातरात्नां निधिमहीमिव ॥ करात_7_0362गघ

स्वराज्यमुज्ज्वलीकर्तुम् रिक्तोपि विहितोद्यमः । करात_7_0363कख

चक्रे संमन्त्र्य बिज्जाद्यैः संमतानधिकारिणः ॥ करात_7_0363गघ

तेन सर्वाधिकारेषु जयानन्दो नियोजितः । करात_7_0364कख

द्वारे वराहदेवश्च वितस्तात्र¹पुरोद्भवः² ॥ करात_7_0364गघ

यो ह्यम्बरा¹धिकार्यासीज्जिन्दुराजस्य कम्पने । करात_7_0365कख

राज्ञा² विजयमित्रः स कम्पनाधिपतिः कृतः ॥ करात_7_0365गघ

यथाधिकारमन्यांश्च विनिधायाधिकारिणः । करात_7_0366कख

राजार्थचिन्तामारेभे संरब्धः पितृविग्रहे ॥ करात_7_0366गघ

जयानन्दः पदातीनां चिकीर्षुरथ संग्रहम् । करात_7_0367कख

रत्नादनुचितेभ्योपि संरब्धः पितृविग्रहे ॥ करात_7_0367गघ

स्वीकृत्य पत्तीम्बिज्जादिराजपुत्रगणान्वितः । करात_7_0368कख

अथावन्तिपुरं प्राप योद्धुं वृद्धिनराधिपम् ॥ करात_7_0368गघ

अभ्यर्थ्य कारितो वे¹लां राज्ञा काराविनिर्गतः । करात_7_0369कख

शिमिकावर्त्मना योद्धुं जिन्दुराजो विनिर्ययौ ॥ करात_7_0369गघ

तेषामुद्योगमाकर्ण्य क्रुद्धा वृद्धमहीभुजाम् । करात_7_0370कख

स्वे डामराश्ववाराद्याः संरम्भा¹दुपतस्थिरे ॥ करात_7_0370गघ

अजायत न्यस्तगुडक्रीडत्तुरगमण्डला । करात_7_0371कख

शस्त्रैः सत्राटवी कृत्स्ना संकटा विजयेश्वरे ॥ करात_7_0371गघ

तत्ः सूर्यमती रत्नात्पतिं परमकोपनम् । करात_7_0372कख

ययाचे पुत्रवात्सल्यादयुद्धं दिवसद्वयम् ॥ करात_7_0372गघ

343.

--1) Thus corr. by A3 from A1 ॰स्या सरि॰.

348.

--1) Thus corr. by A3 from A1 ॰स्तदाप्यासी॰.

350.

--1) Thus corr. by A3 from A1 क्व.

353.

--1) A2 gloss शावाः पोताः तेषां भरणं पोषणम्.

356.

--1) A2 गण्डाल्यः गण्यः इति भाषया.

357.

--1) Thus corr. A3 from A2 ॰गुङ्गा॰.

361.

--1) A2 gloss अनन्तदेवः.

--2) A3 gloss स्वर्गसुiखं परमानन्दं न तु भृ[तिम्].

362.

--1) A3 gloss धनरहिताम्.

364.

--1) त्र supplied by A3 in space left by A1.

--2) A3 gloss वितस्तात्रं नाम यत्पुरं । तस्मादुद्भवो यस्य स वितस्तात्रपुरोद्भवः.

365.

--1) Thus corr. by A3 from A1 यो-.

--2) A3 gloss कलशेन.

369.

--1) वे supplied by A3 in space left by A1.

370.

--1) संरम्भा supplie A2 in space left by A1.

[page 119]

अत्याप्तानथ मय्यादीन्द्विजान्निशि विसृज्य सा । करात_7_0373कख

तन्मुखेनातिवात्सल्यादिदमूचे रहः सुतम् ॥ करात_7_0373गघ

विनाशशंस्ययं पुत्र कस्ते मतिविपर्ययः । करात_7_0374कख

तीव्रशौर्येण पित्राद्य यदेवं योद्धुमिच्छसि ॥ करात_7_0374गघ

यस्य भ्रूभङ्गमात्रेण दरद्राजादयो हताः । करात_7_0375कख

तत्प्रकोपानले कस्मादीहसे¹ शलभायितुम् ॥ करात_7_0375गघ

अस्मिंस्तु वीतमा¹रूढे वीतिहोत्रसमे नृपे । करात_7_0376कख

कस्त्राता स्यात्त्वदीयानां तृणानामिव शस्त्रिणाम् ॥ करात_7_0376गघ

सेनाङ्गैः कतमैः केन शौर्येण कतमैर्धनैः । करात_7_0377कख

भवाञ्शक्तिमतां धुर्य योद्धुमेनं प्रधावति ॥ करात_7_0377गघ

दैवात्संत्यक्तमेतेन भुङ्क्ष्व¹ राज्यमखण्डितम् । करात_7_0378कख

पित्रा तीर्थोपविष्टेन किमिवापकृतं तव ॥ करात_7_0378गघ

द्वैधेच्छुविः पात्यमानो व्यसनेस्मिन्सुदारुणे । करात_7_0379कख

प्रयास्यसि दिनैरेव रिक्तोप्यत्यन्तरिक्तताम् ॥ करात_7_0379गघ

नय सेनाः पितुर्भीतिर्जीवन्त्यां मयि नास्ति ते । करात_7_0380कख

ऋजुमेनं नयस्वार्द्रं प्रत्युतानुनयोक्तिभिः ॥ करात_7_0380गघ

इति दूतमुखैर्गूढं पुत्रो मात्रा कृतार्थनः । करात_7_0381कख

सर्वाशाभ्योनयत्सैन्यं रात्रावेव निजान्तिकम् ॥ करात_7_0381गघ

श्रुतापसारं सैन्यानां दूतश्चैत्य प्रसादितम् । करात_7_0382कख

उपालेभे पतिं प्रातर्धृष्टा प्रत्युत वल्लभा ॥ करात_7_0382गघ

राज्ञ्या मिथस्तयोरे¹वं शमिताक्षेपयोरपि । करात_7_0383कख

पिशुनप्रेरणात्प्राप कालुष्यं धीः क्षणे क्षणे ॥ करात_7_0383गघ

वैरस्य रूप¹मेतद्धि भेदं याति मुहुर्मुहुः । करात_7_0384कख

संधीयमानमपि यत्क्लिन्नाम्बरमिवाशयम् ॥ करात_7_0384गघ

बाह्याल्यादौ सुतोदन्तं श्रुत्वा तप्ताशयो नृपः । करात_7_0385कख

गृहं प्रविष्टो धृष्टस्त्रीभाषितैर्जाडतां ययौ ॥ करात_7_0385गघ

एवं प्रतिदिनं तप्तस्त्यक्ततापः प्रतिक्षपम् । करात_7_0386कख

स्वच्छाशयः शरत्तुच्छ¹तडाकौपम्यमाययौ ॥ करात_7_0386गघ

चकार पितृपक्ष्याणां पुत्रो वेश्मादिनाशनम् । करात_7_0387कख

पिता तु पुत्रपक्ष्याणां न किंचित्स्त्रीवशीकृतः ॥ करात_7_0387गघ

पुत्रस्नेहान्धया पत्न्या बाधितैश्चानुयायिभिः । करात_7_0388कख

रूक्षोक्तिभिस्ताप्यमानस्तस्थौ दुःस्थः सदा¹ नृपः । करात_7_0388गघ

राज्यं जिहीर्षुः पुत्रस्य निःशूरं तद्बलं विदन् । करात_7_0389कख

ईषत्स जिoन्दुराजस्य गणनां पौरुषेकरोत् ॥ करात_7_0389गघ

पुत्राज्जिहीर्षुणा राज्यं तेन तन्वङ्गनन्दनाः । करात_7_0390कख

प्रार्थ्यन्ते स्म तदा राज्यकृतये तत्पराङ्मुखाः ॥ करात_7_0390गघ

संप्रेर्य तं तदा रात्रौ स्वान्व¹याशर्मशङ्किनी । करात_7_0391कख

हर्षं देवी नृपं कर्तुं दूतैराहूतवत्यभूत् ॥ करात_7_0391गघ

स पितामहयो¹र्दूतैराहूतः साहसोन्मुखः । करात_7_0392कख

बाह्याल्यां निर्गतः सज्जै रक्ष्यमाणोपि रक्षिभिः ॥ करात_7_0392गघ

दत्तपार्ष्णिकषाaघातः क्षणार्धेनोदलङ्घयत् । करात_7_0393कख

मनोजवेनाभग्नौजा वाजिना पञ्चयोजनीम् ॥ करात_7_0393गघ

वाजिनं विजिताभ्यासमनुगन्तुं समुद्यताः । करात_7_0394कख

अगच्छन्बहवो मार्गे दीनाः सेनाहयाः श्रमम् ॥ करात_7_0394गघ

प्राप्तस्य पादयोस्तस्य पतितस्य पितामहौ । करात_7_0395कख

आनन्दास्रुजलस्यन्दैरभिषेकं प्रचक्रतुः ॥ करात_7_0395गघ

पुत्रे तन्निकटं प्राप्ते कलशः प्राज्ञो व्यसर्जयत् । करात_7_0396कख

अप्रियाचरणात्पित्रोः संधित्सुः स न्यवर्तत ॥ करात_7_0396गघ

स तस्य नगरात्पत्रीः पार्श्वं प्राज्ञो व्यसर्जयत् । करात_7_0397कख

अकरोद्विप्लुते राष्ट्रे स्वभेदस्याप्रकाशनम् ॥ करात_7_0397गघ

एवं प्रवर्धमानेपि वैरे कलशभूपतिः । करात_7_0398कख

कंचित्कालं मते मातुरवर्तिष्ट मनागिव ॥ करात_7_0398गघ

खशालाः कलशादेशाद्यियासोः कम्पनापतेः । करात_7_0399कख

तया प्रावर्तितनतेर्मार्गं संत्याजितः पतिः ॥ करात_7_0399गघ

अत्रान्तरे शमयितुं वैरं देशोपघातकृत् । करात_7_0400कख

तावुद्दिश्य पितापुत्रौ द्विजाः प्रायं प्रचक्रिरे ॥ करात_7_0400गघ

375.

--1) Thus corr. by A3 from A1 दीशिषे.

376.

--1) A3 gloss अश्वं.

378.

--1) Thus corr. by A3 from A1 भुङ्क्त.

383.

--1) A3 gloss अनन्तकलशयोः.

384.

--1) रूप supplied by A3 in space left by A1.

385.

--1) Thus corr. by A3 from A1 बाह्याला॰.

386.

--1) ॰त्तुच्छ upplied by A3 in space left by A1.

388.

--1) Thus A3; A1 तदा.

391.

--1) Thus corr. by A3 from A1 स्वन्व॰.

392.

--1) A3 gloss पितामहयोः पितामहपितामह्योः.

[page 120]

संधिबन्धे समुत्पन्ने ततस्तदनुरोधतः । करात_7_0401कख

दंपती संप्रविष्टौ तौ सार्धं मासद्वयं पुरम् ॥ करात_7_0401गघ

यजानन्दादिबुद्ध्याथ बुद्ध्वा बन्धोद्यतं सुतम् । करात_7_0402कख

भूयोपि ययतुः खेदान्निर्गत्य विजयेश्वरम् ॥ करात_7_0402गघ

तस्याश्ववासकूटानि पुत्रो रात्रावदाहयत् । करात_7_0403कख

व्यापादयत्पदातींश्च विषशस्त्राग्नियुक्तिभिः ॥ करात_7_0403गघ

तथा प्रवर्धमानेपि विरोधे सत्यरोधयत् । करात_7_0404कख

वात्सल्यविवशा राज्ञी भर्तुः प्रतिचिकीर्षितम् ॥ करात_7_0404गघ

लुड्डाभिधाभूत्कैवर्तबन्धकी तद्विधेयधीः । करात_7_0405कख

थक्कडामरनामा च तञ्जारः खलतिस्तदा ॥ करात_7_0405गघ

स तन्नाम्नैव दुष्टात्मा कथ्यमानौ समीपगैः । करात_7_0406कख

शुश्राव पित¹रौ नित्यं लीलास्मितसिताननः ॥ युग्मम्॥ करात_7_0406गघ

तौ दंपती पुनर्हेमतुलापुरुषयुग्मदौ । करात_7_0407कख

चित्राभिर्धर्मचर्याभिर्मनस्तापममुञ्चताम् ॥ करात_7_0407गघ

यदा पुनस्तयोर्दार्ढ्यमाद्यत्वान्न व्यहीयत । करात_7_0408कख

तदा सेर्ष्यः स दुष्पुत्रो रात्रौ वह्निमहापयत् ॥ करात_7_0408गघ

तेनाग्निनोर्वरीशस्य सर्वोपकरणैः समम् । करात_7_0409कख

भस्मावशेषमभवद्विजयेश्वरपत्तनम् ॥ करात_7_0409गघ

सर्वनाशशुचा दीना राज्ञी मर्तुं समुद्यता । करात_7_0410कख

तन्वङ्गपुत्रैश्चकृषे कथंचिज्ज्वलतो गृहात् ॥ करात_7_0410गघ

त्यक्त्वांशुकानि शय्याभ्यो निशायां सुप्तमुत्थितम् । करात_7_0411कख

निःशेषं राजसैन्यं तदजायत दिगमबरम् ॥ करात_7_0411गघ

तद्राजधानीसौधाग्रात्पश्यन्कलशभूपतिः । करात_7_0412कख

तोषादनृत्यज्ज्वलौघैर्गगनालिङ्गिभिः समम् ॥ करात_7_0412गघ

अतरन्नष्टसर्वस्वः स पारं सरितो नृपः । करात_7_0413कख

निममज्ज सजानिस्तु दुस्तरे शोकसागरे ॥ करात_7_0413गघ

संप्राप्य च¹ प्रददौ पूर्वं भृत्यानां भोजनांशुके । करात_7_0414कख

संप्राप्य प्रातरप्लुष्टं रत्नलिङ्गं नृपाङ्गना¹ । करात_7_0414गघ

व्य²क्रीणाल्लक्षसप्तत्या टाकानां पार्श्व³मीयुषाम् ॥ करात_7_0415कख

धनेन तेन निदग्धान्यपि धामान्यशोधयत् ॥ करात_7_0415गघ

भस्मकूलतलात्तावल्लब्धं स्वर्णादि भूभुजा । करात_7_0416कख

कथापि यावतो हन्त ग्रथयत्यद्य कौतुकम् ॥ करात_7_0416गघ

राजा शून्याटवीभूते पत्तने तत्र सानुगः । करात_7_0417कख

नडत्वन्ग्र¹थितच्छत्रपटलाच्छादितेवसत् ॥ करात_7_0417गघ

तावत्यप्यर्थसामर्थ्ये चिकीर्षोस्तत्पुरं नवम् । करात_7_0418कख

विना राजोचितामाज्ञां न सिद्धं वृद्धभूपतेः ॥ करात_7_0418गघ

अदृष्टाभिभवो मातुरानुकूल्यान्नवो नृपः । करात_7_0419कख

परितापं पितुस्तैस्तैर्दुःसंदेशैः सदाकरोत् ॥ करात_7_0419गघ

निबन्धादथ पुत्रेण पर्णोत्सगमनं पिता । करात_7_0420कख

निर्वासनोत्सुकेनोक्तः शश्वद्दूतमुखैर्यदा ॥ करात_7_0420गघ

प्रभवन्त्या यदा चासीत्पत्न्या तस्यैव वस्तुनः । करात_7_0421कख

निष्पत्तये प्रेर्यमाणः साधिक्षेपं क्षणे क्षणे ॥ करात_7_0421गघ

तदा जातु रहः कमप्यंस्तन्वङ्गे थक्कने स्थिते । करात_7_0422कख

उवाचानुक्तपूर्वं तामेवं स पुरुषं वचः ॥ तिलकम्॥ करात_7_0422गघ

अभिमानो यशः शौर्यं राज्यमोजो मतिर्धनम् । करात_7_0423कख

मया जायाविधेयेन हन्त किं किं न हारितम् ॥ करात_7_0423गघ

मिथ्योपकरणं नारीर्गणयन्ति नृणां जनाः । करात_7_0424कख

परिणामे तु नारीणां क्रीडोपकरणं नराः ॥ करात_7_0424गघ

द्वेषोन्मेषात्प्रसक्ताभिर्विरक्ताभिरसूयया । करात_7_0425कख

के नाम नात्र कान्तिभिः कृतान्तस्यातिथीकृताः ॥ करात_7_0425गघ

रूपं काश्चिद्बलं काश्चित्प्रज्ञां काश्चिच्च कार्मणैः । करात_7_0426कख

पुंस्त्वं काश्चिदसून्काश्चि¹द्भर्तॄणां जह्रुरङ्गनाः ॥ करात_7_0426गघ

हरन्ति ग्रावभिरिव क्ष्मां पुत्रैरन्यगोव्रजैः । करात_7_0427कख

मत्ताः पयोधरौन्नत्यात्तरङ्गिण्य इवाङ्गनाः ॥ करात_7_0427गघ

पर्यन्ते वैतनमिमे किं जीर्णैरीदृशैरिति । करात_7_0428कख

पोषयन्ति सुतान्भर्तॄञ्शोषयन्ति तु योषितः ॥ करात_7_0428गघ

सर्वकालं विदित्वापि दोषान्योषित्कृतानमून् । करात_7_0429कख

प्रतिपत्त्यनुरोधेन मयेयं नावधीरिता ॥ करात_7_0429गघ

406.

--1) A2 gloss पितराविति पितरौ राजा राज्ञी च राजा थक्कडामरनाम्ना समीपगैः कथ्यमानः राज्ञी च लुड्डाभिधा कैवर्ती नाम्ना कथ्यमाना उपहासार्थमित्यर्थः.

414.

--1) Thus corr. by A3 from A1 नृपात्मजा.

--2) Thus corr. by A3 from A1 विक्री॰.

--3) Thus A3; A1 पूर्वमीयु॰.

415.

--1) Thus A1; A3 तत्प्र॰.

417.

--1) नडत्वक् । पिचू इति भाषया.

426.

--1) दसून्काश्चि supplied by A2 in space left by A1.

[page 121]

प्रभविष्णुर्निहत्येयमैहिकीः सुखसंपदः । करात_7_0430कख

परलोकसुखस्याशामपि हन्तुं ममोद्यता ॥ करात_7_0430गघ

वलीपलितयुक्तस्य नेदीयोमरणावधेः । करात_7_0431कख

विहाय विजयक्षेत्रं कुत्र गन्तुं ममोचितम् ॥ करात_7_0431गघ

क्षणाकरकलामौलेः किल्विषक्षपणक्षमा । करात_7_0432कख

द्वारोपकण्ठसंसेवोत्कण्ठा कुण्टीभवेत्कथम् ॥ करात_7_0432गघ

पुत्रो लोकद्वयत्राता कस्यान्यस्येदृशो भवेत् । करात_7_0433कख

तीर्थात्प्रस्थापयन्मां यत्कुपथे मृतमिच्छति ॥ करात_7_0433गघ

प्रतिभात्यवतीतोयं प्रवादो मेद्य चेतसि । करात_7_0434कख

अनयान्यकुलिद्भूतो यदयं संप्रवेशितः ॥ करात_7_0434गघ

विसंवादिनमाकाराचारैर्बन्धुविरोधिनम् । करात_7_0435कख

पुत्रं वदन्पतिस्तस्याश्चक्रे मर्मसु ताडनम् ॥ करात_7_0435गघ

सुचिराविष्कृताकूतां त्यक्त्वा प्राणाय यन्त्रणाम् । करात_7_0436कख

एवं वदन्पतिस्तस्याश्चक्रे मर्मसु ताडनम् ॥ करात_7_0436गघ

गोत्रजस्य पुत्रो हि प्रशस्ताख्यस्य सोभवत् । करात_7_0437कख

आमृष्टविप्रियालापा साभूदधिकलज्जिता ॥ करात_7_0437गघ

महत्त्तमस्य पुत्रो हि प्रशस्ताख्यस्य सोभवत् । करात_7_0438कख

विपन्नापत्ययोपात्तयेत्यासीज्जनश्रुतिः ॥ करात_7_0438गघ

उत्सिक्तभाषितं भर्तुर्योषितो जितभर्तृकाः । करात_7_0439कख

जानन्त्याङ्घ्रिसंवृत्तशिरस्ताडनसंनिभम् ॥ करात_7_0439गघ

अतः सा सुदृढं प्रौढिसंस्कारपरुषं वचः । करात_7_0440कख

प्राकृतप्रमदेवोच्चैरित्युवाच रुषा पतिम् ॥ करात_7_0440गघ

गतश्रीस्तापसो यस्यास्य नाभूत्प्रावरणं पुरा । करात_7_0441कख

वृथा वृद्धः क्व किं वाच्यमिति मूढो न वेत्त्ययम् ॥ करात_7_0441गघ

स्नात्वोत्थितस्य यस्यास्य नाभूत्प्रावरणं पुरा । करात_7_0442कख

लोको जानात्ययं किं न तेन मां प्राप्य हारितम् ॥ करात_7_0442गघ

स्वकुलस्त्रीसमुचितं यत्किंचिन्मामभाषयाः । करात_7_0443कख

क्रियते किं न कालोयं यत्प्रायश्चित्तसेवने ॥ करात_7_0443गघ

अकर्मण्यो गतवया देशात्पुत्रेण वारितः । करात_7_0444कख

पत्न्यापि त्यक्त इत्यस्मात्परिवादाद्धि मे भयम् ॥ करात_7_0444गघ

कुलदोषादिवृत्तान्तगर्भोपालम्भनिर्भरैः । करात_7_0445कख

वचोभिर्व्यथितस्तस्यास्तस्थौ तूष्णीं यदा नृपः ॥ करात_7_0445गघ

तदा तस्यासनप्रान्तनिःसृतः प्रसरन्बहिः । करात_7_0446कख

निर्विकाराकृतेर्व्यक्तं ददृशे रक्तनिर्झरः ॥ करात_7_0446गघ

संभ्रान्तायां ततो राज्ञ्यामपश्यत्थक्कनो रुदन् । करात_7_0447कख

असिधेनुं गुदे तेन क्रुधा राज्ञा प्रवेशिताम् ॥ करात_7_0447गघ

ततोतिधीरो राजैव तं लज्जाचकितोन्वशात् । करात_7_0448कख

राज्ञो रक्तातिसरणं जातमित्युच्यतां बहिः ॥ करात_7_0448गघ

विधेया नारीणां तनयनिहिताशेषविभवाः कृतमालौ भृत्ये पुनरुदितविस्रम्भरभसाः । करात_7_0449कख

नयन्तो गण्यत्वं प्रसभमभियोगैर्घु¹मरिं नयत्यक्ताः क्ष्मापाः प्रलयमुपगच्छन्ति न चिरात् ॥ करात_7_0449गघ

नृपतिर्वाहितहयः शरदातपखेदितः । करात_7_0450कख

तृष्यन्निपीय धान्याम्बु¹ च्युतासृग्जात इत्यभूत् ॥ करात_7_0450गघ

गम्भीरै राजपुरुषैस्तथा वार्ता प्रवर्तिता । करात_7_0451कख

यथा नाबुद्ध वृत्तान्तमेतं कोपि बहिर्जनः ॥ युग्मम्॥ करात_7_0451गघ

वत्सरे सप्तपञ्चाशे पौर्णमास्यां स कार्तिके¹ । करात_7_0452कख

विजयेशाग्रतो राजा जीवितेन व्ययुज्यत ॥ करात_7_0452गघ

पत्न्याः पुत्रस्य चौद्वेगैस्त्यक्तो राजा सुखोचितः । करात_7_0453कख

प्रसार्य पादौ निद्रातुं प्राप सोवसरं चिरात् ॥ करात_7_0453गघ

चुकोपासौ न कस्मैचिच्चुकोपास्मै न कश्चन । करात_7_0454कख

चक्रे सुखी विमन्युश्च मरणेन महामनाः ॥ करात_7_0454गघ

संग्रामराजदायादो न कस्यचिदिव प्रियः । करात_7_0455कख

अंशुकाच्छादितो भूमावनाथ इव सोस्वपत्¹ ॥ करात_7_0455गघ

न प्रियाक्रन्दितैः स्निह्यन्न कुप्यन्नप्रियोक्तिभिः । करात_7_0456कख

सर्वत्यागी ययौ राजा दीर्घनिद्रारसज्ञताम् ॥ करात_7_0456गघ

दाक्षिण्योल्लङ्घनप्रायश्चित्तायेव त्यजन्नसून् । करात_7_0457कख

कृतज्ञया पतिः पत्न्या ततो निन्ये सनाथताम् ॥ करात_7_0457गघ

449.

--1) Thus A3; A1 ॰योगं लघु॰.

450.

--1) A2 gloss धान्यं धनिका धान्यवल् इति भाषया । तदम्बु.

452.

--1) Thus corr. by A3 from A1 क्षपान्तिके.

455.

--1) Thus corr. by A1 सोभवत्.

[page 122]

आराजपुत्रचण्डालं देयं प्रत्यहवेतनम् । करात_7_0458कख

ददौ स्वस्येव भृत्येभ्यः सा कर्तुमनृणं पतिम् ॥ करात_7_0458गघ

गृहीतवेतना भृत्याः कोशं¹ सर्वे तया स्वयम् । करात_7_0459कख

पुरस्ताद्विजयेशस्य नप्तुः क्षेमाय पायिताः ॥ करात_7_0459गघ

पादन्यस्तशिराः पौत्रो रुदन्नर्पितकोशया । करात_7_0460कख

मूर्धन्याघ्राय कथितो मा पितुर्विश्वसीरिति ॥ करात_7_0460गघ

उत्थितै¹व ततो भूत्वा स्वयमात्तलता² सती । करात_7_0461कख

प्रातिहार्यं³ व्यधाद्भर्तुः कारयन्त्यन्तमण्डनाम् ॥ करात_7_0461गघ

सादिनां शतमादिश्य नप्तस्तत्रैव रक्षणे । करात_7_0462कख

सा पुनः शिबिकारूढमथ प्रास्थापयत्पतिम् ॥ करात_7_0462गघ

क्षामेकां दिनार्धं च स्थित्वैवं पतिदेवता । करात_7_0463कख

प्रणम्य विजयेशानं युग्यारूढा प्रास्थापयत्पतिम् ॥ करात_7_0463गघ

निर्यान्तौ वीक्ष्य तौ प्रेततूर्यकल्लोलमिश्रितैः । करात_7_0464कख

लोकस्याक्रन्दतुमुलैर्भग्ना इव दिशोभवन् ॥ करात_7_0464गघ

विमानस्योत्पताकस्य परिष्कारेषु बिम्बिताः । करात_7_0465कख

प्रजा राज्ञेन्तिके रेजुरनुगन्तुमिवोद्यताः ॥ करात_7_0465गघ

राज्ञां वितीर्णस्कन्दानां¹ मरुल्लोलाः शिरोरुहाः । करात_7_0466कख

विमानस्थस्य नृपतेरवहंश्चामरश्रियम् ॥ करात_7_0466गघ

पश्यन्ती¹ पश्चिमां सेवां सैन्यानां नृपतिप्रिया । करात_7_0467कख

अस्ताभिलाषिणि दिने प्रपेदे पितृकाननम् ॥ करात_7_0467गघ

दुस्त्यजात्सुतवात्सल्याद्यद्वा केनापि हेतुना । करात_7_0468कख

सा बभूव क्षणे तस्मिंस्तनयालोकनोत्सुका ॥ करात_7_0468गघ

जानन्ती पवनोद्धूतं रजः सेनासमुत्थितम् । करात_7_0469कख

चकितोत्कण्ठिता साभूत्कलशागमना¹शया ॥ करात_7_0469गघ

तस्मिन्क्षणे जनाः केचिदायाता नगराध्वना । करात_7_0470कख

अङ्ग किं कलशः प्राप इति पृष्टास्ततया स्वयम् ॥ करात_7_0470गघ

स तु पुत्रः क्षणे तस्मिन्यियासुर्मातुरन्तिकम् । करात_7_0471कख

दत्त्वा विभीषिकास्तास्ता निरुद्धो द्वैधकारिभिः ॥ करात_7_0471गघ

ततो गृहीतनैराश्या राज्ञी पुत्रावलोकने । करात_7_0472कख

सा प्रार्थयित्वा वैतस्तं वारि श्लोकमथापठत् ॥ करात_7_0472गघ

वैतस्तेन तु तोयेन जठरस्थेन ये मृताः । करात_7_0473कख

मोक्षं गच्छन्त्यसंदेहं ते यथा ब्रह्मवादिनः ॥ करात_7_0473गघ

उपनीतं वितस्ताम्बु पीत्वोपस्पृश्य चाथ सा । करात_7_0474कख

एवं शशाप पिशुनान्स्नेहसंक्षयकारिणः ॥ करात_7_0474गघ

जनितं प्राणदृद्वैरं यैः पुत्रेण सहावयोः । करात_7_0475कख

सान्वयानां क्षयस्तेषां भूयात्परिमितैर्दिनैः ॥ करात_7_0475गघ

तस्यास्तेनोपतप्तायाः शापेनाव्यभिचारिणा । करात_7_0476कख

क्षिप्रमेव जयानन्दजिन्दुराजादयो मृताः ॥ करात_7_0476गघ

चक्रे हलधराप्रत्वजातकौलीनशान्तये । करात_7_0477कख

परलोकं पणीकृत्य युक्त्या च शपथं सती ॥ करात_7_0477गघ

एवं विशुद्धशीलत्वं संप्रकाश्य शुचिस्मिता । करात_7_0478कख

कर्णीरथाददाज्झम्पां ज्वलिते जातवेदसि ॥ करात_7_0478गघ

अजायत नभो वह्निज्वालावलयमालितम् । करात_7_0479कख

तदागमोत्सवे दत्तसिन्दूरमिव निर्जरैः ॥ करात_7_0479गघ

साक्रन्दैर्न चटत्कारी दुःखोत्तप्तैर्न चोष्मलः । करात_7_0480कख

परमालेख्यलिखित इव जज्ञे शिखी जनैः ॥ करात_7_0480गघ

गङ्गाधरष्टक्किबुद्धो युग्यवाहश्च दण्डकः । करात_7_0481कख

तावुद्दा नोनिका वल्गा चेति दास्यस्तदान्वयुः ॥ करात_7_0481गघ

बप्पटोद्भटयोः कुल्यौ सेनटक्षेमटावुभौ । करात_7_0482कख

भूपालवल्लभावास्तां वैराग्याद्विजयेश्वरे ॥ करात_7_0482गघ

भावा यन्त्रनिसर्गभुङ्गुरतरास्तिष्ठन्ति नैते चिरं चेतःकाचघटस्य¹ तस्य घटते दीर्घोयमेको गुणः । करात_7_0483कख

यत्तस्मिन्निहितप्ररूढि न गलत्यायाति न म्लानतां धत्ते नापचयं चमत्कृतिवचो गीर्वाणगङ्गापयः ॥ करात_7_0483गघ

एकषष्टिमतिक्रम्य वर्षान्भूपतिरायुषः । करात_7_0484कख

सपत्नीकः पुरारातिगौरीसायुज्यमासदत् ॥ करात_7_0484गघ

459.

--1) A3 gloss दिव्यं.

461.

--1) उत्थि supplied by A2 in space left by A1.

--2) A3 gloss आत्ता गृहीता लता यथा.

--3) A3 gloss द्वास्स्थत्वं.

466.

--1) A3 gloss वितीर्णाः दत्ताः स्कन्दाः भुजशिरांसि शिविकावाहार्थं यैः तेषां.

467.

--1) Thus corr. by A3 from A1 पश्यन्त्यपश्चि॰.

469.

--1) Thus corr. by A3 from A1 ॰गमाशया.

483.

--1) A3 gloss चेतोरूपे काचघटे शीश इति प्रसिद्धे.

[page 123]

अथास्थीनि सस्मादाय चतुर्थे दिवसे तयोः । करात_7_0485कख

पुत्रास्तन्वङ्गराज्यस्य सर्वे गङ्गां प्रतस्थिरे ॥ करात_7_0485गघ

पैतामहेन कोशेन परिवारेण चान्वितः । करात_7_0486कख

पित्रा विरोधं जग्राह हर्षस्तु विजयेश्वरे ॥ करात_7_0486गघ

आद्ये पिता पुरवरे¹ पिता श्रीविजयेश्वरे । करात_7_0487कख

तस्मिन्पुत्रस्तु तत्रासीत्पिता तु नगरान्तिके ॥ करात_7_0487गघ

ततोतिव्ययिनं पुत्रं दरिद्रो नीतिमान्पिता । करात_7_0488कख

अभ्यर्थ्यानर्थभीतश्च संधिं दूतैरयाचत ॥ करात_7_0488गघ

स तैरसकृदायातैरुत्सिक्तो युक्तवादिभिः । करात_7_0489कख

राजपुत्रः समं पित्रा संधिं निन्ये कथंचन ॥ करात_7_0489गघ

रक्षां पैतामहे कोशे शरीरे चात्मजन्मने । करात_7_0490कख

प्रतिशुश्राव जनकः कृतप्रत्यहवेतनः ॥ करात_7_0490गघ

नृपतेः पुत्रमानेतुम् विशतो विजयेश्वरम् । करात_7_0491कख

दृष्टिः प्लुष्टैर्गृहैर्दग्धा श्रुतिश्च जनगर्हया ॥ करात_7_0491गघ

स पीतकोशः संगृह्य तनयं प्राविशत्पुरम् । करात_7_0492कख

कोशं चास्थापयन्मुद्रां दत्त्वा तदभिधाङ्किताम् ॥ करात_7_0492गघ

अत्रान्तरे तस्य राज्ञो धार्मिकी धीरजायत । करात_7_0493कख

दारिद्र्यच्छेदिनी धर्म्या धनबुद्धिश्च सर्वतः ॥ करात_7_0493गघ

तनयो नयनाख्यस्य कल्पः सेल्यपुरौकसः । करात_7_0494कख

कुटुम्बिनो जय्यकाख्यः क्रमाड्डामरतामगात् ॥ करात_7_0494गघ

स्थलोत्पत्तिः स दिग्देशविक्रीतान्नो वणिज्यया । करात_7_0495कख

संभृतार्थः शनैर्लुब्धो धनेशस्प¹र्धितां दधे² ॥ करात_7_0495गघ

सार्धं क्रोशं खनित्वा स नित्यं दीन्नारराशिभिः । करात_7_0496कख

पूरितायाः क्षितेः पृष्ठे बहून्व्रीहीनवापयत् ॥ करात_7_0496गघ

दीन्नारन्यसनं भृत्यैः कारयित्वा प्रतिक्षपम् । करात_7_0497कख

बहवो भेदभीतेन तेन गूढं निपातिताः ॥ करात_7_0497गघ

स भाङ्गिलं लब्धुमिच्छन्वलेकस्मात्पलायिते । करात_7_0498कख

द्राक्षालतानिरुद्धाश्वो हतः केनापि पत्तिना ॥ करात_7_0498गघ

तदीयेनोपलब्धेन धनेन वसुधातलात् । करात_7_0499कख

पर्याप्तेनात्यजद्राजा यावदायुर्दरिद्रताम् ॥ करात_7_0499गघ

समृत्सु क्षाल्यमानेषु तद्दीन्ना¹रेष्वहर्निशम् । करात_7_0500कख

कलुषाम्भा बहून्मासान्वितस्ता समपद्यत ॥ करात_7_0500गघ

दानोपभोगरहिताः काले क्लेशेन भूयसा । करात_7_0501कख

अन्यार्थमर्थान्रक्षन्ति चित्रं लुब्धा महाशयाः ॥ करात_7_0501गघ

प्राणान्धारयते निपीय मरुतः शेते तमोन्धे बिले संभोगे परदत्तमिच्छति पटं नग्नस्त्रपाशान्तरे । करात_7_0502कख

विस्तार्येति कदर्यतामहिरवत्यन्यस्य हेतोर्निधीन्नान्यः कोपि परं परोपकृतिषु प्रौढोस्ति लुब्धं विना ॥ करात_7_0502गघ

अन्यैश्च बहुभिर्मर्गैर्नद्यः सिन्धुमिवाविशत् । करात_7_0503कख

नानाथसंपदस्तास्ता¹ भाग्यभाजं महीभुजम् ॥ करात_7_0503गघ

अर्था भाग्योदये जन्तुं विशन्ति शतशः स्वयम् । करात_7_0504कख

दिम्भ्योभ्युपेत्य सर्वाभ्यः सायं तरुमिवाण्डजाः ॥ करात_7_0504गघ

स्रोतांसि प्रबलत्वमेत्य वसुधां मूलेषु पुष्णन्त्यधो व्योम्नोम्भः पतति त्यजन्ति हरितो वारि प्रणालीमुखैः । करात_7_0505कख

इत्थं शुष्कसरः पयोदसमये संपूर्यते सर्वतो भाग्यानामुदये विशन्ति शतशो द्वारैर्न कैः संपदः ॥ करात_7_0505गघ

जनरक्षणदाक्षिण्ये ततः¹ पितुरिवान्वहम्² । करात_7_0506कख

कुशला कलशस्यासीत्प्रजापुण्योदयैर्मतिः ॥ करात_7_0506गघ

स्वयं वणिगिवार्थानां गणनाकुशलोपि सः । करात_7_0507कख

विवेक्ता सत्पथत्यागे मुक्तहस्तः सदाभवत् ॥ करात_7_0507गघ

उपस्हितौ भाविनौ च पश्यन्नायव्ययौ स्वयम् । करात_7_0508कख

अन्तिकान्नात्यजद्भूर्जखटिकादि नियोगिवित् ॥ करात_7_0508गघ

तस्य स्वरूपमूल्येन रत्नादि क्रीणतः स्वयम् । करात_7_0509कख

नाशकन्वञ्चनां कर्तुं केपि विक्रयकारिणः ॥ करात_7_0509गघ

त्रिवर्गं सेवमानः स विभज्य समयं सुखी । करात_7_0510कख

मध्याह्नादूर्ध्वमभवददृश्यः सर्वकार्यिणाम् ॥ करात_7_0510गघ

तस्य त्वेषां परेषां च कृत्यमन्विष्यतश्चरैः । करात_7_0511कख

अज्ञातः स्वप्नवृत्तान्तः प्रजानामभवद्यदि ॥ करात_7_0511गघ

487.

--1) Thus emended with G; A पुत्रवरे.

495.

--1) शस्प supplied by A3 in space left by A1.

--2) Thus corr. by A2 from A1 र्धतामगात्.

500.

--1) Emended; A तद्दीना॰.

503.

--1) Thus corr. by A3 from A1 ॰स्ताता.

506.

--1) ततः supplied by A3 in space left by A1.

--2) Thus corr. by A3 from A1 ॰वान्तिकम्.

[page 124]

स्ववेश्यमेव गृहस्थस्य ध्यायतश्चास्य मण्डलम् । करात_7_0512कख

जनो जनपदे जातु न कश्चिद्दैन्यमस्पृशत् ॥ करात_7_0512गघ

कौलीनचकितो राजा कुर्वन्कण्टकशोधनम् । करात_7_0513कख

प्रकटं नात्यजद्दण्डं चौरेभ्योपो स जातु चित् ॥ करात_7_0513गघ

न तस्यार्थः कोपि नष्टो मन्त्रिणो यमयोजयन् । करात_7_0514कख

मन्त्रिणां स पुनश्चक्रे नष्टस्यार्थस्य योजनम् ॥ करात_7_0514गघ

विवाहयज्ञयात्रादिमहोत्सवशताकुलः । करात_7_0515कख

नित्यप्रहृष्टो निर्दैन्यस्तद्राज्ये ददृशे जनः¹ ॥ करात_7_0515गघ

तेन नीतिविदाक्रान्तः क्ष्माभुजः क्षित्यनन्तराः । करात_7_0516कख

आहाराचरणेप्यासंस्तदध्यक्षान्विताक्षमाः ॥ करात_7_0516गघ

तन्वङ्गस्थस्य¹क्वनादींस्त्रीनायातान्दिगन्तरात् । करात_7_0517कख

व्ययितैकानुजान्मल्लप्रमुखान्गुङ्गजानपि ॥ करात_7_0517गघ

अप्रीणयद्बन्धुभृत्यान्स भव्याभिर्विभूतिभिः । करात_7_0518कख

कलाभिरमृतार्द्राभिः सोमः¹ सुरपितॄनिव ॥ युग्मम्॥ करात_7_0518गघ

अवाप्तपरिपाकोपि दौःशील्येन न भूपतिः । करात_7_0519कख

कुदैशिकोपदिष्टेन दुष्टाचारेण चोज्झितः ॥ करात_7_0519गघ

टक्केन बुल्लियाख्येन कन्यकाः समुपाहृताः । करात_7_0520कख

क्रीतास्तस्य तुरुष्केभ्यो¹ नानादिग्देशसंभवाः ॥ करात_7_0520गघ

स ताभिः परदारैश्च रूपलोभादुपाहृतैः । करात_7_0521कख

अवरोधपुरंध्रीणां द्वासप्ततिमढौकयत् ॥ करात_7_0521गघ

बह्वीः कामयमानस्य योषितः प्रतिवासरम् । करात_7_0522कख

मत्स्ययूषादिभिर्वृष्यैर्ना¹स्य पुष्टिरंहीयत ॥ करात_7_0522गघ

महासमयपूजासु व्यग्रः स गुरुभिः समम् । करात_7_0523कख

महाचरूणामाहारं नीतिमुत्सृज्य चाकरोत् ॥ करात_7_0523गघ

एवं शबलकृत्येन पुरं तेन नवीकृतम् । करात_7_0524कख

निर्दग्धे विजयक्षेत्रे शिलावेश्म न¹ शूलिनः ॥ करात_7_0524गघ

विजयेशशिलावेश्ममौलावातपवारणम् । करात_7_0525कख

नृपोम्बरशिरश्चुम्बि जाम्बूनदमयं व्यधात् ॥ करात_7_0525गघ

व्यवस्थितिं चानपायां व्यधत्त त्रिपुरेश्वरे । करात_7_0526कख

पिनाकिनश्च प्रासादं स स्वर्णामलसारकम् ॥ करात_7_0526गघ

ततः सत्कर्मकुशलश्चकार कलशेश्वरम् । करात_7_0527कख

निःसंख्यहाटकघटीपटलाङ्कशिलागृहम् ॥ करात_7_0527गघ

कलशेशोपरि छत्त्रं चिकीर्षोः काञ्चनाञ्चितम् । करात_7_0528कख

तुरुष्कदेशजः शिल्पी राज्ञोभ्यर्णमुपाययौ ॥ करात_7_0528गघ

सहस्रैर्भूरिभिर्हेम्नश्छत्त्रसिद्धिं वदन्कलाम् । करात_7_0529कख

स छादयन्निजां ताम्रे काञ्चनारोपणं विदन् ॥ करात_7_0529गघ

कानिचिद्दिवसान्यासीत्प्राप्नुवन्नृपसत्क्रियाम् । करात_7_0530कख

ततोतितीक्ष्णप्रज्ञेन नोनकाख्येन मन्त्रिणा ॥ करात_7_0530गघ

अभ्यूह्य शिक्षितकलो विलक्षोगाद्यथागतम् । करात_7_0531कख

तच्च छत्त्रं ययौ सिद्धिमत्यल्पैरेव काञ्चनैः ॥ करात_7_0531गघ

अनन्तेशाभिधं बाणलिङ्गमन्याश्च भूपतिः । करात_7_0532कख

प्रतिष्ठा विविधाश्चक्रे स शक्राधिकवैभवः ॥ करात_7_0532गघ

नृपे सहजपालाख्ये शान्तिं यातेभ्यषिच्यत । करात_7_0533कख

ततः संग्रामपालाख्यो राहपुर्यां¹ तदात्मजः ॥ करात_7_0533गघ

राज्यं जिहीर्षुर्बालस्य पितृव्यस्तस्य भूपतेः । करात_7_0534कख

भेजे पश्चाज्जयानन्दं शूरैर्विज्जादिभिः समम् ॥ करात_7_0534गघ

रद्भयाच्छरणं प्रायान्नृपं साहायकार्थिनी । करात_7_0535कख

स्वसा संग्रामपालस्य¹ जस्सराजश्च टक्कुरः ॥ करात_7_0535गघ

कृतप्रसादो नृपतिः साहायककृते ददौ । करात_7_0536कख

तयोः पश्चाज्जयानन्दं शूरैर्विज्जादिभिः समम् ॥ करात_7_0536गघ

तत्र विद्रावितामित्रः स¹ स्फूर्जन्क्रान्तमण्डलः । करात_7_0537कख

संग्रामपालामात्यानां कार्यान्ते शङ्क्यतां² ययौ ॥ करात_7_0537गघ

काङ्क्षन्तो गमनं तस्य दत्त्वा तास्ता विभीषिकाः । करात_7_0538कख

ते त्रासमैच्छन्नाधातुम् स वीरो न त्वकम्पत ॥ करात_7_0538गघ

मतिं राजपुरीयाणामसावेतामदादिति । करात_7_0539कख

शङ्कमानेन तेनाथ बिज्जे मन्युरुपाहृतः ॥ करात_7_0539गघ

525.

--1) Thus corr. by A1 from जनैः.

527.

--1) Doubtful; thus A.

528.

--1) मः supplied by A3 in space left by A1.

520.

--1) Thus A3; A1 तुरुष्केन.

522.

--1) A3 gloss वृष्यैः वाजीकरणैः. A2 quotes: वृष्यकल्पतरौ पारिभद्ररसेनैव हिङ्गुलं याममात्रकम् । मर्दयित्वा पारदवत्पातयेत्पूर्वयुक्तितः । योजयेत्सर्वयोगेषु सप्तकञ्चुकवर्जितम्॥.

524.

--1) न supplied by A3 in space left by A1.

533.

--1) A3 gloss राजविर् इति भाषया.

535.

--1) Thus corr. by A3 from A1 संग्रामराजस्य.

537.

--1) A4 gloss जयानन्दः.

--2) Thus emended with G sec. manu; A शक्यतां.

[page 125]

तैस्तत्र दत्तद्रविणैः प्रार्थितोथ महामतिः । करात_7_0540कख

रक्षापदेशात्स्वं सैन्यं स्थापयित्वा न्यवर्तत ॥ करात_7_0540गघ

एवं राजपुरीं तस्मिन्स्वीकृत्यान्तिकमागते । करात_7_0541कख

तुतोष कार्यमर्मज्ञः प्राज्ञः कलशभूपतिः ॥ करात_7_0541गघ

क्रमाद्राजायमानेषु बिज्जादिष्वथ पस्पृशे । करात_7_0542कख

आमयेन जयानन्दो दैवात्प्रमयहेतुना ॥ करात_7_0542गघ

स्वास्थ्यवार्तोपलम्भाय भूपतिं गृहमागतम् । करात_7_0543कख

वाच्यमस्ति रहः किंचिदित्यूचे स कथान्तरे ॥ करात_7_0543गघ

निर्यातेष्वथ सर्वेषु किंचिन्नैवाब्रवीद्यदा । करात_7_0544कख

तदा ताम्बूलतित्यक्षाव्याजाद्बिज्जो विनिर्ययौ ॥ करात_7_0544गघ

आप्तेनोक्तोपि निर्गच्छन्किं प्रयासीति भूभुजा । करात_7_0545कख

मन्त्रिणा चैत्य स प्राज्ञो बहिरेव व्यलम्बत ॥ करात_7_0545गघ

जयानन्दोभ्यधाद्भूपमुक्त्वा राजपुरीकथाम् । करात_7_0546कख

व्यक्तं नास्त्येव ते राज्यं बिज्जे वृद्धिमुपागते ॥ करात_7_0546गघ

आदीयमानाद्बिज्ज्येन कार्येभ्यो वेतनादपि । करात_7_0547कख

दर्शयामास गणनां बहुमूल्यां महीभुजे ॥ करात_7_0547गघ

प्राप्तः कलुषतां राजा प्रयातः स्वगृहांस्ततः । करात_7_0548कख

याचितो गमनानुज्ञां बिज्जेनेङ्गितवेदिना ॥ करात_7_0548गघ

निषेधन्निव दाक्षिण्यलेशान्निर्बन्धकारिणः । करात_7_0549कख

तस्यानुज्ञां ददौ गन्तुं सान्तस्तोषो महीपतिः ॥ करात_7_0549गघ

लब्धादेशो गृहान्गम्त्वा सर्वोपकरणैः समम् । करात_7_0550कख

प्रस्थाप्य सोग्रतो भ्रातॄनाप्रष्टुं नृपतिं ययौ ॥ करात_7_0550गघ

राज¹धर्मभीरत्वक्रूरयोः स्वामिभृत्ययोः । करात_7_0551कख

काचिदेव क्षणे तस्मिंश्चेष्टाभूदद्भुतावहा ॥ करात_7_0551गघ

न यत्प्रभुः प्रियं भृत्यं गमनात्स व्यवर्तयत् । करात_7_0552कख

उपालेभे समन्युश्च न यद्भृत्यः प्रियं प्रभुम् ॥ करात_7_0552गघ

सहोत्थितेन कतिचित्पदानि सह भूभुजा । करात_7_0553कख

चिरं कृत्वा कथां नीचैर्हसन्बिज्जो विनिर्ययौ ॥ करात_7_0553गघ

जिन्दुराजं हलधरो मुमूर्षुर्दूषयन्यथा । करात_7_0554कख

तथा बिज्जं यजानन्दः स व्यवारोपयत्पदात् ॥ करात_7_0554गघ

तल्लक्ष्मीमात्रशेषां क्ष्मां कृत्वा गच्छन्विधीयताम् । करात_7_0555कख

हृतार्थो बिज्ज इत्युक्तिं नाग्रहीन्मन्त्रिणां नृपः ॥ करात_7_0555गघ

निर्वर्तयिष्यति क्ष्माभृन्नियतं गमनादमुम् । करात_7_0556कख

इत्याशयान्वगाद्बिज्जं राजवर्जं जनोखिलः ॥ करात_7_0556गघ

आस्कन्दं शङ्कमानोस्थाद्बिज्जाद्राजा बलोर्जितात् । करात_7_0557कख

तृणस्पन्देपि चकितो निर्निद्रः पञ्च यामिनीः ॥ करात_7_0557गघ

तस्मिञ्शूरपुराद्या¹ते निवृत्तेष्वनुगन्तृषु । करात_7_0558कख

निवृत्तशङ्कस्तां शङ्कां प्रादुश्चक्रे स मन्त्रिणाम् ॥ करात_7_0558गघ

ते तदाकर्ण्य यं मन्त्रं बिज्जार्थहरणेब्रुवन् । करात_7_0559कख

तस्याविधाने भूभर्तुरमन्यन्त नयज्ञाताम् ॥ करात_7_0559गघ

बिज्जादयस्तु निर्द्रोहा यं यं देशमशिश्रयन् । करात_7_0560कख

तत्र तरैव पूज्यत्वं रत्नानीव प्रपेदिरे ॥ करात_7_0560गघ

बिज्जोधिकं प्रवृद्धोपि दैवतस्येव भक्तिमान् । करात_7_0561कख

पद्भ्यां कलशदेवस्य सत्यंकरः सदाभवत् ॥ करात_7_0561गघ

एवं निर्वास्य बिज्जादीनशिरावाप्तवैभवः । करात_7_0562कख

क्षिप्रं सूर्यमतीशापाजयानन्दः क्षयं ययौ ॥ करात_7_0562गघ

राज्ञो विरोधकृद्वक्तुं शापस्याव्यभिचारिताम् । करात_7_0563कख

प्रमयम् जिन्दुराजोपि तस्मिन्नेव क्षणे ययौ ॥ करात_7_0563गघ

तेपि बिज्जादयः क्षिप्रमचिरावाप्तसंपदः । करात_7_0564कख

प्रापुः शापोचितं सर्वे प्रमयं गौडमण्डले ॥ करात_7_0564गघ

आकस्मिकेथ प्रमये¹ बिज्जः प्रमयमाययौ । करात_7_0565कख

सुदीर्घबन्धनक्लेशं प्राप्युस्तदनुजा अपि ॥ करात_7_0565गघ

पलायितेषु कारायास्तेषु व्याघ्रेण पाजकः¹ । करात_7_0566कख

हत¹स्तदनुजाः शेषा मुक्तक्लेशाः क्षयं ययुः ॥ करात_7_0566गघ

द्वित्रास्तद्द्वैध¹काराणां नानश्यन्मदनादयः । करात_7_0567कख

अदीर्घेणैव कालेन दुरन्तैर्यैर्भ¹विष्यते ॥ करात_7_0567गघ

जयानन्दसहायोथ तत्पुत्रान्परिपालयन् । करात_7_0568कख

सर्वाधिकारी भूपेन वामनाख्यो व्यधीयत ॥ करात_7_0568गघ

551.

--1) Thus corr. by later hand from A1 राज्य॰.

558.

--1) A3 gloss हूरपुर्.

565.

--1) A2 gloss आकस्मिके प्रमये मारीदोष इत्यर्थः.

566.

--1) Thus A1; A3 R G पाजकाः.

--2) Thus A1; A3 ततस्त॰.

567.

--1) Thus A1; A3 द्वित्रास्तु द्वैध॰.

--2) Thus corr. by A3 from A1 -- तैस्तैर्भवि॰.

[page 126]

यस्य तास्ता व्यवहृतीर्नातिज्ञस्याद्भुतावहाः । करात_7_0569कख

वर्णयन्ति वयोवृद्धा गोष्ठीष्वद्यापि¹ धीमताम् ॥ करात_7_0569गघ

ग्रामानवन्तिस्वम्यादिभोग्यानाहत्य लुब्धधीः । करात_7_0570कख

राजा कलशगञ्जाख्यं कर्मस्थानं विनिर्ममे ॥ करात_7_0570गघ

मन्त्रिणे नोनकायासौ धनोत्पादविदेप्यदात् । करात_7_0571कख

क्रौर्यवस्तो न पादाग्रं जनरक्षणदक्षिणः ॥ करात_7_0571गघ

मन्त्रिणो राजकलशापत्यान्यत्यन्तरङ्गताम् । करात_7_0572कख

लेभिरे क्ष्माभुजः पार्श्वे प्रशस्तकलशादयः ॥ करात_7_0572गघ

सुताः स्वाच्छन्द्यविवशाश्चौराः संध्यादिसंश्रयाः । करात_7_0573कख

युक्त्या निदधिरे राज्ञा निबद्धस्वाधिकारिणः ॥ करात_7_0573गघ

पुनर्मदनपालेन क्रान्ते राजपुरीपतौ । करात_7_0574कख

साहायकाय व्यसृजत्सेनान्यं बप्पटं नृपः ॥ करात_7_0574गघ

प्रतापैर्भूपतेस्तेन भृत्यांशेनापि¹ निर्जितः । करात_7_0575कख

बद्ध्वा मदनपालेपि कश्मीरान्संप्रवेशितः ॥ करात_7_0575गघ

भ्राता वराजदेवस्य कन्दर्पाख्यो महीभुजा । करात_7_0576कख

कृतो द्वाराधिपो वीरो विदधे डामरक्षयम् ॥ करात_7_0576गघ

बभूव जिन्दुराजात्स शिक्षितो नयविक्रमौ । करात_7_0577कख

भूम्यन्तरसामन्तमुकुटस्पृष्ठशासनः ॥ करात_7_0577गघ

स राजपुर्यादिजयी द्वारं परमकोपनः । करात_7_0578कख

क्षणे क्षणेत्यजद्राज्ञा प्रसाद्य ग्राहितः स्वयम् ॥ करात_7_0578गघ

मदनः¹ क्षितिपालेन प्रापितः कम्पनेशताम् । करात_7_0579कख

लब्धप्रकर्षान्त्रोपादीन्डामरान्बहुशोवधीत् ॥ करात_7_0579गघ

सेवावशीकृतः श्येनपालं स¹ नगराधिपम् । करात_7_0580कख

चक्रे विजयसिंहाख्यं हताशेषमलिम्लुचम् ॥ करात_7_0580गघ

कन्दरोपोद¹यसिंहाद्यैः प्रहिते लोहरे सकृत् । करात_7_0581कख

राजा भुवनराजस्य दूरं निःसारणं व्यधात् ॥ करात_7_0581गघ

कीर्तिराजस्य तनयां स च नीलपुरप्रभोः । करात_7_0582कख

लब्ध्वा भुवनमत्याख्यां रिपोश्छिन्नामयo1भवत् ॥ करात_7_0582गघ

कार्यप्रतिग्रहे कर्तुं प्रवृत्तिं ग्राहितोभवत् । करात_7_0583कख

हृत्वा विजयसिंहाद्यो नृपेण नगरेशताम् ॥ करात_7_0583गघ

गुङ्गात्मजः स मल्लोथ तेन द्वारपतिः कृतः । करात_7_0584कख

राज्ञां मौलिमणिस्थाने स्वप्रतापमरोपयत् ॥ युग्मम्॥ करात_7_0584गघ

शौर्यं निष्परिवारस्य पार्थस्यो¹त्तरगोग्रहे । करात_7_0585कख

उरशासंप्रवेशे वा श्रुतं³ मल्लस्य मानिनः ॥ करात_7_0585गघ

पञ्चाशैस्तुरगैर्यत्स कृष्णां तीर्त्वा व्यपाहरत् । करात_7_0586कख

राज्यं वाजिव्रजैः सार्धमभयाख्यस्य भूभुजः ॥ करात_7_0586गघ

एवं वशीकृतभुवो भूपतेर्नयवेदिनः । करात_7_0587कख

सममेवाष्टभूपालास्त्रिषष्टेब्देविशन्पुरम् ॥ करात_7_0587गघ

कीर्तिन्यब्बपुराधीशश्चाम्येयो भूभृदासटः । करात_7_0588कख

तुक्कात्मजस्तु कलशो बल्लापुरनरेश्वरः ॥ करात_7_0588गघ

राजा संग्रामपालाख्यः स च राजपुरीपतिः । करात_7_0589कख

उत्कर्षो लोहरोर्वीभृदौर्वशो मुङ्गजो नृपः ॥ करात_7_0589गघ

गाम्भीरसीहः कान्देशः काष्टवाटधराधिपः । करात_7_0590कख

श्रीमानुत्तमराजोपि राजानमुपतस्थिरे ॥ तिलकम्॥ करात_7_0590गघ

राजलोकः प्रवृद्धोपि वने जनपदेभवत् । करात_7_0591कख

दुर्लक्षो वार्षिकसरित्पूरो वारिनिधाविव ॥ करात_7_0591गघ

तस्मिन्क्षणे शिलीभूतवितस्तासलिले नृपैः । करात_7_0592कख

शीतक्षणेप्यसंक्षीणं सुखं तैरन्बभूयत ॥ करात_7_0592गघ

मनसापि हि भूपाला यत्ते किंचिदचिन्तयन् । करात_7_0593कख

प्राप्तमेव पुरेपश्यन्वामनेन तदाहृतम् ॥ करात_7_0593गघ

कौशलं मन्त्रिणस्तस्य रराजेतरदुर्लभम् । करात_7_0594कख

निमित्तं तदसंभ्रान्तो नित्यवद्योत्यवाहयत् ॥ करात_7_0594गघ

पार्थिवेष्वथ यातेषु मल्ले कार्यपराङ्मुखे । करात_7_0595कख

क्षितिपालेन कन्दर्पो द्वारं स्वीकारितः पुनः ॥ करात_7_0595गघ

अभिमानधनो मन्त्री कृतारब्धिर्निजैर्धनैः । करात_7_0596कख

दुर्गं स स्वापिकं नाम युक्त्या दुर्ग्रहमग्रहीत् ॥ करात_7_0596गघ

स प्रविष्टोपि नगरं खिन्नः केनापि हेतुना । करात_7_0597कख

पार्थिवाभ्यर्थ्यमानोपि कार्यं नैवाग्रहीद्यदा ॥ करात_7_0597गघ

569.

--1) पि supplied by A3.

575.

--1) Thus corr. by A3 from A1 ॰शेमाति.

579.

--1) A3 gloss मदनपालः.

580.

--1) स supplied by A3.

581.

--1) Thus corr. by A3 from A1 कन्दर्पोभ॰.

582.

--1) Thus corr. by A3 from A1 ॰च्छिन्नाश्रयो॰.

585.

--1) A3 gloss अर्जुनस्य.

--2) A3 gloss उत्तरो विराटपुत्रः.

--3) Thus A1; A3 द्रुतं.

[page 127]

तदा प्रशस्तकलशो¹ नित्यं दूत्यम् समाचरन् । करात_7_0598कख

तदुत्सिक्तोक्तिसंतप्तः संस्पृशन्नभिमानिताम् ॥ करात_7_0598गघ

निजश्रियातिभूयस्या भूरीन्संगृह्य शस्त्रिणः । करात_7_0599कख

तत्पदे रत्नकलशं स्वभ्रातरमकारयत् ॥ करात_7_0599गघ

सोर्थैः क्रीत¹प्रथोप्यासीन्न कन्दर्पस²मः क्वचित् । करात_7_0600कख

किं चित्रोल्लिखितः सिंहः सत्यसिंहक्रियां स्पृशेत् ॥ करात_7_0600गघ

ततः क्रमेण भूभर्त्रा भृत्यरत्नं कथंचन । करात_7_0601कख

राजस्थानाधिकारं स नगरे ग्राहितः पुनः ॥ करात_7_0601गघ

अतिताडनतश्चौरे विपन्नेथ कृपाकुलः । करात_7_0602कख

त्यक्त्वा तमप्यधीकारं विषण्नो जाह्न¹वीमगात् ॥ करात_7_0602गघ

पटान्तकृतसंरोधस्ताडयित्वा करं प्रभोः । करात_7_0603कख

कोपाद्देशान्त्रं याaतस्तं प्रत्यास्ते² स्म मन्युमान् ॥ करात_7_0603गघ

अत्यन्तखेदितोप्या¹सीदानीतस्यान्तिकं पुनः । करात_7_0604कख

दर्पं हर्तुं नृपस्तस्य संनद्धो न तु जीवितम् ॥ करात_7_0604गघ

इत्थं पुरुषसिंहानां प्रौढदार्द्यो विदोढवान् । करात_7_0605कख

आरोहमवरोहं च सोन्तरज्ञः क्षमापतिः ॥ करात_7_0605गघ

उपाङ्गगीतव्यसनं नर्तकीसंग्रहादरः । करात_7_0606कख

देशान्तरोचितं राञ्जा तेनैवेह प्रवर्तितम् ॥ करात_7_0606गघ

ततो जयवनोपान्ते निरन्तरमहागृहम् । करात_7_0607कख

स्वनामाङ्कं पुरं कर्तुं प्रावर्तत विशांपतिः ॥ करात_7_0607गघ

मठाग्रहारप्रासादमहागृहपरंपराः । करात_7_0608कख

सत्तोयोपवनास्तत्र ययुः सिद्धिम् सहस्रधा ॥ करात_7_0608गघ

अत्रान्तरे राजसूनुर्हर्षः सोत्कर्षपौरुषः । करात_7_0609कख

गुणैर्लेभे प्रकाशत्वमन्यभूपालदुर्लभैः ॥ करात_7_0609गघ

सोशेषदेशभाषाज्ञः सर्वभाषासु सत्कविः । करात_7_0610कख

कृत्स्नविद्यानिधिः प्राप ख्यातिं देशान्तरेष्वपि ॥ करात_7_0610गघ

लुब्धेन पित्रा संत्यक्ता जना नानादिगागताः । करात_7_0611कख

गुणशौर्योज्ज्वलास्तेन गृहीताः कृतवेतनाः ॥ करात_7_0611गघ

अपर्याप्ते पितृकृते वेतने व्ययशालिनः । करात_7_0612कख

एकाहान्तरितं तस्य भोजनं त्यागिनोभवत् ॥ करात_7_0612गघ

पितरं गायन इव व्यक्तं गीतैः स रञ्जयन् । करात_7_0613कख

भर्तव्यभरणं चक्रे तद्दत्तैः पारितोषिकैः¹ ॥ करात_7_0613गघ

उद्गायति पुरस्तस्मिन्कदाचिदथ पार्थिवः । करात_7_0614कख

सभ्येषु प्रीयमाणेषु शौचायोत्थाय निर्ययौ ॥ करात_7_0614गघ

तेन प्रसङ्गभङ्गेन जततेजोवधः सुधीः । करात_7_0615कख

क्षुभ्यन्वै¹लक्ष्यकोपाभ्यां कुमारः² क्षितिमैक्षत ॥ करात_7_0615गघ

प्रभुर्वीतक्षान्तिः सुहृदतिशठः स्त्री परुषवाक्सुतो गर्वोन्नद्धः परिजन उदात्तप्रतिवचाः । करात_7_0616कख

इयान्सोढुं शक्यो ननु हृदयदाही परिकरो न तु श्रोतावज्ञालिलितनयनान्तं परिभवन् ॥ करात_7_0616गघ

पितुरेव तदा भृत्यो विश्शावट्टाभिधो विटः । करात_7_0617कख

शाधि राज्यं निहत्येमं निर्मणेवेत्युवाच तम् ॥ करात_7_0617गघ

अधिक्षिपन्स तं रोषान्नानेनोक्तमसांप्रतम् । करात_7_0618कख

इत्यासन्नेन हसता धम्मटेना¹प्यकथ्यत ॥ करात_7_0618गघ

अग्रे भोगेच्छवश्छन्नाः कुमाराननुगान्पितुः । करात_7_0619कख

स्नेहं प्रदर्श्य स्वीकुर्युर्वेश्याः कामिस²खीरिव ॥ करात_7_0619गघ

पुनः सभां संप्रविष्टस्तं पिता पर्यतोषयत् । करात_7_0620कख

प्रीतिदायैस्ततस्तैस्तैः साधुवादैश्च मानिनाम् ॥ करात_7_0620गघ

अन्येद्युस्तु पितुः पार्श्वात्स भुक्त्वा स्वगृहान्गतः । करात_7_0621कख

अभ्येत्य विश्शावट्टेन तदेव जगदे रहः ॥ करात_7_0621गघ

उपपन्नं तत्तदुक्त्वा तेचाभीक्ष्णं निषेधता । करात_7_0622कख

निर्बध्नन्नपि हस्तेन सोथ कोपादताद्यत ॥ करात_7_0622गघ

लग्नाभिघातं रुधिरं वमन्तं घ्राणवर्मना । करात_7_0623कख

तं वीक्ष्य सोभिजातोभूत्सदाक्षिण्यो नृपात्मजः ॥ करात_7_0623गघ

भृत्यैः प्रक्षालयन्नस्रम् तस्येदृक्पाप्मनो भवेत् । करात_7_0624कख

उक्तेनापीति कथयन्स्मित्वा वासांस्यदापयत् ॥ करात_7_0624गघ

598.

--1) Emended; A R G ॰कलशं.

600.

--1) Thus A1; A3 नीत॰.

--2) Thus corr. by later hand from A1 कन्दर्पः समः.

602.

--1) जाह्न supplied by A3 in space left by A1.

603.

--1) Thus corr. by A3 from A1 प्रत्यास्ने.

604.

--1) Thus A1; A3 ॰स्येदितस्यासीदा॰.

613.

--1) Emended; A ॰तोषकैः.

615.

--1) Thus A1; A3 क्षुभ्यद्वै॰.

--2) Thus corr. by A3 from A1 कुमाराः.

618.

--1) Emended; A धर्मटेँना॰.

619.

--1) Thus A1; A3 कामी स॰.

[page 128]

अनिच्छोरपि तस्येच्छा दानात्तेनान्वमीयत । करात_7_0625कख

दुःशीलेना¹नुaकामिन्याः स्मितमात्रादिव स्पृहा ॥ करात_7_0625गघ

असकृत्कृतयत्नः स ततः कालेन भूयसा । करात_7_0626कख

तं प्रैरयत्तत्र कृत्ये मध्ये स्वीकृत्य धम्मटम् ॥ करात_7_0626गघ

स रोदद्द्रोहसंकल्पजन्मना पाप्मन श्रितः । करात_7_0627कख

संमन्त्र्य पितरं¹ हन्तुं तीक्ष्णान्प्रायुङ्क्त सर्वतः ॥ करात_7_0627गघ

शश्वत्स गोचरीभूतस्तेषां स्नेहलवस्पृशाम् । करात_7_0628कख

न घातितः सूनुना च वर्जिता न च तत्कथा ॥ करात_7_0628गघ

आप्तत्वं तीक्ष्णवर्गेथ प्रतिभेदभयाद्गते । करात_7_0629कख

तां विश्शावट्ट एवाशु वार्तां राज्ञे व्यवेदयत् ॥ करात_7_0629गघ

बुद्धवान्राजपुत्रस्त¹त्तस्मिन्नहनि जातभीः । करात_7_0630कख

भोक्तुं नागात्पितुः पार्श्वमपि दूतैः कृतार्थनः ॥ करात_7_0630गघ

सोपि तस्मिन्ननायाते तत्रार्थे शा¹न्तसंशयः । करात_7_0631कख

दिने तत्र मनस्तापान्नाभुङ्क्त सपरिच्छदः ॥ करात_7_0631गघ

सभ्रातृकस्य प्राप्तस्य प्रातर्दुःखं न्यवेदयत् । करात_7_0632कख

सुचिरं थक्कनस्याङ्के शिरो विन्यस्य सोरुदत् ॥ करात_7_0632गघ

उक्त्वा च धम्मटो¹दन्तं बद्ध्वा² तस्य समर्पणम् । करात_7_0633कख

विधेहित्यभ्यधान्नापि तं भङ्गीभणितिक्रमैः ॥ करात_7_0633गघ

न कृताधिगमाaवावां कृत्यस्यास्येत्युदीर्य तम् । करात_7_0634कख

अभाषेतां भ्रातुर¹र्थे पुनस्तन्वङ्गनन्दनौ ॥ करात_7_0634गघ

त्वत्प्रसादबलाद्राजश्चापन्नत्राणदीक्षितौ । करात_7_0635कख

यावावां तत्प्रवेशा¹र्थं व्यक्तद्वारं निशास्वपि ॥ करात_7_0635गघ

कथं न्बु पृथिवीपाल प्राप्ते प्राणात्ययक्षणे । करात_7_0636कख

निर्दोषो वा सदोषो वा ताभ्यां संत्यज्यतेनुजः ॥ युगलकम्॥ करात_7_0636गघ

स्वामिद्रोहापवादश्च भवेत्तद्रक्षणाद्भुवम् । करात_7_0637कख

देशत्यागं तदुत्सृज्य शरणं नान्यदावयोः ॥ करात_7_0637गघ

इत्यादि संभाव्य तयोः पादन्यस्तोत्तमाङ्गयोः । करात_7_0638कख

रुदित्वा गमनानुज्ञां कथंचित्पार्थिवो ददौ ॥ करात_7_0638गघ

पथि कश्चिदमुं हन्यान्मध्यीकृत्येति धम्मतम्¹ । करात_7_0639कख

तौ विनिर्जन्तुर्देशात्ततः सबलवाहनौ ॥ करात_7_0639गघ

तन्वङ्गजेषु यातेषु विविक्तीकृतमन्दिरः । करात_7_0640कख

सुतमानीय नृपतिः सान्त्वयन्निदमब्रवीत् ॥ करात_7_0640गघ

आसंसारं जगत्यस्मिन्सर्वतः ख्यातकीर्तिना । करात_7_0641कख

जनकेनैव जन्यस्य¹ ज्ञप्तिरुत्पाद्यते जनैः । करात_7_0641गघ

पुत्र शीतांशुनेवात्रिं दिग्द्वीपाख्यातकारितिना ॥ करात_7_0642कख

भवता तु सुपुत्रेण मां जानात्यखिलो जनः ॥ करात_7_0642गघ

स त्वं गुणवतामग्र्यो निरर्गलयशा भवन् । करात_7_0643कख

असाधुसेव्यमध्वानं वद कस्मान्निषेवसे ॥ करात_7_0643गघ

पैतामहं¹ निजं चार्थं यन्न तुभ्यं समार्पय²म् । करात_7_0644कख

तत्र हेतुमनाकर्ण्य नासूयां कर्तुमर्हसि ॥ करात_7_0644गघ

रिक्तः स्वेभ्यः परेभ्यश्च प्राप्नोत्यभिभवं नृपः । करात_7_0645कख

इति निर्धाय हि मया क्रियते कोशरक्षणम् ॥ करात_7_0645गघ

पुरप्रतिष्ठां निष्पाद्य क्षिप्त्वा राज्यधुरं त्वयि । करात_7_0646कख

वाराणस्यां गमिष्यामि नन्दिक्षेत्रेणेथ वा पुनः¹ ॥ करात_7_0646गघ

तद्राज्यकोशयोः स्वामी बुभूषुर्न चिराद्भवान् । करात_7_0647कख

अतितात्पर्यतः कस्मादनार्योचितमीहसे ॥ करात_7_0647गघ

संभावयते त्वयि न तद्यन्ममावेदितं खलैः । करात_7_0648कख

यथार्थकथनात्तस्मात्कौलीनं विनिवार्यताम् ॥ करात_7_0648गघ

विशुद्धये करोत्वेष स्वकृतस्याप्रतिश्रवम् । करात_7_0649कख

स्नेहादितीच्छंस्तद्राजा साभिप्रायं वचोभ्यधात् ॥ करात_7_0649गघ

अपलापवचोमात्रं निनीषुस्तस्य हेतुताम् । करात_7_0650कख

जनप्रत्यायने सोभूद्यस्मात्क्षान्तिसमुत्सुकः ॥ करात_7_0650गघ

हर्षस्तु साधुवादैस्तत्पितुः संपूज्य भाषितम् । करात_7_0651कख

वक्ष्याम्याप्तमुखे तत्त्वमित्युक्त्वा निर्ययौ बहिः ॥ करात_7_0651गघ

सामान्यप्रेरणादेषा चिकीर्षाभूदिति ब्रुवन् । करात_7_0652कख

स पितृप्रहितं दूतं ह्रीतः स्वा¹वसथं ययौ ॥ करात_7_0652गघ

625.

--1) Thus corr. by A3 from A1 दुःशीलान्य॰.

627.

--1) रं supplied by A3.

639.

--1) Thus corr. by A3 from A1 ॰पुत्रस्तस्त॰.

631.

--1) A1 तत्रार्थेऽशान्त॰.

633.

--1) Emended; A दम्मटो॰.

--2) Emended; A बुद्ध्वा.

634,.

--1) A3 gloss धम्मटस्य.

635.

--1) यावावां तत्प्रवेशा supplied by A3 in space left by A1.

639.

--1) Emended; दम्मटम् supplied by A3 in space left by A1.

641.

--1) A4 gloss पुत्रस्य.

644.

--1) A4 gloss अनन्तदेवसम्बन्धिनं.

--2) Emended with C; A समर्पयम्.

646.

--1) Thus R G C; A पुत्रः.

652.

--1) Emended; A सावसथं.

[page 129]

दूतं म्लानाननं वीक्ष्य पाणिभ्यां ताडयञ्शिरः । करात_7_0653कख

हा पुत्रेति वदन्नाजा तस्यास्कन्दमदापयत् ॥ करात_7_0653गघ

हतेस्मिन्स्वशिरश्छिन्द्याaमिति प्रोक्तवतः प्रभोः । करात_7_0654कख

निदेशाद्वेष्टयित्वैव तस्थुस्तद्वेश्म शास्त्रिणः ॥ करात_7_0654गघ

तीक्ष्णास्तु पिहितद्वाराः परिवार्य नृपात्मजम् । करात_7_0655कख

ऊचुः सुपरुषं वाचमेवं निश्चितमृत्यवः² ॥ करात_7_0655गघ

अस्मान्घृणी प्रमादी च विरुद्धं छद्म कारयन् । करात_7_0656कख

घातयित्वा दुरचार क्व जीवन्स्थातुमिच्छसि ॥ करात_7_0656गघ

रक्षिष्यति सुतं स त्वाम् स पिता रक्षितस्त्वया । करात_7_0657कख

ज्ञातेयं युवयोरस्ति वयमेव हताः पुनः ॥ करात_7_0657गघ

युध्यस्व मध्यगोस्माकं त्वां निहन्मोन्यथा वयम् । करात_7_0658कख

एवं सर्वपकारं ते व्यक्तं नास्त्येव जीवितम् ॥ करात_7_0658गघ

तां वार्तां भूपतेः श्रुत्वा व्याकुलस्याग्रतः स्थितः । करात_7_0659कख

हर्षान्तिकं दण्डकाख्यः प्रायान्निजमहत्तरः ॥ करात_7_0659गघ

तीक्ष्णैर्निजतया दत्तप्रवेशः स नृपात्मजम् । करात_7_0660कख

प्रसृत्योवाच मतिमानेवं सर्वान्विमोहयन् ॥ करात_7_0660गघ

क्षत्रियापुत्र जीवित्वा कल्पानल्पेतरानपि । करात_7_0661कख

कारणैर¹पि गन्तव्यं नियमान्नियतेर्वशम् ॥ करात_7_0661गघ

तदेतस्मिन्समासन्ने मरणेव्यभिचारिणि । करात_7_0662कख

यदर्थं गृह्यते शस्त्रं स मानः पाल्यतां त्वया ॥ करात_7_0662गघ

कृतश्रुतः ख्यातयशा युवा सुक्षत्रियो भवान् । करात_7_0663कख

तदाहवविलम्बेन कार्यं किमिव पश्यसि ॥ करात_7_0663गघ

एतेषु सुसहायेषु मयि चाग्रेसरेधुना । करात_7_0664कख

विपत्तिर्विजयो वापि प्रतापिंस्तव शोभते ॥ करात_7_0664गघ

उत्तिष्ठ नखकोशाaदियोजनं कारय द्रुतम् । करात_7_0665कख

वीरपट्टं बधानापि स्वःस्त्रीपरिणयस्रजम् ॥ करात_7_0665गघ

इत्युक्त्वा क्षुरकर्मार्थं राजपुत्रं सनापितम् । करात_7_0666कख

प्रावेशयत्पूज्यमानस्तीक्ष्णैराभ्यन्तरं गृहम् ॥ करात_7_0666गघ

न्यस्तासिधेनुर्हर्षेण दत्तझम्पः क्षणात्स्वयम् । करात_7_0667कख

पश्चात्प्रवि¹श्य तद्वेश्म चक्रे सुनिहितार्गलम् ॥ करात_7_0667गघ

ततः स राजस्थानीयं तमारादब्रवीद्वचः । करात_7_0668कख

रक्षितो राजपुत्रोयं क्रियतां स्वोचितं त्वया ॥ करात_7_0668गघ

भूतग्रहादिभवमोषधिभिर्विरोधिजातं बलैः प्रहरणभवं तनुत्रैः । करात_7_0669कख

निर्वाप्यते प्रतिभयं पृथिवीपतीनां सार्वत्रिकं तु रभसाद्भुवि बुद्धिवृद्धैः ॥ करात_7_0669गघ

नदन्तस्तुमुलं योधास्ततो राजसुतास्पदे । करात_7_0670कख

आरोढुमाययुर्वप्रहर्मादि प्रविवेशवः ॥ करात_7_0670गघ

तीक्ष्णा दृढद्वारगृहस्थितं त्यक्त्वा नृपात्मजम् । करात_7_0671कख

यावन्निर्गन्तुमिच्छन्ति हन्यमाना युयुत्सवः ॥ करात_7_0671गघ

द्वित्राः प्रसङ्गसांनिध्यान्मध्यपातं समाश्रिताः । करात_7_0672कख

तावद्विनिर्ययुर्वीरा निर्द्रोहा अभिमानिनः ॥ करात_7_0672गघ

ते निर्याताः सूर्यमतीगौरीशाश्रयिणो गृहात् । करात_7_0673कख

सदाशिवान्तिकं प्रापुर्घ्नन्तो युधि विरोधिनः ॥ करात_7_0673गघ

रक्ष्यमाणोपि भूर्भर्तुर्गिरा ज्ञातेयशालिनः । करात_7_0674कख

राजज्ञातिर्हतस्तेषु प्रथमं सहजाभिधः ॥ करात_7_0674गघ

द्विजस्तिव्याभिधो वीरः पण्डितः शौर्यमण्डितः । करात_7_0675कख

रामदेवश्च केशी¹ च कर्णाटोरिभटैर्हतः ॥ करात_7_0675गघ

केचित्त्यजन्तः शस्त्राणि स्वं घ्नन्तः केपि च स्वयम् । करात_7_0676कख

लेभिरे बधबन्धादि पापाः कापुरुषोचितम् ॥ करात_7_0676गघ

सितषष्ठ्यां सहस्यस्य चतुःषष्ठे स वत्सरे । करात_7_0677कख

वैरं नीत्वा पितापुत्रौ विप्लवः कारितो विटैः ॥ करात_7_0677गघ

हट्यत्यागासक्तिः प्रिययुवतिसंप्रेरणवचः खलासङ्गः पूर्वप्रणयपरिहारो जनयितुः । करात_7_0678कख

अमात्येन भ्रात्रा सममपरमात्राथ कलहः कुमाराणां बुद्धिं पितरि विपरीतां प्रतनुते ॥ करात_7_0678गघ

एवं स खलसंगत्या कुमारो लब्धलाघवः । करात_7_0679कख

बन्धं कारागृहे प्रापदसुखानि सुकोचितः ॥ करात_7_0679गघ

655.

--1) A4 gloss स्वकीया एव पूर्व राजवधं प्रति प्रोत्साहिताः.

661.

--1) A2 gloss कारणानि ब्रह्मादीनि पञ्च.

667.

--1) Fol. 166 of A ends with पश्चात्प्र; fol. 167 which ended with verse 688, is now lost.

675.

--1) Thus R; G केशश्च.

[page 130]

राज्ञीं भुवनमत्यस्मिन्बद्धे माध्यस्थ्य¹संविदि । करात_7_0680कख

स्थापिता मानिनी कण्ठच्छेदं कृत्वा जहावसून् ॥ करात_7_0680गघ

रक्षिणो मन्त्रिणामाप्तांस्तस्य विन्यस्य भूपतिः । करात_7_0681कख

प्राहिणोदुचितान्भोगान्सुतस्नेहाद्दिने दिने ॥ करात_7_0681गघ

चक्रिकायामशक्तोयमिति संचिन्त्य भूभुजा । करात_7_0682कख

भृत्यः प्रयागनामास्य निजः पार्श्वान्न वारितः ॥ करात_7_0682गघ

नोनको हर्षमुद्दिश्य स्वेनान्यैश्च महीभुजम् । करात_7_0683कख

जीवितं लोचने वास्य कृष्येतामित्यभाषत ॥ करात_7_0683गघ

नृपः स शीलवैकल्ये पशुतुल्ये ह्रियं त्यजन् । करात_7_0684कख

रिपोरिव तनूजस्य चक्रमे कतिचित्प्रियाः ॥ करात_7_0684गघ

तासु श्वशुरवाल्लभ्यमवाप्य सुगलाभिधा । करात_7_0685कख

बभूव तुक्कभू¹भर्तृनप्त्री भर्तृवधार्थिनी ॥ करात_7_0685गघ

संमन्त्र्य नोन्कः सा च द्वौ सूदावशनान्तरे । करात_7_0686कख

रसं¹ प्रदातुं हर्षस्य पापं प्रैयतां ततः ॥ करात_7_0686गघ

अन्यसूदमुखाद्वार्तां प्रयागस्तामवाप्तवान् । करात_7_0687कख

प्रभुं तद्दाप्यमानान्नपरिहारमकारयत् ॥ करात_7_0687गघ

तेनान्नेन¹ परीक्षार्थं दापितेनापजीवितौ । करात_7_0688कख

हर्षः सर्वाणि भोज्यानि स्पृष्ट्वैवौज्झीद्दिने दिने ॥ करात_7_0688गघ

प्रयागोपहतेनासीत्परं बाह्येन स तां विदन् । करात_7_0689कख

ततः प्रयागमानीय तत्र पप्रच्छ कारणम् ॥ करात_7_0689गघ

प्रयोजकौ च सूदौ च सोपलभ्य न्यवेदयत् । करात_7_0690कख

भोज्येन येन केनापि कुर्वञ्जीवितधारणम् ॥ करात_7_0690गघ

अन्नस्याभोजनं श्रुत्वा राजा सूदैर्निवेदितम् । करात_7_0691कख

रसार्पणकथां कृत्स्नां तज्ज्ञानं च स्वयं प्रभोः ॥ करात_7_0691गघ

प्रयोजकौ च सूदौ च सोपलभ्य न्यवेदयत् । करात_7_0692कख

रसार्पणकथां कृत्स्नां तज्ञानं च स्वयं प्रभोः ॥ करात_7_0692गघ

अथान्येष्वपि सूदेषु पित्रा दत्तेषु शङ्कितः । करात_7_0693कख

राजसूनुर्न बुभुजे प्रयागोपहृतं विना ॥ करात_7_0693गघ

स सर्वेषु विरुद्धेषु यद्ययत्तत्रात्यवाहयत् । करात_7_0694कख

मेने तत्तद्दिनं लब्धं शेषेष्वास्थापराङ्मुखः ॥ करात_7_0694गघ

अत्रान्तरे समुदभूदकस्मान्नाशसूचकः । करात_7_0695कख

अदृष्टपूर्वो भूभर्तुः सदाचारविपर्ययः ॥ करात_7_0695गघ

उत्पाद्य ताम्रस्वाम्याख्यं पूर्वं ताम्रमयं रविम् । करात_7_0696कख

स रीतिप्रतिमाः स्वैरं विहारेभ्योप्यपाहरत् ॥ करात_7_0696गघ

धनानि निरपत्यानामाहर्तुं व्यवसायिना । करात_7_0697कख

न्यवार्यतार्यमर्यादा क्रौर्याक्रान्तेन भूभुजा ॥ करात_7_0697गघ

ततोतिशापसंतापव्यञ्जकेनाञ्जसाभवत् । करात_7_0698कख

अतिसंभोगजातेन धातुक्षैण्येन सोर्दितः ॥ करात_7_0698गघ

कुम्भप्रतिष्ठासंभारं चिकीर्षोर्हरमन्दिरे । करात_7_0699कख

तस्यापतन्महाकालकुम्भे नासापुताययौ ॥ करात_7_0699गघ

आकस्मिकं दुर्निमित्तं तत्प्रतीकारसंविदा । करात_7_0700कख

न मनागप्यगाच्छान्तिं प्रवृद्धिं प्रत्युपायौ ॥ करात_7_0700गघ

अस्रस्रुत्य¹नुबन्धेन तेन ग्पलितसौष्ठवः । करात_7_0701कख

शनैः शय्याप्रणयितामन्तः स प्रत्यपद्यत ॥ करात_7_0701गघ

बलमांसकृतक्षैण्यमग्निमान्द्याद्युपद्रवैः । करात_7_0702कख

कलाशेषेण शशिना तद्वपुः साम्यमाययौ ॥ करात_7_0702गघ

राज्यं स दित्सुर्हर्षाय द्ष्ट्वामात्यान्पराङ्मुखान् । करात_7_0703कख

ततोभिषेकमौत्कर्षमानिन्ये लोहराचलात् ॥ करात_7_0703गघ

उच्चावचास्तेन सर्वे संविभक्ता मुमूर्षुणा । करात_7_0704कख

परमीर्ष्याविधेयेन न शुद्धान्तवधूजनः ॥ करात_7_0704गघ

कृत्वा धनार्पणं कुर्यां देशादस्य प्रवासनम् । करात_7_0705कख

इत्युक्त्वा हर्षमानेतुं तेनाप्रार्थ्यन्त मन्त्रिणः ॥ करात_7_0705गघ

ते तु गोप्तॄ¹न्निवार्याद्यांष्ठक्कुराल्लोहराश्रितान् । करात_7_0706कख

विन्यस्य रक्षिभावे तमुत्कर्षाय न्यवेदयन् ॥ करात_7_0706गघ

स नाद्यमण्डपात्तेन निकृष्टः क्षामविग्रहः । करात_7_0707कख

निवेशितश्चतुःस्तम्भे बद्ध्वा बान्धववर्जितः ॥ करात_7_0707गघ

अथोज्जि¹गमिषून्प्राणान्निःसामर्थ्यो विदन्नृपः । करात_7_0708कख

मुमूर्षुरभवत्तीर्थस्थानाय कृतत्वरः ॥ करात_7_0708गघ

680.

--1) Thus R G sec. manu; C G prima manu माध्यस्थ॰.

658.

--1) Emended; G R ॰भूभर्तृनप्तृभर्त्रूपधार्थिनी; C ॰भूभर्तृनप्तृभर्तृपधा॰.

686.

--1) Thus G C; R रसे.

688.

--1) Thus emended with C; A R G तेनात्तेन.

701.

--1) Emended; A अवु॰.

706.

--1) Emended with C; A गोप्तृन्नि.

708.

--1) Emended with C; A अथोजग॰.

[page 131]

स जानन्दैवकक्रोधं तम्रस्वामिविपाटनात् । करात_7_0709कख

इयेष शरणं कर्तुं मार्ताण्डं प्राणलब्धये ॥ करात_7_0709गघ

संत्यज्य विजयक्षेत्रमत एवापवर्गदम् । करात_7_0710कख

महीश्वरोपो प्रययौ तत्र त्रासवशंशवदः ॥ करात_7_0710गघ

अधीकारप्राप्त्या तृणमिव विदन्विश्वमखिलं नियोगी जातार्तिर्नमति गृहदासीरपि रुदन् । करात_7_0711कख

नदन्मूर्खो ज्ञानी बहुदुरुपदेशा¹धिगमतः करोति प्राणान्ते शिशुरिव च किं किं न विगुणम् ॥ करात_7_0711गघ

तादृश्या कृपणप्रायसेव्यया क्लैव्यसंविदा । करात_7_0712कख

गुरूपदेशाहंकारस्तस्य हास्यत्वमाययौ ॥ करात_7_0712गघ

शुक्लायां मार्गशीर्षय तृतीयस्यां निशामुखे । करात_7_0713कख

तलादेवाश्रितो युग्यं भूभृन्मर्तुं विनिर्ययौ ॥ करात_7_0713गघ

स भेरीतूर्यनिर्घोषैर्जनाक्रन्दं तिरोदधत् । करात_7_0714कख

सामान्यान्तःपुरो नौभिः प्रतस्थे जलवर्त्मना ॥ करात_7_0714गघ

यामशेषे दिनेन्द्यस्मिन्प्राप्तस्य चरणान्तिके । करात_7_0715कख

मार्ताण्डस्य स्वजीवाप्त्यै सौवर्णीं प्रतिमां व्यधात् ॥ करात_7_0715गघ

भृत्यैरगणिताज्ञस्य द्दृक्षोर्ज्येष्टमात्मजम् । करात_7_0716कख

औत्सुक्येनारतिस्तस्य व्यथितस्याधिकाभवत् ॥ करात_7_0716गघ

बहिर्हर्षकृतं गीतं गायनानां स गायताम् । करात_7_0717कख

विवृतद्वारविवरः शृणोति स्म विनिःश्वसन् ॥ करात_7_0717गघ

प्राणावसानसमये परिसंकुचन्ती स्वप्नप्रसङ्ग इव धावनशक्तिराज्ञा । करात_7_0718कख

प्राचुर्यदा खलु रुजो मरणोद्भवाया मर्मव्यथां प्रथयते पृथिवीपतीनाम् ॥ करात_7_0718गघ

प्रजाज्येष्ठं तनूजं च संविभक्तुं कृतार्थनः । करात_7_0719कख

उत्कर्षं ग्राहयञ्शिक्षां बद्धजिह्वोभवत्ततः ॥ करात_7_0719गघ

अव्यक्तं वदतो हर्ष इति वाचं पुनः पुनः । करात_7_0720कख

निह्नोतुं नोनको भावं तस्यादर्शम¹ढौकयत् ॥ करात_7_0720गघ

स तन्निवार्य विहसन्दष्टौष्ठः कम्पयञ्शिरः । करात_7_0721कख

जपन्किमपि सार्धे द्वे बद्धवागभवद्दिने ॥ करात_7_0721गघ

आसन्नप्राणनिर्याणः संज्ञयाहूय मन्त्रिणः । करात_7_0722कख

ततः स्वं तैरसमूढैर्मार्ताण्डाग्रमनाययत् ॥ करात_7_0722गघ

वर्षानेकान्नपञ्चाशद्भुक्तवान्स सितेहनि । करात_7_0723कख

मार्गस्य पञ्चषष्टेब्दे षष्ठ्यां निष्ठामथासदत् ॥ करात_7_0723गघ

सप्त मम्मनिकामुख्या देव्यः परिणयाहृताः । करात_7_0724कख

अवरुद्धा¹पि जयमित्यभिधाना तमन्वगुः ॥ करात_7_0724गघ

प्रसादवित्तया तस्य पुनः कय्याभिधानया । करात_7_0725कख

अवरुद्धिकया कृत्स्ना स्त्रीजातिरपवित्रिता ॥ करात_7_0725गघ

सर्वावरोधप्राधान्यप्रदानं नास्मरद्यदि । करात_7_0726कख

मा स्मार्षीन्नाम भर्तुस्तदनुच्चाभिजनोद्भवा ॥ करात_7_0726गघ

संश्रित्य विजयक्षेत्रं क्रमाद्ग्रामनियोगिनः । करात_7_0727कख

भेजे यत्त्ववरुद्धात्वमतो दुःखाकरोति नः ॥ करात_7_0727गघ

भूपालभोग्यं स्ववपुः सा भोगाभ्यासभासुरम् । करात_7_0728कख

निनाय ग्राम्यभोग्यत्वं धिङ्नारीनीचचेतसः ॥ करात_7_0728गघ

उत्कर्षस्याभिषेकाय व्यग्रेष्वखिलमन्त्रिषु । करात_7_0729कख

अन्त्ये¹ष्टिमकरोद्राज्ञः कृतज्ञो वामनः परम् ॥ करात_7_0729गघ

घोषोभिषेकतूर्याणामेकतो गीतमङ्गलः । करात_7_0730कख

साक्रन्दः प्रेततूर्याणां नादोन्यत्र समुद्ययौ ॥ करात_7_0730गघ

जातः पद्मश्रियो देव्याः पुत्रः कलशभूभुजा । करात_7_0731कख

ततो विज¹यमल्लाख्यो भ्रातुर्वैमत्यमादधे ॥ करात_7_0731गघ

यददाद्धर्षदेवस्य पिता प्रत्यहवेतनम् । करात_7_0732कख

प्रतिशुश्राव तस्मै स तदे¹वोत्कर्षभूपतिः ॥ करात_7_0732गघ

आश्वासाय च मध्यस्थान्ददौ सामान्तमन्त्रिणः । करात_7_0733कख

कय्यात्मजस्य चक्रे च जयराजस्य वेतनम् ॥ करात_7_0733गघ

अन्विष्यन्ति रुदत्य एव तरला गत्यन्तरं योषितो योगक्षेमकथां चितान्तिकगता एवात्मजाः कुर्वते । करात_7_0734कख

अन्येषां शतशोवसानसमये चर्वां विचार्येदृशीम् स्त्रीपुत्रादिकृते कुकर्मभिरहो संनिन्वतेर्थं जडाः ॥ करात_7_0734गघ

711.

--1) Emended with C; A ॰देशोधि॰.

720.

--1) A2 gloss हर्ष आनीयतामिति राज्ञो भावमभिप्रायं निह्नोतुं आदर्शो नोनकेना नित इत्यर्थः हर्षः आदर्श इति पाठमात्रसाम्यादित्यर्थः.

724.

--1) A2 gloss उरद्धा इति वेद्यभाषया.

729.

--1) Emended with C; A अन्त्येष्टि॰.

731.

--1) ज supplied by A3.

732.

--1) Emended; A तदैवो॰.

[page 132]

पर्विवेश ततः श्रीमान्नगरं नृपतिर्नवः । करात_7_0735कख

न तु हर्षोदयाकाङ्क्षि हृदयं नगरौकसाम् ॥ करात_7_0735गघ

तद्राज्यलाभदिवसो जनस्याभोगदूषितः । करात_7_0736कख

सन्नपि प्रत्यभान्नैव स रोगार्तेरिवोत्सवः ॥ करात_7_0736गघ

हर्षदेवस्तु पितरि प्रयाते भर्तुमातुरे । करात_7_0737कख

नवबद्धश्चतुःस्तम्भे न तस्मिन्नह्नि¹ भुक्तवान् ॥ करात_7_0737गघ

सार्थभ्रष्टमिवाध्वन्यमन्यस्मिन्नह्नि ठक्कुराः । करात_7_0738कख

ते शोकमूकं संप्रार्थ्य कथंचित्तमभोजयन् ॥ करात_7_0738गघ

राज्यं दातुं निजे देशे चक्रुश्चास्य प्रतिश्रवम् । करात_7_0739कख

राज्यद्वयं नायमर्हत्येक एवेति वादिनः ॥ करात_7_0739गघ

एवं मिलितचित्तस्तैर्विपत्तिं श्रुतवान्पितुः । करात_7_0740कख

कृतोपवासः सोन्येद्युः शुश्रावोत्कर्षमागतम् ॥ करात_7_0740गघ

बाष्पैः पित्रे प्रयच्छन्तं निर्वापसलिलाञ्जलीन् । करात_7_0741कख

तं दूतैरनुजो राजा स्नातुं प्रार्थयताथ सः ॥ करात_7_0741गघ

तस्य स्नानक्षणे राज्ञि सज्जे राज्याभिषेचने । करात_7_0742कख

घोषोभिषेकतूर्याणामुदभूत्सजयध्वनिः ॥ करात_7_0742गघ

स तेन सुनिमित्तेन प्राप्तां मेने निमित्तवित् । करात_7_0743कख

विद्युद्द्योतेन जीमूतगर्जामिव नृपश्रियम् ॥ करात_7_0743गघ

ततः प्रभृत्युन्मुखता सुनिमित्तैरगृह्यत । करात_7_0744कख

तस्यात्यासन्नराज्यस्य भृत्यैरिव दिने दिने ॥ करात_7_0744गघ

स भोजनं कारयितुं दूतान्भ्रात्रा विसर्जितान् । करात_7_0745कख

देशान्निर्वासयतु मां राजा¹ संत्यज्य बन्धनात् ॥ करात_7_0745गघ

स्थातुमप्रत्यवस्थित्या¹ विदध्यां कोशसंविदम् । करात_7_0746कख

म्रियेन्यथा निरशनैः संदिश्येति व्यसर्जयत् ॥ करात_7_0746गघ

स तन्मिथ्या प्रतिश्रुत्य तं दूतैः प्रहितैस्ततः । करात_7_0747कख

कृतकोशं सान्त्वयित्वा राजा भोज्यमभोजयत् ॥ करात_7_0747गघ

नित्यं च श्वो विधास्ये तदर्थ्यमा¹न इति ब्रुवन् । करात_7_0748कख

कालापहारं कुर्वाणः शङ्कां तस्योदपादयत् ॥ करात_7_0748गघ

विश्वासाय स्वताडङ्क¹पाणिं कृत्वा प्रयागकम् । करात_7_0749कख

पार्श्वं विजयमल्लस्य सोथ गूढं व्यवसर्जयत् ॥ करात_7_0749गघ

तदेवोक्त्वा तमूचे स त्वां ब्रूते दुःस्थितोग्रजः । करात_7_0750कख

कुमारे त्वयि राज्येस्मिञ्शुच्यामो बन्धने वयम् ॥ करात_7_0750गघ

संक्रान्तदुःखं संचिन्त्य चिरेणापि तमब्रवीत् । करात_7_0751कख

कार्यं कुर्यात्कथमिदं मद्गिरा नीतिमान्नृपः ॥ करात_7_0751गघ

तथाप्यस्मिन्यथाशक्ति यतिष्ये त्वद्विमोक्षणे । करात_7_0752कख

त्वया तु सावधानेन रक्षणीयं स्वजीवितम् ॥ करात_7_0752गघ

तं पार्श्वं हर्षदेवस्य संदिश्येति व्यसर्जयत् । करात_7_0753कख

उपायांश्चिन्तयन्नासीत्तस्य कार्यस्य सिद्धये ॥ करात_7_0753गघ

उत्कर्षः प्राप्तराज्यस्तु दैवतैरिव मोहितः । करात_7_0754कख

नादधे किंचिदारम्भं व्यवस्थाग्रथनक्षमम् ॥ करात_7_0754गघ

समर्पिताधिकारोपि कन्दर्पादीन्स मन्त्रिणः । करात_7_0755कख

राज्यकृत्यं न पप्रच्छ विदधे स च न स्वयम् ॥ करात_7_0755गघ

परिमातुं परीमाणं कोशसंचयवीक्षणे । करात_7_0756कख

परं क्षमापतेस्तस्य दिनकूत्यमजायत ॥ करात_7_0756गघ

कर्मणा निर्व्ययेनास्य चिन्त्यमानस्य येन वा¹ । करात_7_0757कख

सुदीर्घदर्शी लोकोभूत्तेन लुब्धत्वनिश्चयी ॥ करात_7_0757गघ

सा तस्य लुब्धताख्यातिः समुद्गान्नप्रदायिनः । करात_7_0758कख

भूभर्तुः पितृपत्नीभिः स्वैरिणीभिः प्रवर्धिता ॥ करात_7_0758गघ

स श्रोत्रिय इवोत्कम्पी¹ व्यवहारमिताशयः । करात_7_0759कख

महाहृदयभोग्यानां प्रजानां नाभवत्प्रियः ॥ करात_7_0759गघ

ततो नियमितां वृत्तिं तस्माल्लुब्धादनाप्नुवन् । करात_7_0760कख

कुप्यन्विजयमल्लोभूद्देशान्गन्तुं कृतोद्यमः ॥ करात_7_0760गघ

स्वं रक्षितुं स मध्यस्थाननुव्रज्याकृतेखिलान् । करात_7_0761कख

प्रार्थयामास तेना¹पि सज्जास्तमनुवव्रजुः ॥ करात_7_0761गघ

लवणोत्से निशामेकां पुरान्निर्गत्य तस्थुषः । करात_7_0762कख

मध्यस्थ¹सैन्यास्तस्यैव² योधाः पक्षमशिश्रयम् ॥ करात_7_0762गघ

737.

--1) Thus corr. by A3 from A1 ॰न्नस्मि.

746.

--1) Thus corr. by A3 from A1 राज्यात्सन्त्य॰.

746.

--1) त्या supplied by A3 in space left by A1.

748.

--1) Emended; A ॰दर्थमान.

749.

--1) ताड supplied by A3 in space left by A1.

757.

--1) येन वा supplied by A3 in space left by A1.

759.

--1) A3 gloss उत्कम्पी दानसस्मये सकम्प इत्यर्थः.

761.

--1) A4 gloss हेतुना.

762.

--1) मध्यस्थ supplied by A3 in space left by A1.

--2) Thus corr. by A3 from A1 ॰स्तस्या-.

[page 133]

हर्षे बद्धे त्वयि गते कृतकृत्यो भवेन्नृपः । करात_7_0763कख

तत्तं निष्कृष्य काराया गमनं तव सांप्रतम् ॥ करात_7_0763गघ

इति तैः प्रेर्यमाणः स राजसूनुरुदायुधैः । करात_7_0764कख

विनिवृत्याकरोद्यात्रां प्रत्यूषे नगरोन्मुखः ॥ करात_7_0764गघ

श्रुत्वा चिकीर्षितं तस्य व्यावृत्तस्य तथाविधम् । करात_7_0765कख

सहायाः समपद्यन्त कतिचिड्डामरा अपि ॥ करात_7_0765गघ

अकरोन्मधुरावट्टो हयसेनापतिः सुतम् । करात_7_0766कख

राजसूनुर्यियासुर्यं मध्यस्थाननुयात्रिकम् ॥ करात_7_0766गघ

नागाह्वयो द्रोहहीनो राजपक्षमसंत्यजन् । करात_7_0767कख

कैश्चित्सह हयारोहैः स पद्मपुरवत्मना ॥ करात_7_0767गघ

आगच्छन्नन्तिकं राज्ञो दुर्निमित्तहृतत्वरः । करात_7_0768कख

न यावन्नगरं प्राप क्षिप्रकारी नृपात्मजः ॥ करात_7_0768गघ

शकुनैराहितोत्साहः शालाग्रोद्दीपिताग्निभिः । करात_7_0769कख

सैन्यैर्गृहान्दहंस्तावद्राजधानीमवेष्टयत् ॥ चक्कलकम्॥ करात_7_0769गघ

समयाय विनिर्यातं त्यक्त्वो¹त्कर्षं महीभुजम् । करात_7_0770कख

तत्पक्षं जयराजोपि राजसूनुरशिश्रियत् ॥ करात_7_0770गघ

हस्तस्थितौ राजपुत्रौ तस्याचिन्तयतां गतिम् । करात_7_0771कख

नवौ कवी व्यवहृतिं सिद्धवाचः कवेरिव ॥ करात_7_0771गघ

हर्षदेवे परित्यक्ते यास्याम इति वादिनः । करात_7_0772कख

स हस्तिमहिषादीनां शालाः सैन्यैरदाहयत् ॥ करात_7_0772गघ

त्यागप्रलयजीमूतो हर्षदेवोभिष्य्च्यताम् । करात_7_0773कख

लुब्धः खशो वणिक्प्रायो राज्यादेष निवार्यताम् ॥ करात_7_0773गघ

एवं वदन्तः सन्तोपि हर्षमेत्य पुरौकसः । करात_7_0774कख

पुष्पैः प्राच्छादयन्बद्धं तमोरिविवरार्पितैः ॥ करात_7_0774गघ

उत्पिञ्जे तत्र संजाते भग्नसैन्यस्य भूपतेः । करात_7_0775कख

संप्रेष्य ठक्कुरान्हर्षस्तटस्थं तद्बलं व्यधात् ॥ करात_7_0775गघ

इत्थं बद्धोपि तत्कृत्वा वैरिकार्य11विरोधिनः । करात_7_0776कख

संदेहवेपमानाङ्गस्ततस्तानेवमब्रवीत् ॥ करात_7_0776गघ

वर्तेद्य संकटे दुष्टे तन्मां मुञ्चत बन्धनात् । करात_7_0777कख

न चेदाशु महीपालादनिष्टं नियमाद्भवेत् ॥ करात_7_0777गघ

इत्युच्यमानास्ते यावद्विमृशन्ति स्म तन्मुहुः । करात_7_0778कख

पादप्रहारा न्यपतंस्तावद्द्वारगृहाद्बहिः ॥ करात_7_0778गघ

उच्चचार स किम् द्रोहः प्रक्रान्तोयं दुराशयैः । करात_7_0779कख

रे ठक्कुरा विवृणुत द्वारमित्युच्चकैर्वचः ॥ करात_7_0779गघ

ठक्कुरेष्वथ भीतेषु धैर्यादगणयन्भयम् । करात_7_0780कख

अकारयद्घर्षदेव एव द्वारमपावृतम् ॥ करात_7_0780गघ

तेत्रमात्रस्थितप्राणो ददर्श विशतस्ततः । करात_7_0781कख

लौहराञ्शस्त्रिणो हन्तुं प्राप्तान्षोडश वारिकान्¹ ॥ करात_7_0781गघ

ते हि छित्त्वोज्झिते हर्षशीर्षे सर्वमिदं क्षणात् । करात_7_0782कख

शाम्येदिह भयं मन्त्रं नोनकस्येति जल्पतः ॥ करात_7_0782गघ

उत्कर्षेणासकृच्छ्रुत्वा तं निहन्तुं विसर्जिताः । करात_7_0783कख

विमृश्य चोक्त्वा गच्छन्तः कार्यशेषं विमुञ्चता ॥ करात_7_0783गघ

कदाचित्तेन कृत्यं स्यादहतेनेति तत्क्षणम् । करात_7_0784कख

निवार्य ठक्कुरान्रक्ष्यो हन्तव्यश्च यदोर्मिकाम् ॥ करात_7_0784गघ

इमां दद्यामभिज्ञानं यदा चेयं विसृज्यते । करात_7_0785कख

तदा तु बन्धनात्त्याज्य इत्युदीर्याङ्गुलीयकम् ॥ करात_7_0785गघ

पाणौ दर्शयता चोक्ता विलम्बालम्बनं यतः । करात_7_0786कख

निवार्य ठक्कुरांस्तस्मिन्क्षिप्रं न प्राहरंस्ततः ॥ कुलकम्॥ करात_7_0786गघ

स तु प्रत्येकमाहूय नामग्रहणपूर्वकम् । करात_7_0787कख

अजिग्रहत्तांस्ताम्बूलमप्युपावेशयत्पुरः ॥ करात_7_0787गघ

जहुस्ते कृतसत्कारास्ताम्बूलग्रहणक्षणे । करात_7_0788कख

ह्रीताः कराग्राच्छस्त्राणि प्रजिहीर्षां च मानसात् ॥ करात_7_0788गघ

धत्ते श्रियं सृजति कीर्तिमघं लुनीते मित्रत्वमानयति हन्त विरोधिनोपि । करात_7_0789कख

यात्यध्वभिः प्रतिपदं सुमनोनुकूलैर्गौः कामधुक्कमिव नापहरत्यनर्थम् ॥ करात_7_0789गघ

राजपुत्रः स तानूचे किं ह्रीता इव तिष्ठथ । करात_7_0790कख

निर्दोषाः सर्वथा प्रेष्याः स्वाम्यादेशानुपालने ॥ करात_7_0790गघ

770.

--1) Thus corr. by A3 from A1 त्यक्तोत्क॰.

776.

--1) Emended; A वैरि -- वि॰; C वैरिकानवि॰.

781.

--1) Thus A; R ॰वार्षिकान्.

[page 134]

विलम्ब्यतां तथाप्यत्र द्रष्टव्यं महदद्भुतम्¹ । करात_7_0791कख

यथोदेष्यत्य³वस्थानामन्यथात्वं क्षणे क्षणे ॥ करात_7_0791गघ

द्विपद्वीपिक्रव्यादुरगतुरगादिप्रभकृतो यथास्यां भिद्यन्ते दिवि किल त एवाम्बुदलवाः । करात_7_0792कख

तथा सौम्यक्रूरक्रमविकृतिभाजस्तनुभृतां क्षणानां नानात्वान्ननु हृदि विकारोर्मय इमाः ॥ करात_7_0792गघ

क्षणानुवृत्तिं कुर्वाणास्तद्यथात्र स्थिता वयम् । करात_7_0793कख

तथा सन्तु भवन्तोपि कार्यान्तरदिदृक्षवः ॥ करात_7_0793गघ

अपि चैवंविधा एव वितन्वन्तो रसान्तरम् । करात_7_0794कख

आसन्नराज्यप्राप्तीनां राज्ञां स्युह् प्राणसंशयाः ॥ करात_7_0794गघ

ग्रीष्मस्योष्मा व्रजति घनतां नूनमासन्नवृष्टेर्नैशं गाढीभवति तिमिरं संनिकृष्टप्रभातम्¹ । करात_7_0795कख

जन्तोरेवं प्रसभविभवस्फारसंपत्प्रचारान्निष्क्रामन्ती विपदुपचितोपद्रवोद्रेकमेति ॥ करात_7_0795गघ

प्राणचारेण शकुनं निश्चित्येति वदन्सताम् । करात_7_0796कख

आचचक्षे शुभोद¹र्काः स्वोदन्तसदृशीः कथाः ॥ करात_7_0796गघ

कालं क्षेप्तुमुपन्यस्तशुद्धिव्यक्तीभवद्रसाम् । करात_7_0797कख

तेभ्यश्च कथयामास हरिश्चन्द्राश्रयां कथाम् ॥ करात_7_0797गघ

तद्रञ्जने स्वरक्षायां बाह्यवार्तागवेषणे । करात_7_0798कख

व्यापृतत्वं गभीरस्य न तस्य समलक्ष्यत ॥ करात_7_0798गघ

अत्रान्तरे स्वरक्षायां बाह्यवार्तागवेषणे । करात_7_0799कख

राजश्रियश्च काल्याश्च¹ शतशोभूद्गतागतम् ॥ करात_7_0799गघ

उत्कर्षो भूमिपस्तस्य परित्यागं ह्यमन्यत । करात_7_0800कख

आदिदेशानुगांस्तांस्तान्भूरिशश्च प्रमापणे ॥ करात_7_0800गघ

अभिज्ञानोर्मिकादानं वधादेशे तु नास्मरत् । करात_7_0801कख

ते नोक्तिं तस्य दूतानामन्वतिष्ठन्त रक्षिणः ॥ करात_7_0801गघ

स तान्वन्ध्यश्रमान्वीक्ष्य स्मृत्वाभिज्ञानसंविदम् । करात_7_0802कख

सत्वा¹त्मजं राजपुत्रं शूराख्यम् व्यसृजत्ततः ॥ करात_7_0802गघ

अभिज्ञानं वितरतस्तत्करे तस्य मुह्यतः । करात_7_0803कख

दैवयोगात्क्षणे तस्मिन्नूर्मिकाव्यत्ययोभवत् ॥ करात_7_0803गघ

यः¹ पातार्थमुपार्जितोन्यशिरसस्तेनैव सिन्धुप्रभुर्वृद्धक्षेत्रधराधवः स्वशिरसह् पातं वरेणान्वभूत् । करात_7_0804कख

दिव्या स्वैव गदा श्रुतायुधनृपं हन्तावधीदाहवे यत्त्राणाय विगण्यते विधिवशात्तेनैव नाशो भवेत् ॥ करात_7_0804गघ

तथा चैकस्य विस्मृत्या व्यत्ययेनापरस्य च । करात_7_0805कख

अभिज्ञानस्य स नृपो नाशं प्रत्युत लब्धवान् ॥ करात_7_0805गघ

आ¹भिजन्येन हर्षस्य ते क्षनादेव रक्षिणः । करात_7_0806कख

प्रपेदिरे हितैषित्वमुत्कर्षाज्जाविरोधिनः ॥ करात_7_0806गघ

द्वारमाक्रान्तमुत्क्रोधो वधायायमुपागतः । करात_7_0807कख

इति निर्ध्याय ते शूरं हन्तुमैच्छन्नुदायुधाः ॥ करात_7_0807गघ

उद्घाटिताररिपुटा दृष्ट्वा तस्योर्मिकां करे । करात_7_0808कख

तेनैव साकं नृत्यन्तो¹ हर्षं समुपतस्थिरे ॥ करात_7_0808गघ

पादन्यस्तोत्तमाङ्गैस्तैर्निर्गच्छेत्यर्थितस्ततः । करात_7_0809कख

अविश्वसन्नाजसूनुः क्षणमासीत्स चिन्तयन् ॥ करात_7_0809गघ

तस्मिन्क्षणे हर्षदेवं हतं ज्ञात्वा रणे स्थितः । करात_7_0810कख

क्रुध्यन्विजयमल्लोभूदधिकोद्रिक्तपौरुषः ॥ करात_7_0810गघ

तं दग्धमुद्यतं राजधानीं जीवति तेग्रजः¹ । करात_7_0811कख

अभिधायेति रुरुधुः कथंचित्पार्थिवानुगाः ॥ करात_7_0811गघ

प्रत्ययार्थं ततस्तस्य राज्ञा हर्षवधूर्द्रुतम् । करात_7_0812कख

गृहीतभर्तृताडङ्का सुगला प्रैष्यतान्तिकम् ॥ करात_7_0812गघ

तां विलोक्यैव विरते वह्निदाहान्नृपात्मजे । करात_7_0813कख

राजा भयप्रतीकारं हर्षत्यागादमन्यत ॥ करात_7_0813गघ

गत्वामात्याः स्वयं नोनप्रशस्तकलशादयः । करात_7_0814कख

हर्षं निर्निगडं कृत्वा कारागारात्ततोत्यजन् ॥ करात_7_0814गघ

712.

--1) Thus corr. by later hand from A1 ॰द्भुताम्.

--2) देष्यत्य supplied by A3 in space left by A1.

795.

--1) Thus corr. by A1 from ॰प्रतापम्; A3 ॰प्रभाते.

796.

--1) Thus corr. by A3 from A1 शुचोद॰.

719.

--1) A3 gloss कली यमस्त्री.

802.

--1) Doubtful; thus A R G.

804.

--1) A2 gloss यः पातार्थमिति एतद्वृत्तद्वयोपाख्यानं महाभारते द्रोणपर्वणि ज्ञेयम्.

806.

--1) A3 gloss आभीजन् इति देशभाषया.

808.

--1) कं नृत्यन्तो supplied by A3 in space left by A1.

811.

--1) Emended A R G तेनुज्ञः.

[page 135]

मन्त्रः स तेषां शोकेन वक्रात्कृतगतागतः । करात_7_0815कख

अन्त्यक्षणे श्वास इव प्रससार बहिश्चरन् ॥ करात_7_0815गघ

हर्षः प्रच्छाद्यमानस्तु पौराणां पुष्पवृष्टिभिः । करात_7_0816कख

हयमारुह्य सामात्यो रणस्थं नृपमासदत् ॥ करात_7_0816गघ

अभिनन्द्यानुजो राजा तमूचे भ्रातरं रणात् । करात_7_0817कख

निर्वार्यागम्यतां कुर्मः प्राप्तकालं ततो वयम् ॥ करात_7_0817गघ

तथेति प्रस्थिते तस्मिंस्त्यक्त्वा तत्स रणाजिरम् । करात_7_0818कख

प्राविशन्मन्त्रिभिः सार्धं कोशं हेमादिसंश्रयम् ॥ करात_7_0818गघ

उत्तीर्णं महतः कृच्छ्राद्घर्षदेवमुपस्हितम् । करात_7_0819कख

दृष्ट्वा विजयमल्लोभूत्प्रहर्षान्निष्क्रयः क्षणम् ॥ करात_7_0819गघ

ततो ववन्दे तत्पादौ स चोत्क्राम्या¹लिलिङ्ग तम् । करात_7_0820कख

तास्ताः कथास्तयोरासन्नुपकर्त्रु²पकार्ययोः ॥ करात_7_0820गघ

व्यापादयैनमेवादौ हर्षोत्कर्षम् ततो नृपः । करात_7_0821कख

निष्कण्टकोसि भवितेत्याप्तस्योपांशु जल्पतः ॥ करात_7_0821गघ

ततो विजयमल्लेन नाद्रोहेणादृतं वचः । करात_7_0822कख

ज्जात्वेङ्गितज्ञो हर्षस्तत्ततस्तु चकितः क्षणम् ॥ युग्मम्॥ करात_7_0822गघ

स्वदेहमामिषीभूतं स भ्रात्रोः श्येनयोरिव । करात_7_0823कख

निष्पत्त्रपक्षप्र¹तिमो ररक्षार्वगतश्चरन् ॥ करात_7_0823गघ

आसन्नाभ्रजलस्य दावविगमे विद्युद्भयं शाखिनो नक्रास्याaद्गलतस्श्च मज्जनमयी शङ्का भवेद्वारिधौ¹ । करात_7_0824कख

भोक्तव्यस्य विधिः शुभस्य रभसात्स्वादुत्वनिष्पत्तये जन्तोः संतनुते निराकृतभियो भीत्यन्तरोत्पादनम् ॥ करात_7_0824गघ

तं हयभ्रमणव्याजाद्रक्षितुं निजजीवितम् । करात_7_0825कख

ज्जातवार्ता निहाः केचित्पत्तयः पर्यवारयन् ॥ करात_7_0825गघ

साकं विजयमल्लेन ततः संमन्त्र्य स क्षणात् । करात_7_0826कख

चचाल विप्लवापायमाख्यातुं तं महीभुजे ॥ करात_7_0826गघ

अग्रं तद्वेश्मनः प्राप्तं विनिर्यान्तं नृपात्मजात् । करात_7_0827कख

ततो विजयसिंहस्तं संप्रवेशान्न्यवारयत् ॥ करात_7_0827गघ

ऊचे च मरणात्तीर्णो मर्तुं विशसि किं पुनः । करात_7_0828कख

निष्प्रज्ञ गत्वोपविश त्यक्तशङ्कं नृपासने ॥ करात_7_0828गघ

एवमुक्तवस्तस्तस्य भृत्यैः कोशादुपाहते । करात_7_0829कख

सिंहासने हर्षदेवस्ततस्तूर्णमुपाविशत् ॥ करात_7_0829गघ

वैयात्यच्छादितानन्तप्रातिकूल्या तदन्तिके । करात_7_0830कख

उपाविशच्च सुगला महादेवीत्वसिद्धये ॥ करात_7_0830गघ

तस्याभिषेकशब्देन समघद्यन्त सर्वतः । करात_7_0831कख

रसितेनाम्बुवाहस्य चातका इव मन्त्रिणः ॥ करात_7_0831गघ

तद्वार्ताश्रवणेनार्तमुकर्षं मन्दिराततः । करात_7_0832कख

धूर्तो विजयसिंहोपि कृष्ट्वान्यमनयद्गृहम् ॥ करात_7_0832गघ

आस्थानस्थस्य भूभर्तुरग्रेण स मितानुगः । करात_7_0833कख

नष्टश्रीर्ददृशे गच्छन्स्थिराः कस्य विभूतयः ॥ करात_7_0833गघ

तस्य वेश्मप्रविष्टस्य बहिर्विन्यस्य रक्षिणः । करात_7_0834कख

राज्ञो विजयसिंहस्तत्कृतं कार्यं न्यवेदयत् ॥ करात_7_0834गघ

कारायां संस्तुतान्राजपार्श्वमानीय ठक्कुरान् । करात_7_0835कख

तत्सैन्येग्रस्थितेत्याक्षीद्भयं विजयमूलतः ॥ करात_7_0835गघ

सोप्यग्रजं प्राप्तराज्यं श्रुत्वा तत्सविधं व्रजन् । करात_7_0836कख

निन्ये संमान्य तद्दूतैः स्वामेव वसतिं क्षणात् ॥ करात_7_0836गघ

तत्सैन्यं स्वान्तिकं प्राप्तमथ वीक्ष्य क्षमापतिः । करात_7_0837कख

आनिनाय तमभ्यर्णं क्षणमात्रेण नीतिवित् ॥ करात_7_0837गघ

मह्यं प्राणाश्च राज्यं च त्वया दत्तमिति ब्रुवन् । करात_7_0838कख

स प्राञ्चलिस्तमकरोत्क्लेशसाफल्यदायिनम् ॥ करात_7_0838गघ

तस्य दैवानुकूल्येन नीत्येव सुप्रयुक्तया । करात_7_0839कख

तत्कालमेव तद्राज्यशय्यायां समुपाविशत् ॥ करात_7_0839गघ

कारागृहान्तःसंवीतान्येव वासांसि धारयन् । करात_7_0840कख

सिंहासनेन शुशुभे श्रीसांनिध्यान्नवो नृपः ॥ करात_7_0840गघ

तादृक्साहससंरम्भपरिश्रान्तो दिनात्यये । करात_7_0841कख

कृतारोहोथ शय्यायां त्यक्तभार इवापतत् ॥ करात_7_0841गघ

820.

--1) त्काम्या supplied by A3 in space left by A1.

--2) Emended with C; A ॰न्नुपकर्त्रूप॰.

823.

--1) Thus A; perhaps, ॰पक्षि॰.

824.

--1) The same hand which has supplemented the marginal note of A3 in i. 110, writes here: नक्रास्याच्चलतश्च मज्जनमयी शङ्का प्लवस्याम्बुधौ इत्यन्यादर्शे with the gloss नक्रः जलप्राणिविशेषः यो जलहस्तिनोपीरयति तन्मुखात्सकाशाद्दैववशाच्चलितस्यापि ब्रुडनमयी शङ्का उडुपस्य स्यादेवेत्यर्थः.

[page 136]

पश्यन्निवसतामेव सर्वतो विशरारुताम् । करात_7_0842कख

न स निद्रामुखं तत्र मीलिताक्षोपि लब्धवान् ॥ करात_7_0842गघ

उत्कर्षो युधि बद्धस्तु मन्त्रं पृच्छन्स्वमन्त्रिणः । करात_7_0843कख

आक्षिप्यान्यद्वचो रूक्षं नोनकेनेत्यकथ्यत ॥ करात_7_0843गघ

प्रातः प्रोक्तोसि यन्मन्त्रं तन्नाकार्षीर्महीपते । करात_7_0844कख

पतितामनयादस्माद्भाविनीं शृणु सम्विदम् ॥ करात_7_0844गघ

अध्याक्षिपो बन्धनस्थं त्वं तमुच्छिष्टभोजिनाम् । करात_7_0845कख

श्वः श्वमांसार्पिणाम् हस्ते स तु त्वामर्पयिष्यति ॥ करात_7_0845गघ

शरणं मरणादन्यत्तस्मादस्मिन्क्षनेस्ति किम् । करात_7_0846कख

त्यक्ताहवानामस्माकं तदप्यप्राप्यतां गतम् ॥ करात_7_0846गघ

अवसाद¹फलास्वादकालेत्यन्तमरुंतुदम् । करात_7_0847कख

यद्वोपालम्भपाण्डित्यम् न विपक्षेषु शोभते ॥ करात_7_0847गघ

त्वयापायमनालोच्य य उपायः प्रवर्तितः । करात_7_0848कख

सर्वमेकपदे तेन मुहूर्तेनैव हारितम् ॥ करात_7_0848गघ

संस्थाप्यमानो दुर्नीत्या सूच्येव जरटः पटः । करात_7_0849कख

प्रस्त्युतोपद्रवोल्पोपि शतद्वारः प्रजायते ॥ करात_7_0849गघ

एवं श्रुत्वा स तन्मध्यान्निर्गत्याभ्यन्तरं गृहम् । करात_7_0850कख

अवरुद्धिकया सार्धं विवेश सहजाख्यया ॥ करात_7_0850गघ

तत्र संध्यासमाधिस्थस्तिष्ठामीत्यभिधाय ताम् । करात_7_0851कख

क्षणं तिरस्करिण्यन्तरेकाक्येवाकरोत्स्थितिम् ॥ करात_7_0851गघ

निःशस्त्रेण गले क्षिप्त्वा पटच्छेदनकर्तरीम् । करात_7_0852कख

नाद्यः प्राणहरास्तेन छिन्नाः खिन्नात्मना ततः ॥ करात_7_0852गघ

फणत्कारेण कर्तर्याश्च्युताया भुवि शङ्किता । करात_7_0853कख

अपश्यत्सहजा रक्तं श्च्योतज्जवनिकान्तरात् ॥ करात_7_0853गघ

सोथ लम्बशिरोनिर्यत्सान्द्रासदृशदृशे तया । करात_7_0854कख

वज्रावभग्नशृङ्गान्तश्च्योतद्धातुरिवाचलः ॥ करात_7_0854गघ

तस्यास्तदानीमौचित्यं निर्व्यूढं येन योषिताम् । करात_7_0855कख

भर्तृप्रसादपात्राणामद्याप्युच्चैस्तरां शिरः ॥ करात_7_0855गघ

व्रजन्ति रजनी त्यक्त्वा क्वापि क्षये क्षणदाकरं पदमुपगतस्यास्तं संध्या रवेरनुगच्छति । करात_7_0856कख

इति परिणतौ प्रेमण्युच्चावचे परिचिन्तिते क्वचन नियमान्निन्द्या वन्द्या न वा सुधियां स्त्रियः ॥ करात_7_0856गघ

कुलाचारपतिप्रेमसादृश्येप्यभवत्तदा । करात_7_0857कख

कय्यासहजयोर्यस्मान्निन्द्या वन्द्या च पद्धतिः ॥ युग्मम्॥ करात_7_0857गघ

सापि हि द्युसदो वेश्मनर्तकी नाद्य्मण्डपे । करात_7_0858कख

दृष्ट्वा तेनावरुद्धात्वं निन्ये राजवधूः परा ॥ करात_7_0858गघ

कान्तास्रगैरिकास्यन्दकृतसान्द्राङ्गरागया । करात_7_0859कख

प्रेम्णो हेम्न इवौज्ज्वल्यं प्रविश्याग्निं तयार्पितम् ॥ करात_7_0859गघ

हर्षदेवस्यापि पूर्वं वेश्यात्वे साभवत्प्रिया । करात_7_0860कख

अतस्तेनार्थ्यमानापि मरणान्न न्यवर्तत ॥ करात_7_0860गघ

चतुर्विंशाब्ददेशीयो दिनद्वाविंशतौ नृपः । करात_7_0861कख

मृतस्त्रिष्ठन्निशामेकां प्रातः सोक्रियताग्निसात् ॥ करात_7_0861गघ

तस्यावरोधलोलाक्ष्यो लोहराद्रिस्थिता अपि । करात_7_0862कख

कृशानुवर्त्मना काश्चित्पदवीं द्रुतमन्वयुः ॥ करात_7_0862गघ

शस्त्रं संत्याज्यमानेषु तन्मत्रिषु नृपानुगैः । करात_7_0863कख

मुमूर्षुर्नोनकः शस्त्रं न तत्याज क्षणं यदा ॥ करात_7_0863गघ

विनास्मान्मन्त्रदो राज्ञः कोन्यः स्याद्यद्दिनैरसौ । करात_7_0864कख

मोक्ष्यत्यस्मांस्ततः प्राणान्नोपेक्षिष्टा विचारयन् ॥ करात_7_0864गघ

स्वयूथ्य एवेति वचः प्रशस्तकलशो वदन् । करात_7_0865कख

तदा संत्याजयामास स्वयं तच्च समर्पितम् ॥ तिलकम्॥ करात_7_0865गघ

नोनसिल्हारभट्टारप्रशस्तकलशादयः । करात_7_0866कख

बद्ध्वाथ हर्षदेवेन कारागारं प्रवेशिताः ॥ करात_7_0866गघ

इत्येवमेकेनैवाह्ना तादृग्राजविपर्ययः । करात_7_0867कख

कृतश्च हर्षदेवेन दैवेनेव महाद्भुतः ॥ करात_7_0867गघ

यथाकथंचिद्द्व्युत्क्रान्ता बहवः पृथिवीभृतः । करात_7_0868कख

प्रतीतिविषमो मार्गः कष्टमापतितोधुना ॥ करात_7_0868गघ

सर्वोत्साहोदकक्षेत्रं सर्वानुल्लासदूतिका । करात_7_0869कख

सर्वव्यवस्थाजननी सर्वनीतिव्यपोहकृत् ॥ करात_7_0869गघ

उद्रिक्तशासनस्फूर्तिरुद्रिक्ताज्ञाक्षयक्षितिः । करात_7_0870कख

उद्रिक्तत्यागसंपत्तिरुद्रिक्तहरणपग्रहा ॥ करात_7_0870गघ

847.

--1) अवसाद supplied by A3 in space left by A1.

[page 137]

कारुण्योत्सेकसुभगा हिंसोत्सेकभयंकरी । करात_7_0871कख

सत्क्रमोत्सेकललिता पापोत्सेककलःकिता ॥ करात_7_0871गघ

स्पृहणीया च वर्ज्या च वन्द्या निन्द्या च सर्वतः । करात_7_0872कख

निश्चोद्या चोपहास्या च काम्या शोध्या च धीमताम् ॥ करात_7_0872गघ

आशास्या चापकीर्त्या च स्मार्या त्याज्या च मानसात् । करात_7_0873कख

हर्षराजाश्रया चर्चाकथा व्यावर्णयिष्यते ॥ कुलकम्॥ करात_7_0873गघ

नूनं स तैजसैरेव ससृजे परमाणुभिः । करात_7_0874कख

कुतोन्यथाभूत्प्रसवे दुष्प्रेक्ष्यो महतामपि ॥ करात_7_0874गघ

न मर्त्येषु न देवेषु तद्वेषो दृश्यते क्वचित् । करात_7_0875कख

दानवेन्द्रेषु स प्राज्ञैः परमुत्प्रेक्ष्यते यदि ॥ करात_7_0875गघ

प्रतिमार्कपरीमाणज्वलत्कुण्डलमण्डितः । करात_7_0876कख

उत्तुङ्गमुकुटानद्धविकटोष्णीषमण्डलः ॥ करात_7_0876गघ

प्रसन्नसिंहविप्रेक्षी नीचश्मश्रुच्छटाञ्चितः । करात_7_0877कख

वृषस्कन्धो महाबाहुः श्यामलोहितविग्रहः ॥ करात_7_0877गघ

व्यूढवृक्षाः क्षाममध्यो मेघघोषगद्भीरवाक् । करात_7_0878कख

सोमानुषाणामपि यत्प्रतिभाभङ्गकार्यभूत् ॥ तिलकम्॥ करात_7_0878गघ

सिंहारे महा¹घण्टाश्चतुर्दिक्कमबन्धयत् । करात_7_0879कख

ज्ञातुं विज्ञप्तिकामान्स प्राप्तांस्तद्वाद्यसंज्ञया ॥ करात_7_0879गघ

आर्तां च वाचमाकर्ण्य¹ तेषां तृष्णा¹निवारणम् । करात_7_0880कख

प्रावृषेण्यः पयोवाहश्चातकानामिवाकरोत् ॥ करात_7_0880गघ

अचित्रवस्त्रो निर्हेमभूषणोल्पपरिच्छदः । करात_7_0881कख

ददृशे विगतो ॰ ॰¹ न कश्चिद्राजमन्दिरे ॥ करात_7_0881गघ

सिंहद्वारे नरपतेर्नानाजनसमाश्रिते । करात_7_0882कख

सर्वदेशश्रियोश्रान्तमास¹न्राशीकृता इव ॥ करात_7_0882गघ

अपेतसंख्याः सौवर्नशृङ्खलाकटकान्विताः । करात_7_0883कख

भ्रेमुर्मन्त्रिप्रतीहारमुख्याः क्ष्मापतिमन्दिरे ॥ करात_7_0883गघ

एवं स्फूर्जन्स नृपतिर्नवसाम्राज्यसुन्दरः । करात_7_0884कख

अभूद्विजयमल्लस्य गुरोरिव मते स्थितः ॥ करात_7_0884गघ

आदीयमानवचसह् कृतज्ञेन महीभुजा । करात_7_0885कख

तस्याभूत्पार्थिवस्येव सेवकैः संकटा सभा ॥ करात_7_0885गघ

स्वसेवकाननादृत्य रक्षन्संस्थाव्यतिक्रमम् । करात_7_0886कख

पित्र्येभ्य एव मन्त्रिभ्यः सोधिकारान्समर्पयत् ॥ करात_7_0886गघ

द्वारे चकार कन्दर्पं मदनं चापि कम्पने । करात_7_0887कख

अन्यान्विजयसिंहाaदीन्कर्तव्ये च निजे निजे ॥ करात_7_0887गघ

तेन प्रशस्तकलशप्रमुखाः शान्तमन्युना । करात_7_0888कख

बन्धात्संत्यज्य कार्येषु निजेष्वेव¹ नियोजिताः ॥ करात_7_0888गघ

स्मृत्वाप¹कारान्सुबहूनमात्यो नोनकः परम् । करात_7_0889कख

धात्रेयेण समं भ्रात्रा कोपाच्छूले विपादितः ॥ करात_7_0889गघ

काले काले तु कार्येषु संकटेषु महामतिम् । करात_7_0890कख

संस्मरन्स्वामिभक्तं तं पश्चात्तापेन पस्पृशे ॥ करात_7_0890गघ

योग्यः कृतापकारोपि कदाचिदुपयुज्यते । करात_7_0891कख

विहितागारदाहोग्निः शरणं भोज्यसिद्धये ॥ करात_7_0891गघ

संदर्श्याग्रे स्वभार्यायाः कर्णनासावकर्तनम् । करात_7_0892कख

विश्शाभट्टो¹ राजभृत्यैः शूलेनैव विपादितः ॥ करात_7_0892गघ

उदये संविभेजे स भृत्यान्कराविनिर्गतान् । करात_7_0893कख

मधौ प्रफुल्तः शाखीव भृङ्गान्भूविवरोत्थितान्¹ ॥ करात_7_0893गघ

राक्केः क्षेमस्य यः पौत्रो वज्यजः स महीभुजा । करात_7_0894कख

सर्वामात्यप्रधानत्वं निन्ये सुन्नः सहानुजः ॥ करात_7_0894गघ

राज्ञो यात्रादिसमये प्रेक्षकाणां पदे पदे । करात_7_0895कख

एक एकोभवन्मन्त्री महीपालभ्रमप्रदः ॥ करात_7_0895गघ

सर्वप्रतीहारघटामूर्धानमधिरोपितः । करात_7_0896कख

जयराजोनुजस्तस्य जीवितादधिकोभवत् ॥ करात_7_0896गघ

जाह्नवीयात्रया भ्रात्रीरानुशंस्या ॰ ॰ ॰ ॰ ¹ । करात_7_0897कख

धम्मटः सोपि तान्वङ्गैर्भ्रातृपुत्रैः सहाययौ ॥ करात_7_0897गघ

879.

--1) Thus corr. by A3 from A1 मघा॰.

880.

--1) कर्ण्य and तृष्णा supplied by A3 in space left by A1.

881.

--1) A1 indicates here a lacuna of two aksharas; C विगतोत्तापे; perhaps, विगतोद्वेगे(?).

882.

--1) Emended; A ॰मासीन्नाशी॰.

888.

--1) Thus corr. by A3; A1 ----- सन्त्यज्य कार्येषु नियोजिताः.

889.

--1) Thus corr. by later hand from A1 स्मृत्वोप॰.

892.

--1) Thus A; perhaps, to be read विश्शावट्टो; cf. vii. 617, 621,630.

893.

--1) A2 gloss मधौ वसन्ते भूविवरोत्थिता भृङ्गा नीज्यन्नम्बर इति भाषाया प्रसिद्धाः ये अस्तावलम्बिनि सूर्ये सूक्ष्मेभ्यः भूविवरेभ्यः वसन्तसमये उत्तिष्ठन्ति शाद्वलोपरि सञ्चारार्थं ॥

897.

--1) Here A1 indicates a lacuna; C ॰नृशंस्याद्विचक्षणः.

[page 138]

संमान्य तं नरपतिं स्वकृते हारिताग्रजम् । करात_7_0898कख

सभ्रातृपुत्रमद्राक्षीत्स्वाविशेषेण सर्वदा ॥ करात_7_0898गघ

विभज्य भञ्जतो राज्यं तस्यैवं प्रेरितः खलैः । करात_7_0899कख

क्रमाद्विजयमल्लोथ दुद्रुक्षुर्विकृतिं दधे ॥ करात_7_0899गघ

राज्यं प्रादाः किमन्यस्मै जित्वेत्युक्तः स दुर्जनैः । करात_7_0900कख

तल्लिप्सुर्मन्त्रयामास वधं प्रथमजन्मनः ॥ करात_7_0900गघ

विजने मन्दिरे हन्यामिति संमन्त्र्य भूपतिः । करात_7_0901कख

यागं विधाय व्याजेन तेनागन्तुं निमन्त्रितः ॥ करात_7_0901गघ

मन्त्रे श्रुतिं गते राज्ञः सोथास्कन्द¹विशङ्कितः । करात_7_0902कख

आदिदेश स्वसैन्यानां द्रुतं संनहनोद्यमम्² ॥ करात_7_0902गघ

संनद्धे राजसैन्येथ द्रुतं निर्गत्य भूपतेः । करात_7_0903कख

हृता विजयमल्लेन मन्दुराभ्यस्तुरंगमाः ॥ करात_7_0903गघ

संहरंस्तु¹रगान्वीक्ष्य प्रहरन्नृपतेर्बलम् । करात_7_0904कख

कुर्वन्महाहवं वीरो निर्गन्तुं तत्वरे पुरात् ॥ करात_7_0904गघ

आश्लिष्य पृष्ठं तिष्ठन्त्या जाया सस्हितो व्रजन् । करात_7_0905कख

स चकार तुरंगस्थः संग्राममतिमानुषम् ॥ करात_7_0905गघ

धारासारैः क्षणे तस्मिन्नकालकलदोज्झितैः । करात_7_0906कख

विपर्यस्तेव पृथिवी सर्वतः समलक्ष्यत ॥ करात_7_0906गघ

भांकरमारुतारन्धभूरिभेरीरवे रणे । करात_7_0907कख

आसारेण शरैश्चासीच्छाद्यमानो नृपात्मजः ॥ करात_7_0907गघ

तं क्षीयमाणपृतनं यान्तं हन्तुं समुद्यताः । करात_7_0908कख

कर्माणि प्राकृ¹तानीव न चण्डकसुता जहुः ॥ करात_7_0908गघ

भग्नसेतुम् पयोवेगैर्वितस्तासिन्धुसंगमम् । करात_7_0909कख

सस्जानिर¹तरद्दो²र्भ्यामवतीर्य³ स वाजिनः ॥ करात_7_0909गघ

सत्त्ववान(¹करोत्पत्न्या² मज्जनं³ रिपुसंकटे । करात_7_0910कख

सिन्धुं प्रवृद्धामुत्तीर्य तुरंगोपि तमन्वगात् ॥ करात_7_0910गघ

द्विषां दृग्गोचराद्यातः स तमारुह्य वाजिनम् । करात_7_0911कख

दरद्देशोन्मुखो वीरः प्रायाल्लहरवर्त्मना ॥ करात_7_0911गघ

कन्दर्पद्वारपतिना सर्वतो रुद्धपद्धतिः । करात_7_0912कख

गिरीन्नुल्लङ्घ्य चाविक्षद्गिरिगुप्ताम् दरत्पुरीम् ॥ करात_7_0912गघ

दरदा¹भ्यर्चितं तत्र श्रीविद्याधरहि²ना । करात_7_0913कख

केचिन्निजाः परिजनाः शनकैस्तं प्रपेदिरे ॥ करात_7_0913गघ

श्रुत्वा स्वीकार्यमाणं च संरम्भं डामरादिभिः । करात_7_0914कख

प्रायुङ्क्त हर्षपृथ्वीभृदुपायांश्चकितोन्वहम् ॥ करात_7_0914गघ

तेषु वन्ध्येषु शीतर्तु सोतिवाह्य दरत्पुरे । करात_7_0915कख

डामरैः प्रहितालापश्चैत्रे यात्रामदान्मदात्¹ ॥ करात_7_0915गघ

उत्तीर्य संकटांस्तिष्ठन्मार्गान्तः पट¹मण्डपे । करात_7_0916कख

अकस्मादभवन्मानी हिमानीहतजीवितः ॥ करात_7_0916गघ

यदुल्लासाय संरम्भो धीरैर्विस्तार्यते महान् । करात_7_0917कख

कृत्यं हिनस्ति तद्दैवमत्यल्पेनैव वस्तुना ॥ करात_7_0917गघ

उन्मीलनं तिग्मरुचिः प्रयत्नाद्येषां सहस्रेषु करैः करोति । करात_7_0918कख

उन्मूलयत्येककरेण तानि पद्मानि धाता कुपितो द्विपेन ॥ करात_7_0918गघ

द्वैराज्यशङ्कया किंचित्कालं संकुचितं ततः । करात_7_0919कख

भूयः प्रभयतो लग्नं राज्यं¹ हर्षमहीभुजः ॥ करात_7_0919गघ

राजशब्दस्तदा सेहे न कुत्राप्यधिरोपणम् । करात_7_0920कख

अत्युदग्रतया तस्मिंल्लघुत्वेनान्यराजसु ॥ करात_7_0920गघ

सुशोभादायिनीर्भङ्गीः प्रावर्तयत मण्डले । करात_7_0921कख

निर्मत्सरो नरपतिः पुष्पर्तुरिव कानने ॥ करात_7_0921गघ

मुक्तकोशा निरुष्णीषा निष्कलाभरणः पुरा । करात_7_0922कख

संत्यज्यैकं महीपालमभवन्निह देहिनः ॥ करात_7_0922गघ

धम्मिल्लग्रथनाद्यत्र मदनः कम्पनापतिः । करात_7_0923कख

जयानन्दोप्यमात्याग्र्यश्चित्रार्धोरुकधारणात् ॥ करात_7_0923गघ

902.

--1) थास्कन्द supplied by A3 in space left by A1.

--2) Emended; A ॰नोद्यतम्.

904.

--1) संहरं supplied by A3 in space left by A1.

908.

--1) Thus A; perhaps, to be read प्राक्कृतानीव.

909.

--1) सजानिर supplied by A5 in space left by A1.

--2) Thus corr. by A3 from A1 ॰तरन्दो॰.

--3) Thus corr. by A3 from A1 ॰तार्य.

910.

--1) Thus corr. by A3 from A1 ॰वामक॰.

--2) त्पत्न्या and नं supplied by A3 in space left by A1.

916.

--1) Thus corr. by A3 from A1 पुरम॰.

919.

--1) प्रभयतो लग्नं राज्यं supplied by A3 in space left by A1.

[page 139]

अन्वभूत्पार्थिवक्रोधमविशेषेण मण्डले । करात_7_0924कख

तेन राज्योचितो वेषस्तत्र राज्ञा प्रवर्तितः ॥ युग्मम्॥ करात_7_0924गघ

स केषांचिदमात्यानामाकल्पोल्लासशोभिनाम् । करात_7_0925कख

निर्मत्सरह् स्वदासीभिरारात्रिकमकारयत् ॥ करात_7_0925गघ

दाक्षिणात्याभवद्भङ्गिः प्रिया तस्य विलासिनः । करात_7_0926कख

कर्णाटानुगुणष्टङ्कस्ततस्तेन प्रवर्तितः ॥ करात_7_0926गघ

लडत्तालीदलाः स्थूलचन्दनस्थाससुन्दराः । करात_7_0927कख

रेजुर्जनास्तदास्थाने श्लाघ्यदीर्घासिधेनवः ॥ करात_7_0927गघ

स्वर्णकेतकपत्त्राङ्कजूटलम्बोर्जितस्रजः । करात_7_0928कख

चटुलातिलका¹श्लिष्टविलोलतिलकाङ्कुराः ॥ करात_7_0928गघ

अपाङ्गश्रोत्रयोर्बद्धसंधयोञ्जनरेखया । करात_7_0929कख

निर्नीरङ्गिककेशान्तबद्धहेमोपवीतकाः ॥ करात_7_0929गघ

अधराम्बरपुच्छान्तैर्लम्बैश्चुम्बितभूतलाः । करात_7_0930कख

प्रच्छादितार्धदोर्लेखकाङ्कपयोधराः ॥ करात_7_0930गघ

कर्पूरोद्धूलनस्मेरा भ्रमन्त्यस्तलभ्रुवः । करात_7_0931कख

बभ्रुराश्रितपुंवेषा¹ झषाङ्कच्छलदङ्कताम् ॥ चक्कलकम्॥ करात_7_0931गघ

अन्योपजीव्यतां प्रापुस्तस्यार्थित्वेन मार्गणाः । करात_7_0932कख

विश्वाप्यायकतां मेघाः प्रणयेनेव वारिधेः ॥ करात_7_0932गघ

प्रसादैस्त्यागिनस्तस्य राज्ञः कनकवर्षिणः । करात_7_0933कख

समस्ता गाथकगणाः पार्थिवस्पर्धितां ययुः ॥ करात_7_0933गघ

विद्वच्चूडामणिर्भूभृत्पण्डितान्रत्नमण्डितान् । करात_7_0934कख

चकार युग्यतुरगच्छन्नादिप्रक्रियाभृतः ॥ करात_7_0934गघ

कश्मीरेभ्यो विनिर्यान्तं राज्ये कलशभूपतेः । करात_7_0935कख

विद्यापतिं यम् कर्णाटश्चक्रे¹ पर्माडिभूपतिः ॥ करात_7_0935गघ

प्रसर्पतः करटिभिः कर्णाटकटकान्तरे । करात_7_0936कख

राञ्जोग्रे ददृशे तुङ्गं यस्यैवातपवारणम् ॥ करात_7_0936गघ

त्यागिनं हर्षदेवम् स श्रुत्वा सुकविबान्धवम् । करात_7_0937कख

बिल्हणो वञ्जनां मेने विभूतिं तावतीमपि ॥ करात_7_0937गघ

सौवर्णामल¹साराद्या² राजधान्यो धरापतेः । करात_7_0938कख

सुवह्योभ्रंलिहगृहा भ्रेजिरे भुवनाद्भुताः ॥ करात_7_0938गघ

तदीये नन्दनवने द्रुमेभ्यो नो व्यधुः स्थितिम् । करात_7_0939कख

त्यागिना निर्जितास्तेन केवलं कल्पपादपाः ॥ करात_7_0939गघ

विविधाभिरशून्याम्बु विहंगमृगजातिभिः । करात_7_0940कख

तेन व्याप्तदिगाभोगं चक्रे पम्पाभिदहं सरः ॥ करात_7_0940गघ

सोज्ञासीद्यावतीर्विद्यास्तासां नामापि निश्चितम् । करात_7_0941कख

वक्तुं नास्त्येव सामर्थ्यं व्यक्तं वाचस्पतेरपि ॥ करात_7_0941गघ

गीतमाकर्ण्यतेद्यापि तस्य वाग्गेयकारिणः । करात_7_0942कख

वैपक्षैरपि पक्ष्माग्रलुठद्वाष्पोदबिन्दुभिः ॥ करात_7_0942गघ

स्वपतो दिनयामौ द्वौ सर्वकालं विलासिनः । करात_7_0943कख

दत्तस्थानस्य तस्यासीद्यामिनीषु प्रजागरः ॥ करात_7_0943गघ

तस्य दीपसहस्राङ्के स्थितस्यास्थानमण्डपे । करात_7_0944कख

विद्वद्गोष्ठीगीतनृत्तप्रस्तावेन क्षपा ययुः ॥ करात_7_0944गघ

कथान्ते शुश्रुवे तत्र पर्णचर्वणजः परम् । करात_7_0945कख

कान्ताधम्मिल्लशेफालीत्रिटिजन्मा च मर्मरः ॥ करात_7_0945गघ

वितानैः सपयोदेव साग्निविप्रेव दीपकैः । करात_7_0946कख

रुक्मण्डलैः सशम्पेव सधूमेवासिमण्डलैः ॥ करात_7_0946गघ

साप्सरा इव कान्ताभिः सनक्षत्रेव मन्त्रिभिः । करात_7_0947कख

सर्षिसंघेव विबुधैः सगन्धर्वेव गायनैः ॥ करात_7_0947गघ

नित्यसंकेतवसतिर्धनदस्य यमस्य च । करात_7_0948कख

एकं विहरणारण्यं दानस्य च भयस्य च ॥ करात_7_0948गघ

क्षपात्थानस्थितिस्तस्य राज्ञः शक्राधिकश्रियः । करात_7_0949कख

कस्य वाचस्पतेर्वाचा वक्तुं कार्त्स्न्येन शक्यते ॥ चक्कलकम्॥ करात_7_0949गघ

रौक्मैश्च राजतश्चासीद्व्यवहारस्तदा घनः । करात_7_0950कख

मण्डले विरलामुष्मिन्दीन्नारैस्ताम्रजैः पुनः ॥ करात_7_0950गघ

दण्डनायकतां प्राप्य सुन्नः सर्वोन्नतिं भजन् । करात_7_0951कख

तस्मिन्काले त्वभूल्लोभान्नीचो मुष्टिंपचः परम् ॥ करात_7_0951गघ

निजा जयवने सूर्यामूलके विजयेश्वरे । करात_7_0952कख

आख्यान्ति यस्य लुब्धत्वं निर्व्ययस्थितये मठाः ॥ करात_7_0952गघ

928.

--1) A3 gloss ललाटलम्ब्यलङ्कारश्चटुलातिलको मतः.

931.

--1) Emended; A ॰पुंवेशा.

935.

--1) Thus corr. by A3 from A1 ॰टश्चे.

938.

--1) Thus corr. by later hand from A1 सौवर्णामाल॰.

--2) राढ्या supplied by A3 in space left by A1.

[page 140]

क्षुधितव्याधितानाथदीनाद्यार्तिनिवारणम् । करात_7_0953कख

सुस्पष्टं प्राप पट्टस्य राज्यलक्ष्मीः कृतार्थताम् ॥ करात_7_0953गघ

नन्दिक्षेत्रे व्ययीकृत्य प्रत्यब्दं सप्त वासरान् । करात_7_0954कख

चप्पकः सफलां चक्रे सर्वकालार्जितां श्रियम् ॥ करात_7_0954गघ

कृष्णाजिनोभयमुखीमुख्यैर्दानैः क्षमाभुजा । करात_7_0955कख

अदरिद्रीकृता विप्रा निःशेषार्तिच्छिदार्थिनाम् ॥ करात_7_0955गघ

राज्ञो वसन्तलेखाख्या शाहिवंशप्रियाकरोत् । करात_7_0956कख

मठाग्रहारान्नगरे पूज्ये च त्रिपुरेश्वरे ॥ करात_7_0956गघ

माहेश्वर्यमयी काचिदित्थं ज्वालेव सोद्ययौ । करात_7_0957कख

उदारव्यवहारं तु न तद्राज्यं प्रचक्षते ॥ करात_7_0957गघ

अथ प्रवृद्धिं संप्राप्ताः शनकैर्नवमन्त्रिणः । करात_7_0958कख

पूर्वामात्यद्विषो राज्ञो मतिमोहं प्रचक्रिरे ॥ करात_7_0958गघ

कुष्ठार्ताङ्घ्रियुगः शिखी बहुपदं गृह्णाति धावन्नहिं भानुः पादसहस्रभाक्प्रतिपदं संचार्यतेनूरुणा । करात_7_0959कख

वञ्च्यन्ते बलिनोपि यल्लघुबलैः सामर्थ्यहीनैश्च यद्भ्राम्यन्ते परिपूर्णवृत्तय इदं दैवस्य लीलायितम् ॥ करात_7_0959गघ

स सर्वशास्त्राधिगमप्रौढः परिवृढो विशाम् । करात_7_0960कख

यन्मोहितमतिश्चक्रे वैधेयैरपि मन्त्रिभिः ॥ करात_7_0960गघ

विपन्नस्य पितुर्वैरप्रतिकारविधित्सया । करात_7_0961कख

स राजधानीनामाङ्कमठादि निरलोठयत् ॥ करात_7_0961गघ

त्यागी तत्कोशसंभारं व्ययीकुर्वन्नितस्ततः । करात_7_0962कख

लुब्धस्य चाभिधां तस्य पापसेन इति व्यधात् ॥ करात_7_0962गघ

शुद्धान्ते शुद्धशीलानां ढौकितं मूढचेतसा । करात_7_0963कख

स्पष्टं षष्ट्यधिकं राज्ञा स्त्रीणां तेन शतत्रयम् ॥ करात_7_0963गघ

यादृशीस्तादृशीस्तत्र नारीर्विन्यस्यतानिशम् । करात_7_0964कख

नागृह्यन्त परं डोम्ब¹जनंगमकुलाङ्गनाः ॥ करात_7_0964गघ

अत्रान्तरे पूर्यमाणो गूढं कोटपदातिभिः । करात_7_0965कख

पुनर्भुवनराजोभूल्लहरालब्धिलुब्धधीः ॥ करात_7_0965गघ

स दर्पितपुरं प्राप्तः कन्दर्पद्वारनायकम् । करात_7_0966कख

श्रुत्वा योद्धुं विनिर्यातं ययौ भूयोप्यदृश्यताम् ॥ करात_7_0966गघ

तस्मिन्प्रसङ्गेपि नृपो दृप्यन्राजपुरीपतिः । करात_7_0967कख

संग्रामपालः केनापि हेतुना विक्रियां ययौ ॥ करात_7_0967गघ

कन्दर्पे कोटभृत्यानां भिन्नानां संग्रहोद्यते । करात_7_0968कख

क्रुध्यन्राजपुरीं राजा व्यसृजद्दण्डनायकम् ॥ करात_7_0968गघ

स महद्भिः समं सैन्यैर्गच्छंल्लोहरवर्त्मना । करात_7_0969कख

अधीरः कोटकच्छेषु सार्धं मासं व्यलम्बत ॥ करात_7_0969गघ

प्रत्यासन्नाच्छुचेर्मासात्प्रतापाच्च विरोधिनाम् । करात_7_0970कख

त्रस्तस्तस्य यात्रायां न संकल्प्प्यराजत ॥ करात_7_0970गघ

अविशेषज्जभावेन भर्तुस्तिष्ठन्निरुद्यमः । करात_7_0971कख

ततो जगाम कन्दर्प एवोपालम्भमात्रताम् ॥ करात_7_0971गघ

कृतप्रतिज्ञोनाहारतया राजपुरीजये । करात_7_0972कख

उपालम्भार्दितः सोथ निःसामग्र्योप्यवाचलत् ॥ करात_7_0972गघ

निराहारस्य वसतः कन्दर्पस्याद्रिगह्वरे । करात_7_0973कख

षष्ठेह्न्यभूद्राजपुरी योजनेभ्यधिके स्थिता ॥ करात_7_0973गघ

अवयाहतः सोरिवलाद्विषच्छस्त्राणि पातयन् । करात_7_0974कख

कदलीपल्लवान्मृद्गन्वनं सिंह इवाविशत् ॥ करात_7_0974गघ

दण्डनायकसैन्येभ्यः परमेकस्तमन्वगात् । करात_7_0975कख

सेनानीः कुलराजाख्यो बुद्धराजकुलोद्भवः ॥ करात_7_0975गघ

तं बाह्याल्यां राजपुर्या हतासंख्याहितं द्विषः । करात_7_0976कख

निहत्य शुक्लच्छत्त्राङ्कं कन्दर्पं मेनिरे हतम् ॥ करात_7_0976गघ

मध्याह्ने स तु कन्दर्पः स्वयं संप्राविशद्बली । करात_7_0977कख

राजधनीं राजपुर्या विंशत्रिंशैः समं भटैः ॥ करात_7_0977गघ

द्विषां त्रिंशत्सहस्राणि योधानामनिवर्तिनाम् । करात_7_0978कख

रुरोध राजपुर्यग्रे तत्पदातिशतत्रयम् ॥ करात_7_0978गघ

काश्मीरिकाणां¹ निहतं रणे तत्र शतद्वयम् । करात_7_0979कख

चत्वारि तु शतन्युर्वीं खशानामप्यशेरत ॥ करात_7_0979गघ

भग्ने रिपुवले दूरमसंख्येयैश्चिताग्निभिः । करात_7_0980कख

संस्कुर्वद्भिर्हतान्नाशीच्रणे मृत्योर्महानसः ॥ करात_7_0980गघ

तेनैवं स्वाम्युपालम्भवेतालो रभसार्पितः । करात_7_0981कख

रणश्मशाने वीरेण शमितो मांसशोणितैः ॥ करात_7_0981गघ

164.

--1) Emended; A डोम्भ॰.

179.

--1) Emended; A काश्मीरका॰.

[page 141]

याममात्रावशेषेह्नि पुनरेवाथ संहताः । करात_7_0982कख

द्विषः परिभवोत्तप्ताः¹ कन्दर्पं योद्धुमाययुः ॥ करात_7_0982गघ

ततस्तानथ नाराचान्निचिक्षेप स संयुगे । करात_7_0983कख

लिप्तानौषधितैलेन विद्धा यैः प्राज्वलन्दिशः ॥ करात_7_0983गघ

आग्नेयं वेत्त्यसावस्त्रमिति मूढा विशङ्किताः । करात_7_0984कख

ते दूरं प्रययुर्भीता निन्दन्तः पुनरागमम् ॥ करात_7_0984गघ

प्रगल्भभावः प्रतिभानमोजःप्रयोगचातुर्यमसंभ्रमश्च । करात_7_0985कख

महाशयानामतिसंकटेषु धैर्योपनद्धां न धियं जहाति ॥ करात_7_0985गघ

राजधानीं प्रविष्टः स भानावस्ताभिलाषिणि । करात_7_0986कख

भूयोप्यपश्यत्स छन्नां बाह्यालीं वहलैर्बलैः ॥ करात_7_0986गघ

योद्धुं यियासुः शुश्राव प्राप्तं तम् दण्डनायकम् । करात_7_0987कख

घोरां रणाटवीं दृष्ट्वा भयात्स्थगितसैनिकम् ॥ करात_7_0987गघ

स्वीयैर्दृष्टैः क्षतैः कैश्चिद्दृप्यन्त्यधिकमाहवे । करात_7_0988कख

पारकीयैस्त्रसन्त्यन्ये कोन्तरं वेत्ति देहिनाम् ॥ करात_7_0988गघ

आनीतोथ विनिर्गत्य तेनैव स भये व्रुडन् । करात_7_0989कख

स्पर्धमानो यथाम्भोधौ मज्जन्हंसेन वायसः ॥ करात_7_0989गघ

रक्तप्रजं वीतसैन्यमभिन्नं बहुकोशवत् । करात_7_0990कख

परराष्ट्रं विशेदेवं स्ववीर्येणैव कोपरः ॥ करात_7_0990गघ

प्रणतात्करमादाय ततो राजपुरीपतेः । करात_7_0991कख

मासमात्रेण कन्दर्पः पुनः स¹ भुवमाययौ ॥ करात_7_0991गघ

प्रत्युद्गमादिसत्कारैः कृतपूजो महीभुजा । करात_7_0992कख

स दण्डनायकादीनां शिरःशूलावहोभवत् ॥ करात_7_0992गघ

परिहासपुरे पारिपाल्यं कुर्वन्कठोरधीः । करात_7_0993कख

वातगण्डाख्यया ख्यातिं निन्ये यस्तत्र पर्षदा ॥ करात_7_0993गघ

प्रभूतोत्कोचसंपीतसचिवप्रेरनस्पृशा । करात_7_0994कख

अपास्य वामनं¹ राज्ञा पादाग्रादौ नियोजितः ॥ करात_7_0994गघ

आनन्दः स क्षणे तस्मिन्निच्छन्द्वाराधिकारिताम् । करात_7_0995कख

कन्दर्पद्वेषिणामासीन्मन्त्रिणामतिसंमतः ॥ करात_7_0995गघ

तत्प्रेरितस्ततः पातुं लोहरं विप्लुताहितम् । करात_7_0996कख

मण्डलेश्वरतां दत्त्वा कन्दर्पं प्राहिणोन्नृपः ॥ करात_7_0996गघ

मन्त्रविक्रमसंपन्नः कुभृत्यैः स्वोदयेप्सुभिः । करात_7_0997कख

शक्त्या तया राजपशोः समीपात्सोपात्सोपवाहितः ॥ करात_7_0997गघ

दूत्यार्होयमिति प्रहाय निकटाद्देशान्तरं वाग्मिनं सूरिं बन्धुवियोगकृन्ननु वचोमुष्येति संत्यज्य च । करात_7_0998कख

शूरो राज्यमसौ हरेदिति तया हित्वा विचारोज्झितो धूर्तप्रेरणयाबुधो नृपपशुर्नायाति नाशं चिरात् ॥ करात_7_0998गघ

अदर्शनात्सुबद्धापि कन्दर्पप्रीतिराशयात् । करात_7_0999कख

राज्ञो जगाल कालेन सा मुष्ठेरिव¹ वालुका ॥ करात_7_0999गघ

उत्कर्षपुत्रावादाय चिकीर्सुर्लोहरेशताम् । करात_7_1000कख

कन्दर्पो वर्तत इति क्षितिपं मन्त्रिणोवदन् ॥ करात_7_1000गघ

तथेति नृपतिर्गृह्णन्बन्धुं हन्तुमथाशु तम् । करात_7_1001कख

ससैन्यं व्यसृजत्पट्टं¹ टक्कं² चासिधराभिधम् । करात_7_1001गघ

तयोः संप्राप्तयोर्वार्तां³ तां लेखव्यत्ययाद्विदन् । करात_7_1002कख

विमुखश्चकितात्मा च कन्दर्पोभूद्यथा मुहुः ॥ करात_7_1002गघ

केलिद्यूतक्षणे हस्तं मृद्गन्देवकव¹त्पुरः । करात_7_1003कख

आसीदसिधरस्तस्य बन्द्धुम²भ्युद्यतस्तदा ॥ करात_7_1003गघ

ततः पाणिं विनिष्कृत्य सोङ्गुष्ठाग्रेण तत्करम् । करात_7_1004कख

अमृद्गाद्येन निस्त्वक्त्वं¹ क्लिन्नः पक्षीव सोगमत् ॥ करात_7_1004गघ

अनन्तरज्ञो भूभृच्च तेनात्मा च नृपाश्रितः । करात_7_1005कख

विगर्ह्यते स्म खिन्नेन पट्टश्चैवमकथ्यत ॥ करात_7_1005गघ

नेयाशयो नरपतिः कुटुम्बं प्रहिणोतु मे । करात_7_1006कख

अर्पयित्वा ततः कोटं प्रयास्यामि दिगन्तरम् ॥ करात_7_1006गघ

अनीय दत्ताम्स्तैर्ज्ञातीनादाय द्रोहवर्जितः । करात_7_1007कख

स विमुक्ताधिकारोथ मन्त्री वाराणसीं ययौ ॥ करात_7_1007गघ

हत्वा गयायां सामन्तमेकमन्यं निवेश्य च । करात_7_1008कख

काश्मीरिका¹णां चक्रे स श्राद्धशुल्कनिवारणम् ॥ करात_7_1008गघ

982.

--1) Emended; ॰भवो तप्ताः.

991.

--1) Thus A; perhaps, to be read स्वभुवं.

994.

--1) Thus A1; A3 वासनं.

999.

--1) Thus corr. by A3 from A1 मुष्टिरिव.

1001.

--1) A4 gloss मन्त्रिणं.

--2) Thus A2; A1 रक्किं.

1002.

--1) तां supplied by A3 in space left by A1.

1003.

--1) Emended with C; A ॰न्सेवकत्पुरः.

--2) Emended; A बद्धुमु॰.

1004.

--1) Doubtful emendation; A apparently निस्त्वक्त्यं; R G निस्त्वथ्यं.

1008.

--1) Emended; A काश्मीरकाणां.

[page 142]

स हत्वा चौरसेनान्यं ससैन्ये दुर्गमेध्वनि । करात_7_1009कख

पूर्वाशामध्वनीनां च¹ व्यधान्निर्धूतकण्टकाम् ॥ करात_7_1009गघ

व्याघ्रं निहत्योग्रसत्त्वं वाराणस्यां निरस्यता । करात_7_1010कख

पूर्वा दिग्भूषिता तेन मठैः सुकृतकर्मठैः ॥ करात_7_1010गघ

ते तन्निर्वासनादेव लब्धलक्षाः कुमन्त्रिणः । करात_7_1011कख

अन्योन्यासूयया जघ्नुरथ कार्याणि भूभुजः ॥ करात_7_1011गघ

स्वैराहारोदितगुरुमदाः शृङ्गकण्डूतिशान्त्यै दुर्वारेर्ष्याकलुषमतयो यत्र दुर्मन्त्रिमेषाः¹ । करात_7_1012कख

घ्नन्त्यन्योन्यं भवति गणितैर्वासरैरेव कैश्चिन्मध्यस्थाणोरिव नरपतेस्तत्र सर्वाङ्गभङ्गः ॥ करात_7_1012गघ

अतिक्रामति कालेथ पार्थिवं हन्तुमुद्यमम् । करात_7_1013कख

दुर्द्रुक्षुर्जातराज्येच्छस्तान्वङ्गिर्धम्मटोभजत् ॥ करात_7_1013गघ

द्रोहापवादभागेष भवेद्राज्यमिदं पुनः । करात_7_1014कख

मामेव वैश्या¹पुत्रत्वादनर्हेस्मिन्नुपेष्यति ॥ करात_7_1014गघ

इति संमन्त्र्य सुचिरं निहन्तुम् पृथिवीभुजम् । करात_7_1015कख

प्रेरितो जयराजोभूत्तेनासरलचेतसा ॥ युग्मम्॥ करात_7_1015गघ

विलावग्रामजान्क्षिप्त्वा तीक्ष्णान्द्रोहाय भूपते । करात_7_1016कख

सोवरोधवधूर्द्वित्रा विदधे मध्यपातिनीः ॥ करात_7_1016गघ

क्रमात्सिद्ध्युन्मुखे तस्मिन्कार्ये राजपुरीं नृपः । करात_7_1017कख

दूत्याय व्यसृजज्जातु बहुमानेन धम्मटम् ॥ करात_7_1017गघ

सस्हस्रमङ्गलगृहे सुदिनापेक्ष्या स्थितम्¹ । करात_7_1018कख

तं सिद्धिभङ्गचकितो जयराजः समाययौ ॥ करात_7_1018गघ

तमर्थं मण्डपे गूढं तयोर्मन्त्रायमाणयोः । करात_7_1019कख

प्रयागानुचरः कश्चिद्भित्तिव्यवहितोशृणोत् ॥ करात_7_1019गघ

तदावेदिततद्वार्तात्प्रयागात्तत्कथां ततः । करात_7_1020कख

बुद्ध्वा निवर्तयामास धम्मटं गमनान्नृपः ॥ करात_7_1020गघ

कुलक्षयभयात्तिष्ठंस्तत्प्रतीकारमन्थरः । करात_7_1021कख

स्वमेव केवलं रक्षन्नासीत्स चकितोन्वहम् ॥ करात_7_1021गघ

असिद्धिम् जयराजस्तु दृष्ट्वा दूतैः स्वसंमुखौ । करात_7_1022कख

शमालडामरौ वीरौ वागपाजाभिधौ व्यधात् ॥ करात_7_1022गघ

स्वभृत्यैर्भेदनिर्यातैर्ययासुं तं निवेदितम् । करात_7_1023कख

श्रुत्वा क्षपायां क्षितिभृद्दिक्षु चिक्षेप रक्षिणः ॥ करात_7_1023गघ

व्याजाद्यात्रां वदन्सज्जः प्रातस्तान्वङ्गिरेव तम् । करात_7_1024कख

चतुष्कं पूजने¹ धूर्तो जयराजमुपानयत् ॥ करात_7_1024गघ

राज्ञो दत्तार्गले धाम्नि¹ स्थितस्य स्थानमण्डलम् । करात_7_1025कख

सत्रा स भ्रातृपुत्रेण धम्मटेण ततोविशत् ॥ करात_7_1025गघ

रक्षिणोथ बहिर्न्यस्य प्रयागः¹ पार्थिवाज्ञया । करात_7_1026कख

जयराजं बधानेति नीचैर्धम्मटमभ्यधात् ॥ करात_7_1026गघ

धम्मटे विश्वसञ्शस्त्रं जयराजस्त्यजेद्ध्रुवम् । करात_7_1027कख

निदेशेनामुना वेत्ति स्वमज्ञातं च धम्मटः ॥ करात_7_1027गघ

द्वयोरेकस्य वा युद्धे तयोर्मृत्यौ हितं च नः । करात_7_1028कख

व्यक्तीकृतैक्ययोर्वापि वधो लोकेप्यगर्हितः ॥ करात_7_1028गघ

इति निर्ध्यायतः शश्वदविरोधेन वेधसः । करात_7_1029कख

प्रज्ञास्य प्रत्यभाद्राज्ञो मन्त्रो युक्ततमस्तथा ॥ तिलकम्॥ करात_7_1029गघ

नाबुद्ध मां ध्रुवं राजा तान्वङ्गिरिति विश्वसन् । करात_7_1030कख

जयराजमुपागत्य ततो धार्ष्ट्याद्वचोब्रवीत् ॥ करात_7_1030गघ

अप्रसन्नस्त्वयि नृपो यद्यद्रोहोसि निश्चयात् । करात_7_1031कख

तत्त्वयाशु विशुद्ध्यर्थमसिधेनुः समर्प्यताम् ॥ करात_7_1031गघ

दैवेन वा मोहितः स तद्विश्वासेन वात्यजत् । करात_7_1032कख

आक्षिप्यमाणः शस्त्रास्त्रकोविदः शस्त्रमन्यवत् ॥ करात_7_1032गघ

वैक्लव्यदर्शनात्सेर्ष्यस्ततः स परुषं गिरम् । करात_7_1033कख

तन्वङ्गपौत्रष्टुल्लाख्यस्तं जगदाaज्जकात्मजः ॥ करात_7_1033गघ

न त्वं निःसत्त्व कय्याया जातः कलशभूभुजा । करात_7_1034कख

आसीज्जनयिता नूनं क्लीबो यः कश्चिदेव ते ॥ करात_7_1034गघ

निष्ठायां धैर्यचर्याणां परिणाममजानता । करात_7_1035कख

तेनेत्युक्तः स शीताम्बुसिक्तसुप्रोपमोभवत् ॥ युगलकम्॥ करात_7_1035गघ

द्रोहोदन्तं पृच्छयमानो धीरस्तन्मध्यपातिनम् । करात_7_1036कख

यातनाक्लेशितोप्यूचे स्वमेव न तु धम्मटम् ॥ करात_7_1036गघ

1009.

--1) च has been erased by A1.

1012.

--1) Thus A1; corr. by later hand दुर्मन्त्रिशेषाः.

1014.

--1) Thus corr. by later hand from A1 वेश्या॰.

1018.

--1) Thus corr. by later hand from A1 स्थितिम्.

1024.

--1) Thus corr. by A2 from A1 पूर्तये; A2 in margin भोजने.

1026.

--1) Thus corr. by A2 from A1 प्रायम्.

[page 143]

विघ्नमन्त्रवीर्येण मोघीकृतविषाशनः । करात_7_1037कख

रज्ज्वा निपीड्य ग्रीवाग्रं ततो निशि विपादितः ॥ करात_7_1037गघ

जय्यकेन प्रतीहर्त्रा शिरश्छित्त्वोज्झितं ययौ । करात_7_1038कख

भट्टारनङ्वलातोये तद्वपुर्मत्स्यभोज्यताम् ॥ करात_7_1038गघ

तमेकसप्तते वर्षे भाद्रपदे नृपः । करात_7_1039कख

वधम् गभीरहृदयो धम्मटस्याप्यचिन्तयत् ॥ करात_7_1039गघ

आदिदेशाथ तत्सिद्ध्यै रहः शस्त्रभृतां वरम् । करात_7_1040कख

शूरं कलशराजाख्यं ठक्कुरं लोहराश्रयम् ॥ करात_7_1040गघ

प्रहिणोति यदा दूतं प्रयागस्ते तदा त्वया । करात_7_1041कख

संपाद्यमेतदित्यूचे तं चोपचितसत्क्रियम् ॥ करात_7_1041गघ

असिद्धिभीत्या स्वं दूतं स ग्रहिण्वन्प्रयागकः । करात_7_1042कख

संमन्त्र्य क्रियतामेतदित्यूचे कुपितो नृपम् ॥ करात_7_1042गघ

राज्ञि मन्त्र¹यमाणेथ पञ्चानीयाग्र्यमन्त्रिणः । करात_7_1043कख

वामनः सार्गले द्वारे त्यक्तदेहोब्रवीद्वचः ॥ करात_7_1043गघ

मन्त्रश्च मन्त्रिणश्चैते न यावन्निःसृता बहिः । करात_7_1044कख

तावत्क्रियेति चेदेतन्न भद्राणि दरिद्रति ॥ करात_7_1044गघ

राजाज्ञया प्रयोगेन¹ ततो दूते विसर्जिते । करात_7_1045कख

तीक्ष्णः कलशराजाख्यस्तनयाभ्यां सहाययौ ॥ करात_7_1045गघ

तस्मिन्प्रसङ्गे तान्वङ्गिः श्येनस्य दददातपम् । करात_7_1046कख

राजधान्यन्तरेवासीद्द्वित्रैरनुचरैः समम् ॥ करात_7_1046गघ

पुरः कलशराजं तं दृष्ट्वा पश्चाच्च तत्सुतौ । करात_7_1047कख

यावत्साश¹ङ्कमाचख्यौ तावद्भृत्यैर्निजैर्जहे ॥ करात_7_1047गघ

शक्तोपि धम्मटः क्रष्टुं कृपाणीमिति वादिनम् । करात_7_1048कख

हन्तुं कलशराजं तु यावच्छस्त्रे व्यधात्करम् ॥ करात_7_1048गघ

तावत्तेनाग्रतः पश्चात्तत्पुत्राभ्यां कृताहतिः । करात_7_1049कख

आसनादुच्चलन्नेव क्षिप्रं प्राणैरमुच्यत ॥ करात_7_1049गघ

मुमूर्षुणा क्षतस्तेन ज्यायान्कलशराजजः । करात_7_1050कख

चित्रमायुधवैगुण्यान्नाभीक्ष्णव्रणितोभवत् ॥ करात_7_1050गघ

तस्य ह्यभाग्ययोगेन तेष्वेवाहःसु शस्त्रिणः । करात_7_1051कख

निजा कृपाणी तुत्रोट तेनाभद्रायुधो¹भवत् ॥ करात_7_1051गघ

निहत्य पातितः पृष्ठात्स तैर्व्याधैरिवाण्डजः । करात_7_1052कख

शुनां ग्रासाय संत्यक्तः श्वपाकैः पार्थिवाज्ञया ॥ करात_7_1052गघ

राज्ञा तन्वङ्गनप्तारौ स्वयं रल्हणमल्हणौ । करात_7_1053कख

आगत्य प्राङ्गने त्यक्तकृपाणी परिरक्षितौ ॥ करात_7_1053गघ

दत्तास्कन्दास्तु¹ टुल्लाद्याः संरम्भेण युयुत्सवः । करात_7_1054कख

माययोदयसिंहेन दाम्भिकेनैत्य वञ्चिताः ॥ करात_7_1054गघ

यूयं पुत्रा ममेत्युक्तवतस्ते धार्मिकस्य यत् । करात_7_1055कख

प्रत्ययात्तस्य शस्त्राणि नत्यजुर्जीवितेच्छवः ॥ करात_7_1055गघ

राज्ञो विशुद्धिः क्रियतां पार्श्वमेत्येति तद्वचः । करात_7_1056कख

तैः समागत्य जगृहे मार्गो राजगृहान्प्रति ॥ करात_7_1056गघ

तन्वङ्गजगृहोच्छिष्टैर्बाल एव विवर्धितः । करात_7_1057कख

टुल्लं ततो विहस्यैवं स्वच्छत्त्रग्राहकोवदत् ॥ करात_7_1057गघ

तन्वङ्गनप्तर्यत्¹पूर्वं जयराजमभाषथाः । करात_7_1058कख

न त्वम् निःसत्त्व कय्याया इति तद्विस्मृतं तव ॥ करात_7_1058गघ

स ते तादृश एवायं वर्तते संकटः क्षणः । करात_7_1059कख

किं धैर्यावसरे मूढ वैक्लव्यमवलम्बसे ॥ करात_7_1059गघ

तस्माज्जातोसि नियतं मत्पित्रोच्छिष्टमुष्टिना । करात_7_1060कख

अहम् तु तेन वीरेण त्वत्पित्रा कीर्तिभागिना ॥ करात_7_1060गघ

इत्युक्त्वा स रणे गृह्णन्खड्गधाराजलज्जलम् । करात_7_1061कख

पपात जन्ममालिन्यं मानी प्रक्षालयन्निव ॥ करात_7_1061गघ

नृपान्तिकं प्रयास्याम इति निश्चयतस्ततः । करात_7_1062कख

टुल्लादीन्राजपुरुषाः कारागारे निचिक्षिपुः ॥ करात_7_1062गघ

ते यौवनभरोन्मत्ता द्रुमा वासन्तिका इव । करात_7_1063कख

प्रत्यभासन्त कारुण्याद्रक्षणीयाः क्षमाभुजः ॥ करात_7_1063गघ

टक्कस्तु बिम्बियो नाम पापः संप्रेक्ष्य भूभुजम् । करात_7_1064कख

न्यजिग्रहत्तान्ग्रीवासु निशि पाशान्निवेशयन् ॥ करात_7_1064गघ

टुल्लो विजयराजश्च बुल्लो गुल्लश्च तेलुठन् । करात_7_1065कख

तन्वङ्गपौत्राश्चत्वारो हता वध्यमहीतले ॥ करात_7_1065गघ

1043.

--1) Emended; A मन्त्रिय॰.

1045.

--1) A here and elsewhere प्रयोगेण.

1047.

--1) Emended; A ॰त्सशङ्कमा॰.

1048.

--1) Thus A; perhaps, to be emended कृपाणीमतिवादिनीम्.

1051.

--1) युधो supplied by A3 in space left by A1.

1054.

--1) Emended; A ॰स्कन्दाद्यास्तु.

1058.

--1) Emended; A ॰नप्तो यत्पूर्वं.

[page 144]

हतानामपि सौन्दर्यं तेषामद्यापि वर्ण्यते । करात_7_1066कख

कथान्तरे वयोवृद्धैर्बद्धास्रुस्यन्ददुर्दिनैः ॥ करात_7_1066गघ

सतताभ्यस्तताम्बूलैः स्रस्तैस्तद्दशनाङ्कुरैः । करात_7_1067कख

कीर्णशो¹णाश्ममालेव सुचिरं वध्यभूरभूत् ॥ करात_7_1067गघ

वृद्धिमानीतयो राज्ञाप्युत्कर्षापत्ययोस्ततः । करात_7_1068कख

ज्यायान्प्रमिम्ये¹ डोम्बाख्यो गूढदण्डैः कुलच्छिदा ॥ करात_7_1068गघ

स्फुलिङ्गमिव संभाव्य तेजोविस्फूर्जितं शिशुम् । करात_7_1069कख

जघान जयमल्लं च तद्विद्विजयमल्लजम् ॥ करात_7_1069गघ

गोप्तॄ¹न्स्वगोत्रजान्हत्वा भोक्तुमेकस्य कस्यचित् । करात_7_1070कख

कुर्वन्ति दैवोपहता राज्यम् निष्कण्टकं नृपाः ॥ करात_7_1070गघ

संरूढं मधुगोलमुच्चविटपव्यूहावलींगह्वरे मूढः कर्तुमकृच्छ्रहार्यमभितः कस्यापि भव्यात्मनः । करात_7_1071कख

दैवप्रेरणया प्रकम्पविवशः पत्त्रप्रहारैर्दृढं तद्गोप्तॄ¹न्मधुपान्निहत्य शमयत्यश्वत्थपृथ्वीरुहः ॥ करात_7_1071गघ

ज्ञातिद्रोहमहापाप्मनष्टधीरथ पार्थिवः । करात_7_1072कख

डिम्बानामप्यसंभाव्यामभजद्विटभोज्यताम् ॥ करात_7_1072गघ

वामनस्यात्मजः क्षेमस्तं जाजञ्ज¹नकद्विषम् । करात_7_1073कख

प्रैरय²त्कलशेशस्थच्छत्त्रहेमनिवर्हणे ॥ करात_7_1073गघ

तामिच्छामच्छिनत्तस्य भक्तो युक्त्या प्रयागकः । करात_7_1074कख

धावतः श्वभ्रपतिच्छां धीरो यन्तेव दन्तिनः ॥ करात_7_1074गघ

अनिशं नष्टचेष्टानां शवानामिव भूभुजाम् । करात_7_1075कख

अन्तःप्रवेशकुशलो यो वेताल इवाभवत् ॥ करात_7_1075गघ

नप्ता हलधरस्याथ विटो लोष्टधराभिधः । करात_7_1076कख

जगाद निर्जने जातु राजानं रञ्जनेच्छया ॥ युग्मम्॥ करात_7_1076गघ

ह्रियतां ग्रामहेमादि कलशेश्वरसम्श्रयम् । करात_7_1077कख

तत्प्रासादाश्मभिः सेतुं वितस्तायां करोमि ते ॥ करात_7_1077गघ

आलेख्यं गगने लिखामि विसिनीसूत्रैर्वयाम्यम्बरं स्वप्नालोकितमानयामि कनकं ग्रथ्नामि वप्रं हिमैः । करात_7_1078कख

इत्याद्युक्तमपि स्फुटं जडमतिर्जानाति सत्यं नृपो यस्तादृक्त्रपया न वक्ति स गतप्रौढिः परं वञ्च्यते ॥ करात_7_1078गघ

निषिषेध चिकीर्षां तु प्रयागस्वामपि प्रभोः । करात_7_1079कख

सदुपस्थायिकोपथ्याभ्यर्थनामिव रोगिणः ॥ करात_7_1079गघ

अथ लोष्टधरो हास्यावसरे जातु भूपतिम् । करात_7_1080कख

बद्धस्य मोक्षो देवस्य क्रियतामित्यभाषत ॥ करात_7_1080गघ

स्मित्वा किमेतदित्युक्तवन्तं तं स व्यजिज्ञपत् । करात_7_1081कख

उदभाण्डपुरे ॰ ॰¹ भीमशा²हिरभूत्पुरा ॥ करात_7_1081गघ

विरोधात्पारिषद्यानां¹ तत्कृतो भीमकेशवः । करात_7_1082कख

राज्ये कलशदेवस्य बद्धद्वारोभवच्चिरम् ॥ करात_7_1082गघ

तैः शान्तैर्वैरैर्विदधे यदाथ विवृताररिः । करात_7_1083कख

चौरापहृतदुर्वर्णकवचो ददृशे तदा ॥ करात_7_1083गघ

भूयोपि चक्रे तद्भीत्या कोशसामर्थ्यभागिति । करात_7_1084कख

ततः प्रभृत्यद्य यावद्बद्धद्वारारदिः स्फुटम् ॥ करात_7_1084गघ

आदीयतां तदीयस्तत्कोश¹श्चौरभयावहः । करात_7_1085कख

सोपि बन्धाद्विमुक्तोस्तु पुष्पदीपादिभोगभाक् ॥ करात_7_1085गघ

इति संप्रेरितस्तेन तथा चक्रे स भूपतिः । करात_7_1086कख

कोशं ततः प्रपेदे च मणिस्वर्णादिनिर्भरम् ॥ करात_7_1086गघ

अचिन्तयच्च यत्रेदृग्व¹स्तु शून्यसुरास्पदे । करात_7_1087कख

कीदृक्तत्रा²परेषु स्यादाद्येषु सुरवेश्मसु ॥ करात_7_1087गघ

कृतप्रायः स तत्रत्यैः पारिषद्यैस्ततो नृपः । करात_7_1088कख

निष्क्रयं रूढभारोढिवारणेन प्रदापितः ॥ करात_7_1088गघ

क्रमेण सेनाननाङ्गव्ययव्यसनशालिनः । करात_7_1089कख

सुरार्थह¹रणे रूढा धीः संभावनया तथा ॥ करात_7_1089गघ

पूर्वराजार्पितन्कोशांस्ततः स भुवनाद्भुतान् । करात_7_1090कख

सर्वगीर्वाणवेश्मभ्यो लुब्धबुद्धिरपाहरत् ॥ करात_7_1090गघ

1067.

--1) Thus A1; altered by later hand into ॰गोणाश्म॰.

1068.

--1) Emended; A प्रसिस्थे.

1070.

--1) Emended; A गोप्तृ॰.

1071.

--1) Emended; A तद्गोप्तृ॰.

1073.

--1) Emended; A जान जनक॰.

--2) य supplied by A2.

1081.

--1) Two aksharas are wanting; A does not indicate the lacuna.

--2) Emended; A भीमश्शाहिर॰. Cf. vi. 178.

1082.

--1) Doubtful emendation; A ॰त्परिपत्यानां. Cf. vii. 1088.

1085.

--1) Emended; A ॰त्कोशचौर॰.

1087.

--1) Emended; A यत्रेदृद्वस्तु.

--2) Emended with C; A कीदृक्कुत्रा॰.

1089.

--1) Thus A; G C सुराकुहरणे.

[page 145]

हतेषु कोशेष्वानेतुं देवानां प्रतिमा अपि । करात_7_1091कख

चकारोदयराजाख्यं देवोत्पाटन¹नायकम् ॥ करात_7_1091गघ

वदनेषु च नग्नाटैः शीर्णध्राणाङ्घ्रिपाणिभिः । करात_7_1092कख

मूर्तिनाशाय देवानां शकृन्मूत्राद्यपातयत् ॥ करात_7_1092गघ

स्वर्णरू¹प्यादिघटिता गीर्वाणाकृतयोलुठन् । करात_7_1093कख

अध्वस्विन्धनगण्डाल्य इव सावस्करेष्वपि ॥ करात_7_1093गघ

विवुधप्रतिमाश्चक्रुराकृष्टा गुल्फदामभिः । करात_7_1094कख

थूत्कारकुसुमच्छन्ना भग्नन¹ग्नाटकादयः ॥ करात_7_1094गघ

ग्रामे पुरेथ नगरे प्रासादो न स कश्चन । करात_7_1095कख

हर्षराजतुरुष्केण न यो निष्प्रतिमीकृतः ॥ करात_7_1095गघ

तस्य देवावधृष्यौ द्वौ परमस्तां प्रभाविनौ । करात_7_1096कख

नगरे श्रीरणस्वामी मार्ताण्डः पत्तनेष्विव ॥ करात_7_1096गघ

द्वौ महाप्रतिमामध्याद्बुद्धविम्बावरक्षताम् । करात_7_1097कख

दानप्रसङ्गे तं जातु याचित्वा त्यागिनं नृपम् ॥ करात_7_1097गघ

परिहासपुरे जन्ममेदिन्यां कनकाभिधः । करात_7_1098कख

गायनः कुशलश्रीश्च श्रमणो नगरान्तरे ॥ करात_7_1098गघ

अधिगतवतां लोके विश्वाद्भुतामपि संपदं न खलु विरतिर्दुष्कर्मभ्यो धनाaर्जनकाङ्क्षिणाम् । करात_7_1099कख

किमपि कमलावाप्त्यै पद्माकरोद्धृतिपातकं भजति कमलालीलावासो भवन्नपि हि द्विपः ॥ करात_7_1099गघ

पैतामहेन पित्र्येण तथा राज्यचिकीर्षया । करात_7_1100कख

लोहरादाहृतार्थस्य कोशेनोत्कर्षभूपतेः¹ ॥ करात_7_1100गघ

युक्तोपि पूर्वराजार्थं वेदौक्रोभो जहार यः । करात_7_1101कख

ऐच्छद्धनार्जनं हा धिक्सोपि वास्तव्यपीडया ॥ युग्मम्॥ करात_7_1101गघ

तदाज्ञामात्रमादाय सचिवैरथ पापिभिः । करात_7_1102कख

ते ते नवनवायासनामाङ्का नायकः कृताः ॥ करात_7_1102गघ

कालानुवृत्तिपरतां धिग्धिग्राजोपजीविनाम् । करात_7_1103कख

यत्र मन्त्री वयःस्थः सन्सदाचारोपि गौरकः ॥ करात_7_1103गघ

सर्वदेवगृहग्रामसर्वस्वापहृतिव्रतम् । करात_7_1104कख

स्वीचकाराज्जया भर्तुरर्थनायकतामपि ॥ युग्मम्॥ करात_7_1104गघ

पार्षदः समरस्वामिदेवागारे सहेलकः¹ । करात_7_1105कख

आप्तो विजयमल्लस्य यो राज्ञो द्वेष्यतां ययौ ॥ करात_7_1105गघ

द्विगुणोत्पत्तिदानेन सोर्थनायकतां गतः । करात_7_1106कख

लब्धावकाशो राजाग्रे क्रमेणासीन्महत्तमः ॥ करात_7_1106गघ

किमन्यदद्धरता तेन सर्वार्थान्सर्वनायकैः । करात_7_1107कख

व्यधीयत धनावाप्त्यै पुरीशस्यापि नायकः ॥ करात_7_1107गघ

श्रीगर्भपदपर्यायच्छन्नजाड्यप्रभावतः । करात_7_1108कख

तथार्जितस्य कोशस्य सोनुरूपव्ययोभवत् ॥ करात_7_1108गघ

मृगीदृशां दुर्लभताम् हयानां श्वासान्विटानां कुवचःसहत्वम् । करात_7_1109कख

वैतालिकानां च विकत्थनत्वं क्रेतुम् क्षितीशाः क्षपयन्ति लक्ष्मीम् ॥ करात_7_1109गघ

कोपप्रसादैर्दयिताजनस्य हयादिवृत्तान्तगवेषणेन । करात_7_1110कख

भृत्यानुवृत्त्या मृगयाकथाभी राज्ञां शिशुनामिव याति कालः । करात_7_1110गघ

विलासहासासनयानदानपानाशनाद्या असतीः सतीर्वा । करात_7_1111कख

छायेव चेष्टाः क्षितिपालवर्गः परानुकारेण करोति सर्वाः ॥ करात_7_1111गघ

अमानुषत्वं पुरुषाधिराजा विटस्तवैः स्वस्य विचिन्त्य सत्यम् । करात_7_1112कख

तृतीयमक्ष्यभ्यधिकं भुजौ वा ममेति मत्वा न विदन्ति मृत्युम् ॥ करात_7_1112गघ

निशासु येषां प्रभवन्ति दारा दिनेष्वमात्या नियताधिकाराः । करात_7_1113कख

अहो भ्रमः स्वस्य यदत्र तेपि विदन्ति भूपा प्रभविष्णुभावम् ॥ करात_7_1113गघ

1091.

--1) Emended with R C; A ॰त्पाटनायकम्.

1093.

--1) Emended; A ॰रुप्या॰.

1094.

--1) Thus corr. by later hand from A1 रुग्नन॰.

1100.

--1) Emended; A ॰भूपतिः.

1105.

--1) Emended; A च हेलकः. Cf. vii. 1170, 1319, 1358, 1359.

[page 146]

स्वादूचितं सावुतयैव भुङ्क्ते थूत्कृत्य मुञ्चत्यपि थूत्कृतानि । करात_7_1114कख

वित्रासितस्त्रासमुपैत्यकस्माद्भूभृच्च बालश्च समानभावः ॥ करात_7_1114गघ

जाड्यमित्यादि यत्किंचित्क्षितिपानां कटाक्षितम् । करात_7_1115कख

तत्सर्वं हर्षदेवस्य जाड्येन लघुतां ययौ ॥ करात_7_1115गघ

तुष्टः पटहवाद्येन हृद्यातोद्यविदे ददौ । करात_7_1116कख

भामनायकनाम्ने स करिणं करिणीसखम् ॥ करात_7_1116गघ

स्वशिष्यस्तेन तस्यासीद्गायनः कनकोथ सः । करात_7_1117कख

चप्पकावरजः खेदाद्गीताभ्यासकृतोद्यमः ॥ करात_7_1117गघ

प्रसादीकृतमस्मै च खेदच्छेदनमिच्छता । करात_7_1118कख

तेन काञ्चनदीन्नारलक्षमक्षतचेतसा ॥ करात_7_1118गघ

कर्णाटभर्तुः पर्माण्डेः सुन्दरीं चन्दलाभिधाम् । करात_7_1119कख

आलेख्यलिखितां वीक्ष्य सोभूत्पुष्पायुधक्षतः ॥ करात_7_1119गघ

उत्तेजयन्ति संघर्षे हास्ये जडमतीन्विटाः । करात_7_1120कख

सारमेयानिवाजस्रं प्रोत्साह्य प्राकृताशयाः ॥ करात_7_1120गघ

स्स विटोद्रेचितो वीतत्रपश्चक्रे सभान्तरे । करात_7_1121कख

प्रतिज्ञां चन्दलावाप्त्यै पर्माण्डेश्च विलोडने ॥ करात_7_1121गघ

कृतापक्त्रिमकर्पूरपरित्यागं प्रतिज्ञया । करात_7_1122कख

तं च स्तुतिमिषादेवं जहसुः कविचारणाः ॥ करात_7_1122गघ

भाषाविशेषविशेषतः परिगतस्त्वं दाक्षिणात्योध्वगो गन्धादप्यवधारितं यदुत ते कर्पूरकोलं करे । करात_7_1123कख

पक्वं चेदिदमङ्ग हर्षनृपतेस्तत्कल्पयोपायनं नो चेत्तिष्ठतु नालिकेरकुहरे संप्रत्यमुष्मिन्यतः ॥ करात_7_1123गघ

आ कर्णाटवसुंधराधववधादा चन्द्रलालिङ्गनादा कल्याणपुरप्रवेशनिविधेरा पिम्मलादर्शनात् । करात_7_1124कख

आ राजाश्रयकाननान्तवसुधापारर्द्धिकौतूहलाद्देवेन प्रतिषिद्धमिद्धमहसा पोताससंचर्वणम् ॥ करात_7_1124गघ

विटः प्रसाद्य नृपतिं मदनः कम्पनापतिः । करात_7_1125कख

महत्तरत्वं जग्राह तस्याश्चित्रार्पिताकृतेः ॥ करात_7_1125गघ

वस्त्रालंकारनिर्वाहकृतेमुष्याश्च वेतनम् । करात_7_1126कख

नित्यमादत्त भूपालाद्दायमीर्ष्याशमाय च ॥ करात_7_1126गघ

विटत्वे निस्त्रपत्वे च मदनस्य कथाक्रमः । करात_7_1127कख

मौग्ध्ये पारिप्लवत्वे च नृपस्य निकषोभवत् ॥ करात_7_1127गघ

मातेयं बप्पिका¹ नाकात्तवानीतेति वादिभिः । करात_7_1128कख

संदर्श्य जरतीं नारीं मुषितः सोपरैर्विटैः ॥ करात_7_1128गघ

दासीश्च देवता एता इत्युत्वान्यैः प्रवेशिताः । करात_7_1129कख

उन्नतिं च श्रियं चौज्झत्प्रणमञ्जहसे जनैः ॥ करात_7_1129गघ

दास्यो मदनसंलापमन्त्राद्युल्लेखकारिभिः । करात_7_1130कख

अध्यापिता विटैस्तस्य मतिमोहं प्रचक्रिरे ॥ करात_7_1130गघ

ताभ्यः काभिरपि क्ष्माभृत्सुरतं समयोचितम् । करात_7_1131कख

वाञ्छन्तीभिः कृतः स्वाङ्गस्पर्शाद्भाग्योदयोज्झितः ॥ करात_7_1131गघ

आयुष्कामाय भूयांसं कालं जीवितकाङ्क्षिणे । करात_7_1132कख

आयुर्वर्षशतान्यस्मै ता मूढमतये ददुः ॥ करात_7_1132गघ

डोम्बेन पिण्डसिद्धार्थी केनाप्येतद्रसायनम् । करात_7_1133कख

पिण्डसिद्धिकृदित्युत्वा पेयं किमपि पायितः ॥ करात_7_1133गघ

किं तस्य कथितैरन्यैर्मौग्ध्यैर्यो याचितो विटैः । करात_7_1134कख

विद्यमानादिव धनादायुषोपि व्ययं व्यधात् ॥ करात_7_1134गघ

बलरूपेच्छुरपरानुपायान्यानसेवत । करात_7_1135कख

कथयेत्कः सदाचारस्तानतोपि त्रपावहान् ॥ करात_7_1135गघ

स एवमन्धतामिस्रे¹ निक्षिप्तः शाश्वतीः समाः । करात_7_1136कख

मुग्धबुद्धिः स्वजाड्येन² दुर्जातैश्च कुमन्त्रिभिः ॥ करात_7_1136गघ

मेघवसहनमुख्यानां कृत्ये लोकोत्तरे यथा । करात_7_1137कख

सन्त्यद्याल्पधियः केचित्संदेहान्दोलिताशयाः ॥ करात_7_1137गघ

तथास्मिन्नपि दुष्कृत्ये वर्ण्यमानेद्भुतावहे । करात_7_1138कख

भविष्यतीत्व कालेन कालेन नूनमप्रत्ययो जनः ॥ करात_7_1138गघ

राज्ये बहुच्छले तादृग्दुर्नीत्योपहतोप्यभूत् । करात_7_1139कख

आयुःशेषेण न वशे स रन्ध्रान्वेषिणां द्विषाम् ॥ करात_7_1139गघ

1128.

--1) Emended; A बाधिका. Cf. vii. 319.

1136.

--1) Emended; A ॰तामस्रे.

--2) Emended; A स्वजात्येन; C स्वजन्येन.

[page 147]

नर्तकीः शिक्षयन्नात्रावुत्थायाभिनयं स्वयम् । करात_7_1140कख

तिष्ठन्दीपोज्ज्वले धाम्नि दूरात्केनापि शत्रुणा ॥ करात_7_1140गघ

क्षिप्तेषुरपि नाभूद्यन्निहतो व्रणितोथ वा । करात_7_1141कख

फलं तस्यायुःशेषस्य प्रजानां कुकृतस्य वा ॥ करात_7_1141गघ

कश्चिदेवाथ शुद्धान्ते पातदूतो महीपतेः । करात_7_1142कख

सर्वाशुद्धि¹निधेः प्राभून्नारीचारित्रविप्लवः ॥ करात_7_1142गघ

ते युवानो मदोन्मत्तास्ताः स्त्रियो यौवनोन्मदाः । करात_7_1143कख

नाशाय हर्षदेवस्य तस्मिन्नेवाभवन्क्षणे ॥ करात_7_1143गघ

निगृहीतास्तेन रोषात्सजाराः काश्चन स्त्रियः । करात_7_1144कख

काश्चित्त्वाकृष्य शुद्धान्ताज्जारैर्नीता दिगन्तरम् ॥ करात_7_1144गघ

स्वेन दौःशीलदोषेण सर्व एव विशङ्किताः । करात_7_1145कख

भृत्यास्तस्याशुभान्यैच्छन्नयतन्त च शान्तये ॥ करात_7_1145गघ

तस्यापि शीलवैकल्यं तावत्सर्वत्र पप्रथे । करात_7_1146कख

यावत्कलशभूपालात्संजातस्योपपद्यते ॥ करात_7_1146गघ

शैशवे वर्धितो याभिरङ्कमारुह्य मातृभिः । करात_7_1147कख

सोङ्कमारोप्य ता एव चुम्बन्संबुभुजेनिशम् ॥ करात_7_1147गघ

संभोगं भगिनीवर्गे कुर्वता दुर्वचोरुषा । करात_7_1148कख

निगृहीता च भुक्ता च नागा पुत्री पितृस्वसुः ॥ करात_7_1148गघ

स तरुष्कशतधीशाननिशं पोषयन्धनैः । करात_7_1149कख

निधनावधि दुर्बुद्धिर्बुभुजे ग्राम्यसूकरान् ॥ करात_7_1149गघ

अथ सेवाभिसारेण कदापि कुपितो नृपः । करात_7_1150कख

स मन्दबुद्धिरास्कन्दमदाद्राजपुरीं प्रति ॥ करात_7_1150गघ

विलोक्य सैन्यसामग्रीमनन्यसदृशीं पथि । करात_7_1151कख

त्रैलोक्याक्रान्तिसामर्थ्यं पार्थिवैस्तस्य शङ्कितम् ॥ करात_7_1151गघ

स तु पृथ्वीगिरिं दुर्गं दृष्ट्वा तद्ग्रहणोद्यतः । करात_7_1152कख

अप्रविष्टो राजपुरीं तन्मूले समुपाविशत् ॥ करात_7_1152गघ

मासमभ्यधिकं तेन तस्थुषा परिपीडिताः । करात_7_1153कख

प्रक्षीणान्नादिसंभारा बभूवुर्दुर्गरक्षिणः ॥ करात_7_1153गघ

त्रातुं संग्रामपालस्तानूरीचक्रे धरापतिः । करात_7_1154कख

कियन्तं न करं भीतः कियतीर्न च संविधाः ॥ करात_7_1154गघ

उपोड्ःअदार्द्ये नृपतौ स तदप्रतिगृह्णति । करात_7_1155कख

लुब्धमुत्कोचदानेन स्वीचक्रे दण्डनायकम् ॥ करात_7_1155गघ

अमन्यमाने¹ नृपतौ व्यावृत्तिं प्रेरिता रहः । करात_7_1156कख

प्रवासवेतनं भूरि मार्गितुं तेन शस्त्रिणः ॥ करात_7_1156गघ

तैः प्राये प्राकृतप्रायैः कृते सोल्लुणट्ःअभाषितैः । करात_7_1157कख

राज्ञो दूरस्थकोशस्य कटकः क्षोभमाययौ ॥ करात_7_1157गघ

स तत्समर्थनां यावच्चक्रे तावद्विभीषिकाम् । करात_7_1158कख

तुरुष्कास्कन्दजामन्यां प्रददौ दण्डनायकः ॥ करात_7_1158गघ

अथाल्पधैर्यो नृपतिरुत्थाप्य कटकं ययौ । करात_7_1159कख

कृत्स्नां च कोशसामग्रीं तस्याजाध्वसु साध्वसात् ॥ करात_7_1159गघ

अपरीक्ष्यादृतो भृत्यः स्वामिनामतिसंकटे । करात_7_1160कख

करोति व्यसनापातमजात्योसिरिवाहवे ॥ करात_7_1160गघ

तेन स्वयमयोग्येन योग्यानन्याननिच्छता । करात_7_1161कख

कलङ्किता नरेन्द्रश्रीः क्षुद्रश्वेनेव मन्दुरा ॥ करात_7_1161गघ

ततः प्रभृति निर्वाणप्रतापस्य महीपतेः । करात_7_1162कख

प्रतापचक्रवर्त्याख्या सर्वतो म्लानिमाययौ ॥ करात_7_1162गघ

म्लानाननो न यत्सिद्धं स्वेन भृत्यैस्तथाखिलैः । करात_7_1163कख

तत्कर्म कृतवन्तं स कन्दर्पं बह्वमन्यत ॥ करात_7_1163गघ

आनिनीषोश्च तं तस्य जडस्याकृत भूपतेः । करात_7_1164कख

दण्डनायक एवेच्छाच्छेदं पैशुनकर्मणा ॥ करात_7_1164गघ

ज्ञातद्रोहोथ नृपतिरबध्नाद्दण्डनायकम् । करात_7_1165कख

प्रातिपत्त्यानुरोधेन न क्रुधा न्यग्रही¹त्पुनः ॥ करात_7_1165गघ

दुर्गे¹ संदिग्धजीवोपि निवसन्संचिकाय सः । करात_7_1166कख

लुब्धस्ताम्बूलवस्त्रादि प्रहितं भृत्यबान्धवैः ॥ करात_7_1166गघ

आत्मनः सर्वनाशाय संजातं दैवमोहितः । करात_7_1167कख

वर्धार्हं प्रत्युत पुनर्निन्ये तं स्वपदं नृपः ॥ करात_7_1167गघ

तं विटाश्चाटुभिर्भूयो राजानमुदतेजयन् । करात_7_1168कख

घोषयान्राजितं स्तोत्रैः कर्णाद्या इव कौरवम् ॥ करात_7_1168गघ

1142.

--1) Emended; A सर्वशुद्धनिधेः.

1156.

--1) Emended; A प्रमन्यमाने.

1165.

--1) Emended; A न्यगृही॰.

1166.

--1) Conjectural reading; A दुग्धे.

[page 148]

वादी वादपराजितः प्रतिभटं गालीभिरत्याक्षिपन्योषिन्नाष्टसतीव्रता कुकलहैरुद्वेजयन्ती पतिम् । करात_7_1169कख

कायस्थश्च हृताखिलार्थमहिमा कृच्छ्रे नृपं पातयन्स्वस्यासन्नपराभवस्य कुरुते भूयः समुत्तम्भनम् ॥ करात_7_1169गघ

भुक्तदेयधनो बिभ्यत्तं सहेलमहत्तमः । करात_7_1170कख

उर्वीपतिं दुर्व्यसने प्रेरयन्स्वार्थपण्डितः ॥ करात_7_1170गघ

बन्धुमन्विष्य दरदां लवन्यैः सह लाहरैः । करात_7_1171कख

दुर्गघाताभिधं दुर्गं ग्रहीतुं तमचूचुदत् ॥ करात_7_1171गघ

यद्धि लक्कनचन्द्राख्ये पुरा गोप्तरि डामरे । करात_7_1172कख

जनकद्वारपतिना हतेनन्तनृपाज्ञया ॥ करात_7_1172गघ

प्रायोपविष्टया द्वारे तत्पत्न्यापि समर्पितम् । करात_7_1173कख

कलशक्ष्माभुजा कॢप्तोपेक्षं प्राप दरन्नृपः ॥ करात_7_1173गघ

तद्बलाद्दारदैः क्रान्तानन्तग्रामेत्र मण्डले । करात_7_1174कख

राजा च मन्त्रिणा चाथ बभूव स्वीकृतोद्यमः ॥ करात_7_1174गघ

निह्रदे¹ तत्र गोप्तॄणां वृत्तये संभृतं हिमम् । करात_7_1175कख

अवग्रहेण तत्तस्मिन्क्षणे निःशेषतां ययौ ॥ करात_7_1175गघ

चारैस्तद्रन्ध्रमालक्ष्य तद्ग्रहाय महत्तमः । करात_7_1176कख

अभीक्ष्णं प्रेरयन्क्ष्मापं स च तत्रोद्यमं व्यधात् ॥ करात_7_1176गघ

वातग¹ण्डं तदुद्योगे प्रतिष्ठासुं नृपाज्ञया । करात_7_1177कख

चप्पको द्वारकार्यस्थमभिसंधातुमैहत ॥ करात_7_1177गघ

द्वारं निवार्य भूपेन प्रापितो मण्डलेशताम् । करात_7_1178कख

सर्वैः सहाभजद्वारं स हि द्वाराधिकारिभिः ॥ करात_7_1178गघ

विसूत्रितोपि¹ कटके तेन द्वारपतिस्ततः । करात_7_1179कख

तीर्त्वा मधुमतीं सिन्धुं सैन्यैर्दुर्गमवेष्टयत् ॥ करात_7_1179गघ

समस्तानपि सामन्तान्प्रहिण्वन्सर्वतः स्वयम् । करात_7_1180कख

एकप्रयाणान्तरितः कोटेपि व्यवसन्नृपः ॥ करात_7_1180गघ

त्यजद्भिर्गण्डशैलादि दुर्गसंश्रयदुर्जयैः । करात_7_1181कख

काश्मीरिकाः¹ सह दरत्सैनिकैः समरं व्यधुः ॥ करात_7_1181गघ

विदधे प्राजिमठिकानाम्न्याघातपदे वसन् । करात_7_1182कख

सपुत्रो गुङ्गजो मल्लः संभ्रमानतिदुःसहान् ॥ करात_7_1182गघ

तत्पुत्रै¹ दैववित्प्रोक्तराज्यप्राप्ती तदिच्छया । करात_7_1183कख

मानं व्यवर्धिषातां यौ वीरावुच्चलसुस्सलौ ॥ करात_7_1183गघ

अत्युद्दामस्तयोर्ज्यायान्द्विषन्नपि नृपासनम् । करात_7_1184कख

आसीद्भाव्यर्थमाहात्म्याद्यात्रायां तत्र निर्गतः ॥ करात_7_1184गघ

अवग्रहेण भूपालप्रतापेन च शोषिताः । करात_7_1185कख

यथाकथंचित्तद्दुर्गं ररक्षुर्दारदा भटाः ॥ करात_7_1185गघ

अथाज्ञेय विधेर्हर्षप्र्तापपरिपन्थिनी । करात_7_1186कख

पपात महती वृष्टिरेकीकृतजलस्थला ॥ करात_7_1186गघ

दुर्गशृङ्गं हिमैः कृत्स्नं दुर्भेद्यैः पर्यवार्यत । करात_7_1187कख

अनुकूलेन विधिना संनाहैर्निहितैरिव ॥ करात_7_1187गघ

उत्थाने पातयन्कांश्चित्पतने कांश्चिदुत्क्षिपन् । करात_7_1188कख

वेधाः कन्दलयत्वेव कन्दुकक्रीडितभ्रमम् ॥ करात_7_1188गघ

ततः स्मृत्वा गृहान्वृष्टिदुःस्थास्ते दुष्टमन्त्रिणः । करात_7_1189कख

चक्रिरे पूर्ववद्राज्ञः स्कन्दावारे विसूत्रणम् ॥ करात_7_1189गघ

ऊर्ध्वस्रोतोनुसारीव तिमिः शैलहताननः । करात_7_1190कख

ततोपि चक्रे व्यावृत्तिम् राजा जरपराङ्मुखः ॥ करात_7_1190गघ

मुक्तापणः शीर्णकोशः त्यक्तश्रीकश्च्युतायुधः । करात_7_1191कख

कटकः सर्व एवाभूत्पलायनपरायणः ॥ करात_7_1191गघ

धावतः पथिभिस्तैस्तैः साक्रन्दान्राजशैनिकान् । करात_7_1192कख

पृष्ठलग्ररिपून्दीर्घा मार्गेग्रसिष्यतापगा ॥ करात_7_1192गघ

क्षौमैः सहंसमालेव साब्जषण्डेव खेटकैः । करात_7_1193कख

सशेवलेव खड्गौघैः सशिलेव तुरंगमैः ॥ करात_7_1193गघ

सौवर्णैः सथाङ्गेव राजतैर्भाजनैरपि । करात_7_1194कख

सफेनेव जनत्यक्तैरासीन्मधुमती सरित् ॥ करात_7_1194गघ

नीतानां च हतानां च दरदैः प्रसृतोदयैः । करात_7_1195कख

अभून्नदीहृतानां च संख्या काचिन्न देहिनाम् ॥ करात_7_1195गघ

अनाथवत्तथा भूतं सैन्यं त्रातुं कृतोद्यमः । करात_7_1196कख

एकस्तु सानुजो मानि नाचलन्माल्लिरुच्चलः ॥ करात_7_1196गघ

1175.

--1) Emended; A निह्रादे.

1177.

--1) Emendedl; A वातगण्डस्तदु॰.

1179.

--1) Thus or, perhaps, विसूत्रितेपि to be read fro A विसूत्रितापि.

1181.

--1) Emended; A काश्मीरकाः.

1183.

--1) Emended; A तत्पुत्रो.

[page 149]

दरद्बलाम्बुधिर्धावन्स विश्वाक्रमणोद्यतः । करात_7_1197कख

ताभ्यां वेलागिरीन्द्राभ्यामिव संस्तम्भितोखिलः ॥ करात_7_1197गघ

तौ रक्षित्वा बलं प्राप्तौ प्रसिद्धिमतुलां गतौ । करात_7_1198कख

पतिंवरेव राजश्रीर्भेजे लक्ष्येण तेजसा ॥ करात_7_1198गघ

ततः प्रभृति लोकस्य सर्वस्यासीदसौ मतिः । करात_7_1199कख

राज्यार्हौ मानिनावेतौ क्लीबोयं न तु भूपतिः ॥ करात_7_1199गघ

तथा कृत्वापि यद्राज्ञे दर्शनं परिजह्रतुः । करात_7_1200कख

तौ प्रीतिदायविमुखौ बबन्धास्थां ततो जनः ॥ करात_7_1200गघ

अथ शान्तरिपुत्रासो नगरं प्राविशन्नृपः । करात_7_1201कख

प्रतापस्तु दिशः प्रायान्मल्लराजतनूजयोः ॥ करात_7_1201गघ

तौ रामलक्ष्मणावेताविति सर्वस्तदाब्रवीत् । करात_7_1202कख

रावणप्रतिमे राज्ञि भाव्यर्थानुगुणं वचः ॥ करात_7_1202गघ

राजा तु गतलज्जः स नित्यकृत्योपमं जडः । करात_7_1203कख

कर्तुं प्रारभताखिन्नः पुनर्मण्डलपीडनम् ॥ करात_7_1203गघ

अल्पापकारमपि पार्श्वगतं निहन्ति नीचो न दूरमसमागसमप्यरातिम् । करात_7_1204कख

श्वा निर्दशत्युपलमन्तिकमापतन्तं तत्त्यागिनं न तु विदूरगमुग्ररोषः ॥ करात_7_1204गघ

ततः प्रविष्टः संप्रीतः सेवया दत्तकम्पनम् । करात_7_1205कख

मदनं सोशृणोत्स्वैरं शंसन्तं तत्पराभवम् ॥ करात_7_1205गघ

तद्रोषेण जिघांसुस्तमागो जग्राह सोपरम् । करात_7_1206कख

तस्य देवीविसृष्टाज्ञालेखोल्लङ्घनलक्षणम् ॥ करात_7_1206गघ

प्राप्तो मडवराज्यात्स क्ष्माभुजादत्तदर्शनः । करात_7_1207कख

भीतो लक्ष्मीधरस्यागान्मन्दिरं टक्क¹मन्त्रिणः ॥ करात_7_1207गघ

राजा प्रसाद्यमानोपि तत्कृतेन्येन मन्त्रिणा । करात_7_1208कख

सस्मितं वीक्षितं सैन्यैस्तं सपुत्रमघातयत् ॥ करात_7_1208गघ

कोपस्मितं नरपतेरकालकुसुमं तरोः । करात_7_1209कख

वेतालस्याट्टहसितं नैवमेव प्रशाम्यति ॥ करात_7_1209गघ

ये संप्ररूढविपुलप्रणयाभिमाना निःशङ्कमीश्वरनिषेवणमाचरन्ति । करात_7_1210कख

मन्त्रानुषङ्गरभसाद्भुजगेन्द्रसख्यं प्रख्यापयन्त एव ते प्रलयं प्रयान्ति ॥ करात_7_1210गघ

कर्णेजपकुले तावन्मदनप्रलयावधिः । करात_7_1211कख

शापः सूर्यमतीदेव्याः प्रसारितभुजोभवत् ॥ करात_7_1211गघ

विक्रमालोकनेनोत्कम्पी निचिक्षेप क्षमापतिः । करात_7_1212कख

बद्ध्वा कलशराजं तं लक्ष्मीधरनिवेशने ॥ करात_7_1212गघ

विरुद्धं तस्य बद्धस्य शिक्षापेक्षामिषान्नृपः । करात_7_1213कख

तेजोवधाय सविधमुदयाख्यं व्यसर्जयत् ॥ करात_7_1213गघ

लक्ष्म्या जाज्वल्यमानं तं वीक्ष्य प्रज्वलितः क्रुधा । करात_7_1214कख

लब्धासिधेनुः कस्माच्चिन्मनस्वी सहस्रावधीत् ॥ करात_7_1214गघ

तद्भृत्यैरथ संक्रुद्धैर्निपत्य स विपादितः । करात_7_1215कख

दुर्बुद्धेस्तस्य भूभर्तुरेवं भृत्या विपेदिरे ॥ करात_7_1215गघ

मण्डले राजदण्डेन क्षतेनेव परिक्षते । करात_7_1216कख

क्षारपातोपमान्यापि प्राभूद्दुःखपरंपरा ॥ करात_7_1216गघ

अहारि काञ्चनस्थाली यैः पार्थिवगृहादपि । करात_7_1217कख

सत्यप्यहसकरे जघ्नुस्तस्करास्तादृशा विशः ॥ करात_7_1217गघ

प्रवर्धमाने मरके क्रन्दितध्वनिनिर्भरः । करात_7_1218कख

निर्घोषः प्रेतवाद्यानां न व्यरंसीद्दिवानिशम् ॥ करात_7_1218गघ

उदीपब्रुडितग्रामे वत्सरे पञ्चसप्तते । करात_7_1219कख

अखण्डं सर्वभाण्डानां दुर्भिक्षमुदजृम्भत ॥ करात_7_1219गघ

दीन्नाराणां धान्यखारिः प्राप्याभूत्पञ्चभिः शतैः । करात_7_1220कख

दीन्नारेणाभवल्लभ्यं मार्द्वीकस्य पलद्वयम् ॥ करात_7_1220गघ

ऊर्णापलस्य दीन्नारैः क्रयः षड्निरजायत । करात_7_1221कख

लवणोषणहिङ्वादेरभिधाप्यास्त दुर्लभा ॥ करात_7_1221गघ

शवैर्नद्योभवन्नम्भःसंसेकोच्छूनविग्रहैः । करात_7_1222कख

छन्नतोया गिरिस्रस्तैश्छिन्नदारुवनैरिव ॥ करात_7_1222गघ

एतद्व्यवहिता¹ राजधानी दूरान्न दृश्यते । करात_7_1223कख

ध्यात्वेति सर्वतो राजा द्रुमाणाम् छेदमादिशत् ॥ करात_7_1223गघ

1207.

--1) Emended; A ठक्क.

1223.

--1) Emended; A व्यवहृता.

[page 150]

सप्रसूनफला वृक्षा गृहस्था इव पातितः । करात_7_1224कख

कुटुम्बैरिव रोलम्बै¹रशोच्यन्त पदे पदे ॥ करात_7_1224गघ

प्राणापहं महादण्डं तथार्तेपि जने नृपः । करात_7_1225कख

हलावरुग्णे वृद्धोक्षे गण्डशैलमिवाक्षिपत् ॥ करात_7_1225गघ

निपीड्य लोकं कायस्थैर्महादण्डव्यवस्थया । करात_7_1226कख

पुरग्रामादिषु क्वापि न मृदप्यवशेषिता ॥ करात_7_1226गघ

अथोल्वणत्वं संप्राप्तान्निहन्तुं सर्वडामरान् । करात_7_1227कख

स दण्डभृदिव क्रुध्यन्नादिक्षन्मण्डलेश्वरम् ॥ करात_7_1227गघ

पूर्वं मडवराज्योर्व्या होलडान्तः स डामरान् । करात_7_1228कख

दत्तास्कन्दोघधीत्तांस्तान्कुलाये विहगानिव ॥ करात_7_1228गघ

घ्नता लवन्यानुन्नद्धकुन्तलोविकटाकृतिः । करात_7_1229कख

जीवन्मडवराज्यान्तस्तेन विप्रोपि निज्झितः ॥ करात_7_1229गघ

लावन्यबुद्ध्या शूलानि पान्यैरप्यथ रोपितैः । करात_7_1230कख

भीमरूपाभवद्भूमिर्भैरवस्य महानसः ॥ करात_7_1230गघ

शूले लवन्यस्यैकस्य क्रूरां विन्यस्यतो वधूम् । करात_7_1231कख

ययुः सर्वे दिशो दिशो भीता लवन्या मण्डलेश्वरात् ॥ करात_7_1231गघ

केचिद्बुभुजिरे तेषां गोमांसं म्लेच्छभूमिषु । करात_7_1232कख

अरघट्टघरट्टादिकृष्टाः केचिदवालगन्¹ ॥ करात_7_1232गघ

प्रहिणोत्प्राभृतं भूरि भैरवाय महीभुजे । करात_7_1233कख

लवन्यमुण्डमालालीरखण्डा मण्डलेश्वरः ॥ करात_7_1233गघ

तोरणवलयो राजद्वारेदृश्यन्त सर्वतः । करात_7_1234कख

डामराणां करोटीभिर्घटीभिरिव निर्भराः ॥ करात_7_1234गघ

द्वारे कङ्कणवस्त्रादि लम्बमान्ं नृपौकसः । करात_7_1235कख

नेता डामरमुण्डस्य यः कोपि स किलासदत् ॥ करात_7_1235गघ

भोक्तुं डामरमुण्डानि प्राप्तविस्तीर्णतोरणाः¹ । करात_7_1236कख

विदधुर्गृध्रकङ्काद्या राजद्वारोपसेवनम् ॥ करात_7_1236गघ

यत्र यत्रास्त भूपालस्तत्र तत्र व्यधुर्जनाः । करात_7_1237कख

लवन्यमुण्डैरुच्चण्डैर्विस्तीर्णास्तोरणस्रजः ॥ करात_7_1237गघ

गन्धेनाशुचिना घ्राणं कर्णो भीमैः शिवारुतैः । करात_7_1238कख

अखिद्यत शवाकीर्णे श्मशान इव मण्दले ॥ करात_7_1238गघ

बलेरकप्रपाप्रान्तल्लोकपुण्या¹वधि व्यधात् । करात_7_1239कख

एकश्रेणीं मण्डलेशो डामरैः शूलकीलितैः ॥ करात_7_1239गघ

एवं मडवराज्यं स कृत्वा निर्नष्टडामरम् ॥ करात_7_1240कख

अधावत्क्रमराज्योर्वीं कर्तुं ताम्वेव पद्धतिम् । करात_7_1240गघ

अवश्यं न भविष्याम इति निश्चित्य डामराः । करात_7_1241कख

चक्रिरे क्रमराज्यस्य लौलाहे सैन्यसंग्रहम् ॥ करात_7_1241गघ

तैः सर्वैर्दत्तसंग्रामैः कुर्वद्भिः कदनं महत् । करात_7_1242कख

आस्ते स्म तत्र सुचिरं निरुद्धो मन्डलेश्वरः ॥ करात_7_1242गघ

किमन्यद्राक्षसः कश्चित्सुरतीर्थर्षिपूजितम् । करात_7_1243कख

निहन्तुं मण्डलमिदं हर्षव्याजादवातरत् ॥ करात_7_1243गघ

उल्लासो रात्रिषु दिने स्वापः क्रौर्यमुदग्रता । करात_7_1244कख

अवाङ्मयत्वं कर्वव्ये दक्षिणेशोचिते रतिः ॥ करात_7_1244गघ

इत्यादयस्तस्य केचिद्धर्मा नक्तंचरोचिताः । करात_7_1245कख

तथा हि तत्कालभवैः प्रियाः प्राज्ञैः प्रकीर्तिताः ॥ करात_7_1245गघ

अत्रान्तरे मल्लसूनुः कनीयान्यौवनोन्मदः । करात_7_1246कख

लक्ष्मीधरस्य गेहिन्या हृदयाह्लादकोभवत् ॥ करात_7_1246गघ

सा हि राजसुते तस्मिन्संसक्ता प्रातिवेश्मिके । करात_7_1247कख

नारज्यत निजे पत्यौ वानरप्रतिमाकृतौ ॥ करात_7_1247गघ

ज्ञातीनगण्यान्हत्वान्यान्कस्माद्राज्यार्हलक्षणौ । करात_7_1248कख

नावधीरुद्धतावेतौ राजन्नुच्च्लसुस्सलौ ॥ करात_7_1248गघ

इति लक्ष्मीधरेणेर्ष्यारोषादुक्तोपि भूपतिः । करात_7_1249कख

न चु¹क्रोधानुतापार्तिं पूर्वज्ञातिवधाद्गतः ॥ करात_7_1249गघ

स्वयमन्यमुखेनापि स तेनोक्तस्ततोसकृत् । करात_7_1250कख

॰ ॰ ¹ घाते तदौद्धत्यं ध्यात्वा साध्वसमादधे ॥ करात_7_1250गघ

ज्ञातिप्रीत्यनुवृत्त्यादि तेन विस्मरता ततः । करात_7_1251कख

संमन्त्र्य मन्त्रिभिः सार्धं दध्रे तद्विधनिश्चयः ॥ करात_7_1251गघ

आसन्नवारवनिता थक्कनाख्याथ तं व्यधात् । करात_7_1252कख

भूभर्तुर्दुरभिप्रायं तयोः कर्णपथातिथिम् ॥ करात_7_1252गघ

1224.

--1) Emended; A रोलम्भैर॰.

1232.

--1) Thus A2; A1 ॰वादयन्; G ॰वागलन्.

1236.

--1) Emended; A व्याप्ता विस्तीर्णतोरणा.

1239.

--1) A2 gloss नूतन --- यावल्लोकभवनं ( three akshara illegible).

1249.

--1) Emended; A चक्रोधा॰.

1250.

--1) A1 indicates a lacuna of two aksharas.

[page 151]

सख्या दर्शनपालेन तत्रार्थे छिन्नसंशयौ । करात_7_1253कख

निरगातां निशीथिन्यां द्वित्रैस्तावनुगैः समम् ॥ करात_7_1253गघ

षट्सप्ततेब्दे नगरान्मार्गशीर्षेथ निर्गतौ । करात_7_1254कख

उन्नास¹वसतेः प्राप्तौ डामरस्योपदेशनम् ॥ करात_7_1254गघ

प्रशस्तराजो दुध्रुक्षुः सिल्लराजं निजानुजम् । करात_7_1255कख

सोभिसंधाय तौ निन्ये लवन्यो मण्डलान्तरम् ॥ करात_7_1255गघ

ततो राजपुरीं ज्यायान्प्रायात्कल्हस्य भूपतेः । करात_7_1256कख

कनीयान्प्रययौ पार्श्वं कलिञ्जरधेर¹शितुः ॥ करात_7_1256गघ

तयोर्निर्गतयो राज्यं न कै¹श्चिच्छ्रदधीयत । करात_7_1257कख

निमित्तज्ञेन राज्ञैव दुर्निमित्तैस्त्वशङ्क्यत ॥ करात_7_1257गघ

लक्ष्मीधरमुखेनैव प्रार्थनां हन्तुमुच्चलम् । करात_7_1258कख

चक्रे संग्रामपालस्य सोङ्गीकृत्य धनं ततः ॥ करात_7_1258गघ

स त्वनिकागतस्येषन्मल्लसूनोः कृतादरः । करात_7_1259कख

तया विशङ्कया शत्रोरासीदधिकगौरवः ॥ करात_7_1259गघ

आसन्नाभ्युदयं शत्रुं द्वेष्ट्वैव विधिचोदितः । करात_7_1260कख

शङ्काविष्करणाल्लोके नयेत्संभावनाभुवम् ॥ करात_7_1260गघ

राजपुर्याः प्रकृत्यैव काश्मीरानर्थकाङ्क्षिताः । करात_7_1261कख

प्रभविष्णौ रिपौ प्राप्ते चक्रिकायां किमुच्यताम् । करात_7_1261गघ

कांश्चिन्निकृतिकप्रायान्पार्श्वयातानथोच्चलः ॥ करात_7_1262कख

गमागमान्कृतोद्योगो डामराणामकारयत् ॥ करात_7_1262गघ

डामरास्तु महोत्साहा¹स्तमानेतुं व्यसर्जयन् । करात_7_1263कख

राज्ञा विप्रकृता¹ दूतान्वितीर्णोपायनान्बहून् ॥ करात_7_1263गघ

तं सूर्यवर्मचन्द्रस्य तनयो जनलाभिधः । करात_7_1264कख

चकारोपचितोत्साहं मायादूतैर्विसर्जितैः ॥ करात_7_1264गघ

वीक्ष्य डामरदूतांस्ताञ्जहता राजतो भयम् । करात_7_1265कख

व्यक्तं संग्रामपालेन निन्ये माहात्म्यमुच्चलः ॥ करात_7_1265गघ

स कार्यगौरवात्प्रह्वो मूर्ध्नि कर्पूरचूर्णनम् । करात_7_1266कख

कृत्वा तमविनाशाय यावद्विस्रष्टुमैहत ॥ करात_7_1266गघ

तावत्कलशराजाख्यस्तद्देशे मुख्यटक्कुरः । करात_7_1267कख

हर्षदेवार्पितोत्कोचस्तमेत्य विजनेब्रवीत् ॥ करात_7_1267गघ

राज्ञः प्रसादनं त्यक्त्वा तवोच्चलहितैषिणः । करात_7_1268कख

कामधेनुं विनिर्धूय छागकण्ठग्रहे ग्रहः ॥ करात_7_1268गघ

कोयं काश्मीरभूपानां कास्य शक्तिस्तपस्विनः । करात_7_1269कख

आराधनेन तद्राज्ञो विधेहि स्वमसाध्वसम् ॥ करात_7_1269गघ

अयं राजगिरौ दुर्गे स्थाप्यतां पार्थिवस्ततः । करात_7_1270कख

स्यान्मनीषितवर्षी वस्त्रासान्मित्रं च सर्वदा ॥ करात_7_1270गघ

तेनेति प्रभुराख्यातः खशानां स मिताशयः । करात_7_1271कख

तद्भीतः स्वार्थलुब्धश्च तथेति प्रत्यपद्यत ॥ करात_7_1271गघ

तमभ्यधाच्च नो बन्द्धुं शक्तोहममुमुद्यतम् । करात_7_1272कख

त्वयैव बध्यतामेष मिषतः प्रेषितोन्तिकम् ॥ करात_7_1272गघ

इत्युक्त्वा तं स्ववसतिं विसृज्यावददुच्चलम् । करात_7_1273कख

प्रातः कलशराजस्य त्वया त्वया गन्तव्यमन्तिकम् । करात_7_1273गघ

इह प्रधानामात्योसौ तेन ते स्यादनत्ययः । करात_7_1274कख

ततो विपक्षोच्छित्त्यै त्वां प्रतिमोक्ष्यामि सानुगम् ॥ करात_7_1274गघ

अथ तद्वसतिं गन्तुं चलितोन्येद्युरुच्चलः । करात_7_1275कख

प्राग्दुर्निमित्तैस्तत्कृत्यमाप्तैरथ विबोधितः ॥ करात_7_1275गघ

मन्त्रे भिन्ने निवृत्तं तं श्रुत्वा खशनृपान्तिकम् । करात_7_1276कख

कुप्यन्कलशराजोथ सज्जसैन्यः समाययौ ॥ करात_7_1276गघ

तमास्कन्दाय संप्राप्तं जानञ्शस्त्रभृतां वरः । करात_7_1277कख

ऐच्छद्रणाय निर्गन्तुं निजभृत्यैः सहोच्चल्लः ॥ करात_7_1277गघ

क्षोभे संप्रस्तुते तं स सान्त्वयित्वा खशाधिपः । करात_7_1278कख

तिष्ठन्कलशराजेन सहानिन्ये निजां सभाम् ॥ करात_7_1278गघ

निषेधाधायिनो भृत्यान्स विधूयौजसां निधिः । करात_7_1279कख

सज्जः खशसमाजं तं कोपकम्प्राधरोविशत् ॥ करात_7_1279गघ

द्रष्टुं तं¹ नाशकत्कश्चित्कल्पान्तार्कमिवोल्बणम् । करात_7_1280कख

क्रुद्धं कलशराजो वा राजा वा तेजसाम् निधिम् ॥ करात_7_1280गघ

स विविक्तीकृते¹ धाम्नि खशाधी²शं समन्त्रिणम् । करात_7_1281कख

सान्त्वयन्तं महातेजाः कोपरूक्षाक्षरोब्रवीत् ॥ करात_7_1281गघ

1254.

--1) Thus A1; A2 gloss उचसो, corr. by later hand into उत्रास; A3 reads उत्त्रास.

1256.

--1) Thus corr. by A1 from कालि॰.

1257.

--1) Emended; A .

1263.

--1) Thus A1; A later hand corrects डामरांस्तु महोत्साहांस्त॰ and विप्रकृतान्दू॰.

1280.

--1) Emended; A तन्नाश॰.

1281.

--1) Emended; A कृतो.

--2) Emended; A खशादीशं.

[page 152]

पूर्वं दार्वाभिसारेभूद्भारद्वाजो नरो नृपः । करात_7_1282कख

नरवाहननामास्य सूनुः फुल्लमजीजनत् ॥ करात_7_1282गघ

स सातवाहनं¹ तस्माच्चन्दोभूत्तत्सुतः सुतौ । करात_7_1283कख

गोपालसिंहराजाख्यौ चन्दुराजोप्यवाप्तवान् ॥ करात_7_1283गघ

बह्वात्मजः सिंहराजो दिद्दाख्यां तनयां ददौ । करात_7_1284कख

क्ष्माभुजे क्षेमगुप्ताय सावीरा भ्रातृनन्दनम् ॥ करात_7_1284गघ

राज्ये संग्रामराजाख्यं व्यधादुदयराजजम् । करात_7_1285कख

भ्रातापि कान्तिराजोस्या जस्स¹राजमजीजनत् ॥ करात_7_1285गघ

पितानन्तस्य संग्रामो जस्सस्तन्वङ्गगुङ्गयोः । करात_7_1286कख

अनन्तात्कलशक्ष्माभृद्गुङ्गान्मल्लोप्यजायत ॥ करात_7_1286गघ

कलशाद्घर्षदेवाद्या जाता मल्लात्तथा वयम् । करात_7_1287कख

कोयमित्यादि तन्मन्दैः क्रमेस्मिन्कथ्यते कथम् ॥ करात_7_1287गघ

पृथिव्याम् वीरभोज्यायां क्रमो वा क्वोपयुज्यते । करात_7_1288कख

वीरस्य च सहायोस्तु कः स्वबाहुद्वयत्परः ॥ करात_7_1288गघ

दिष्ट्या तदनुकम्प्यानां मूर्ध्नि हस्तमिवास्पृशन् । करात_7_1289कख

काश्मीरिकाणां¹ भूपानां नाभूवं कुलपांसनः ॥ करात_7_1289गघ

तस्माद्द्रक्ष्यथ मे शक्तिमित्युक्त्वा निर्गतस्ततः । करात_7_1290कख

विजयाय स पत्तीनां शतेनानुगतोचलत् ॥ करात_7_1290गघ

निहतं शशमादाय तद्याग्रे कश्चिदाययौ । करात_7_1291कख

स तेन सुनिमित्तेन प्राप्तां मेने रिपुश्रियम् ॥ करात_7_1291गघ

अरघट्टघरट्टादिकृष्टिमुत्सृज्य निर्गताः । करात_7_1292कख

डामरा वाट्टदेवाद्यास्तं यान्तमुपतस्थिरे ॥ करात_7_1292गघ

कटकस्थस्य संग्रामपालस्यायातमन्तिकात् । करात_7_1293कख

तद्देव्यो राजपुर्यन्तः खिन्नं निन्युः प्रसन्नताम् ॥ करात_7_1293गघ

भुक्त्वा तद्वसतेर्गच्छन्स्वावासं स दिनात्यये । करात_7_1294कख

सैन्यैः कलशराजस्य दत्तास्कन्दोभवद्बहिः ॥ करात_7_1294गघ

राज्ञीभिर्निर्गमात्तस्मिन्द्वारम् संरोध्य वारिते । करात_7_1295कख

तदीयाः सैनिका युद्धे लोष्टा¹वट्टादयो हताः ॥ करात_7_1295गघ

मध्यं प्रविश्य शमिते प्रधानैस्तत्र संयुगे । करात_7_1296कख

सोल्पसैन्योपि संवृत्तः सुतरामल्पसैनिकः ॥ करात_7_1296गघ

चैत्रस्य पौर्णमास्यन्तः कृच्छ्रमप्यनुभूतवान् । करात_7_1297कख

वैशाखासितपञ्चम्यां यात्रामत्रस्तधीर्व्यधात् ॥ करात_7_1297गघ

विसृज्य वाट्ट¹देवादीन्विप्रवाय स्ववर्त्मभिः² । करात_7_1298कख

आललम्बे² प्रवेशेच्छां क्रमराज्याध्वना स्वयम् ॥ करात_7_1298गघ

यं राजोदयसीहान्ते कपिलं क्षेमजा¹त्मजम् । करात_7_1299कख

अस्थापयल्लोहरोर्व्या स विशन्तं मुमोच तम् ॥ करात_7_1299गघ

स्वयमग्रे समग्राणां खड्गचर्मधरो व्रजन् । करात_7_1300कख

पलायने पूर्वशिष्यान्पर्णोत्से तद्भटान्व्यधात् ॥ करात_7_1300गघ

बद्ध्वा निःशङ्कमासीनं द्वारेशं सुज्जकाभिधम् । करात_7_1301कख

कश्मीरानामिषाकाङ्क्षि क्षिप्रं श्येन इवापतत् ॥ करात_7_1301गघ

तं डमाश्च कतिचित्खाशिकाश्चाद्रिसंश्रयाः । करात_7_1302कख

राजद्विपः प्राप्तमात्रं सर्वतः पर्यवारयन् ॥ करात_7_1302गघ

तमाकाशादिव स्रस्तं भुवो गर्भादिवोत्थितम् । करात_7_1303कख

निशम्यातर्कितं प्राप्तं चकम्पे हर्षभूपतिः ॥ करात_7_1303गघ

मा भूदसौ बद्धमूलः क्रमराज्यान्तरस्थितम्¹ । करात_7_1304कख

मा वधीन्मण्डलेशं च ध्यायान्नित्याकुलोथ सः ॥ करात_7_1304गघ

विलम्बमाने संनद्धसैनिके दण्डनायके । करात_7_1305कख

त्वरितं प्राहिणोत्पट्टं वितीर्णासंख्यनायकम् ॥ करात_7_1305गघ

दैवोपहतवीर्यो वा क्रान्तो वा द्रोहचिन्तया । करात_7_1306कख

अभ्यमित्रीणताम् त्यक्त्वा स तु मार्गे व्यलम्बत ॥ करात_7_1306गघ

अन्यांश्च यान्यांस्तिलकराजादीन्व्यसृजन्नृपः । करात_7_1307कख

ते ते पट्टं समासाद्य नाकुर्वन्नग्रनिर्गमम् ॥ करात_7_1307गघ

दण्डनायकमु¹ख्येपि लोके राज्ञा विसर्जिते । करात_7_1308कख

याते विमूढतां प्राप बद्धमूलत्वमुच्चलः ॥ करात_7_1308गघ

वराहमूलं प्रविशन्नागतां द्विषतां बलात् । करात_7_1309कख

अश्वां सुलक्षणोपेतां राजलक्ष्मीमिवासदत् ॥ करात_7_1309गघ

महावराहमौलिस्रक्तस्य मूर्ध्नि पपात च । करात_7_1310कख

तदसंस्थितया पृथ्व्या वरणार्थमिवार्पिता ॥ करात_7_1310गघ

1283.

--1) Emended; A सार्थवाहनं. Cf. vi.367.

1285.

--1) Thus corr. by A3 from A1 ॰स्यास्सज्जरा॰.

1289.

--1) Emended; A काश्मीरकाणां.

1295.

--1) Thus A1; corr. by later hand into लोष्टवद्दा॰.

1298.

--1) Emended; A1 वद्द॰.

--2) न्विप्लवा and र्त्म supplied by A3 in space left by A1.

--3) Emended; A आललम्ब.

1299.

--1) Thus A; perhaps, to be emended क्षेमटा॰. Cf. vii. 482.

2304.

--1) Emended; A ॰स्थितिम्.

2308.

--1) Thus A1; A3 ॰नायकसख्ये.

[page 153]

काकाद्यवैद्य¹कुलजैर्योधैः संरुद्धपद्धतिः । करात_7_1311कख

स हुष्कपुरमुत्सृज्य क्रमराज्योन्मुखो ययौ ॥ करात_7_1311गघ

अत्रान्तरे तमायान्तमाकर्ण्योत्सेकमागतैः । करात_7_1312कख

विद्रवोन्मुखतां निन्ये डामरैर्मण्डलेश्वरः ॥ करात_7_1312गघ

तैर्हि प्रागेव भङ्गं स नीतो हत्वा महाभटान् । करात_7_1313कख

यशोराजमुखान्भूरीन्ययौ मन्दप्रतापताम् ॥ करात_7_1313गघ

शनैरपसरन्सोथ तारसूलकमासदत् । करात_7_1314कख

उच्चलाधिष्ठितास्तेपि विद्विषन्तस्तमन्वयुः ॥ करात_7_1314गघ

समेतानन्तसैन्येन तेन तत्र चिरं धृतः । करात_7_1315कख

उच्चलप्रलयाभ्रस्य पौरस्त्यानिलविभ्रमः ॥ करात_7_1315गघ

सैन्ययोरुभयोस्तत्र जयश्रीकरिणीकृते । करात_7_1316कख

बभूव तुल्यसंघर्षः सेर्ष्ययोरिव दन्तिनोः ॥ करात_7_1316गघ

आनन्दनामाप्युत्पिञ्जोत्थानमुच्चलमातुलः । करात_7_1317कख

चक्रे भडवराज्येथ निविडीकृतडामरः ॥ करात_7_1317गघ

तद्विप्लवे डामरौघा दिग्देशेभ्यः सहस्रशः । करात_7_1318कख

उन्ममज्जुर्हिमापाये रन्ध्रेभ्य इव षट्पदाः ॥ करात_7_1318गघ

तत्क्षणं क्षीणभाग्यस्य यथा द्वारपतितस्तथा । करात_7_1319कख

कायस्थः कम्पने राज्ञः सहे¹लोभू²न्महत्तमः ॥ करात_7_1319गघ

आनन्देन कृतास्कन्दो बहुशो विहिताहवः । करात_7_1320कख

औज्झीन्मडवराज्यं स न यत्तद्बह्वभूततदा ॥ करात_7_1320गघ

अथाद्भुतप्रतापेन वेष्टयित्वा महाचमूम् । करात_7_1321कख

उच्चलेनाहवे बद्धः ससैन्यो भण्डलेश्वरः ॥ करात_7_1321गघ

न विद्मः किं तदा वृत्तं योधानां यत्किलाविदन् । करात_7_1322कख

ते सखड्गाश्वसंनाहा बद्धा वयमिति स्फुटम् ॥ करात_7_1322गघ

तथा बद्धोपि निर्दध्यौ स भव्यः प्रभवे हितम् । करात_7_1323कख

स्वामिभक्तिर्विपर्येति पर्यन्तेपि न मानिनाम् ॥ करात_7_1323गघ

तूर्णं पुरप्रवेशाय सोथ प्रैरयदुच्चलम् । करात_7_1324कख

विश्वास्य नेतृगन्योस्ति क्षण इत्यस्सकृद्ब्रुवन् ॥ करात_7_1324गघ

विशतस्तस्य चानेकैः पुरग्रामाद्यलुण्ठयत् । करात_7_1325कख

कर्मणानेन कौलीनमस्यास्त्विति विचिन्तयन् ॥ करात_7_1325गघ

परिहासपुरे तेन स ततः संप्रवेशितः । करात_7_1326कख

श्वभ्राम्बुविषमाद्यस्मान्निर्गमोत्यन्तदुर्गमः ॥ करात_7_1326गघ

तत्रोच्चलं चतुःशाले स्वं च दग्धुमचूचुदत् । करात_7_1327कख

निजान्स निशि ते तत्तु न चक्रुस्तद्धितैषिणः ॥ करात_7_1327गघ

यथा चित्तं तथास्य स्यात्कायश्चेत्साहसक्षमः । करात_7_1328कख

तदात्मनिरपेक्षस्य किं न सिध्येन्मनीषितम् ॥ करात_7_1328गघ

क्लीबच्छन्नवपुस्त्वचा सह वसत्यच्छेद्यया कच्छपो निर्वर्मा रणकर्मसाहसमहोत्साहश्च सिंहः सदा । करात_7_1329कख

धिक्प्रादुष्कृतपक्षपातरभसो नीचेषु मुधो विधिर्वीराणां कुरुते शरीरमभितो वैकल्यशल्याहतम् ॥ करात_7_1329गघ

संदिदेशाथ स क्ष्मापमाकृष्यायं मयाग्रतः । करात_7_1330कख

सृगाल इव ते क्षिप्तह् क्षिप्रं निर्गत्य बध्यताम् ॥ करात_7_1330गघ

ततः समस्तसामन्तसैन्यसंततिसंयुतः । करात_7_1331कख

अद्य मृत्युर्जयो वेति निश्चित्य निरगान्नृपः ॥ करात_7_1331गघ

स प्राणसंशये सर्वायासप्रशममादिशत् । करात_7_1332कख

पटहोद्घोषणेनासीत्प¹रैरनुगतोखिलैः ॥ करात_7_1332गघ

प्राप्तं भरतसेत्वग्रं घ्नन्तः सैन्यं विरोधिनम् । करात_7_1333कख

आजानेयैः राजभृत्याः क्षणान्मार्गमलङ्घयन् ॥ करात_7_1333गघ

क्षुभितेब्धाविवायाते राजसैन्ये द्विषद्बलम् । करात_7_1334कख

मण्डलेश्वर एवान्तःप्रविष्टो निरनाशयत् ॥ करात_7_1334गघ

अथ्जोच्चलबले भग्ने विदुद्रुः केपि जाङ्घिकाः । करात_7_1335कख

श्रान्ता राजविहारं च प्राविशन्केपि डामराः ॥ करात_7_1335गघ

त्रिल्लसेनाभिधं दृष्ट्वा प्रविष्टं¹ डामरं परे । करात_7_1336कख

उच्चलोसाविति भ्रान्त्या विहारं तमदाहयन् ॥ करात_7_1336गघ

सोमपालाभिधेनारिहयारोहान्तरे चिरम् । करात_7_1337कख

कुर्वन्दर्शनपालस्य पितृव्येण सहाहवम् ॥ करात_7_1337गघ

यत्नाज्जनकचन्द्राद्यैर्मानी व्यावर्तितो रणात् । करात_7_1338कख

परिहासपुरात्प्रायान्मृत्युवक्त्रादिवोच्चलः ॥ करात_7_1338गघ

1311.

--1) Thus A1; corr. by later hand into कांकाद्यवैश्य॰.

1319.

--1) Emended; A सहलो.

--2) Emended; A ॰भूमहन्तमः.

1332.

--1) Doubtful; thus emended with C; A ॰सीत्पारैर॰.

1336.

--1) Thus A1; corr. by later hand into प्रविष्टा.

[page 154]

वितस्तां गौरिकाबाल¹ग्रामात्तीर्त्वा हयान्वितः । करात_7_1339कख

स डामरैः सह पुनः प्रययौ तारमूलकम् ॥ करात_7_1339गघ

जयेन तावन्मात्रेण कितवोल्प इवोन्मदः । करात_7_1340कख

राजा प्रशंसन्नानन्दं राजधानीं न्यवर्तत ॥ करात_7_1340गघ

जीवन्तमप्यरिं श्रुत्वा न पश्चादलगत्स यत् । करात_7_1341कख

आसन्नुच्छ्वसितास्तेन भङ्गभाजोपि डामराः ॥ करात_7_1341गघ

यातान्पलाय्य ताञ्ज्येष्ठामूलीये मासि सर्वतः । करात_7_1342कख

भूयोपि संघटयितुम् स्थिरधीरैच्छदुच्चलः ॥ करात_7_1342गघ

स्वदोर्मात्रसहायस्य परायत्तस्य मानिनः । करात_7_1343कख

दुर्भिक्षान्तर्महोद्योगः स तस्य विषमोभवत् ॥ करात_7_1343गघ

तन्मध्येतिदरिद्रोपि संप्राप्तं स ररक्ष यत् । करात_7_1344कख

तमुत्पाद्यानवद्राजा श्रीपरीहासकेशवम् ॥ करात_7_1344गघ

तस्मिन्विघटिते पांसुः कपोतच्छदधूसरः । करात_7_1345कख

रोदसीच्छादनं हर्षशीर्षच्छेदावधि व्यधात् ॥ करात_7_1345गघ

प्रागन्धकारो¹ देशेस्मिन्दिवसेपि व्यजृम्भत । करात_7_1346कख

रूपिकादिवसालोक इति यत्पप्रथे जने ॥ करात_7_1346गघ

निवेशिते परीहासकेशवे प्रशशाम तत् । करात_7_1347कख

तस्मिन्नुन्मूलिते भूयः सार्धं मासमजृम्भत ॥ करात_7_1347गघ

किंचिदुच्छ्वसिते राज्ञि मन्दोद्रेकतया रिपोः । करात_7_1348कख

दिशा शूरपुरस्याथ सुस्सलः प्रयदृश्यत ॥ करात_7_1348गघ

अवनाहे¹ स हि वसन्नुपालम्भपरैः पितुः । करात_7_1349कख

संदेशैः शंसतो ज्येष्ठमौदासीन्यादपाहृतः ॥ करात_7_1349गघ

दत्तान्कल्हक्षितीशेन कांश्चिददाय वाजिनः । करात_7_1350कख

चिरेण राजदाक्षिण्यमौज्झीत्तेन व्यलम्बत ॥ करात_7_1350गघ

आरम्भादुदयान्तं च तिष्ठन्वैरेपि निष्ठुरे । करात_7_1351कख

साम प्रयुयुजे मोहा¹वहं मायानिधी रिपोः ॥ करात_7_1351गघ

जित्वा माणिक्यनामानं तेन सेनापतिं रणे । करात_7_1352कख

प्रापि शूरपुरद्रङ्गाज्ज्यश्रीः श्रीश्च भूयसी ॥ करात_7_1352गघ

तस्याभ्युदयपात्रस्य तया संप्राप्तया श्रिया । करात_7_1353कख

आरब्धिसमयः कृत्स्नः स विभूत्यद्भुतोभवत् ॥ करात_7_1353गघ

मण्डलेश्वरपट्टादीनविचिन्त्योच्चलं ततः । करात_7_1354कख

प्राहिणोन्नृपतिर्योद्धुं सुस्सलं क्षिप्तकारिणम् ॥ करात_7_1354गघ

तेन शूरपुरे भग्नास्तद्योधाः शौर्यशालिना । करात_7_1355कख

भूयांसह् प्रलयं प्रापुर्मग्ना वैतरणीजले ॥ करात_7_1355गघ

तत्र दर्शनपालस्य स्वामिद्रोहकृतो वपुः । करात_7_1356कख

विक्रामतो न संस्पृष्टं खिन्नयेव जयश्रिया ॥ करात_7_1356गघ

राजसैन्यं तदन्येद्युर्हतशेषं पलायितम् । करात_7_1357कख

लोकपुण्ये निवसतः सहेलस्यान्तिकं ययौ ॥ करात_7_1357गघ

सुस्सलापातकल्पान्तं विशङ्क्यापि सहेलकः । करात_7_1358कख

तैस्तैर्भग्नैर्बलैः साकं नगरं प्राविशत्ततः ॥ करात_7_1358गघ

एवमभ्येत्य नृपतौ सुस्सलेन विसूत्रिते । करात_7_1359कख

अवाप तारमूलस्थः प्रतिष्ठां पुनरुच्चलः ॥ करात_7_1359गघ

बिभ्यद्भिस्तुरगनीकात्प¹त्तिप्रायैः स डामरैः । करात_7_1360कख

आनिन्ये शैलदुर्गेण भूयो लहरवर्त्मना ॥ करात_7_1360गघ

राजाप्युदयराजाख्यं कृत्वा द्वारपतिं पुनः । करात_7_1361कख

प्राहिणोदुच्चलं जेतुं लहरं मण्डलेश्वरम् ॥ करात_7_1361गघ

ततः पद्मपुरं प्राप्ते मातुले मल्लजन्मनोः । करात_7_1362कख

न कोपि कम्पनं भूपान्मन्त्री त्रासातुरोग्रहीत् ॥ करात_7_1362गघ

को मेस्तीति विनिश्वस्य वदतोथ महीपतेः । करात_7_1363कख

अधिकारस्रजं हस्ताच्चन्द्रराजः समाददे ॥ करात_7_1363गघ

अनाशीः शयने मृत्युर्येषां तेषां स वंशजः । करात_7_1364कख

श्रीजिन्दुराजमुख्यानामौचित्यं प्रत्यपाद्यत ॥ करात_7_1364गघ

स द्रौणिरिव निर्नष्टे काले सेनापतिः कृतः । करात_7_1365कख

निर्गत्य तत्पद्मपुरादरिसैन्यं न्यवारयत् ॥ करात_7_1365गघ

विपक्षः कम्पनेशः स तेन क्ष्मां क्रामता¹ शनैः । करात_7_1366कख

नवम्यां शुक्लनभसो हतोवन्तिपुरान्तरे ॥ करात_7_1366गघ

स हि गोवर्धनधरोपान्ते कुर्वद्भिराहवम् । करात_7_1367कख

स्वसैन्यैर्वर्जितो गीतं शृण्वन्परिमितानुगः ॥ करात_7_1367गघ

1339.,

--1) A2 gloss परिहासपुरसमीपे गुरिकाबलमस्ति.

1346.

--1) Emended; A ॰कारदेशे॰.

1349.

--1) Thus A1; A2(?) अशनाहे; A3 gloss पौदुपावग्रामे.

1351.

--1) Emended; A मोहौवहं.

1360.

--1) Emended; A ॰नीकान्पत्ति॰.

1366.

--1) Emended; A क्रमता.

[page 155]

प्रविस्यारिहयरोहैर्वितस्तातीरवर्त्मना । करात_7_1368कख

प्राप्तोकस्माद्वधं लेभे प्रमत्तानां शुभं कुतः ॥ करात_7_1368गघ

प्रहितं चन्द्रराजेन क्ष्मापतिर्वीक्ष्य तच्छिरः । करात_7_1369कख

भूयो जयाशामकरोदानुकूल्यं विदन्विधेः ॥ करात_7_1369गघ

वैमुख्येन व्रजन्कुर्यात्सांमुख्यैरन्तरा विधिः । करात_7_1370कख

प्रत्यागमभ्रमं सिंह इव व्यावृत्य वीक्षितैः ॥ करात_7_1370गघ

अथ लब्धबलश्चन्द्रराजोमन्दोद्यमोविशत् । करात_7_1371कख

विजयक्षेत्रमाकर्षन्कटकं दशधाष्टधा ॥ करात_7_1371गघ

तुलाधर इव स्रष्टा साम्यभङ्गं न चक्षमे । करात_7_1372कख

तदा द्वयोः कटकयोस्तुलायाः पुटयोरिव ॥ करात_7_1372गघ

प्राoतो यतस्तृतीयस्मिन्दिवसे मण्डलेशितुः । करात_7_1373कख

अकालवृष्टिविवशं लहरे व्यद्गवद्बलम् ॥ करात_7_1373गघ

शीतवातहता योधा मग्नाः केदारकर्दमे । करात_7_1374कख

तुरगासितनुत्रादि द्राक्तिर्यञ्च इवामुचन् ॥ करात_7_1374गघ

उच्चलेन ततो रक्ष्यमाणमप्यार्द्रचेतसा । करात_7_1375कख

प्राप्तं जनकचन्द्राद्या निजघ्नुर्मण्डलेश्वरम् ॥ करात_7_1375गघ

हर्षभूभृद्भृत्यवर्गे द्रोहशङ्काङ्किते परम् । करात_7_1376कख

कलेवरव्ययात्कीर्तिः क्रीता तेनैव मन्त्रिणा ॥ करात_7_1376गघ

ध्रुवं संस्पर्धतो वन्द्या देवशर्मादयोस्य ते । करात_7_1377कख

न चेत्कोपि विपर्यासे दोषमुद्घोषयेज्जनः ॥ करात_7_1377गघ

लवन्योन्मूलनारातिव्यूहव्यामोहनादयः । करात_7_1378कख

विध्यधीने फले ध्याते स्तुत्याः कस्य न तत्क्रियाः ॥ करात_7_1378गघ

किं पतालतमो न हन्ति हिमगुः किं नो विषं भीतये पानीयं गिलतः किमान्तरशिखिध्वस्त्यै न धन्व¹न्तरिः । करात_7_1379कख

सर्वत्रैकपदे प्रयात्यफलतां वाच्यो जडो नाम्बुधिः सिधेर्दैवविधेयतां विमृषतां स्तुत्यैव वस्तुज्ञता ॥ करात_7_1379गघ

स्वामिकृत्योद्यमस्तुत्यसूतूतिषु स्त्रीषु पूज्यताम् । करात_7_1380कख

गज्जा तज्जननी स्वस्य नमस्यन्त्यविशचिताम् ॥ करात_7_1380गघ

साहसे सा हि तनये यत्र तत्र महीभुजा । करात_7_1381कख

प्रहीयमाणे तं स्नेहमोहिताह स्म भूभुजं ॥ करात_7_1381गघ

अनन्यसंततेरेकं सुतमेतं प्रभो मम । करात_7_1382कख

मा नियुङ्क्था¹ यत्र तत्र कार्ये संदेहितासुनि ॥ करात_7_1382गघ

स तामकथयन्मातर्यथा तेनन्यसंततेः । करात_7_1383कख

तथा मेनन्यभृत्यस्य सोयमेकोवलम्बनम् ॥ करात_7_1383गघ

स्वसंभवस्य तां¹ भर्तुर्भक्तिसंभावनामसौ । करात_7_1384कख

प्राप्तप्रतिष्ठानिष्ठायां मेने मानवती सती ॥ करात_7_1384गघ

उच्चलस्य क्षणे तस्मिन्हिरण्यपुरमूयुषः । करात_7_1385कख

राज्याभिषेकं संभूय तत्रत्या ब्राह्मणा ददुः ॥ करात_7_1385गघ

नृपमत्यन्तविवशं प्रसङ्गे तत्र मन्त्रिणः । करात_7_1386कख

भूयांसः सन्ति तैः सार्धं व्रज तल्लोहलराचलम् ॥ करात_7_1386गघ

प्रजा एव ततः शान्तोत्कण्ठा नवनृपं प्रति । करात_7_1387कख

त्वामानेष्यन्ति न चिराद्दिनैर्वा स्वयमेष्यसि ॥ करात_7_1387गघ

सोभ्यधादवरोधस्त्रीकोशसिंहासनाद्यहम् । करात_7_1388कख

असामान्यं परित्यज्य गन्तुं सपदि नोत्सहे ॥ करात_7_1388गघ

पुनस्तेकथयन्नाप्ता यान्तोध्यारुह्य वाजिनः । करात_7_1389कख

पृष्ठे विन्यस्य नेष्यन्ति कोशान्तःपुरयोषिँतः ॥ करात_7_1389गघ

श्वपाकीकामुकोप्यासीद्यस्मिंस्तदपरोपि चेत् । करात_7_1390कख

सिंहासनं समारोहेत्काभिमानक्षतिस्ततः ॥ करात_7_1390गघ

आस्तामेतत्परं ब्रूथ मन्तमित्यथ चोदिताः । करात_7_1391कख

ते पार्थिवेन भूयोपि ससंरम्भं बभाषिरे ॥ करात_7_1391गघ

क्षत्रधर्मं पुरस्कृत्य शासतां क्ष्मां क्षमाभुजाम् । करात_7_1392कख

को दैन्य¹स्यावकाशः स्यादाशीर्येषां मृधे वधः ॥ करात_7_1392गघ

अनुद्योगश्च लज्जा च भयं द्वैधं च मन्त्रिणा । करात_7_1393कख

भूभुजां व्यसनोल्लासे शत्रवो न तु गोत्रिणः ॥ करात_7_1393गघ

कार्यं न पश्येदलसः स्वयं यो भृत्येषु विन्यस्तसमस्तकृत्यः । करात_7_1394कख

यष्ट्याश्रयस्येव विनष्टदृष्टेः पदे पदे तस्य किलोपघातः ॥ करात_7_1394गघ

1379.

--1) Emended; A धान्व॰.

1382.

--1) Emended; A नियुक्या.

1384.

--1) Emended; A ता भर्तु॰.

1392.

--1) Thus A1; corr. by later hand into सैन्य॰.

[page 156]

तज्जेह¹मस्य स्वयमात्तशस्त्रः स्वल्पस्य शत्रोः कलयन्नवज्ञाम् । करात_7_1395कख

एवं किलादीर्घमतिर्ददाति स्वयम् प्रवृद्धिं त्रपया विमुग्धः ॥ करात_7_1395गघ

कालेन याति क्रिमितां महेन्द्रो महेन्द्रभावं क्रिमिरप्युपैति । करात_7_1396कख

अयं प्रथीयानयमप्रतिष्ठ इत्येष निष्ठानुचितोभिमानः ॥ करात_7_1396गघ

पराभवाधायि भयं जिवीषोः सर्वाङ्गवैकल्यवताहितेन । करात_7_1397कख

येनाभियुक्तः स समस्तसंपत्पूर्णोपि वैकल्यहतत्वमेति ॥ करात_7_1397गघ

लब्धस्थितिः स्फीतविभूतिपात्रं दीनोभियोक्ता परपिण्डवृत्तिः । करात_7_1398कख

आद्ये कथं नाम पराभवः स्याद्भयं भेवेच्चेह न तत्र¹ भावः ॥ करात_7_1398गघ

अमात्यवैमत्यवशेन निष्ठा दृष्टा न कार्यस्य तनीयसोपि । करात_7_1399कख

वैशाखरज्जोरिव कर्षकाभ्यां पर्याययोगेन कृते विकर्षे ॥ करात_7_1399गघ

समग्रशक्तेरेकेनाप्याशाक्रान्तस्य भूपतेः । करात_7_1400कख

वैरी सर्वाङ्गहीनोपि राज्यमायुश्च कर्षति ॥ करात_7_1400गघ

यत्र द्विषष्तत्र याहि क्रान्तां च मेदिनीम् । करात_7_1401कख

पातार्थी न चिरादेवं पुनर्जयमवाप्स्यसि ॥ करात_7_1401गघ

विधुरेपि विधौ शूरसहस्रपरिवारितैः । करात_7_1402कख

पतद्भिराहवे भूपैः ख्यात्याभिख्योपलभ्यते ॥ करात_7_1402गघ

नृत्यच्छिन्नशिरोधरोद्धुरनटे¹ ज्यालाबु²वीणागुणप्रक्वाणिन्युदयच्छिवा²मुखशिखिज्वालाप्रदीपाङ्कुरे । करात_7_1403कख

धन्याः केप्युप²लभ्य वीरशयने शान्ताभिमानज्वरोल्लाघश्लाव्यशरीरतासफलितस्निग्धाशिषः शेरते ॥ करात_7_1403गघ

उदात्तमित्यन्तकृत्यं संचित्य¹ कितवा इव । करात_7_1404कख

राज्ये भजन्ते दीव्यन्तः क्षत्रियास्त्रासहीनताम् ॥ करात_7_1404गघ

मन्त्रान्तरानुयोक्तारं तदप्युत्सृज्य मन्त्रितम् । करात_7_1405कख

परुषं¹ प्राप्तकालं च ते निःश्वस्य तमब्रुवन् ॥ करात_7_1405गघ

उत्कर्षवदसूंस्त्यक्तुमपि शक्नोषि संकटे । करात_7_1406कख

अन्यथानुचितं किंचित्प्राप्स्यस्यहितचिन्तितम् ॥ करात_7_1406गघ

स तानुवाच स्वं हन्तुं न शक्तोहं ततो मयि । करात_7_1407कख

भवद्भिरेव विषमे प्रहर्तव्यमुपस्हिते ॥ करात_7_1407गघ

गिरं कापुरुषस्येव क्लैव्यग्रस्तस्य तां प्रभोः । करात_7_1408कख

सबाष्पास्तेनुशोचन्तः पुनरेवं बभाषिरे ॥ करात_7_1408गघ

प्रतीकाराय नः शक्तिर्न चेद्दैवहतौसजाम् । करात_7_1409कख

प्रत्युतैवंविधे कृत्ये प्रसरेयुः कराः कथम् ॥ करात_7_1409गघ

पशून्पुरुषरूपान्स नूनं भूभृत्पुपोष तान् । करात_7_1410कख

दुःखेनोदखनंस्तस्य ये तादृग्दैन्यमीयुषः ॥ करात_7_1410गघ

युगान्तानपि जीवित्वा कायः सापाय एव यः¹ । करात_7_1411कख

तत्यागमात्रसाध्येर्ये धिग्दैन्यमनुजीविनाम् ॥ करात_7_1411गघ

योषितोपि विशन्त्यग्निं यं ध्यात्वा विस्मृतिं व्रजेत् । करात_7_1412कख

भर्तृस्नेहः स पुंसोपि यस्य कोन्यस्ततोधमः ॥ करात_7_1412गघ

शैलूषस्येव ये शोकभयदैन्याद्यविक्रियाः । करात_7_1413कख

भर्तुः पश्यन्ति तैरेषा भूः सतीर्थाप्यपावनी । करात_7_1413गघ

क्षुत्क्षामस्तनयो वधूः परगृहप्रेष्यावसन्नः सुहृद्दुग्धा गौरशनाद्यभावविवशा हम्बारवोद्गारिणी । करात_7_1414कख

निष्पथ्यौ पितरावदूरमरणौ स्वामी द्विषन्निर्जितो दृष्टो येन परं न तस्य निरये भोक्तव्यमस्त्यप्रियम् ॥ करात_7_1414गघ

भूयोपि मानुषपशून्स तान्नृपतिरब्रवीत् । करात_7_1415कख

उदात्तकृत्योप्याविश्य भूतैरिव विमोहितः ॥ करात_7_1415गघ

एतस्मिन्पश्चिमे काले भुक्तं राज्यं यथा मया । करात_7_1416कख

जानेविशालेच्छतया तथान्यो नोपभोक्ष्यते ॥ करात_7_1416गघ

1395.

--1) ह supplied by A3 in space left by A1.

1398.

--1) Thus corr. by later hand from A1 तत्प्रभावः.

1403.

--1) Emended; A1 has written first ॰उधुरनख and corrected this into ॰द्धुरनटो.

--2) Thus corr. A1 from ज्वालाग्र.

--3) Thus corr. vy A1 from ॰च्छिवो.

--4) प omitted in A.

1404.

--1) Thus A; perhaps, to be emended संचिन्त्य.

1405.

--1) Emended; A पुरुषं.

1411.

--1) Emended; A वः.

[page 157]

यमः कुबेरश्चौष्ठाग्रे राज्ञां तिष्ठत इत्यसौ । करात_7_1417कख

मदेकशरणैवाभूत्ख्यातिरस्मिन्कलौ युगे ॥ करात_7_1417गघ

रुद्रोपेन्द्रमहेन्द्राद्याः प्रयातारो यदध्वना । करात_7_1418कख

उपस्थितायां नियतौ तत्र मर्त्यस्य काः शुचः ॥ करात_7_1418गघ

किं तु दूये यदेषा भूर्भूत्वा कुलवधूरिव । करात_7_1419कख

मद्दोषाद्घट्टचेटीव प्राप्ता प्रसभभोग्यताम् । करात_7_1419गघ

इतः प्रभृति यः कश्चिद्राज्यस्यास्य गतौजसः । करात_7_1420कख

चक्रिकामात्रसाध्यत्वं जानन्नाशाम् करिष्यति ॥ करात_7_1420गघ

अलौकिके कृते यद्यत्तद्वीक्ष्य फलबन्ध्यताम् । करात_7_1421कख

प्राप्तोदयैरल्पसत्त्वैर्दर्पान्नूनं हसिष्यते ॥ करात_7_1421गघ

कार्यारम्भः फलोल्लासमालोक्य प्रायशो जनैः । करात_7_1422कख

अनानुगुण्यगणनां कुर्वाणैर्न विगर्ह्यते ॥ करात_7_1422गघ

पक्षान्तकोरिरवलम्बनभूः स नेत्रं दुग्धेन यस्य मरणं धियि कैरिवेत्थम् । करात_7_1423कख

पारं गते मथनकर्मणि मन्दराद्रेर्दोषोर्प्यते विगुणहेतुपरीक्षणेन ॥ करात_7_1423गघ

शास्त्रसंदर्भवित्त्वेपि श्रीगर्भत्वमर्दशयम् । करात_7_1424कख

जनोपजीवनार्थं यत्तज्जातं जाड्यसिद्धये ॥ करात_7_1424गघ

उच्चलेनापि सत्कृत्ये हस्ताग्रोच्चेयचेतसा । करात_7_1425कख

दर्शितश्यामदशनं करिष्यन्ते विडम्बनाः ॥ करात_7_1425गघ

ततोवमानान्न त्रासात्संप्राप्तोद्य विहस्ताम् । करात_7_1426कख

समर्थनेच्छुर्वाञ्छामि मृत्युमीदृशमप्यहम् ॥ करात_7_1426गघ

स्वैरेव स हतो नो चेत्कस्तस्माद्वसुधां हरेत् । करात_7_1427कख

लब्धां रक्षितुमिच्छामि ख्यातिमेतेन हेतुना ॥ करात_7_1427गघ

मुक्तापीडः पुरा राजा ज्वलित्वा मूर्ध्नि भूभुजाम् । करात_7_1428कख

कार्पण्यप्रणयं प्राप लब्धरन्ध्रो विरोधिभिः ॥ करात_7_1428गघ

स ह्युत्तरापथे नानापथस्थगितसैनिकः । करात_7_1429कख

मितानुगोहितै रुद्धमार्गोभूद्दुर्गमेध्वनि ॥ करात_7_1429गघ

तं शल्यो नाम सामग्र्यवैरल्प¹विवशं नृपः । करात_7_1430कख

बन्धुं प्रतिज्ञामकरोद्वाजिलक्षैर्युतोष्टभिः ॥ करात_7_1430गघ

स सामप्रमुखोपायापायध्यानावसन्नधीः । करात_7_1431कख

भवस्वाम्यभिधं कृत्यमपृच्छन्मुख्यमन्त्रिणम् ॥ करात_7_1431गघ

असाध्यां सोपि निर्ध्याय विनिपातप्रतिक्रियाम् । करात_7_1432कख

न्याये निश्चित्य नैयत्यं कर्तव्ये प्रत्युवाच तम् ॥ करात_7_1432गघ

उपाययुक्तिप्रत्युक्ते कृत्ये कीर्त्यभिमानिनाम् । करात_7_1433कख

निःसंभ्रमेव प्रतिभा लोभेनाक्षोभिते हृदि ॥ करात_7_1433गघ

कृत्यं कृत्यविदो लब्धप्रसिद्धिपरिरक्षणम् । करात_7_1434कख

साम्राज्योपार्जनमुखो व्यापारस्त्वानुषङ्गिकः ॥ करात_7_1434गघ

गच्छञ्शरीरविच्छेदादपि भस्मावशेषताम् । करात_7_1435कख

कर्पूरः सौरभेणेव जन्तुः ख्यात्यानुमीयते ॥ करात_7_1435गघ

शान्तयोर्जीवितस्थानं द्वयमत्यद्भुतं द्वयोः । करात_7_1436कख

अनङ्गस्याङ्गनापाङ्गः स्तोतृजिह्वा यशस्विनः ॥ करात_7_1436गघ

ख्यातिसंरक्षणं नाम जन्तोः कल्पान्तरस्थितिः । करात_7_1437कख

वर्तते कीर्तिकायस्य संपूर्णाः परमाणवः ॥ करात_7_1437गघ

धीरैर्विधिश्च निर्ध्येयो विरोधिष्ववधानवान् । करात_7_1438कख

यस्तेषामुन्नतिधनध्वंसाय यततेन्वहम् । करात_7_1438गघ

तुङ्गावपातहठव्यसनी विधाता स्वोत्पत्तिपद्मकुलजेपि सरोजषण्डे । करात_7_1439कख

संकोचिनि द्विजपतावपि शुद्धिवन्ध्ये मातङ्गहस्तपतनैः कुरुतेवमानम् ॥ करात_7_1439गघ

ये हठापातिनो धातुर्धियं¹ ख्यातिनिपातने । करात_7_1440कख

रक्षितुं समुपेक्षन्ते तैः किं नाम ॰² रक्षितम् ॥ करात_7_1440गघ

जातिः क्ष्माभृति वंशजाश्रयतया ख्यातिप्रतिष्ठाभिमामुद्दीप्यानलमुज्झितस्ववपुषः केप्यत्र वेत्राङ्कुराः । करात_7_1441कख

त्रातुं हन्त विदन्ति ये न विधिना क्रुद्धेन पृथ्वीभृता द्वारि द्वाःस्थकरैर्गतागतखलीकाराणि संप्रापिताः ॥ करात_7_1441गघ

भोगान्निर्वाणभूयिष्ठानिष्टान्प्राप्तानवेत्य तत् । करात_7_1442कख

प्रतिष्ठासौष्ठवत्राणे संरब्धुं देव सांप्रतम् ॥ करात_7_1442गघ

1430.

--1) Thus A1; A2 ॰वैबल्य॰.

1440.

--1) Thus corr. by A1 or a later hand from ॰धातुरियं.

--3) The lacuna not indicated in A; न supplied in R C.

[page 158]

दण्डकालसकाख्यस्य तद्रोगस्याशुकारिणः । करात_7_1443कख

पार्थिवाकस्मिकोत्थानं मिषादद्य प्रकाश्यताम् ॥ करात_7_1443गघ

श्वो वक्तास्म्यथ कर्तव्यं व्यापत्प्रक्षपणक्षमम् । करात_7_1444कख

उक्त्वेति स महामात्यो निर्गत्य स्वगृहानगात् ॥ करात_7_1444गघ

दण्डकालसकं दण्डधरो व्यञ्जन्मिषात्ततः । करात_7_1445कख

अधीर इव चक्रन्द लुठन्निस्पन्दलोचनः ॥ करात_7_1445गघ

स्वेदसम्वाहनस्नेहवमनाद्यैरुपक्रमैः । करात_7_1446कख

निःशैथिल्यव्यथं तेन मुमूर्षुं तं जनोवदत् ॥ करात_7_1446गघ

ततो निश्चितमृत्युत्वं पत्युः कथयता कृतः । करात_7_1447कख

वह्निप्रवेशोमात्येन कृतज्ञत्वनिवेदकः ॥ करात_7_1447गघ

कर्तव्यशेषं दाक्षिण्यादनाचक्षाणमग्रतः । करात_7_1448कख

युक्त्योक्तनिष्ठुराचारमन्तस्तुष्टाव तं नृपः ॥ करात_7_1448गघ

अप्रौढः सोढुमुद्दामां व्यथामस्मीति वादिना । करात_7_1449कख

राज्ञाप्यनलासाद्देहं ततश्चक्रेभिमानिना ॥ करात_7_1449गघ

तेन प्राणानुपेक्ष्यैवमन्यरूपातेर्मनस्विना । करात_7_1450कख

ऊर्ध्वादिरोहे सोपानं कृतं न निजकीर्तनात् ॥ करात_7_1450गघ

एवं दैवोपनीतानामख्यातीनां चिकित्सितम् । करात_7_1451कख

स्वधियामात्यबुद्ध्या वा पारमेति मनस्विनाम् ॥ करात_7_1451गघ

इत्युक्त्वा विरतो वम्शबीजरक्षार्थमात्मजः । करात_7_1452कख

भोजो विसृज्यतां कोटमेवमूचेथ मन्त्रिभिः ॥ करात_7_1452गघ

तं राजपुत्रं प्रस्थानमङ्गलान्ते विनिर्गतम् । करात_7_1453कख

पुनर्व्यावर्तयामास दण्डनायकमोहितः ॥ करात_7_1453गघ

सा धीः स साहसारम्भस्तदवैह्वल्यमापदि । करात_7_1454कख

नष्टमेकपदे तस्य नाशकाले ह्युपस्थिते ॥ करात_7_1454गघ

लक्ष्मीत¹डिल्लता कीर्तिवलाका शौर्यगर्जितम् । करात_7_1455कख

प्रतापशक्रचापं च भागधेयाम्बुदानुगम् ॥ करात_7_1455गघ

धीशौर्यादिगुणेन भाग्यसमये प्रागेष एको नृपः शक्रस्याक्रमणं क्रियेत न कुतोनेनेति संभाव्यते । करात_7_1456कख

मौग्ध्यं पङ्गुजडान्धवच्च स ततो गच्छन्नभाग्योदये दत्तोतेन पदक्रमो भुवि कथं नामेति संचिन्त्यते ॥ करात_7_1456गघ

विरोधिप्रतिरोधाय तन्त्रिसैन्यं विसर्जितम् । करात_7_1457कख

नगरस्थमपि क्ष्मापात्प्रवासधनमादधे ॥ करात_7_1457गघ

दायादाश्रयणं राजभृत्याः सर्वेपि चक्रिरे । करात_7_1458कख

ये केचित्त्ववसन्गेहे ते देहैरेव केवलम् ॥ करात_7_1458गघ

पराश्रयपरं द्वित्रा न संकल्पमपि व्यधुः । करात_7_1459कख

किं वा स्तुतैस्तैर्ये स्त्रीवदमुञ्चन्न¹चिरादसून् ॥ करात_7_1459गघ

यां काण्दश्रावतीनर्तक्यन्वये कापि नर्तकी । करात_7_1460कख

पुत्रीचक्रे क्वापि जातां जयमत्यभिधाथ सा ॥ करात_7_1460गघ

भूत्वा गृहीतकौमारा तरुण्युच्चलरागिणी । करात_7_1461कख

धनलुब्धरुद्धात्वमभजन्मण्डलेशितुः ॥ करात_7_1461गघ

तस्मिन्हते तदैवास्तापत्रपोच्चलमाययौ । करात_7_1462कख

तयैव दैवयोगेन पट्टदेव्या भविष्यते ॥ तिलकम्¹॥ करात_7_1462गघ

आबद्धपङ्क्त्यश्चर्चामुञ्चलाश्रयिणीं व्यधुः । करात_7_1463कख

भूपालदर्शनेप्यस्तभीतयो राजसेवकाः ॥ करात_7_1463गघ

वेतनस्वीकृतैः सर्वैः शिक्षाधायी पुरस्कृतः । करात_7_1464कख

लोभावमानावुद्घोष्य योधश्रद्धां हरन्युधि ॥ करात_7_1464गघ

मन्दप्रतापतावाप्तो नर्मोक्त्या मर्मभेदकृत् । करात_7_1465कख

आहारादिक्षणे कर्ता प्रक्रियार्थनया कलेः ॥ करात_7_1465गघ

अतीव प्रभुदानादिमाहात्म्याख्यानकोविदः । करात_7_1466कख

एक एकोकरोद्योधः पृतनानां विसूत्रणम् ॥ युग्मम्¹॥ करात_7_1466गघ

श्रीलेखाभ्रातृसूनोर्यस्तनयो व्यड्डमङ्गलः । करात_7_1467कख

मल्लज्ञातीयकोपेन स राज्ञास्कन्द्य घातितः ॥ करात_7_1467गघ

मातुलस्यात्मजा मल्लापत्ययोस्तस्य गेहिनी । करात_7_1468कख

श्वश्र्वा समं स्ववसतीरादीप्य दहने मृता ॥ करात_7_1468गघ

मौनव्रतादिनियमच्छन्नक्रौर्योन्तकोपमः । करात_7_1469कख

करोत्यभ्यन्तरान्भिन्नान्मल्लः परमदाम्भिकः ॥ करात_7_1469गघ

तदेष पुत्रराज्येछुर्वध्य¹तां निर्भयं रिपुः । करात_7_1470कख

शाहिपुत्रीभिरित्यूचे तस्मिन्नवसरे नृपः ॥ करात_7_1470गघ

1455.

--1) Emended; A लक्ष्मीस्तडि॰.

1459.

--1) Emended; A ॰मुञ्चदचि॰.

1462.

--1) A1 writes here ³ instead of तिलकम्.

1466.

--1) A1 writes here ² instead og युग्मम्( युगलकम्).

1470.

--1) Emended; A ॰र्बध्यतां.

[page 159]

स्वयं प्रादात्समास्कन्दं द्वारि स्थितवतः पुरः । करात_7_1471कख

तस्य प्राणार्थिनो वाञ्छापूर्त्यै मल्लश्च निर्ययौ ॥ करात_7_1471गघ

स हि द्वैराज्यसज्जाभ्यां पुत्राभ्यां प्रार्थितोपि सन् । करात_7_1472कख

मुनिव्रतः सदाचारानुरोधान्नात्यजन्नृपम् ॥ करात_7_1472गघ

विश्वासाय परं राज्ञो भ्रातॄन्राज्ञोर्भविष्यतोः । करात_7_1473कख

द्वैमातुरान्सल्हणादीन्नीविं दत्त्वावसद्गृहे ॥ करात_7_1473गघ

आसेदुषे मुनिदशामाजमप्रीणिताग्रये । करात_7_1474कख

तदा स तस्मै चुक्रोध प्रत्यासन्नवधो नृपः ॥ करात_7_1474गघ

स सुराभ्यर्चनं कुर्वन्नाह्वतः परिपन्थिभिः । करात_7_1475कख

रेजे तेनैव वेषेण समराय विनिर्गतः ॥ करात_7_1475गघ

उपवीत्यक्षसूत्राङ्कपाणिर्दर्भोज्ज्वलाङ्गुलिः । करात_7_1476कख

भस्मस्मेरललाटाङ्को जामदग्न्य इवापरः ॥ करात_7_1476गघ

स्नानार्द्रधवलश्यामलोलधम्मिल्ल¹लीलया । करात_7_1477कख

देहत्यागे प्रयागाम्बु धारयन्निव मूधनि ॥ करात_7_1477गघ

उष्णीषी वीरपट्टेन खेटकेनोष्णवारणी । करात_7_1478कख

सोसिधारातीर्थपान्थो दण्डी खड्गेन दिद्युते ॥ करात_7_1478गघ

भोगे पुरस्कृताः केचित्तद्भृत्याः पूर्वनिर्गताः । करात_7_1479कख

अमर्त्यनारीभोगेपि तस्यासन्नग्रभागिनः ॥ करात_7_1479गघ

द्वौ रय्यावट्टविजयौ द्विजौ पौरोगवस्तथा । करात_7_1480कख

कोष्ठकः सज्जकाख्यश्च योद्धा¹ युद्धे हता बभुः ॥ करात_7_1480गघ

क्षतोप्युदयराजाख्यः क्षत्ता¹युःशोषसत्तया । करात_7_1481कख

प्राणैर्नियोगभागाजौ नाज्जकोपि व्ययुज्यत ॥ करात_7_1481गघ

विरोधियोधैर्नीरन्ध्रं द्वारमालोक्य सर्वतः । करात_7_1482कख

त्यक्तकम्पो ददौ झम्पां स तेषामेव मूधनि ॥ करात_7_1482गघ

शेवलेष्विव खड्गेषु खेटकेष्वम्बुजेष्विव । करात_7_1483कख

जरसा धवलो भ्राम्यन्राजहंस इवाबभौ ॥ करात_7_1483गघ

क्षणाच्च ददृशे शातशरशङ्कुशताचितः । करात_7_1484कख

प्रवीरो वीरशयने सुप्तो भीष्म इवापरः ॥ करात_7_1484गघ

शोच्यं गतायुषो राज्ञः किं नाभूत्तस्य तादृशः । करात_7_1485कख

चिच्छेद यः शिरः पृष्ठे हयं च भ्रमयन्स्मयात् ॥ करात_7_1485गघ

राज्ञी कुमुदलेखाख्या मल्लस्याला च वल्लभा । करात_7_1486कख

गृहेष्वजुहुतां वीतिहोत्रे गात्राणि संभृते ॥ करात_7_1486गघ

राजावकल्ययोः पत्न्यौ बाले सल्हणरल्हयोः । करात_7_1487कख

स्तुषे मल्लस्यासमती सहजा चाग्निसाद्गते ॥ करात_7_1487गघ

सर्वोपभोगभागिन्यस्तदन्तःपुरयोषिताम् । करात_7_1488कख

परिवाराङ्गना वह्नौ पट्वात्रैव विपेदिरे ॥ करात_7_1488गघ

महागृहाग्नितापेन शोकोष्णैश्च जलास्रुभिः । करात_7_1489कख

तप्ताम्भसो वितस्तायास्तीरे वामे बभूव तत् ॥ करात_7_1489गघ

प्रवर्धितायाः स्तन्येन द्रष्टुमक्षमया पयः । करात_7_1490कख

दास्यमानं निवापेषु पुत्र्याश्चान्द्र्याख्यया समम् ॥ करात_7_1490गघ

धात्र्या परस्मिन्वै तस्मिंस्तीरे स्वान्तःपुरे स्थिता । करात_7_1491कख

माता भविष्यतो राज्ञोर्नन्दा¹निन्द्यकुलोद्भवा ॥ करात_7_1491गघ

महानसाग्निधूमेन संलक्ष्यावीक्ष्य पुत्रयोः । करात_7_1492कख

सोत्कण्ठं कटकौ सौधादुदग्दक्षिणदिक्स्थयोः ॥ करात_7_1492गघ

क्रियतां दिवसैरेव पुत्रौ शत्रोः पितृद्विषः । करात_7_1493कख

जामदग्न्यायितं वंशे शप्न्वेति नृपतिं सती ॥ करात_7_1493गघ

अनिषण्णेव दीप्ताग्नौ गृहे स्वं निरदाहयत् । करात_7_1494कख

प्रनृत्यन्तीभिरालीभिरिव ज्वालाभिरावृता ॥ करात_7_1494गघ

वधे दर्शनपालस्तु नृपे प्राप्ते प्रतिक्षणम् । करात_7_1495कख

अत्यद्भुतैरन्तराaयैरायुःशेषेण रक्षितः ॥ करात_7_1495गघ

वर्षमात्रावशेषायुर्यद्वा द्रोहेण रक्षितः । करात_7_1496कख

सोवमानस्य पूयस्य रोगजस्य च भुक्तये ॥ करात_7_1496गघ

कृष्णभाद्रनवम्यां तं वधं श्रुतवतोः पितुः । करात_7_1497कख

मल्लात्मजन्मनोः शोकः कोपेन निरपीयत ॥ करात_7_1497गघ

आअवह्निपुरकग्रामान्प्रज्वलन्क्रोधवह्निना । करात_7_1498कख

श्रधावद्विजयक्षेत्रं सोन्येद्युरथ सुस्सलः ॥ करात_7_1498गघ

योद्धुमभ्याप¹तन्तं तं चन्द्रराजोथ निर्गतः । करात_7_1499कख

पट्टदर्शनपालाद्यैः ससैन्यैः पर्यवर्ज्यत ॥ करात_7_1499गघ

निजैरुपेक्षितश्चक्रे स चिरं तत्र दुष्करम् । करात_7_1500कख

स्वल्पसैन्योपि संग्रामं भूरिसैन्येन शत्रुणा ॥ करात_7_1500गघ

1477.

--1) Emended; A ॰धम्मिल॰.

1480.

--1) Emended; A योधा.

1481.

--1) Emended; A क्षतायुः॰.

1491.

--1) Emended A राज्ञो नन्दा॰.

1499.

--1) Emended; A योद्धुमस्याप॰.

[page 160]

अक्षोटमल्लः समरे तत्र मल्लश्च चाचरिः । करात_7_1501कख

अगातां राजगृह्यौ द्वौ स्वर्गस्त्रीभोगभागिताम् ॥ करात_7_1501गघ

रजोन्धकारे छत्त्रेन्दुद्योतिन्यालिङ्गितो हतः । करात_7_1502कख

चन्द्राराजः सुरस्त्रीभिरिन्दु¹राजोस्य चानुगः² ॥ करात_7_1502गघ

तस्मिन्नपि हते वीरे चक्रे हर्षमहीभुजः । करात_7_1503कख

आशारविन्दिनीमूलकन्दनिर्दलनं विधिः ॥ करात_7_1503गघ

पट्टादयः प्रविश्याथ विजयेशाङ्गनं भयात् । करात_7_1504कख

प्रविष्टे सुस्स्सले देशम् द्वारं दत्तार्गलं व्यधुः ॥ करात_7_1504गघ

आस्थानीयः परं पद्मनामा युद्ध्वा हतो बहिः । करात_7_1505कख

लक्ष्मीधरो मर्तुमिच्छुर्बद्ध्वा नीतः स डामरैः ॥ करात_7_1505गघ

विजयेश्वरगञ्जाग्रसौधारूढोथ सुस्सलः । करात_7_1506कख

अधो ददर्श तान्सर्वान्पशूनिव भयाकुलान् ॥ करात_7_1506गघ

धूर्तः स दत्तमध्यस्थो हसन्नानीतवान्पुनः । करात_7_1507कख

पट्टदर्शनपालौ द्वौ तेषां पूर्वं निजान्तिकम् ॥ करात_7_1507गघ

निःश्रेण्यभावादारोढुमक्षमौ सुस्सलानुगैः । करात_7_1508कख

तौ मृताविव निर्बद्धपाणी रज्ज्वाधिरोपितौ ॥ करात_7_1508गघ

तयोर्विदेशगमनं व्रीडादर्थायमानयोः । करात_7_1509कख

प्रतिश्रुत्याकरोद्धीमान्सुस्सलो म्लानिमार्जनम् ॥ करात_7_1509गघ

स्निग्धोक्त्या मृष्टमांसादिभोगैस्तस्याग्रतस्तयोः । करात_7_1510कख

तस्मिन्नेवाह्नि मन्दत्वं विदेशौत्सुक्यमार्जनम् ॥ करात_7_1510गघ

केनाप्यधिष्ठितश्चक्रे परेद्युर्यत्स सुस्सलः । करात_7_1511कख

जाने विश्वसृजोप्यङ्गरोमाञ्चयति तत्स्मृतिः ॥ करात_7_1511गघ

जासटो नृपतिर्हर्षभूभर्तुर्मातुलात्मजः । करात_7_1512कख

उमाधरमुखाश्चान्ये राजानो यत्र च त्रयः ॥ करात_7_1512गघ

राजपुत्रहयारोहतन्त्रिसामन्तसंततेः । करात_7_1513कख

न यत्र गणना काचिर्सैन्येष्वष्टादशस्वभूत् ॥ करात_7_1513गघ

विजयेशाङ्गनस्थानां द्वारमुत्पाट्य सोविशत् । करात_7_1514कख

एकाक्येवान्तरं तेषां सासिराक्षेपरूक्षवाक् ॥ करात_7_1514गघ

स तत्र साक्षिणं कृत्वा क्षमावान्विजयेश्वरम् । करात_7_1515कख

प्रतिश्रुत्याभयं तेभ्यः प्रणतेभ्यो विनिर्ययौ ॥ करात_7_1515गघ

पुनः सौधाग्रमारूढस्तान्सर्वानर्पितायुधान् । करात_7_1516कख

रज्जुबद्धकरान्भृत्यैरानिनाय ततोन्तिकम् ॥ करात_7_1516गघ

स्वर्णरूप्य¹त्सरुश्रेणिपूर्णायुधपरिष्कृता । करात_7_1517कख

कीर्णपुष्पोपकारेव सुस्सलास्थानभूरभूत् ॥ करात_7_1517गघ

विन्यस्य पशुपालानां पशूनिव स तानकरे । करात_7_1518कख

संरक्षितुं डामराणाम् त्र्यहं तत्राकरोत्स्थितिम् ॥ करात_7_1518गघ

तत्ः सुवर्णसानूरग्रामं स प्राप्य बन्धनात् । करात_7_1519कख

पट्टदर्शनपालौ द्वावौज्झीद्देशान्तरोन्मुखौ ॥ करात_7_1519गघ

पट्टः शूरपुरं प्राप्तो भार्ययागतया गृहात् । करात_7_1520कख

संसृष्टमानोप्यस्मार्षीदल्पसत्त्वो दिगन्तरम् ॥ करात_7_1520गघ

यावन्मात्राप्यौचिती सा विदेशौन्मुख्यलक्षणा । करात_7_1521कख

द्रोग्धुर्दर्शनपालस्य पट्टमैत्र्या विसूत्रिता ॥ करात_7_1521गघ

अहंपूर्विकया राज्यं जिघृक्षुरथ सुस्सलः । करात_7_1522कख

नगरासादनादैच्छदभिसंधातुमग्रजम् ॥ करात_7_1522गघ

समानप्रायवयसोः¹ सर्वदोद्दामयोरभूत् । करात_7_1523कख

यस्माज्ज्येष्ठकनिष्ठत्वं प्रक्रियारहितं तयोः ॥ करात_7_1523गघ

द्वित्रेष्वहःसु यातेषु क्रामंस्तां तां भुवं बली । करात_7_1524कख

उदतिष्ठद्राजधान्याः सविधादेव सुस्सलः ॥ करात_7_1524गघ

निर्दग्धुं कलशा¹ तत्प्रस्तुतं भूपतेः सुतः । करात_7_1525कख

बुप्पापराभिधो भोजदेवो योद्धुं विनिर्ययौ ॥ करात_7_1525गघ

आत्मवच्छङ्कमानेन कुमाराणां प्रदुष्टताम् । करात_7_1526कख

यो भाव्यर्थबलात्पित्रा हतौजा विदधे सदा ॥ करात_7_1526गघ

कृतो गत्यन्तराभावात्तदानीं तु निरङ्कुशः । करात_7_1527कख

केषु केषु न युद्धेषु योधानामग्रणीरभूत् ॥ करात_7_1527गघ

प्रपिता¹महतुल्यः स स्याच्चेत्प्रागेव वर्धितः । करात_7_1528कख

कुर्यादुत्साहसंपन्नो निर्दायादा न किम् दिशः ॥ करात_7_1528गघ

नानीतिविन्नाम कश्चित्प्रयोगस्तु विहीयते । करात_7_1529कख

अस्त्रविल्लभ्यते सर्वो विषयज्ञस्तु दुर्लभः ॥ करात_7_1529गघ

1502.

--1) Thus corr. by A1 from ॰भिर्नन्द्रराजो॰.

--2) Thus corr. by A1 from चात्मजः.

1517.

--1) Emended; A ॰रुप्य॰.

1523.

--1) Emended with C; A वयसो.

1525.

--1) Thus A1; C कलशाख्यं; doubtful.

[page 161]

स राजसूनुरुद्दामविक्रमस्य रिपोरभूत् । करात_7_1530कख

अत्युद्दामोधिकं जातस्तिमेरिव तिमिंगिलः ॥ करात_7_1530गघ

मृतघ्नभावं पितरि प्रपन्ने विगर्हणां नार्हति तत्प्रसूतिः । करात_7_1531कख

कल्की¹भवेच्चेत्तिलमुज्झ्यते किं तैलेन दत्तः कुसुमाधिवासः ॥ करात_7_1531गघ

देवेश्वरात्मजः पित्थः पार्थिवेनाधिगौरवम् । करात_7_1532कख

वर्धितोप्यभवत्पापः प्रतिपक्षसमाश्रयम् ॥ करात_7_1532गघ

ततस्तदात्मजो मिल्लः प्रस्तिते सुस्सलाहवे । करात_7_1533कख

नृपेणार्थायमानोश्वं खेदात्सावज्ञमीक्षितः ॥ करात_7_1533गघ

ज्ञास्यस्यद्यान्तरं राजन्ममेत्युक्त्वा विनिर्गतः । करात_7_1534कख

खड्गधाराजलैर्मानी म्लानिमक्षालयद्रणे ॥ करात_7_1534गघ

सर्वनाशादभूद्दुःखं राजन्ममेत्युक्त्वा विनिर्गतः । करात_7_1535कख

तदन्तरापरिज्ञानात्कृतज्ञस्य यथाधिकम् ॥ करात_7_1535गघ

विभवैर्नित्यसंमूढा जानते त्वन्तरं नृपाः । करात_7_1536कख

तदा शक्या यदा तेषां प्रलापैरेव सत्क्रिया ॥ करात_7_1536गघ

भोजेन निर्जितानीको विद्रुतः सुस्सलो रणात् । करात_7_1537कख

लवणोत्सं पलाय्यागाद्द्विर्दर्शितगतागतः ॥ करात_7_1537गघ

प्रत्यावृत्तस्ततो भोजस्तीव्रातपकदर्थितः । करात_7_1538कख

उद्यानान्तस्तनुं तल्पे पित्रा सह मुहुर्जहौ ॥ करात_7_1538गघ

अथोत्तरेणोदतिष्ठन्नादः पारान्नृपौकसः । करात_7_1539कख

ज्यायान्मल्लात्मजः प्राप्तः सेतुराच्छिद्यतामिति ॥ करात_7_1539गघ

सुस्सलेन हृतं राज्यं नाद्यायासि द्रुतं यदि । करात_7_1540कख

स दण्डनायकेनाभूत्संदिष्ट इति पापिना ॥ करात_7_1540गघ

अतो जव्न चाविक्षत्प्रथमं चावधीन्मृधे । करात_7_1541कख

नरेन्द्रेश्वरदेवग्रवर्तिनं देवनायकम् ॥ करात_7_1541गघ

अथोज्जगाम स्थामस्थः सह व्यूहेन सादिनाम् । करात_7_1542कख

नगराधिकृतो नागस्तस्याग्राद्भूरिसैनिकः ॥ करात_7_1542गघ

यत्रास्थां पार्थिवोबध्नात्प्रधानपृतनान्विते । करात_7_1543कख

बभार नोच्चलाशङ्कां सुस्सलाहवनिर्गतः ॥ करात_7_1543गघ

अल्पसैन्यो मल्लसूनुर्यावत्तस्मादशङ्कत । करात_7_1544कख

अपनीतिशिरस्त्राणस्तावस्स तमवन्दत ॥ करात_7_1544गघ

मण्डलेश्वरवत्तं स प्रियं शत्रोरविश्वसन् । करात_7_1545कख

ऊचे स्ववेश्म याहीति स च पापस्तथाकरोत् ॥ करात_7_1545गघ

तस्य द्रोहफलं दृष्टमेतस्मिन्नेव जन्मनि । करात_7_1546कख

मण्डले यदनन्यस्मिन्भिक्षित्वा जीवितं जहौ ॥ करात_7_1546गघ

ततो राजा सरित्तीरं प्राप्तः प्रैक्षत डामरान् । करात_7_1547कख

सेत्वग्रे श्यामविकृतान्दावदग्धान्द्रुमानिव ॥ करात_7_1547गघ

बलक्षवारबाणस्य तेषां मध्ये वपुर्बभौ । करात_7_1548कख

परं जनकचन्द्रस्य शुक्रस्येव तमोन्तरे ॥ करात_7_1548गघ

महासेतुः सघटितो राज्ञा नौभिः स्वसिद्धये । करात_7_1549कख

पर्यवस्यन्विधिवशाच्छत्रूणां सिद्धये पुनः ॥ करात_7_1549गघ

अथारुरुहुरादाय वह्निं हर्म्यचतुष्किकाम् । करात_7_1550कख

शतद्वारे मर्तुकाम देव्यः शाहिसुतादिकाः ॥ करात_7_1550गघ

लोको विरक्तः सेत्यग्रे दायादैः सह संगरम् । करात_7_1551कख

ददर्शाश्वयुजीलागिमिव निर्विक्रियः प्रभोः ॥ करात_7_1551गघ

विजये सावशेषेसौ¹ वह्निदानोद्यताः प्रियाः । करात_7_1552कख

अनिशं वारयन्राजा सेत्वग्रे रणमग्रहीत् ॥ करात_7_1552गघ

अथ विन्यस्तवर्माणं राजसेनागजं शरैः । करात_7_1553कख

सेतोर्जनकचन्द्राद्याः प्रमुखस्थमताडयन् ॥ करात_7_1553गघ

स विद्धो मर्मसु शरैः पूत्कारोद्गारकृद्गजः । करात_7_1554कख

स्वचमूमेव चरणैरमृद्राद्विमुखीकृतः ॥ करात_7_1554गघ

विधिनेव विरुद्धेन सिन्धुरेण कदर्थिता । करात_7_1555कख

भ्रश्यत्पत्तिहयारोहा समपद्यत वाहिनी ॥ करात_7_1555गघ

सेतुं तीर्णस्ततो वैरिसैनिकैर्विमुखीकृतः । करात_7_1556कख

शतद्वाराङ्गनं त्रस्तः साश्वारोहोविशन्नृपः ॥ करात_7_1556गघ

उदात्तवेष¹रहितो रहोपि ददृशे न यः । करात_7_1557कख

भुञ्जानस्यापि यस्यास्यमुद्रा नैव व्यभाव्यत ॥ करात_7_1557गघ

1530.

--1) Emended with C; A जाता तिमेरिव.

1531.

--1) Emended; A शङ्की॰, corr. by later hand into शल्की॰. Cf. Böhtlingk, Sanskrit Wörterbuch in kürzerer Fassung, vi. 214 b.

1552.

--1) Emended; A सावशेषोसौ.

1557.

--1) Emended; A ॰वेशर॰.

[page 162]

स भयद्द्विगुणार्कांशुस्वेदप्रस्विन्नविग्रहः । करात_7_1558कख

पुनः पुनः क्षिप्यमाणस्रस्तवर्मांसयोर्निजैः ॥ करात_7_1558गघ

अनवस्थितपार्ष्ण्यन्ताघातप्रचलितं हयम् । करात_7_1559कख

निरोद्धुं बहुशः कर्षन्नष्टवल्गाग्रहं करम् ॥ करात_7_1559गघ

खल्वाटशीर्षपर्यन्तलम्बिनीः कुन्तलच्छटाः । करात_7_1560कख

प्रापयञ्श्रवणोपान्तं करेण गलितासिना ॥ करात_7_1560गघ

लडत्प्रलम्बनिर्भूषश्रोत्रपालिलताच्छलात् । करात_7_1561कख

कालाहिनेव भूर्तेन वेष्टितोच्छुष्ककन्दरः ॥ करात_7_1561गघ

निस्ताम्बूलतयोच्छुष्कौ जतुपीताविवासकृत् । करात_7_1562कख

ओष्ठावुत्क्षिप्य कृच्छ्रेण विह्वलो जिह्नया लिहन् ॥ करात_7_1562गघ

कनीनिकासक्तकरेण क्षामधूसरमाननम् । करात_7_1563कख

उत्तानीकृत्य पृष्ठस्थाः पश्यन्दीनमनाः प्रियाः ॥ करात_7_1563गघ

परिभ्रमन्नङ्गनान्तस्त्रस्तः स ददृश्ये जनैः । करात_7_1564कख

वह्निदानोद्यतास्ताश्च वारयन्करसंज्ञया ॥ करात_7_1564गघ

मल्लराजस्य वेश्माभूद्राजधान्यन्तिकेपि यत् । करात_7_1565कख

तीर्त्वा जनकचन्द्रेण तत्र वह्निरदीयत ॥ करात_7_1565गघ

राजधान्युन्मुखं दृष्ट्वा ज्वलन्तं वह्निमागतम् । करात_7_1566कख

भेजे पलायनं भोजो राज्यं विश्चित्य हारितम् ॥ करात_7_1566गघ

स शूलैर्विद्विषां भीमैर्नडैरिव तिरोहितम् । करात_7_1567कख

द्वारं भित्त्वा तुरंगस्थः प्राङ्गनान्निर्ययौ बहिः ॥ करात_7_1567गघ

पञ्चषैः सादिभिः सार्धं लोहरौन्मुख्यमाश्रितः । करात_7_1568कख

प्रतस्थे सेतुमुत्तीर्य सिहराजमठाग्रगम् ॥ करात_7_1568गघ

वातस्य दृक्पथात्सूनोः सास्रालोकयन्दिशम् । करात_7_1569कख

राजाश्ववारैः सहितो वेश्मनां बहिरभ्रमीत् ॥ करात_7_1569गघ

अत्रान्तरे मर्तुकामास्त्रातुं काश्चिन्नृपाङ्गनाः । करात_7_1570कख

अश्मभिस्तत्परिजनैरभज्यत चतुष्किका ॥ करात_7_1570गघ

शाहिपुत्र्यस्तदज्ञा¹त्वा शत्रवः पतिता इति । करात_7_1571कख

मत्वा चतुष्किकाशृङ्गे ततोग्निमुददीपयन् ॥ करात_7_1571गघ

वास्तव्या डामराश्चाथ घ्नन्तोन्योन्यमुदायुधाः । करात_7_1572कख

ज्वलतः क्ष्मापतिगृहाद्भाण्डागाराद्यलुण्ठयन् ॥ करात_7_1572गघ

केचित्तत्र वधं प्रापुर्विपदं केचनात्यजन् । करात_7_1573कख

अदृष्टवस्तुसंप्राप्तिः केषांचिद्घास्यदाभवत् ॥ करात_7_1573गघ

सितेयं शर्करेत्येकः कर्पूरं वदनेक्षिपत् । करात_7_1574कख

ततः सरिति तद्भाण्डं निर्दग्धवदनो व्यधात् ॥ करात_7_1574गघ

पामरैः स्वर्णचित्राणि कैश्चित्स्वर्णग्रहेच्छया । करात_7_1575कख

विनिर्दग्धानि वासांसि विचितं भस्म चादरात् ॥ करात_7_1575गघ

अविद्धमौक्तिकस्तोमः सि¹ततण्डुलविभ्रमात् । करात_7_1576कख

क्वचित्पामरनारीभिर्घरट्टेषु विचूर्णितः ॥ करात_7_1576गघ

वसन्त्यदृश्ये देशेस्मिन्खलीकारेण तादृशा । करात_7_1577कख

एवं विडम्बिता लक्ष्मीर्न पुनः क्वाप्यदृश्यत ॥ करात_7_1577गघ

विद्याधरीरिवोदात्तवेषाः¹ क्ष्मापतिसुन्दरीः । करात_7_1578कख

हरन्तो डामराः क्रूरा दृश्यन्ते स्म पदे पदे ॥ करात_7_1578गघ

वसन्तलेखाप्रमुखाः सस्नुषास्तत्र चक्रिरे । करात_7_1579कख

निर्यातशेषाः स्वान्देहान्राज्ञ्यः सप्तदशाग्निसात् ॥ करात_7_1579गघ

गृहाणां दह्यमानानामश्रूयत¹ चटत्कृतिः । करात_7_1580कख

गाढोष्मक्वथामानाभ्रसिन्धुघोषप्रतीतिकृत् ॥ करात_7_1580गघ

श्रीपद्मश्रीप्रपापार्श्वस्थितस्तद्वीक्ष्य पार्थिवः । करात_7_1581कख

आर्षं श्लोकमिमं शोकात्स्मृत्वापाठीत्पुनः पुनः ॥ करात_7_1581गघ

प्रजापीडनसंतापात्समुद्भूतो हृताशनः । करात_7_1582कख

राज्ञः कुलं श्रियं प्राणान्नादग्ध्वा विनिवर्तते ॥ करात_7_1582गघ

दग्ध्वाथ राजधानीं तामञ्चलो डामरान्वितः । करात_7_1583कख

अत्यक्तसैन्यं वीक्ष्यारिं पारमेवातरत्पुनः ॥ करात_7_1583गघ

ततो युद्ध्वा मर्तुमिच्छन्निन्ये राजाकुलात्मताम् । करात_7_1584कख

उच्चावचैर्मतिद्वैधैः पदातीनां क्षणे क्षणे ॥ करात_7_1584गघ

गच्छन्ननतपालादिराजपुत्रधिया मृधम् । करात_7_1585कख

दण्डनायकवाक्येन न्यषिध्यत पदे पदे ॥ करात_7_1585गघ

युध्यस्व लोहरं वापि याहीत्यूचे च¹ चण्णकः । करात_7_1586कख

प्रयोगस्योत्तरं पक्षः प्रत्यभान्नाग्रिमः पुनः ॥ करात_7_1586गघ

1572.

--1) Emended; A ॰स्तदा ज्ञात्वा.

1576.

--1) Emended; A ॰स्तोमसित॰.

1577.

--1) Emended; A वसत्वदृश्ये.

1578.

--1) Emended; A ॰वेशाः.

1580.

--1) Emended; A ॰श्रूयन्त.

1586.

--1) च wanting in A; supplied with R C.

[page 163]

वार्तामबुद्ध्वा पुत्रस्य नृपतिर्व्याकुलीभवन् । करात_7_1587कख

पदवीं भोजदेवस्य याहीत्याह स्म चण्णकम् ॥ करात_7_1587गघ

प्रयागमात्रानुचरो राजन्संपत्स्यसे क्षणात् । करात_7_1588कख

तस्मान्मामपि मा त्याक्षीरित्यूचे तं स निःश्वसन् ॥ करात_7_1588गघ

सोन्तर्बाष्पस्तं बभाषे निर्द्रोहोसीति कथ्यते । करात_7_1589कख

त्वयाप्यस्मिन्क्षणे कस्मात्तस्मादुल्लङ्घ्यते वचः ॥ करात_7_1589गघ

विना पुत्रं न पश्यामि सार्केपि दिवसे दिशः । करात_7_1590कख

त्वं तस्मिन्नङ्कसंवृद्धे न मन्युं कर्तुमर्हसि ॥ करात_7_1590गघ

अश्वनिमित्तं कलहस्तेष्वेव दिवसेष्वभूत् । करात_7_1591कख

मन्त्रिणो राजपुत्रेण तेन तस्याभिमानिना ॥ करात_7_1591गघ

गिरा प्रभोरुपालब्धस्तदागूरणगर्भया । करात_7_1592कख

स लज्जानम्रवदनो राजपुत्रानुसार्यगात् ॥ करात_7_1592गघ

पञ्चाशताश्ववारैः स भ्रातृभृत्यादिभिः समम् । करात_7_1593कख

उत्तीर्णः सरितः पारमात्मना पञ्चमोभवत् ॥ करात_7_1593गघ

भ्रातृद्वये¹श्ववारे च शेषारा²जात्मजे पथि । करात_7_1594कख

हताश्वे ततिते सोभूद्धनकेनान्वितो भ्रमन् ॥ करात_7_1594गघ

अनाप्तवन्राजसूनोर्वार्तां वा वर्त्मनाप्यटन् । करात_7_1595कख

गलितेहनि संप्राप वितस्तासिन्धुसंवमम् ॥ करात_7_1595गघ

एवमाप्तान्परान्पुत्रमन्वेटुं प्राहिणोन्नृपः । करात_7_1596कख

अन्येपि तन्मिषं लब्ध्वा तस्य पार्श्ववाचलन् ॥ करात_7_1596गघ

उत्कोचादायिना क्रुद्धं राजपुर्यादिविग्रहे । करात_7_1597कख

योग्यानसहता भूत्यान्निः¹सारः कटकः कृतः ॥ करात_7_1597गघ

लोहरप्रस्थितौ विघ्नं राजा¹ पुत्रस्य कारितः । करात_7_1598कख

प्रवेशितः पुरं वैरी राज्यन्यन्याहवाकुले ॥ करात_7_1598गघ

सर्वस्वध्वंसिना येन स एव नृपतेरभूत् । करात_7_1599कख

तताप्युचितकर्तव्यनिषेद्धा दण्डनायकः ॥ तिलकम्¹॥ करात_7_1599गघ

राज्ञः कृत्स्नावसन्नस्य शृण्वतो बहुमन्त्रितम् । करात_7_1600कख

नैकत्र रूढिः कर्तव्ये क्वाप्यधीरधियोभवत् ॥ करात_7_1600गघ

सर्वैर्यथा निखिलरन्ध्रमुखेन वंशः संपूरितो न खलु शब्दमपाकरोति । करात_7_1601कख

तैस्तैस्तथा बहुपथप्रचयेन मन्त्रः संपक्ल्पितः किल न निश्चयमभुपैति ॥ करात_7_1601गघ

भाग्यक्षयस्यैतदेव लक्षणं प्राकृतोपि यत् । करात_7_1602कख

अपृष्टः कथयेद्धार्ष्ट्यान्मन्त्रं स्वहृदयोचितम् ॥ करात_7_1602गघ

त्रैलोक्यनाम्ना सूतेन शंसता दण्डनायकम् । करात_7_1603कख

निरोध्य वल्गामित्यूचे भूयः क्ष्माभृद्रणोन्मुखः ॥ करात_7_1603गघ

एकाङ्गैः साश्ववारैः प्राग्जिगाय त्व¹त्पितामहः । करात_7_1604कख

तद्गच्छामोक्षपटलोपान्तं तत्संग्रहेच्छया ॥ करात_7_1604गघ

पदातिप्रायसैन्यांस्तान्निहन्मः संहताaन्रिपून् । करात_7_1605कख

पश्चान्निपत्य तैः साकं श्येना इव विहंगमान् ॥ करात_7_1605गघ

ततश्चिचलिषावेव राज्ञि तत्कटको दिशः । करात_7_1606कख

सवृष्ट्यमबुहतो रङ्गप्रेक्षिलोक इवागमत् ॥ करात_7_1606गघ

पारेवितस्तां प्राप्तेभ्यः पाथेयायात्मजन्मनः । करात_7_1607कख

स शेया¹राजजन्मभ्यो रत्नग्रैवेयकाद्यदात् ॥ करात_7_1607गघ

श्रारामिकैस्तैः संप्राप्ते राजचिह्ने क्षणादिव । करात_7_1608कख

तेजःस्फारोर्जितो राजा गतश्रीर्ददृशे जनैः ॥ करात_7_1608गघ

पदे पदे भ्रश्यमानसैन्योक्षपटलादिषु । करात_7_1609कख

स्थानेषु चाभ्रमीत्कश्चिन्न च तस्यापदन्तिकम् ॥ करात_7_1609गघ

संश्रयार्थ्यथ बभ्राम सायं वेश्मानि मन्त्रिणाम् । करात_7_1610कख

प्रवेशं प्रददौ चास्य न कोपि द्वारि तस्थुषः ॥ करात_7_1610गघ

प्रायोपवेशकुशलाः शक्तास्त्वन्ते न कुत्रचित् । करात_7_1611कख

मिथ्यासंभावनाभूमिर्भूपानां ब्रह्मबन्धवः ॥ करात_7_1611गघ

ये केपि देशे सन्त्यस्मिंस्तद्गेहेष्वास्थया भ्रमन् । करात_7_1612कख

प्रविविक्षुर्गृहान्प्राप कपिलाख्यस्य मन्त्रिणः ॥ करात_7_1612गघ

तस्मिंस्ल्लोहरकोट्टस्थे तत्पत्न्या स्थातुमर्थितः । करात_7_1613कख

नौभिश्च कोट्टं गन्तुं न प्राविक्षद्दैवमोहितः ॥ करात_7_1613गघ

1594.

--1) Emended; A भ्रातृद्वारे.

--2) Thus A; cf. vii. 1607.

1597.

--1) Emended; A ॰न्निसारः.

1598.

--1) Emended A राजपुत्रस्य. Cf. vii.1453

.

1599.

--1) A1 writes here ³ instead of तिलकम्.

1604.

--1) Emended; A प्राग्जगायन्तत्सिता॰ C ॰गाय तत्पिता॰.

1607.

--1) A1 शेया-- राजन्मभ्यो; ज subsequently supplied by A1 or later hand; or but comp. शेषा राजात्मजे. vii.1594.

[page 164]

आर्तस्य तस्य तत्पुत्रैः पितृवद्द्रोहकारिभिः । करात_7_1614कख

ऋणकैरुत्तमर्णस्य स्वं निःस्वैरिव गोपितः ॥ करात_7_1614गघ

सदोषोस्मीति सोज्ञासीत्स्वयम् शृण्वन्विगर्हणाम् । करात_7_1615कख

तदैव गोपिताशेषकृत्यो दुर्मन्त्रिभिः पुरा ॥ करात_7_1615गघ

गृहीतसर्वनैराश्यः पार्श्वस्येष्वप्यविश्वसन् । करात_7_1616कख

अभूत्प्रद्युम्नमुत्तीर्णो नितरां विरलानुगः ॥ करात_7_1616गघ

प्रख्यापयन्तः संभूतिं षट्त्रिंशति कुलेषु ये । करात_7_1617कख

तेजस्विनो भास्वतोपि सहन्ते नोच्चकैः स्थितिम् ॥ करात_7_1617गघ

तेप्यन्तेनन्तपालाद्या राजपुत्रास्तमत्यजन् । करात_7_1618कख

सान्द्रतां दधति ध्वान्ते स्थगिताश्वाः पदे पदे ॥ करात_7_1618गघ

वाहनाज्जोहिलमठोपान्तं प्राप्यावतीर्णवान् । करात_7_1619कख

स दण्डनायकेनापि तत्यजे सानु¹जन्मना ॥ करात_7_1619गघ

इहास्मच्छ्वशुरावासस्तत्र वस्तुमिमां निशम्¹ । करात_7_1620कख

वीक्ष्य ते स्थानमेष्यामीत्युक्त्वा व्याजेन सोचलत् ॥ करात_7_1620गघ

यियासोरनुजं तस्य पाथेयार्थं प्रयागकः । करात_7_1621कख

ययाचेङ्गदमस्मै स प्रादात्सक्तून्न तत्पु¹नः ॥ करात_7_1621गघ

एकांशुकावशेषश्रीस्ततो वा शेषजीवितः । करात_7_1622कख

प्रयागाशेषानुचरो नृपतिः समपद्यत ॥ करात_7_1622गघ

सूदश्चप्पकभृत्यस्य जेलकाख्यस्य तत्क्षणम् । करात_7_1623कख

मुक्तो नामान्तिकं प्राप्तो नृपतेराप्ततामगात् ॥ करात_7_1623गघ

उदीपविहितैः खातैरग्रे दुःसंचरा क्षितिः । करात_7_1624कख

भ्राम्यतस्तानुवाचेति नारी काचिद्गुहान्तरात् ॥ करात_7_1624गघ

ततस्तीरे वितस्ताया निषण्णेस्मिन्प्रयागकः । करात_7_1625कख

गन्तुं जयपुरं कोट्टमाजुहाव स नाविकान् ॥ करात_7_1625गघ

स हि प्राक्संविदं चक्रे तत्रत्यैः सह शस्त्रिभिः । करात_7_1626कख

नृपं प्रेयाश्रयं नेतुं भीमादेवस्य¹ मन्दिरम् ॥ करात_7_1626गघ

उच्चलाश्रयिणाप्यूचे भीमादेवेन येन सः । करात_7_1627कख

राज्ञोनुगो गमिष्यामि प्रविष्टस्योपवेशनम् ॥ करात_7_1627गघ

नौचरैराहृतां नावमारुरोह न भूपतिः । करात_7_1628कख

नाशोन्मुखः समासन्नदृष्टिपातभयाकुलः ॥ करात_7_1628गघ

पर्यापतत्कालकरस्थभोगिसंदर्शनेनेव मतिप्रदीपः । करात_7_1629कख

क्षिप्रं प्रशान्त्युन्मुखतामुपैति विनाशकालेषु शरीरभाजाम् ॥ करात_7_1629गघ

तस्मिन्द्रोहसुभिक्षेपि यस्य मानवतः परम् । करात_7_1630कख

अनन्यालोकिनी दृष्टिर्भेजे कुलवधूव्रतम् ॥ करात_7_1630गघ

नीलाश्वीयः स बिम्बाख्यो डामरो¹मिलितोहितैः । करात_7_1631कख

तदापि प्रययौ राज्ञो विस्मृतिं संश्रयार्थिनः ॥ युगलम्॥ करात_7_1631गघ

ततः प्रावर्तत त्यक्तुं वारि वारिमुचां गणः । करात_7_1632कख

क्ष्मामिव क्षालयितुं द्रोहस्पर्शेन दूषिताम् ॥ करात_7_1632गघ

भूर्निर्जना वृष्टिपातस्तमिश्रा दुःसहायिता¹ । करात_7_1633कख

वैरिभीतिरिति प्राभूत्किं किं तस्य न दुःखदम् ॥ करात_7_1633गघ

इति वृत्तानुरोधेन धिग्दुष्कर्मविधायिनाम् । करात_7_1634कख

अस्मर्तव्यमपि व्यक्तं नाम पाहिष्यतेधुना ॥ करात_7_1634गघ

सोमानानदाभिधानस्य पूज्याः सिद्धस्य देवताः । करात_7_1635कख

सोमेश्वराभिधाः सन्ति काश्चित्पितृवनान्तरे¹ ॥ करात_7_1635गघ

तल्लाञ्छिताङ्गना तुङ्गतरुप्रच्छन्नवाटिका । करात_7_1636कख

अभूद्गुणाभिधा¹नस्य कुटी क्षुद्रतपस्विनः ॥ करात_7_1636गघ

वारस्त्रिया¹ स विरहभुजंगीतिप्रसिद्ध्या । करात_7_1637कख

भिश्चाख्यया समं भेजे चेष्टितं कुट्टिनोचितम् ॥ करात_7_1637गघ

तस्य प्रतापगौरीशदेवागारान्तिकस्थितेः । करात_7_1638कख

कुटीं मुक्तेन तां निन्ये क्ष्माभृद्वस्तुं स तां क्षपाम्¹ ॥ करात_7_1638गघ

मुक्तमालम्ब्य नृपतिस्तमालम्ब्य प्रयागकः । करात_7_1639कख

यान्ति स्म विद्युद्द्योतेन क्ष्मां पश्यन्तोन्तरान्तरा ॥ करात_7_1639गघ

निरुष्णीषोङ्गसंस्यूतक्रूतवासाः स्खलन्नृपः । करात_7_1640कख

स तां प्रयागमुक्ताभ्यां कथंचित्प्रापितः कुटीम् ॥ करात_7_1640गघ

1618.

--1) A1 writes here ³(instead of युग्मम्?).

1619.

--1) Emended; A सोनुजन्मना. Cf. vii. 894

.

1620.

--1) Emended; A निजम्.

1621.

--1) Emended with C; A तं पुनः.

1626.

--1) Emended; A भूमादेवस्य.

1631.

--1) Emended; A डामरामि॰.

1633.

--1) Thus A.

1635.

--1) Thus A3; A1 ॰वनान्तिके.

1636.

--1) Thus A3; A1 अभूच्छिन्नाभि॰.

1637.

--1) वारस्त्रिया supplied by A3 in space left by A1.

1638.

--1) Emended; A क्षमम्.

[page 165]

तदा कुमन्त्रिनिष्कृष्टं स व्यापद्वारणक्षमम् । करात_7_1641कख

शोचन्सस्मार कन्दर्पं रुद्रं दैत्यमिवोत्पलः ॥ करात_7_1641गघ

प्राकारमूर्ध्ना मुक्तेन प्रविष्टेन हृतार्गलाम् । करात_7_1642कख

नृपः कुटीप्राङ्गनोर्वीं विवेशास्थिततापसाम् ॥ करात_7_1642गघ

विशतोश्मक्षतः पादस्तस्यासृग्दक्षिणोत्यजत् । करात_7_1643कख

मेने तेनानिमित्तेन स मृत्युं समुपस्थितम् ॥ करात_7_1643गघ

कुद्यामर्गलरुद्धायां निषण्णस्याङ्गने ययौ । करात_7_1644कख

रात्रिर्भीतिमतो¹ भीमा तस्य घोराभ्रमालिनी ॥ करात_7_1644गघ

पङ्कोपलिप्तः पङ्काङ्कस्थण्डिलस्थो निनाय ताम् । करात_7_1645कख

दासकम्बलिकाच्छन्नगात्रो वृष्ट्युत्तरां निशम् ॥ करात_7_1645गघ

विसस्मारन्तराद्दुःखमासीनप्रचलायितैः । करात_7_1646कख

निर्निद्रस्त्वभवच्छ्वभ्राद्भ्रश्यन्निव समाकुलः ॥ करात_7_1646गघ

कोहं केनाभिभूतोद्य क्व वर्ते कोनुगोधुना । करात_7_1647कख

किं कृत्यमिति निर्ध्याय मुहुर्मुहुरकम्पत ॥ करात_7_1647गघ

हृतं राज्यम् प्रिया दग्धा भ्रष्टः सूनुरबान्धवः । करात_7_1648कख

जातोस्म्येकाक्यपाथेयो लुठन्भिक्षाभुजोङ्गने ॥ करात_7_1648गघ

इत्येकैकं च निर्ध्याय दुःखं नैक्षिष्ट सोपरम् । करात_7_1649कख

प्राप्तावसादं शोचन्तमात्मतुल्यं कथास्वपि ॥ युग्मम्॥ करात_7_1649गघ

भोजस्तु वाजिभिर्द्वित्रैरवशिष्टैः समं व्रजन् । करात_7_1650कख

हस्तिकर्णान्तरं प्राप निर्गत्य नगरान्तरात् ॥ करात_7_1650गघ

व्रजतस्तस्य धीरासीन्नियतं पञ्चषैर्दिनैः । करात_7_1651कख

पुनः संप्राप्नुयां राज्यं यदीन्द्रोपि भवेद्रिपुः ॥ करात_7_1651गघ

गर्भवास इव पौरुषे स्फुरन्किं न कर्म पुरुषश्चिकीर्षति । करात_7_1652कख

कर्मवायुरिव संस्पृशन्हठान्मूढमेव कुरुते तु तं विधिः ॥ करात_7_1652गघ

मातृभिर्दत्तपाथेयं भृत्यं नागेश्वराभिधम् । करात_7_1653कख

प्रतीक्षमाणश्चक्रे स रङ्गवाटान्तरे स्थितिम् ॥ करात_7_1653गघ

शून्ये देवगृहे तत्र तिष्ठञ्श्रुत्वा तमागतम् । करात_7_1654कख

स निर्ययौ तेन तस्मिन्निःशङ्कं प्रहृतं पुनः ॥ करात_7_1654गघ

तत्र प्रादुष्कृतद्रोहे क्षत्रधर्मादविच्युतः । करात_7_1655कख

राजपुत्रः स यश्चक्रे न तत्कस्याद्भुतावहम् ॥ करात_7_1655गघ

स सिंह इव संहारं कृत्वा युधि विरोधिनाम् । करात_7_1656कख

अस्राङ्गरागलिप्ताङ्गो वीरशय्यामभूषयत् ॥ करात_7_1656गघ

भ्रातास्य मातुलापत्यं विपेदे पद्मकाभिधः । करात_7_1657कख

खेलो लालितवच्चैव संख्येसंख्यपराक्रमः ॥ करात_7_1657गघ

मठं सूर्यमतीदेव्याः शर्वर्यामु लोविशत् । करात_7_1658कख

भ्राताप्यस्य रणश्रान्तो लवणोत्सात्समाययौ ॥ करात_7_1658गघ

हतं भोजं श्रुतवतोर्हर्षमात्रे स्थितोe तयोः । करात_7_1659कख

मनस्युत्खातशूलेश्रिरेवैका पर्यशिष्यत ॥ करात_7_1659गघ

प्राप्तमप्राप्तवद्राज्यम् तथापि प्रत्यभात्तयोः । करात_7_1660कख

प्रवासे विस्मृते राज्यमुखे लन्धे च कुत्रचित् ॥ करात_7_1660गघ

प्राह्णे कुतश्चि¹दानीतो मुक्तेनान्विष्य तापसः¹ । करात_7_1661कख

प्रणम्य नृपतिं चक्रे स्वकुटीं तां¹ निरर्गलाम् ॥ करात_7_1661गघ

तां दंश¹मशका²कीर्णामास्तीर्णतृणविष्टराम् । करात_7_1662कख

कृताम्बुसेकां मुक्तेन नृपतिः प्राविशत्कुटीम् ॥ करात_7_1662गघ

यद्गिरा बहुमानोभूच्छ्रुतया भूभुजामपि । करात_7_1663कख

स भूभृच्चाटुकारित्वं भीतो भिक्षाभुजोप्यगात् ॥ करात_7_1663गघ

भिक्षाकस्योचितं ग्राम्यमनुदात्तं त्रपावहम् । करात_7_1664कख

आलापाभ्यवहाराभ्यां तस्य शृण्वन्स विव्यथे ॥ करात_7_1664गघ

स भिक्षाकः प्रयागेन विक्रयायाधरांशुकम् । करात_7_1665कख

निजं दत्त्वा विससृजे विपणिं भोज्यसिद्धये ॥ करात_7_1665गघ

कदुक्तिः कटुवागग्रे परोक्षं भेदभीतिकृत् । करात_7_1666कख

कुतपसो दौस्थ्यहेतुर्नृपस्यारिर्यथाप्यभूत् ॥ करात_7_1666गघ

मध्याह्ने स्कन्धविन्यस्तभोज्यभाण्डकरण्डिका । करात_7_1667कख

तपस्विन्याप्यथानिन्ये तेन क्षुद्रतपस्विना ॥ करात_7_1667गघ

भृत्यभिक्षाकयोः पूर्वं स्त्रिया अप्यथ पार्थिवः । करात_7_1668कख

स्वं वीक्ष्य गोचरीभूतं निराशो जीवितेभवत् ॥ करात_7_1668गघ

1644.

--1) Emended with C; A ॰र्भीतिवतो.

1661.

--1) प्राह्ने कुतश्चि, पसः, चक्रे स्वकुटीं तां, supplied by A3 in space left by A1.

1662.

--1) Thus corr. by A2 from A1 चाधम॰.

--2) Emended; A ॰मषका॰.

[page 166]

तेन प्रयागोपहृतं भोज्यं तदनुरोधतः । करात_7_1669कख

स्पृटमेव न भुक्तं तु तीव्रदुःखोल्बणात्मना ॥ करात_7_1669गघ

का वार्तेति प्रयागेन प्राङ्गनस्थेन पृष्टया । करात_7_1670कख

तापस्या ग्राम्यया व्यक्तमुक्तो भोजवधस्ततः ॥ करात_7_1670गघ

मिथ्यैतदिति तेनाथ¹ कथ्यमानोपि पार्थिवः । करात_7_1671कख

श्रुतिं तामङ्गशकुनं परीक्ष्याबुद्ध नान्यथा ॥ करात_7_1671गघ

नारोहति गिरं शत्रोरप्रियाख्यायिनोपि यत । करात_7_1672कख

तस्य संववqते दुःखं निमग्नस्य तदापदि ॥ करात_7_1672गघ

स शोचन्नात्मजं बाल्ये नीत्यै यां यन्त्रणां व्यधात् । करात_7_1673कख

आजन्मदुःखदायित्वं मेन तस्यात्मनस्तया¹ ॥ करात_7_1673गघ

हतः स समरे वृत्त्या प्रवीरस्पृहणीयया । करात_7_1674कख

जज्ञे तेनातिवात्सल्यादङ्कशायीव घातिनः ॥ करात_7_1674गघ

गात्रेषु हारान्पुत्रस्य यौवनव्यूढवक्षसि । करात_7_1675कख

पश्यन्नात्मनि संकल्पैर्विह्वलः सोकृताशिषः ॥ करात_7_1675गघ

रक्षणीयो हतो¹ बालो वृद्धस्त्वेवं स्वजीवितम् । करात_7_1676कख

रक्षाम्यनु²चिताचा³रैर्जिह्रायेति स चिन्तयन् ॥ करात_7_1676गघ

एवं स पुत्रशोकेन धृतावाच्यव्यथो व्यथन् । करात_7_1677कख

निनाय तापसावासे द्वितीयामपि यामिनीम् ॥ करात_7_1677गघ

कृतार्थनः प्रयागेन प्रयातुं भगवन्मठम् । करात_7_1678कख

शोकहारितधी रात्रौ न संकल्पमपि व्यधात् ॥ करात_7_1678गघ

लम्बेन्दुवदन¹सान्द्रावश्याया²म्भोस्रुवर्षिणी । करात_7_1679कख

रथाङ्गाक्रन्दिनी रात्रिः सशोकेवाथ सागमत् ॥ करात_7_1679गघ

क्षुत्पिपासापरिक्षामं प्रभुं वीक्ष्य स तापसः । करात_7_1680कख

प्रार्थ्यते स्म प्रयागेन प्रातर्भोक्तव्यसिद्धये ॥ करात_7_1680गघ

उपनिन्ये विनिर्गत्य प्रविष्टस्तापसस्तयोः । करात_7_1681कख

सव्यञ्जनाम्नपूर्णे द्वे पात्रे ॰ ॰ क्ष¹णात्पुरः ॥ करात_7_1681गघ

कस्यापि गृहिणो यागोत्सवादेते मयाहृते । करात_7_1682कख

तस्मिन्नित्युक्तवत्यूचे विनिश्वस्य प्रयागकः ॥ करात_7_1682गघ

राजन्स्वामिवियोगेस्मिन्पश्य लोकस्य सुस्थताम् । करात_7_1683कख

स तं जगाद विहसन्किं मूढ उव भाषसे ॥ करात_7_1683गघ

यो गतो गत एवासौ तत्क्षत्या नापरः क्षतः । करात_7_1684कख

सर्वो निजसुखापेक्षी न किंचित्कोपि शोचति ॥ करात_7_1684गघ

लोकैकचक्षुषि गते परलोकमर्के लोकः स्वपित्यखिल एव सुखं गृहेषु । करात_7_1685कख

कोन्यो विचिन्तयितुमर्हति विश्वमेतत्तिष्ठेन्मया विरहमेत्य कथं किलेति ॥ करात_7_1685गघ

पुत्रस्य स्नेहविश्वासः पूर्वमास्त¹ क्षये श्रुते । करात_7_1686कख

यथैकः प्रभवेन्नान्यस्तथा स्नेहोपि देहिनः ॥ करात_7_1686गघ

अहमेव हतं पुत्रं श्रुत्वा जीवितजीवितम् । करात_7_1687कख

तिष्ठामि स्वस्थवद्यत्र तत्रान्यो निन्द्यतां कथम् ॥ करात_7_1687गघ

इत्युक्त्वा विरते राज्ञि पुनर्गूढं प्रयागकः । करात_7_1688कख

प्रैरयत्तापसं¹ भोज्यं कर्तुं ते भाजते त्यजन् ॥ करात_7_1688गघ

ह्यस्तनव्ययशिष्टं मे पर्याप्तं नास्ति चेतनम् । करात_7_1689कख

यते तथापीयुक्त्वा स सखेद इव निर्ययौ ॥ करात_7_1689गघ

गोप्यं रहस्यभणितमत्यल्पहृदयातिथि । करात_7_1690कख

अमृतं पारतमिव नाल्पसत्त्वैः सुदुर्जरम् ॥ करात_7_1690गघ

कुल्यो मनोरथो नाम विप्रस्य वनवासिनः । करात_7_1691कख

सुजृत्तपस्विनस्तस्य तां कथामुपलब्धवान् ॥ करात_7_1691गघ

राज्ञः संदर्श्य दायादं भवावो भूतिभाजनम् । करात_7_1692कख

इत्युक्त्वा तेन निन्ये स द्रोग्धृ¹तां क्षुद्रतापसः ॥ करात_7_1692गघ

जज्ञे भृत्येन गर्ह्येण जातः सोन्त्येन केनचित् । करात_7_1693कख

सदृशं यत्सदसतोर्ज्ञापकं जन्मकर्मणोः ॥ करात_7_1693गघ

इल्लाराजस्तां प्रवृत्तिं बुद्ध्वा ताभ्यां न्यवेदयत् । करात_7_1694कख

उच्चलाय समादिक्षत्कार्ये तत्र तमेव सः ॥ करात_7_1694गघ

1671.

--1) Emended; A तेनार्ध.

1673.

--1) स्तया supplied by A3 in space left by A1.

1676.

--1) Thus corr. by A3 from A1 ह्नुतो.

--2) रक्ष्याम्यनु and ताचारै supplied by A3 in space left by A1.

1679.

--1) Thus corr. by later hand from A1 ॰वदना.

--2) Emended with C; A ॰श्यायोम्भो॰.

1681.

--1) Two aksharas wanting in fourth ; the lacuna not marked in A; C तद्वीक्षणात्पुरः.

1686.

--1) Thus A1; A3 पूर्वमाप्तक्षये.

1688.

--1) प्रैरयत्तापसं supplied by A3 in space left by A1.

1692.

--1) Emended; A दोग्धृतां.

[page 167]

केचित्तु भूति¹भिश्चाख्यमिल्लाराजोपसर्पणे । करात_7_1695कख

कायस्थं कारणं प्राहुस्तयोस्तापसविप्रयोः ॥ करात_7_1695गघ

वार्ता वेदवगीतेयं सुबहुश्रोत्रसंकुले । करात_7_1696कख

काले तद्भृत्यपाशस्य तस्यैव द्रोहमुख्यता ॥ करात_7_1696गघ

श्वपाकस्कन्धमारूढो लब्ध्वा तास्ता विमाननाः । करात_7_1697कख

विपेदे यत्स कारायां युक्तं तत्तस्य कर्मणः ॥ करात_7_1697गघ

क्षुत्तप्तो हर्षदेवस्तु प्रयोगेनार्थितोसकृत् । करात_7_1698कख

प्रत्यग्रे पुत्रशोकेपि भोजनायाकरोन्मनः ॥ करात_7_1698गघ

गृहीतभोजनं जानन्प्राप्तं प्राप्तं स तापसम् । करात_7_1699कख

तमोरेर्बहिरैक्षिष्ट नीडाच्छिशुरिवाण्डजः ॥ करात_7_1699गघ

अपश्यच्च कुटीं कृत्स्नां वेष्टितामेत्य शस्त्रिभिः । करात_7_1700कख

शुश्राव चाङ्गनद्वाराद्वार्यमाणार्गलाद्ध्वनिम् ॥ करात_7_1700गघ

जानञ्जातं ततो द्रोहमङ्गनात्तापसाधमम् । करात_7_1701कख

सशस्त्रिणं मुक्तमेहीत्याह्वयन्तं व्यलोकयत् ॥ करात_7_1701गघ

मुक्तं विसृज्य कृत्वा च द्वारमुद्घाटितारारि । करात_7_1702कख

त्यक्तभीरादधे लघ्वीं क्षुरिकामन्तिकस्थिताम् ॥ करात_7_1702गघ

एकस्तत्सविधं क्रूरः साहसाहंक्रियेन्मदः । करात_7_1703कख

आरुरोहाथ कृष्टासिधेनुः कवचितो भटः ॥ करात_7_1703गघ

तं राजा संकटकु¹टीरुद्धायामोष्यपातयत् । करात_7_1704कख

क्षितौ व्यायामकुशलो नावधीत्कृत्पया पुनः ॥ करात_7_1704गघ

पतितेन हतेनार्थो वराकेणामुना न मे । करात_7_1705कख

इत्तूचे दुरहंकारग्रस्तस्तस्मिन्नपि क्षणे ॥ करात_7_1705गघ

नीध्रमुत्पाद्य निपतन्नेकोन्योप्युत्पतन्भटः । करात_7_1706कख

भयाद्भूमौ न्यपततां तंविलोक्योद्यतायुधम् ॥ करात_7_1706गघ

पृष्टे पूर्वं प्रविष्टस्य¹ तिष्ठन्स्थानकनिष्ठुरः । करात_7_1707कख

स रुरोरिव चामुण्डा रेजे दण्डाकृतिः क्षणम् ॥ करात_7_1707गघ

न सिंहनादैर्नो भेरीतूर्यघोषैर्न वोन्मदैः । करात_7_1708कख

शस्त्रशब्दैः स शुशुभे भूपस्यान्तक्षणे रणः ॥ करात_7_1708गघ

आखोर्भाण्डप्रवेशस्य विडाला इव डामराः । करात_7_1709कख

परं प्रवेशितास्तस्य निःशब्दं शस्त्रिणः कुटीम् ॥ करात_7_1709गघ

अथान्यो नीध्रमार्गेण संप्रविष्टः प्रयागकम् । करात_7_1710कख

हत्वादोष्णि च शीर्षे च राजानं समुपाद्रवत् ॥ करात_7_1710गघ

राज्ञः प्रहरतः शस्त्रं वञ्चयित्वा स शस्त्रभृत् । करात_7_1711कख

वक्षसि क्षुरिकाघातद्वयं प्रादात्कृतत्वरः ॥ करात_7_1711गघ

वर्णान्महेश्वरेत्येनान्द्विरुक्त्वा गतजीवितः । करात_7_1712कख

पपात निहतो भूमौ छिन्नमूल इव द्रुमः ॥ करात_7_1712गघ

पलाय्य संप्रविशतो योग्यश्चौरस्य यादृशः । करात_7_1713कख

चक्रवर्त्यपि स प्राप वधं वेश्मनि तादृशम् ॥ करात_7_1713गघ

नान्यः स इव कालेस्मिन्ददृशे भूतिमान्नृपः । करात_7_1714कख

गर्ह्यनिर्हरणत्वं च तस्येवान्यस्य नेक्षितम् ॥ करात_7_1714गघ

यद्वैकेनैव संग्रामवैमुख्येनोन्नतात्मनः । करात_7_1715कख

सर्वप्रकारसुभगं माहात्म्यं तस्य खण्डितम् ॥ करात_7_1715गघ

नेयबुद्धित्वमेवासीदथ वा तस्य दूषणम् । करात_7_1716कख

सर्वक्लेशावहा दोषाः कृत्स्नास्तन्मन्त्रिणां पुनः ॥ करात_7_1716गघ

द्वाचत्वारिंशतिः¹ साष्टमासा यस्य वयःसमाः । करात_7_1717कख

स शुक्लभास्रपञ्चम्यां हतोब्दे सप्तसप्तते ॥ करात_7_1717गघ

राजा दुर्योधन इव स्ववंशच्छेदमिच्छता । करात_7_1718कख

सोभूज्जातकयोगेन कारितः स्वकुलक्षयम् ॥ करात_7_1718गघ

तस्यासन्क्ष्मार्कजौ जीवबुधौ शुक्रोष्णगू² शशी । करात_7_1719कख

तनयामित्रजामित्रखेषु कर्कटजन्मनः³ ॥ करात_7_1719गघ

1695.

--1) Emended; A भूमिश्चा॰. Cf. viii. 94.

1704.

--1) Emended; A संकटी कु॰.

1707.

--1) Emended with C; A प्रविष्ट.

1717.

--1) Emended; A द्वाचत्वारिंशतः.

1719.

--1) Emended; A तस्यासी क्ष्मा॰.

--2) Emended with C; A ॰ष्णगी.

--3) A2 explains this verse by the following janmachakra: कं । सिं । क । मि । वृ । मे चं । मी । कुं । म सू शु । ध्ं बु जी । वृं भौ श । तुं ।

[page 168]

चन्द्रदैत्येज्य¹पापेषु खमदात्मजगेषु यत् । करात_7_1720कख

आहुः सुसंहिताकाराः कौरवादीन्कुलान्तकान् ॥ करात_7_1720गघ

निर्ब्रह्मण्यो जनः कृत्स्नो देशेस्मिन्वैर्णोन्तिकम् । करात_7_1721कख

दस्योरिव शिरश्छित्वा स्वामिनोपि निनाय तत् ॥ करात_7_1721गघ

तस्योत्तमाङ्गे भूभर्तुश्छिद्यमाने ससागरा । करात_7_1722कख

चकम्पे भूर्निरभ्रापि द्यौर्वृष्टिं महतीं जहौ ॥ करात_7_1722गघ

तन्मुण्डे लगुडारूढे यदयुक्तं जनो व्यधात् । करात_7_1723कख

अब्न्हूत्तेनाभिशापेन सोग्रे दीर्घोपसर्गभाक् ॥ करात_7_1723गघ

मण्डले देवबिम्बानां यथामुष्मिन्विपाटनम् । करात_7_1724कख

तथा नवं प्रववृते भूपतेर्मुण्डखण्डनम् ॥ करात_7_1724गघ

नैक्षिष्ट तच्छिरः प्राप्तमौचित्यादुच्चलो नृपः । करात_7_1725कख

भूत्वा चिरमुदस्रुस्तु कारयामास वह्निसात् ॥ करात_7_1725गघ

धिक्क्षष्टं तस्करस्येव तादृशश्चक्रवर्तिनः । करात_7_1726कख

नोच्चलाज्ञां विना प्राप्ता शरीरेणान्तसत्क्रिया ॥ करात_7_1726गघ

भृत्यत्यक्तो नष्टवंशो गौरकाख्येन केनचित् । करात_7_1727कख

स काष्ठागारिणा चक्रे नग्नोनाथ इवाग्निसात् ॥ करात_7_1727गघ

दीर्घो हर्षनृपोदन्तः सोयं कोप्यद्भुतावहः । करात_7_1728कख

रामायणस्य नियतं प्रकारो भारतस्य वा ॥ करात_7_1728गघ

भाग्याम्बुवाहतडितस्तरलाः श्रियस्तास्तच्चावसानविरसं प्रसभोन्नतत्वम् । करात_7_1729कख

तत्रापि नैष वत मोहहताशयानां शान्तिं प्रयाति विभवानुभवाभिमानः ॥ करात_7_1729गघ

तावत्यप्यवरोधिकापरिकरे नैकापि चक्रन्द तं तावत्स्वप्यनुगेषु नानुसृतवान्कोप्यास्त तीर्थे न वा । करात_7_1730कख

लोकस्य स्वसुखोपलिप्तमनसो वीक्ष्येति निःस्नेहतां निeवेदं समुपेत्य नाश्रयति धिक्स्वान्तं वनान्ते रतिम् ॥ करात_7_1730गघ

नादौ किंचिद्भवति नियतं यच्च पश्चान्न किंचिन्मध्येकस्मात्सपदि घटयन्सौस्थ्यानुरोधम् । करात_7_1731कख

निःशीर्षाङ्घ्रीर्नट इव मुहुः कोपि जन्तुर्नटित्वा नो जानीमो भवजवनिकान्तर्हितः क्व प्रयाति ॥ करात_7_1731गघ

श्रीः सा¹तवाहनकुलेकृत कान्ति²राजवंशे त्यजन्त्युदयराजकुले प्रतिष्ठाम् । करात_7_1732कख

शृङ्गं दुरैर्विरहितं जहती हिमाद्रेर्दिव्ये तटे सुरगिरेरिव वासरश्रीः ॥ करात_7_1732गघ

इति काश्मीरिकमहामात्यचण्पकप्रभुसूनोः कल्हणस्य कवेः कृतौ राजतरङ्गिण्यां सप्तमस्तरङ्गः ॥ समाष्टानवतावस्यां त्र्यहोनायां महीभुजः । षडत्रोदयराजस्य वंशे जाताः प्रकीर्तिताः ॥ राजानः ⁶ श्लोकाः 1723(1) ॥

1720.

--1) A2 gloss शु.

1732.

--1) Emended; A श्रीसात॰.

--2) Emended; A कान्तराज॰. Cf. vii. 1285.

Colophon.

--1) Thus A1, perhaps for 1732. A1 adds here लिखितश्चैष मया राजानकरत्नकण्ठेन.

[page 169]