|
"गृञ्जनं चुक्रिकां चुक्रं गाजरं पोतिकां तथा" ॥ |
इति ब्राह्मे पृथङ्निर्देशानुपपत्तेः । चुक्रिका 'चुक्का' इति भाषया प्रसिद्धा । चुक्रमत्यम्लं दधि । पोतिका 'पोई' इति प्रसिद्धा । एतच्च पुनरुपनयनं बुद्ध्या भक्षणे । अबुद्ध्या भक्षणे तु तप्तकृच्छ्रमात्रम् ।
|
"छत्राकं लशुनं चैव पलाण्डुं गृञ्जनं तथा । |
पलाण्ड्वाद्येकनाश्यरोगे तु नैष दोषः ।
तथा च पलाण्ड्वाद्यनुवृत्तौ सुमन्तुः--
|
"एतान्येवाऽऽतुरस्य भिषक्क्रियायामप्रतिषिद्धानि" इति । |
गौतमः--
|
"उष्ट्रीक्षीरमानुषीक्षीरप्राशने पुनरुपनयनं तप्तकृच्छ्रं च" इति । |
प्राशनाभ्यास एतदिति शूलपाणिः । ([१]अविखरोष्ट्रीक्षीरप्राशने पुनरुपनयनं तप्तकच्छ्रं चेति ) ।
स्मृत्यन्तरे--
|
"रेतोमूत्रपुरीषाणां गौडीमाध्व्योश्च भक्षणे । |
मनुः--
|
"अज्ञानात्प्राश्य विण्मूत्रं सुरासंसृष्टमेव च । |
एतदतीतसुरासंपर्कविषयम् । तप्तकृच्छ्रपूर्वकश्चैष विधिर्ज्ञेयः । तप्तकृच्छ्रपूर्वकं पुनःसंस्कारं प्रकृत्य 'मूत्रपुरीषकुणपरेतसां प्राशने चैवम्' इति गौतमोक्तेः ।
बृहस्पतिः--
|
"रेतोमूत्रपुरीषाणां शुद्ध्यै चान्द्रायणं चरेत्" इति । |
रेतोमूत्रपुरीषाणामित्यनन्तरं प्राशन इति शेषः । अत्र चान्द्रायणतप्तकृच्छ्रयोर्ज्ञानाज्ञानाभ्यां व्यवस्था ज्ञेया । संस्कारस्तूभयत्र तुल्य एवेति शूलपाणिः ।
पाद्मे--
|
"प्रेतशय्याप्रतिग्राही पुनःसंस्कारमर्हति" इति । |
स्मृत्यन्तरे--
|
"सिन्धुसौवीरसौराष्ट्रांस्तथा प्रत्यन्तवासिनः । |
एतच्च तीर्थयात्रां विना गमने ।
|
"तीर्थयात्रां विना गत्वा पुनःसंस्कारमर्हति" इति बौधायनोक्तेः । |
मार्कण्डेयः--
|
"खरमारुह्य विप्रस्तु योजनं यदि गच्छति । |
- ↑ धनुश्चिह्नान्तर्गतं सर्वपुस्तकेषु वर्तते । परं त्वधिकं लेखकप्रमादात्पतितं प्रतिभाति ।
