गप्एवं कल्पचान्द्र: कल्पावमदिनानि लभ्यन्ते तदा यावत् तावता किमिति लब्धं गतावमदिनानि शेषमवमशेषं स्यात् ।
अत्र प्रत्येक लब्धशेषाणामज्ञातत्वेन यदि कालकादिवणस्तन्मानानि कल्प्यन्ते तदा क्रिया न निर्वहतीति भाष्यकारेणात्रान्यथा यतितम् ।
|
'एको हरश्चेद्गुणकी विभिन्नौ तदा गुर्णक्यं परिकल्प्य भाज्यम्। |
इत्यनेन कल्पाधिमासावमयोगादधिक तदधिक तदा स्याद्यदाधिमासावमशेषयोगः कल्पचान्द्राधिकस्तेनोक्त लब्धैक्यप्रमाण कालक इति । अस्मिन् लब्धियोगप्रमाणे कालके हरगुणिते ।
का १६०२९९९०००००० गुणगुणितभाज्यादस्माद् या १६६७५८५०००० व दपनीते जात शेषैक्यम् | AT Ri'&\9'&lro o oo FT & toik.kko o oo o o gi लब्धैक्येन कालकेन युतं जातं चतुर्णामैक्यं धनर्णयोरन्तरमेव योग इत्यनेन । या १६६७५८५०००० का १६०२९९८०९९९९९९, इयं पुनरुद्दिष्टयुतितुल्येति पक्षयो: शोधनार्थ ।
|
सोऽयम्। या १६६७५८५०००० का १६०२९९८९९९९ रुयु० रूयु । |
इति सशेषाधिमासावमयोगस्थाने रूपं क्षेपं कृत्वा 'आद्ये वर्ण शोधयेदन्यपक्षादित्यनेन' शोधिते लब्धा यावत्तावदुन्मितिरेकैवे । “अन्त्यौन्मितौ कुट्टविधेगुणाप्ती ते. भाज्यतद्भाजकवर्णमाने' इत्यनेन कुट्टकार्थ न्यासः । का १६०२९९८९९९९९९, रू० १ ॥
|
मिथो भजेत्तौ दृढ़भाज्यहारौ यावद् विभाज्ये भवतीह रूपम्। |
इत्यनेन जाते गुणाप्ती या १६६७५८५०००० अत्र लब्धिर्यावत्तावन्मानमिति कृताष्टाष्टिगोब्ध्यब्धिशैलामरक्र्तुद्विपतुल्या लब्धिरेव गृहीता । इयमुद्दिष्टयुतिगुणा स्वहारतष्टा कार्या । तत्र लब्धेहरो भाज्याङ्कतुल्य एव । *ऊध्वर्गे विभाज्येन दृढेन तष्टः फलम्, इत्युक्तैः । भाजकतुल्ये गुणोपचयापचये लब्धेभाँज्योपचयापचयस्य युक्तत्वात् । अत उच्वं 'व्येकचन्द्राहभक्त गतेन्दुद्युराशिरिति' ।
|
यदि रूपमिते क्षेपे लब्धिरियं तदेष्टक्षेपे केति त्रैराशिक सुगमम्। |
अत्र येन केनाप्युपायेन पक्षौ समौ कार्यों । यत्राव्यतरूपे पक्षयोर्भवतस्तत्रैकवणेंनाव्यत्तराशेव्र्यंत मानं साध्यम् । समयोः समशुद्धौ समक्षेपे समतैव स्यादिति प्रथमपक्षाव्यक्ततुल्यमव्यक्तं पक्षयोः शोधितम् । तत्र तुल्ययोः शोध्यशोधकयोर्नाशे प्रथमपक्षे वर्णाभाव एव ।
१. लीला० कुट्ट० १३ श्लो० । २. बी० कु० ६ श्लो० । ३. ली० कु० ३ श्लो० ॥ ४. ली० कु० ४ श्लो० ।
