सर्गः १३० ॥ श्रीमद्रोविन्दराजीयव्याख्यासमलंकृतम् । ४८३ः • A
ततस्तु सत्यं हनुमद्वचो महन्निशम्य हृष्टं भरतः कृताञ्जलिः । उवाच वाणीं मनसः प्रहर्षिणीं चिरस्य पूर्णः खञ्च मे मनोरथः ॥ ५९ ॥ इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे वाल्मीकीये आदिकाव्ये युद्धकाण्डे एकोनत्रिंशदुत्तरशततमः सर्गः ॥ १२९॥ त्रिंशदुत्तरशततमः सर्गः ॥ १३० ॥ हनुमतोरामागमनंश्रुतवताभरतेन शत्रुघ्नंप्रत्ययोध्यामार्गशोधननगरालंकरणगणिकागणतूर्यसेवादिसहितनागरिकजनप्र युद्वमनादिचोदनचोदना ॥ १॥ कौसल्यादिभिः सकलनागरिकैश्वसह सवधघोषंप्रयुक्तवताभरतेन रामगमनानुपलंभवे देन हनुमन्तंप्रति तत्रहेतुप्रश्ने तेनतंप्रति तदागमनचिह्ननिवेदनसमयसमागतविमानप्रदर्शनम् ॥ २ ॥ पुष्पकावलोकनहरें. णसमुद्धृष्यस्सुपैौरनिकरेषु भरतेचदूरादभिवन्दमने रामेण स्वज्ञयाधरणितलमवतीर्णपुष्पके भरतस्यसमारोपणम् ॥ तथा पुनर्निजचरणप्रणामिनोभरतस्य सहपैपरिष्वङ्गः ॥ ४ ॥ भरतेन लक्ष्मणसमागमपूर्वकं सीताचरणप्रणामः ॥ ५ ॥ शत्रु नेन सीतारामलक्ष्मणचरणप्रणामः ॥ ६ ॥ रामेण कौसल्यादिमातृप्रभृतिपादाभिवादनम् ॥ ७ ॥ रमेण पुनर्विमानेनभरताना श्रममेत्य कुबेरंप्रति पुष्पकप्रेषणम् ॥ ८ ॥ श्रुत्वा तु परमानन्दं भरतः सत्यविक्रमः॥ हृष्टमाज्ञापयामास शत्रुघ्नं परवीरहा ॥ १ ॥ दैवतानि च सर्वाणि चैत्यानि नगरस्य च ॥ सुगन्धमाल्यैर्वादित्रैरर्चन्तु शुचयो नराः॥ २ ॥ व्रताः स्तुतिपुराणज्ञाः सर्वे वैतालिकास्तथा ।। सवें वादित्रकुशला गणिकाश्चापि संघशः ॥ अभिनिर्यान्तु रामस्य द्रष्टुं शशिनिभं मुखम् ॥ ३ ॥ भरतस्य वचः श्रुत्वा शत्रुनः परवीरहा ।। विष्टीरनेकसाहस्राश्चोदयामास वीर्यवान् ॥ ४ ॥ समीकुरुत निम्नानि विषमाणि समानि च ॥ स्थलानि च निरस्यन्तां नन्दिग्रामादितः परम् ॥५॥ सिञ्चन्तु पृथिवीं कृत्स्नां हिमशीतेन वारिणा । ततोऽभ्यवाकिरन्वन्ये लाजैः पुष्पैश्च सर्वशः ॥६॥ समुच्छूितपताकास्तु रथ्याः पुरवरोत्तमे । शोभयन्तु च वेश्मानि खर्यस्योदयनं प्रति ॥ ७ ॥ खाउँदामभिर्युक्तपुष्पैः सुगन्धैः पञ्चवर्णकैः ॥ राजमार्गेमसंबाधं किरन्तु शतशो नराः॥ ८॥ भावः ॥ ५८ ॥ सत्यं अविरुद्धभङ्गया सत्यत्वेन | रान् । नन्दिप्रामादितः परं । अयोध्यापर्यन्तमित्यर्थः ज्ञातं । मनोरथ इत्यनन्तरमितिकरणं द्रष्टव्यं ।५९। अन्ये पुरुषाः हिमवच्छीतेन वारिणा सिध्यन्तु इति श्रीगोविन्दराजविरचिते श्रीमद्रामायणभूषणे | ततः सेचनानन्तरं लाजादिभिः किरन्तु । रथ्या रत्नकिरीटाख्याने युद्धकाण्डव्याख्याने एकोनत्रिंशदु- | समुच्छूितपताकाः कुर्वन्त्विति शेषः । सूर्यस्योदयनं त्तरशततमः सर्गाः ॥ १२९ ॥ प्रति सूर्यस्योदयमारभ्य । यावत्सूर्योद्यमिति वा । स्रजः मालिकाः तासां दामभिः पङ्किभिः । मुक्तपुर परमानन्दं परमानन्दकरं । वच इति शेषः ॥१॥ चैत्यानि चतुष्पथमण्डपान्। अर्चन्तु अर्चयन्तु । पैः असूत्रबद्धपद्मकुवलयादिमिश्च वेश्मानि शोभय सूता इत्यादिसार्धश्लोक एकान्वयः । सुताः स्तुति- | । पञ्चवर्णकैः पञ्चविधवर्णद्रव्यवृणैः। न्तु सुगन्धैः शीलाः। वैतालिकाः बन्दिनः ॥ ३ । भरतस्येत्या - | राजमार्गे किरन्तु । राजमार्गे वर्णद्रव्यवृणैः नाना- दिश्लोकपञ्चकमेकान्वयं । विटीः श्रुतिं विना कर्मक- | विधलतापद्मादिचित्ररेखाः कुर्वन्त्वित्यर्थः ।। ४-८॥ स० परमानन्दं परमआनन्दोजन्यत्वेनयस्यतत् वचइतिशेषः ॥ १ ॥ ति० विरलपुष्पबन्धाः स्रजः । निबिडपुष्पबन्धं दाम । [ पा० ] १ ख. ङ. च. छ, झ. ज. ट, ततस्सवाक्यैर्मधुरैर्हनूमतोनिशम्य२ ज. देवालयाधसर्वाणिचैत्यानिनगराणिचं. ३ ज. शशिनिभाननं. ४ घ. च, छ, त्रग्दाममुक्तपुष्पैश्चसुवर्णरजतैरपि. ख. ङ. झ. ट. स्रग्दाममुक्तपुष्पैश्चसुवेणैः. ज. स्रग्दाममुक्तपुष्पैश्चसुगन्धैः
