ओ३म्
अथ श्रीवर्धमानविरचितः स्वीयवृत्तिसहितो गणरत्नमहोदधिः ॥
सुखेनैव ग्रहीष्यन्ति गणरत्नानि यां श्रिताः ।
वृत्तिः सारभ्यते स्वीयगणरत्नमहोदधेः ॥
शास्त्रारम्भे समीहितसिद्धयेऽभिमतदेवतायां (१) ग्रन्थकृन्नमस्कारमाह ।
वाग्देवतायाः क्रमरेणवस्ते जयन्ति येषां मिषमात्रतोऽपि ।
सर्वार्थदर्शी (२) मुकुरेण तुल्यः प्रकर्षमेति प्रतिभाविलासः ॥ १ ॥
येषां वाग्देवत्तायाश्चरणरेणूनां संस्पर्शमात्रेणापि निखिलपदार्थसार्थप्रति-
बिम्बहेतुः प्रतिभाविलासः सातिशय सम्पद्यते, ते जयन्तीति सम्बन्धः ।
वाचामधिष्ठात्री (३) देवता वाग्देवतेति साभिप्रायं तस्यां नाम । जयन्तीति
सर्वोत्कर्षेण वर्त्तन्ते सर्वोत्कृष्टत्वेन च नमस्कार आक्षिप्यत इति तान्प्रति प्र-
णतोऽस्मीति लभ्यते । प्रतिभेति । प्रज्ञा नवनवोल्लेखशालिनी प्रतिभा मता ॥
इदानीं व्याकरणनिष्णातबुद्धीनां पूर्वाचार्य्याणां स्तुतिमाह ॥
शालातुरीयशकटाङ्गजचन्द्रगोमि
दिग्वस्त्रभर्त्तृहरिवामनभोजमुरव्याः ।
मेधाविनः प्रवरदीपककर्त्तृयुक्ताः
प्राज्ञैर्निषेवितपदद्वितया जयन्ति ।। २।। '
शलातुरो नाम ग्रामः । सोऽभिजनोस्याऽस्तीति (४) शालातुरीयस्तत्रभवात्
पाणिनिः । शकटाङ्गजः शाकटायनः । पूज्यश्चन्द्रश्चन्द्रगोमी । गोमिन् पूज्य इति
(१) देवताया इतिपाठान्तरम् ।। (२) शब्दार्थदर्शीतिपा० (३) विद्याबोधो- ऽवसेयः ० (४) तूदीशलातुरवर्मती० ४।३।९४ इति सूत्रेण छण्प्रत्ययः ।