बृहज्जातकम्/अध्यायः १६
| ← अध्यायः १५ | बृहज्जातकम् अध्यायः १६ वराहमिहिरः |
अध्यायः १७ → |
अथ ऋक्षशीलाध्याय: ।। १६ ।।
प्रि यभूषण: सुरूप: दक्षोऽश्विनीषु मतिमांश्च ।।
कृतनिश्चयसत्यारुग्दक्ष: सुखितश्च भरणीषु ।। १६.१ ।।
बहुभुक् परदाररतस्तेजस्वी कृत्तिकासु विख्यात: ।।
रोहिण्यां सत्यशुचि: प्रियंव्वद: स्थिरमति: सुरूपश्च ।। १६.२ ।।
चपलश्चतुरो भीरु: पटुरुत्साही धनी मृगे भोगी ।।
शठगर्वित: कृतघ्नो हिंस्त्र: पापश्च रौद्रर्क्षे ।। १६.३ ।।
दान्त: सुखी सुशीलो दुर्मेधा रोगभाक्पिपासुश्च ।।
अल्पेन च सन्तुष्ट: पुनर्वसौ जायते मनुज: ।। १६.४ ।।
शान्तात्मा सुभग: पण्डितो धनो धनसंभृत: पुष्ये ।।
शठसर्वभक्षपाप: कृतघ्न: धूर्तश्च भौजङ्गे ।। १६.५ ।।
बहुभृत्यधनो भोगी सुरपितृभक्तो महोद्यम: पित्र्ये ।।
प्रियवाग्दाता द्युतिमानटनो नृपसेवको भाग्ये ।। १६.६ ।।
सुभगो विद्याप्तधनो भोगी सुखभाग्द्वितीयफाल्गुन्याम् ।।
उत्साही धृष्ट: पानपोऽघृणी तस्करो हस्ते ।। १६.७ ।।
चित्राम्बरमाल्यधर: सुलोचनाङ्गश्च भवति चित्रायाम् ।।
दान्तो वणिक्कृपालु: प्रियवाग्धर्माश्रित: स्वातौ ।। १६.८ ।।
ईर्ष्युर्लुब्धो द्युतिमान्वचनपटु: कलहकृद्विशाखासु ।।
आढ्यो विदेशवासी क्षुधालुरटनोऽनुराधासु ।। १६.९ ।।
ज्येष्ठासु न वहुमित्र: सन्तुष्टो धर्मकृत्प्रचुरकोप: ।।
मूले मानी धनवान्सुखी न हिंस्त्र: स्थिरो भोगी ।। १६.१० ।।
इष्टानन्दकलत्रो मानी दृढसौहृदश्च जलदैवे ।।
वैश्वे विनीतधार्मिकबहुमित्रकृतज्ञसुभगश्च ।। १६.११ ।।
श्रीमाञ्छ्रवणे श्रुतवानुदारदारो धनान्वित: ख्यात: ।।
दाता आढ्य: शूरो गीतप्रियो धनिष्ठासु धनलुब्ध: ।। १६.१२ ।।
स्फुटवाग्व्यसनी रिपुहा साहसिक: शतभिषजि दुर्ग्राह्य: ।।
भाद्रपदासूद्विग्न: स्त्रीजितधनी पटुरदाता च ।। १६.१३ ।।
वक्ता सुखी प्रजावान् जितशुत्रुर्धार्मिको द्वितीयासु ।।
सम्पूर्णाङ्ग: सुभग: शूर: शुचिरर्थवान्पौण्णे ।। १६.१४ ।।
इति श्रीवराहमिहिराचार्यप्रणीते बृहज्जातके ऋक्षशीलाध्याय: सम्पूर्ण: ।। १६ ।।